Για την ανάγκη να σχηματιστεί τάχιστα κυβέρνηση μετά τις γερμανικές εκλογές μίλησε ο νικητής της αναμέτρησης Φρίντριχ Μερτς, προσδοκία που συμμερίζονται και οι Βρυξέλλες.
Τα δύο κόμματα της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU) έκοψαν άνετα πρώτα το νήμα με ποσοστό λίγο κάτω από το 29% - και κάτω από τον πήχη του 30% που είχαν θέσει - μπροστά από το ακροδεξιό AfD, που ανέβασε θεαματικά τα ποσοστά του διπλασιάζοντάς τα σε σχέση με τις προηγούμενες γερμανικές εκλογές σε λίγο πάνω από το 20% σύμφωνα με εκτιμήσεις των δύο κρατικών δικτύων ARD και ZDF ενώ οι Σοσιαλδημοκράτες του Όλαφ Σολτς υπέστησαν πανωλεθρία υποχωρώντας στο 16,2%, τη χειρότερη επίδοσή τους στη μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας.
Οι ελάσσονες εταίροι τους στην απερχόμενη κυβέρνηση, οι Πράσινοι κινούνται λίγο πάνω από το 12%, το Αριστερό Die Linke στο 8,7% και στο όριο (5%) εισόδου στη Μπούντεσταγκ, η λαϊκιστική αριστερή Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ - το αριστερό AfD, όπως το αποκαλούν σχολιστές στη Γερμανία - που προήλθε με απόσχιση από το Die Linke. Οριστικά εκτός της Γερμανικής Βουλής φαίνεται ότι μένουν οι Φιλελεύθεροι (FDP).
Οι γερμανικές εκλογές έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης αντιμετωπίζει στάσιμη ανάπτυξη, τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και τη νέα εποχή του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος απειλεί με έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο που θα μπορούσε να πλήξει τον βιομηχανικό τομέα της Γερμανίας.
Πανηγύρια Μερτς, «πικρή ήττα» για τον Σολτς
«Κερδίσαμε αυτές τις εκλογές», είπε ο Μερτς στους πανηγυρίζοντας οπαδούς των Χριστιανοδημοκρατών στο αρχηγείο του CDU στο Βερολίνο, τονίζοντας την ανάγκη σύμπηξης το ταχύτερο δυνατό κυβερνητικού συνασπισμού. «Ο κόσμος εκεί έξω δεν θα μας περιμένει – και δεν θα περιμένει μακροχρόνιες συζητήσεις για τον συνασπισμό», τόνισε. Ενώ από την πλευρά του το SPD παρδέχθηκε την ήττα με τον Σολτς να κάνει λόγο για ένα «κακό αποτέλεσμα, που είναι και δική ευθύνη».
Το ευρώ άνοιξε ελαφρώς δυναμικά στις πρωινές συναλλαγές της Ασίας, σημειώνοντας άνοδο 0,3% στα 1,0487 δολάρια. Με τα exit poll να συμβαδίζουν σε γενικές γραμμές με ό,τι αναμενόταν από τις αγορές, η προσοχή των επενδυτών θα στραφεί τώρα στο πόσο γρήγορα ο Μερτς θα μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση.
Καθώς συνεχίζεται η καταμέτρηση η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με σειρά υπαρξιακών προκλήσεων που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Οι ηγέτες της ΕΕ θα συνεδριάσουν εκτάκτως την ερχόμενη εβδομάδα για να συζητήσουν για την ευρωπαϊκή άμυνας ενόψει της διαγραφόμενης απόσυρσης από τις ΗΠΑ της οικονομικής και στρατιωτικής υποστήριξής τους προς την Ουκρανία και ενώ η η κυβέρνηση Τραμπ έχει ξεκινήσει ειρηνευτικές διαβουλεύσεις με τη Ρωσία ερήμην του Κιέβου και της Ευρώπης, προοπτική που αναμένεται να πλήξει την αρχιτεκτονική ασφάλειας της Γηραιάς Ηπείρου για τα ερχόμενα χρόνια.
Οι νικητές και οι χαμένοι
Νικητές της βραδιάς είναι σίγουρα ο Μερτς, η AfD και το αριστερό Die Linke τόσο σε ποσοστά, όσο και στις θέσεις που θα καταλάβουν την επόμενη μέρα εντός του πολιτικού συστήματος.
