Τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς την Εφορία αυξήθηκαν κατά 16,5% φτάνοντας τα 8,45 δισ. ευρώ το 2024, με τους μικρούς οφειλέτες να αποπληρώνουν ενώ οι μεγάλοι διογκώνουν τις οφειλές τους
Εκτοξεύτηκαν τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς την Εφορία το 2024, καθώς φορολογούμενοι και επιχειρήσεις αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους εν μέσω συνεχιζόμενης ακρίβειας και στεγαστικής κρίσης. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΑΑΔΕ, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές αυξήθηκαν κατά 16,5% και έφθασαν στα 8,45 δισ. ευρώ, από 7,2 δισ. ευρώ το 2023, θυμίζοντας εποχές μνημονίου και οικονομικής δυσπραγίας.
Μικροί οφειλέτες αποπληρώνουν, μεγάλοι διογκώνουν τα χρέη
Τα αναλυτικά στοιχεία της ΑΑΔΕ αποκαλύπτουν μια ανησυχητική τάση: οι μικροί οφειλέτες του Δημοσίου καταβάλλουν προσπάθειες και αποπληρώνουν τα χρέη τους, ενώ οι μεγάλοι συνεχίζουν να τα διογκώνουν. Συγκεκριμένα, οι οφειλέτες με χρέη έως 10.000 ευρώ καταγράφουν μείωση, ενώ στις υπόλοιπες κατηγορίες οφειλής παρατηρείται αύξηση του αριθμού των οφειλετών.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στο εύρος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ συγκεντρώνεται το 77,7% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, αν και αφορά μόλις το 0,2% των οφειλετών. Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται από την ακρίβεια που πλήττει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολη την αποπληρωμή των φορολογικών υποχρεώσεων.
Μέτρα της ΑΑΔΕ για τους μεγάλους οφειλέτες
Για τους οφειλέτες με χρέη άνω του 1 εκατ. ευρώ η ΑΑΔΕ έχει ήδη λάβει συγκεκριμένα μέτρα, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν έχουν περιουσιακά στοιχεία και πώς διακινούν τυχόν χρήματα που διαθέτουν, καθώς από τα επίσημα κανάλια (τράπεζες) δεν προκύπτουν στοιχεία στις περισσότερες περιπτώσεις. Η λήψη αναγκαστικών μέτρων ενεργοποιείται αυτόματα για τους συγκεκριμένους οφειλέτες.
Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι συχνά απογοητευτική: στις περισσότερες περιπτώσεις, οι λογαριασμοί είναι άδειοι, ενώ δεν υπάρχουν και περιουσιακά στοιχεία στο όνομα του οφειλέτη ή του επιχειρηματία, γεγονός που δυσχεραίνει την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Νέο ξεσκαρτάρισμα ληξιπρόθεσμων χρεών από την Εφορία
Εν τω μεταξύ, η φορολογική διοίκηση προχωρεί σε νέο ξεσκαρτάρισμα των ληξιπρόθεσμων χρεών, χαρακτηρίζοντας προσωρινά οφειλές ύψους 10 δισ. ευρώ ως ανεπίδεκτες είσπραξης. Πρόκειται για χρέη που, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες, παραμένουν ανείσπρακτα επί χρόνια και για τα οποία δεν υπάρχουν πλέον διαθέσιμα μέσα για την εισροή αυτών των χρημάτων στα δημόσια ταμεία.
Ο χαρακτηρισμός «ανεπίδεκτο είσπραξης» δεν σημαίνει διαγραφή, αλλά προσωρινή μεταφορά εκτός του ενεργού μητρώου, ώστε η Εφορία να επικεντρωθεί σε οφειλές που μπορούν να αποπληρωθούν. Η διαδικασία προβλέπεται από τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων και εφαρμόζεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Τι συμβαίνει με τις ανεπίδεκτες είσπραξης οφειλές
Οι ανεπίδεκτες είσπραξης οφειλές παραμένουν καταγεγραμμένες για δέκα χρόνια, με αναστολή της παραγραφής. Στο διάστημα αυτό ο οφειλέτης δεν μπορεί να λάβει φορολογική ενημερότητα ή να μεταβιβάσει περιουσία, ενώ οι τραπεζικοί λογαριασμοί και οι θυρίδες του μπορεί να δεσμευτούν. Αν προκύψουν νέα δεδομένα, το Δημόσιο διατηρεί το δικαίωμα να προχωρήσει σε είσπραξη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο ανέρχεται στα 108,5 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι ποσοστό 24,3% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που αντιστοιχεί σε 26,3 δισ. ευρώ, αφορά οφειλές που χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης.
Προϋποθέσεις χαρακτηρισμού χρέους ως ανεπίδεκτου είσπραξης
Σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, ένα χρέος χαρακτηρίζεται «ανεπίδεκτο είσπραξης» όταν:
• Έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες με βάση τα εκάστοτε πρόσφορα διαθέσιμα ηλεκτρονικά μέσα της φορολογικής διοίκησης και διαπιστώνεται η μη ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και των συνυπόχρεων ή απαιτήσεων αυτών έναντι τρίτων
• Έχει διαπιστωθεί η ολοκλήρωση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών, ακινήτων ή απαιτήσεων του οφειλέτη με επίσπευση του Δημοσίου ή τρίτων
• Έχει πραγματοποιηθεί έλεγχος από ειδικά οριζόμενο ελεγκτή της αρμόδιας φορολογικής ή τελωνειακής αρχής που πιστοποιεί ότι είναι αντικειμενικά αδύνατη η είσπραξη των οφειλών
• Έχει υποβληθεί αίτηση ποινικής δίωξης, σε όσες περιπτώσεις συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις ή δεν είναι δυνατή η υποβολή αυτής
• Για χρέη εταιριών που τελούν υπό κρατικό έλεγχο και οι οποίες τελούν υπό εκκαθάριση ή πτώχευση, απαιτείται η αναγγελία του Δημοσίου στις διαδικασίες αυτές
Η αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την Εφορία αποτελεί ένδειξη των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν πολλοί φορολογούμενοι και επιχειρήσεις, ιδιαίτερα σε συνθήκες αυξημένης ακρίβειας και στεγαστικής κρίσης που επιβαρύνουν περαιτέρω τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.