Μιχάλης Στούκας
Με τα ακριτικά χωριά της Ηπείρου στους νομούς Ιωαννίνων (περιοχή Πωγωνίου κυρίως) και Θεσπρωτίας έχουμε ασχοληθεί σε αρκετά άρθρα μας
Ο λόγος για τον οποίο θα αναφερθούμε και σήμερα σε αυτό, είναι οι πρόσφατες αποφάσεις του Υπουργού Εθνικής Αμύνης Νίκου Δένδια και της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων για «αναδιάρθρωση» στρατιωτικών μονάδων, για το κλείσιμο δηλαδή πολλών από αυτές. Βέβαια επισήμως δεν χρησιμοποιείται η λέξη «κλείσιμο», χτυπά άσχημα στα αφτιά του κόσμου. «Αναδόμηση» και όχι «ανασχηματισμός» που έλεγε κι ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου…
Ανάμεσα στις περιοχές που θίγονται από το γεγονός αυτό είναι η ήδη, σχεδόν εγκαταλελειμμένη στρατιωτικά, Ήπειρος. Το Κέντρο Νεοσυλλέκτων Άρτας, το στρατόπεδο Βελισσαρίου στα Ιωάννινα (ο Ιωάννης Βελισσαρίου, ο πρώτος «μαύρος καβαλάρης» της ιστορίας, μαζί με τον Γεώργιο Ιατρίδη παραπλάνησαν τους Τούρκους που παρέδωσαν αμαχητί την πρωτεύουσα της Ηπείρου), το στρατόπεδο στο Καλπάκι (όπου αποκρούστηκαν οι Ιταλοί το 1940 και άρχισε η αντίστροφη μέτρηση του πολέμου) και το 628 Τάγμα Πεζικού Φιλιατών βάζουν λουκέτο. Έτσι, μένουν μόνο η 8η Μεραρχία, στην πόλη των Ιωαννίνων, με τον Μέραρχο και κάποιους αξιωματικούς και οπλίτες και το 583 Τάγμα Πεζικού στην Κόνιτσα. Σε ολόκληρη την ελληνοαλβανική μεθόριο στην Ήπειρο από την Αετομηλίτσα, το Πληκάτι και τους Χιονάδες στην περιοχή της Κόνιτσας μέχρι τη Σαγιάδα, στις ακτές του Ιονίου, μια απόσταση εκατό και πλέον χιλιομέτρων, δεν υπάρχει ούτε ένα επανδρωμένο ελληνικό φυλάκιο, πράγμα πρωτοφανές στα 112 χρόνια που οι περιοχές αυτές ελευθερώθηκαν από τον οθωμανικό ζυγό. Υπάρχουν μόνο (αν δεν έχουν καταργηθεί και αυτά) δύο επανδρωμένα φυλάκια, στο Μολυβδοσκέπαστο Κόνιτσας και τους Δρυμάδες Πωγωνίου, όχι όμως πάνω στην οριογραμμή.
Όπως είναι φυσικό το κλείσιμο των στρατιωτικών μονάδων, ιδιαίτερα του 628 ΤΠ Φιλιατών και του στρατοπέδου Καλπακίου προκάλεσαν σφοδρές αντιδράσεις. Το ΥΠΕΘΑ προσπαθεί να κερδίσει χρόνο, είναι γνωστή η τακτική «βλέπουμε πώς αντιδρά ο κόσμος και αν δούμε ότι οι αντιδράσεις είναι έντονες τα μαζεύουμε λέγοντας ότι δεν καταλάβατε καλά, δεν ισχύει κάτι τέτοιο, αλλιώς υλοποιούν την προειλημμένη απόφασή τους». Στις 7 Φεβρουαρίου η Περιφερειακή Ένωση Δήμων (Π.Ε.Δ.) Ηπείρου συνεδρίασε με αφορμή το θέμα του κλεισίματος των στρατοπέδων. Οι Δήμαρχοι Φιλιατών Βασίλης Τζίγκος, Πωγωνίου Κώστας Καψάλης, Κόνιτσας, Ανδρέας Παπασπύρου και Άρτας, Χριστόφορος Σιαφάκας εξέφρασαν την έντονη αντίθεσή τους στο ενδεχόμενο «λουκέτου» στα στρατόπεδα. «Κλείνοντας το Τάγμα στους Φιλιάτες η περιοχή τελειώνει», τόνισε ο κύριος Τζίγκος. Ένα χιλιόμετρο βόρεια των ελληνοαλβανικών συνόρων στη Θεσπρωτία, στην Κονίσπολη της Αλβανίας, οι Τούρκοι προωθούν όπως έχουμε αναφέρει σε παλαιότερο άρθρο μας τη δημιουργία «τσάμικης συνείδησης» σε μαθητές και μαθήτριες της περιοχής… Ο Δήμαρχος Πωγωνίου έθεσε το όλο θέμα σε σωστές βάσεις: «Οι παραμεθόριες περιοχές βιώνουν μια πολυετή απαξίωση που ξεκίνησε με την απομάκρυνση όλων των δημοσίων υπηρεσιών, συνεχίστηκε με το κλείσιμο φυλακίων και αστυνομικών σταθμών και τώρα φτάνει στο σημείο να καταργηθούν και στρατιωτικές μονάδες. Η κατανόηση της Πολιτείας και