Ο ένας θα γίνει επιτέλους καγκελάριος, όπως ονειρευόταν επί χρόνια, η Βάιντελ θα είναι αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, και η Die Linke θα μπορεί να ισχυρίζεται ότι είναι η «άλλη φωνή», που κάποιοι θεωρούσαν ότι είχε σιγήσει οριστικά, κάτι που δύσκολα μπορούν να ισχυριστούν πλέον οι Πράσινοι, που πέραν από τις εκλογικές απώλειες παγιώνονται ουσιαστικά ως ένα συστημικό, βολεμένο κόμμα, που έχει χάσει τον ριζοσπαστισμό του και την επαφή με τη νέα γενιά. Στηρίζεται ακόμα σε αντανακλαστικά μιας εκλογικής πελατείας που οικοδόμησε με κόπο, αλλά διαρκώς φθίνει.
Στους μεγάλους χαμένους - ίσως ο πιο μεγάλος - είναι ο Σολτς, που επέλεξε να υπομείνει στωϊκά μια βασανιστική προεκλογική εκστρατεία, χωρίς να καταφέρει να δώσει πνοή στο μονίμως λαχανιασμένο SPD. Αλλά και ο ηγέτης των Φιλελευθέρων Κρίστιαν Λίντνερ, που ετοιμάζεται να πει το αντίο στην πολιτική, αν και ελάχιστοι θα στεναχωρηθούν γι' αυτό.
Τα σενάρια για την επόμενη μέρα στη Γερμανία
Η δεξιά συμμαχία του Μερτς θα χρειαστεί τουλάχιστον έναν κυβερνητικό εταίρο για να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στη Μπούντεσταγκ, και όσο περισσότερα κόμματα μπουν στη Βουλή τόσο πιο περίπλοκη θα είναι η σύμπηξη κυβερνητικής συμμαχίας.
Οι πιθανότερες επιλογές του Μερτς για συγκυβέρνηση είναι είτε με τους Σοσιαλδημοκράτες - σίγουρα χωρίς τον Σολτς σε υπουργικό πόστο - ή με το SPD και τους Πράσινους, κάτι που θα εξαρτηθεί από την τελική σύνθεση της γερμανικής Βουλής.
Αν εκπροσωπηθούν μόνον πέντε κόμματα στη Μπούντεσταγκ και επιβεβαιωθούν μέχρι το πρωί οι τρέχουσες εκτιμήσεις για το τελικό αποτέλεσμα τότε οι συντηρητικοί και το SPD θα διαθέτουν ικανό αριθμό εδρών για να εξασφαλίσουν την πλειοψηφία και θα μπορούν να προχωρήσουν πιο γρήγορα και να καταλήξουν σε συμφωνία μέσα σε μερικές εβδομάδες - μέχρι το Πάσχα είπε ο Μερτς-. Αυτό είναι το σενάριο που εύχονται και θεωρούν και αρκετά ρεαλιστικό πολλοί παρατηρητές.
Αντίθετα, αν τα καταφέρει απόψε κάποιο από τα δύο μικρότερα - με πιθανότερη την Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ - να πιάσει το περιπόθητο 5%, θα χρειαστούν τρία κόμματα για πλειοψηφία, πράγμα που θα καταστήσει δύσκολες και χρονοβόρες τις διαπραγματεύσεις.
Τους δυνατούς «αριθμητικούς» συνδυασμούς, που θα επιτρέψουν το ένα ή το άλλο σενάριο, θα τους γνωρίζουμε μάλλον αργά τη νύχτα ή αύριο το πρωί.
Ανοιχτοί σε συμμετοχή σε κυβέρνηση συνασπισμού οι Πράσινοι - «Πόρτα» από τον Ζέντερ
Ο υποψήφιος των Πρασίνων, Ρόμπερτ Χάμπεκ εμφανίστηκε ανοικτός απόψε στο ενδεχόμενο ενός κυβερνητικού συνασπισμού «Κένυα» (από τα χρώματα των κομμάτων της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU) (μαύρο), του SPD (κόκκινο) και των Πρασίνων .
«Φυσικά και είμαστε έτοιμοι για αυτό. Είμαστε πάντα έτοιμοι να αναλάβουμε την ευθύνη», δήλωσε ο Χάμπεκ, διευκρίνισε ωστόσο ότι τον πρώτο λόγο σε αυτό έχει ο νικητής των εκλογών Φρίντριχ Μερτς, υπενθυμίζοντας ότι ο αρχηγός της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU) Μάρκους Ζέντερ έχει επανειλημμένα ταχθεί κατά της συνεργασίας με τους Πράσινους. «Δεν νομίζω ότι ο Μερτς μπορεί να υπερισχύσει σε αυτό», ανέφερε ο Χάμπεκ.