του Κράτους είναι μόνο στα λόγια» τόνισε και κατέληξε: «Τι λόγο έχουμε να είμαστε Δήμαρχοι σε μια περιοχή που ερημώνει;». Τις έντονες ανησυχίες τους εξέφρασαν και οι Δήμαρχοι Άρτας και Κόνιτσας αν και το Τάγμα που βρίσκεται στην κωμόπολη του νομού Ιωαννίνων διατηρείται. Στα λόγια του Δημάρχου Πωγωνίου αντικατοπτρίζεται όλη η πραγματικότητα. Στο Δελβινάκι, την ιστορική έδρα του Δήμου, υπήρχαν μέχρι πριν λίγα χρόνια Τράπεζα και διάφορες δημόσιες υπηρεσίες. Τώρα, δεν υπάρχει τίποτα. Ένα υποστελεχωμένο Κέντρο Υγείας με φιλότιμους γιατρούς που δίχως και τον απαραίτητο εξοπλισμό δεν μπορούν να κάνουν και πολλά πράγματα. Αν αρρωστήσει σοβαρά κάποιος στα ακριτικά χωριά του Πωγωνίου πρέπει να μεταβεί στα Γιάννενα (70 χλμ. περίπου μακριά) για να νοσηλευθεί. Αν στο μεταξύ δεν έχει πεθάνει… Προφανώς η Ήπειρος, μια από τις ομορφότερες περιοχές της Ελλάδας φτάνει ως τα Ζαγοροχώρια για την Πολιτεία. Πού να ασχοληθεί το υδροκέφαλο αθηναϊκό κράτος με λιγοστές γερόντισσες και γέροντες 500 χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα; Πόσο θα ζήσουν κι αυτοί για να μας ενοχλούν;
Επανερχόμαστε τώρα στο μείζον και φλέγον θέμα της στρατιωτικής και αστυνομικής φύλαξης της ακριτικής Ηπείρου. Αυτή τη στιγμή στην ελληνοαλβανική μεθόριο υπάρχουν μόνο συνοριοφύλακες. Έλληνες και ξένοι (της Frontex). Πολλές και πολλοί που προσλήφθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1990 όταν Υπουργός Δημοσίας Τάξεως (και τότε) ήταν βέβαια ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης συνταξιοδοτήθηκαν ή συνταξιοδοτούνται σε λίγο καιρό. Άλλοι είναι αποσπασμένοι στη φύλαξη πολιτικών και άλλων προσώπων. Θα μπορούσε ο κύριος Χρυσοχοΐδης να μας πει πόσοι συνοριοφύλακες υπηρετούν, πραγματικά, στην περιοχή Πωγωνίου και τα ακριτικά χωριά του νομού Θεσπρωτίας; Θα μπορούσε επίσης να μας πει αν προβλέπεται πρόσληψη νέων συνοριοφυλάκων; Οι Ευρωπαίοι της Frontex (Γερμανοί, Πολωνοί, Κροάτες κ.ά.) κάνουν πολύ καλά τη δουλειά τους, δεν ήρθαν στην Ελλάδα για τουρισμό. Θα αφήσουμε όμως τελικά τη φύλαξη των ελληνικών συνόρων αποκλειστικά σε αυτούς;
Ας πάμε τώρα στον κύριο Δένδια, έναν από τους δημοφιλέστερους Έλληνες πολιτικούς, ο οποίος είναι όπως μάθαμε ανένδοτος στο κλείσιμο των στρατιωτικών μονάδων στην Ήπειρο. Όταν ήταν Υπουργός Δημοσίας Τάξεως, την προηγούμενη δεκαετία και του τέθηκε ερώτημα για τη φύλαξη των ελληνοαλβανικών συνόρων έδωσε αόριστες απαντήσεις. Μπορεί να μας πει τώρα, με ποια κριτήρια έγινε το κλείσιμο των στρατιωτικών μονάδων στην Ήπειρο; Έγινε επιτόπου μελέτη των ακριτικών περιοχών και των αναγκών τους; Και αν ναι, από ποιους; Είναι δυνατόν σε 100 χιλιόμετρα συνόρων με την Αλβανία, να μην υπάρχει στρατιωτική παρουσία; Θα πει κάποιος ,«καλά ρε συ, φοβάσαι ότι θα καταλάβουν οι Αλβανοί την Ήπειρο;». Φυσικά και όχι. Πλέον όμως όλα τα εγκληματικά στοιχεία θα μπαινοβγαίνουν ελεύθερα στη γειτονική χώρα (κανένας παράνομος δεν περνά μέσω Κακαβιάς), θα επιδίδονται σε παράνομες πράξεις και θα επιστρέφουν στην Αλβανία. Αυτό είναι το «ευχαριστώ» στην Ήπειρο των μεγάλων ευεργετών; Αυτό είναι το «ευχαριστώ» στην Ήπειρο για τη συνεισφορά της στους εθνικούς αγώνες και ιδιαίτερα το 1940-41; Μήπως το κράτος θέλει την ερημοποίηση και εκκένωση των ακριτικών χωριών της Ηπείρου; Είμαι βέβαιος ότι όλες οι αποφάσεις πάρθηκαν μετά από «μελέτη επί χάρτου». Το έχουμε ξαναγράψει. Πρώτη και βασική προτεραιότητα πρέπει να είναι τα σύνορα με την Τουρκία και η ενίσχυση των νησιών του Αιγαίου και του Έβρου. Πρόσφατα ανακοινώθηκε «μπόνους» 10.000€ σε όποια οικογένεια εγκατασταθεί στους Δήμους Ορεστιάδας, Διδυμοτείχου και Σουφλίου. Βέβαια, την ίδια ώρα, δεν τολμάμε να φυτέψουμε ούτε ένα δέντρο σε νησιά του Αιγαίου γιατί ενοχλείται η Τουρκία. Δώστε, κύριοι της Κυβέρνησης κίνητρα για εγκατάσταση και σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (π.χ. Οινούσσες) και ακατοίκητα, σήμερα, με δεκάδες κατοίκους παλαιότερα, νησιά των Δωδεκανήσων (Λέβιθα, Σύρνα, Αλιμιά, Νίμος κ.ά.). Είναι ή όχι ελληνικά τα παραπάνω νησιά;
Επανερχόμαστε τώρα στο θέμα των στρατιωτικών μονάδων της Ηπείρου. Θα πει κάποιος, δεν υπάρχουν διαθέσιμοι οπλίτες. Ανταπαντούμε: πόσοι έφεδροι υπηρετούν στο Πεντάγωνο; Είναι όλοι αυτοί απαραίτητοι ή αποτελούν «βύσματα» πολιτικών και άλλων; Αν θέλετε να αναδιοργανώσετε τις Ένοπλες Δυνάμεις, κύριε Δένδια, ξεκινήστε από το πλεονάζον προσωπικό που υπηρετεί στα… σύνορα Ψυχικού-Χολαργού-Παπάγου…
Όσο για το ότι η Ελλάδα έχει υπερβολικά πολλούς αξιωματικούς, συμφωνούμε. Πώς έγιναν όμως όλοι αυτοί αξιωματικοί; Το Κράτος δεν καθορίζει πόσοι και πόσες, πλέον, θα εισάγονται στη Σχολή Ευελπίδων και μάλιστα αναζητά κίνητρα τώρα για να προσελκύσει περισσότερους; Στη νεολαία των smartphones, της τραπ, του μπούλινγκ και του revenge porn η πειθαρχία είναι αδύνατη. Αλλά και όταν κάποιος αξιόλογος νεαρός εισαχθεί στη ΣΣΕ φροντίζουν οι «Βητάδες» να πετάξουν από το παράθυρο τα πράγματα που είχε στον φωριαμό του, καθώς ξέχασε να κλειδώσει το λουκέτο. Πρόκειται για πραγματικό περιστατικό. Φυσικά, ο νεαρός εγκατέλειψε τη ΣΣΕ γιατί την επόμενη φορά, θα πετούσαν τον ίδιο από το παράθυρο… Με τέτοιους Ευέλπιδες θα πάμε μπροστά; Γελοία καψώνια που δεν προσφέρουν απολύτως τίποτα, το αντίθετο μάλλον…
Κλείνουμε το άρθρο με όσα ζήτησαν οι Δήμαρχοι στους οποίους αναφερθήκαμε στην αρχή, προσυπογράφοντάς τα: «Η Π.Ε.Δ. ζητά να διατηρηθούν οι στρατιωτικές μονάδες των υπαρχόντων στρατοπέδων και να αναληφθούν πρωτοβουλίες για την ενίσχυσή τους σε προσωπικό, υποδομές και εξοπλισμό. Οι στρατιωτικές μονάδες έχουν πολλαπλή σημασία: Στην ασφάλεια των πολιτών και τη συνοριακή φύλαξη, στην οικονομική και κοινωνική συνοχή των τοπικών κοινωνιών, στην πολιτική προστασία, καθώς συνδράμουν σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών, στον ιστορικό και στρατηγικό τους ρόλο, λόγω της συμβολής τους στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο».
Ας ελπίσουμε ότι έστω και τώρα η Κυβέρνηση και το ΓΕΕΘΑ, θα ξανασκεφτούν τις αποφάσεις τους και θα δώσουν μήνυμα ελπίδας στους ακρίτες της Ηπείρου, με τη διατήρηση των στρατιωτικών μονάδων, τουλάχιστον σε Φιλιάτες και Καλπάκι και την επάνδρωση φυλακίων κομβικής σημασίας, όπως αυτό της Καστάνιανης Πωγωνίου…
ΥΓ. Ελπίζουμε ο κύριος Πρόεδρος να μας διαβάζει και σήμερα και να κάνει ό,τι μπορεί για να αποτρέψει τις ολέθριες αποφάσεις της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας του ΥΕΘΑ…
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