Απο την πλευρά του ο Ζέντερ επανέλαβε και απόψε την θέση του κατά της κυβερνητικής συνεργασίας με τους Πράσινους: «Με τους Πράσινους δεν μπορεί κανείς να πετύχει αλλαγή πορείας. Για μένα, η συνεργασία μαζί τους είναι No-Go», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Βάιντελ: Ο «μεταβατικός» καγκελάριος Μερτς δεν θα αντέξει μια τετραετία χωρίς το AfD
Η ακροδεξιά AfD, που απέσπασε το υψηλότερο ποσοστό όλων των εποχών, θα είναι η επόμενη αξιωματική αντιπολίτευση στη Γερμανία, αφού ο Μερτς ξεκαθάρισε εκ νέου ότι δεν πρόκειται να συνεργαστεί μαζί της.
Αν και η επικεφαλής της ακροδεξιάς έτεινε χείρα συνεργασίας εισέπραξε κατηγορηματικό «όχι» από τον νεοεκλεγέντα καγκελάριο. «Μπορείς να τείνεις όσο θέλεις το χέρι, κυρία Βάιντελ. Αλλά δεν θα θυσιάσω 50 χρόνια κληρονομιάς της CDU για να εξευμενίσω μια λεγόμενη Εναλλακτική για τη Γερμανία, που θέλει το αντίθετο όλων όσα εμείς θέλουμε», είπε ο Μερτς.
Κι η Βάιντελ σχολίασε: «Η ψηφοφορία είναι ξεκάθαρη, ο γερμανικός λαός θέλει πολιτική αλλαγή, θέλουν συνασπισμό μαύρου-μπλε [CDU-AfD]. Εφόσον το αποκλείουν, εντάξει. Αλλά θα είνια μια πύρρεια νίκη για την CDU κι όχι ένα αποτέλεσμα που αποπνέει εμπιστοσύνη και αυτοπεποίθηση», είπε. Και υποστήριξε ότι οι Χριστιανοδημοκράτες «θα πρέπει να εξηγήσουν στους ψηφοφόρους τους πώς θα εφαρμόσουν τα υπεσχημένα συνεργαζόμενοι με αριστερά κόμματα. Αν σχηματίσουν κυβέρνηση με το SPD και τους Πράσινους, τότε ο μεταβατικός καγκελάριος Μερτς δεν θα αντέξει τέσσερα χρόνια», τόνισε.
Μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις η νέα γερμανική κυβέρνηση
Η Γερμανία χρειάζεται επειγόντως βαθιές μεταρρυθμίσεις για την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας βασικών βιομηχανικών τομέων.
Οι προοπτικές μιας νέας κυβέρνησης που θα είναι πιο υποστηρικτική στις μειώσεις των επιχειρήσεων και των επιτοκίων έχουν αυξήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών κατά το μέγιστο σε δύο χρόνια. Ωστόσο, η Γερμανία παραμένει ιδιαίτερα εκτεθειμένη στον οικονομικό ανταγωνισμό από την Κίνα και το εμπορικό της πλεόνασμα με τις ΗΠΑ έχει προκαλέσει την οργή του Τραμπ. Οι διατλαντικοί δεσμοί έχουν κλονιστεί από την κίνηση της νέας αμερικανικής κυβέρνησης να ξεκινήσει απευθείας συνομιλίες με τη Ρωσία για μια ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία χωρίς τη συμμετοχή συμμάχων του ΝΑΤΟ.
Το χρηματιστήριο της Γερμανίας διαπραγματεύεται κοντά στα υψηλά όλων των εποχών, λόγω των αυξανόμενων κερδών που παράγουν οι γερμανικές εταιρείες στο εξωτερικό. Ο δείκτης αναφοράς DAX ενισχύθηκε επίσης από τις ελπίδες ότι ο Μερτς θα συνεργαστεί με το SPD για μια φιλικότερη για την αγορά ατζέντα. Ορισμένοι επενδυτές ελπίζουν ότι η Γερμανία μπορεί να άρει ή να μεταρρυθμίσει το όριο δανεισμού της, το λεγόμενο φρένο χρέους, υπό τη νέα κυβέρνηση.
Ο Μερτς έχει επισημάνει ότι μπορεί να είναι πρόθυμος να συζητήσει μια μεταρρύθμιση, αλλά σημείωσε επίσης ότι θα πρέπει πρώτα να εφαρμοστούν βαθιές περικοπές στις γενναιόδωρες δαπάνες κοινωνικής πρόνοιας της Γερμανίας. Το φρένο χρέους ενσωματώνεται στο σύνταγμα της Γερμανίας, πράγμα που σημαίνει ότι απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων στο κοινοβούλιο για μια αλλαγή. Αυτό είναι ένα υψηλό εμπόδιο, καθώς πιθανότατα θα χρειαζόταν υποστήριξη από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
ΤΡΥΦΩΝ ΚΑΪΣΕΡΛΙΔΗΣ
iefimerida.gr