21 Απριλίου 2025

Πέθανε ο Πάπας Φραγκίσκος-Ποιος ήταν-Τι προβλέπει το πρωτόκολλο


Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 88 ετών το πρωί της Δευτέρας - Η τελευταία του δημόσια εμφάνιση την Κυριακή του Πάσχα 

Ο Πάπας Φραγκίσκος πέθανε τη Δευτέρα του Πάσχα, 21 Απριλίου 2025, σε ηλικία 88 ετών στην κατοικία του στο Casa Santa Marta, σύμφωνα με ανακοίνωση του Βατικανού.

Την είδηση του θανάτου του ανακοίνωσε με βαθιά συγκίνηση ο Καρδινάλιος Κέβιν Φάρελ, μέσω επίσημης δήλωσης του Βατικανού. «Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, με βαθύ πόνο σας ανακοινώνω τον θάνατο του Αγίου Πατέρα μας Φραγκίσκου», ανέφερε ο Καρδινάλιος.

Ο Καρδινάλιος επεσήμανε ότι ολόκληρη η ζωή του Πάπα ήταν αφιερωμένη στην υπηρεσία του Θεού και της Εκκλησίας, ενώ εξήρε τη διδασκαλία του, με επίκεντρο τις αξίες του Ευαγγελίου: πίστη, θάρρος και παγκόσμια αγάπη, ιδιαίτερα προς τους φτωχότερους και τους περιθωριοποιημένους.

«Με τεράστια ευγνωμοσύνη για το παράδειγμά του ως αληθινού μαθητή του Κυρίου Ιησού, εμπιστευόμαστε την ψυχή του Πάπα Φραγκίσκου στο άπειρο έλεος και την αγάπη του Τριαδικού Θεού», κατέληξε.

Η είδηση του θανάτου του έχει συγκλονίσει τη διεθνή κοινότητα, με πιστούς να συγκεντρώνονται ήδη στο Βατικανό για να αποτίσουν φόρο τιμής.

Τα σοβαρά προβλήματα υγείαςΤα τελευταία χρόνια της ζωής του Πάπα Φραγκίσκου είχαν σημαδευτεί από σοβαρά προβλήματα υγείας και επαναλαμβανόμενες εισαγωγές στο νοσοκομείο.

Στις 14 Φεβρουαρίου, ο Ποντίφικας εισήχθη στο νοσοκομείο για θεραπεία βρογχίτιδας. Λίγες ημέρες αργότερα, οι γιατροί ανακοίνωσαν ότι έπασχε από πνευμονία και χρειάστηκε μεταγγίσεις αίματος, καθώς οι εξετάσεις έδειξαν χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων, κατάσταση που σχετίζεται με αναιμία.

Στις 22 Φεβρουαρίου, το Βατικανό ανακοίνωσε ότι η κατάστασή του ήταν κρίσιμη λόγω παρατεταμένης αναπνευστικής κρίσης, η οποία απαιτούσε χορήγηση οξυγόνου υψηλής ροής. Την επομένη, οι γιατροί εντόπισαν και ήπια νεφρική ανεπάρκεια.

Ο Πάπας παρέμεινε νοσηλευόμενος μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου, με τους γιατρούς να περιγράφουν την κατάστασή του ως «περίπλοκη». Στις 6 Μαρτίου ακούστηκε για πρώτη φορά η φωνή του μετά την εισαγωγή του, σε ηχητικό μήνυμα όπου ευχαρίστησε όσους προσεύχονταν για εκείνον και πρόσθεσε: «Είμαι μαζί σας από εδώ».

Η τελευταία του δημόσια εμφάνιση

Την Κυριακή του Πάσχα, εμφανίστηκε δημόσια και χαιρέτισε τους πιστούς, μόλις μία ημέρα μετά τη συνάντησή του με τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς.

Συγκεκριμένα, μετά τη λήξη της χθεσινής λειτουργίας, ο πάπας Φραγκίσκος ευλόγησε τους πενήντα χιλιάδες πιστούς που βρίσκονταν στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, από το μικρό τζιπ «papa mobile» το οποίο συνήθιζε να χρησιμοποιεί στις επίσημες τελετές. Λίγο νωρίτερα, με αδύναμη φωνή, είχε ευχηθεί καλό Πάσχα από τον εξώστη του Αγίου Πέτρου.

Δείτε φωτογραφίες:



Ποιος ήταν ο Πάπας Φραγκίσκος

O Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, o πρώτος πάπας προερχόμενος από την Λατινική Αμερική,, είχε γεννηθεί στις 17 Δεκεμβρίου του 1936 στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής. Η οικογένειά του καταγόταν από το Πεδεμόντιο της βόρειας Ιταλίας: λογιστής στους αργεντίνικους σιδηρόδρομους ο πατέρας του, νοικοκυρά η μητέρα του.

Αφού πρώτα πήρε απολυτήριο τεχνικού λυκείου, αποφάσισε να μπει σε καθολική ιερατική σχολή. Στην συνέχεια έγινε μέλος του τάγματος των Ιησουιτών και σπούδασε φιλοσοφία. Το 1965 άρχισε να διδάσκει λογοτεχνία και ψυχολογία στο καθολικό κολέγιο του Σάντα Φε και, μετά από ένα χρόνο, σε θρησκευτικό ίδρυμα του Μπουένος Άιρες. Το 1969 χειροτονήθηκε ιερέας και έπειτα από ένα χρόνο ολοκλήρωσε και τις σπουδές του στην θεολογία.

Επί δεκαπέντε χρόνια δίδαξε σε καθολικά πανεπιστημιακά ιδρύματα, ενώ το 1986 μετέβη στην Γερμανία, όπου ολοκλήρωσε το διδακτορικό του. Το 1992 ορίσθηκε από τον πάπα Ιωάννη Παύλο Β', επίσκοπος της πόλης Άουκα και αναπληρωτής επίσκοπος του Μπουένος Άιρες. Στις 28 Φεβρουαρίου του 1992, επελέγη ως αρχιεπίσκοπος του Μπουένος Άιρες και ολόκληρης της Αργεντινής.

Το 2001 ο Ιωάννης Παύλος ο Β' τον όρισε καρδινάλιο και τον Απρίλιο του 2005 συμμετείχε στην εκλογή του πάπα Βενέδικτου από το Κονκλάβιο.

Ως αρχιεπίσκοπος του Μπουένος Άιρες, έδωσε έμφαση στην στήριξη των φτωχότερων πολιτών, στην διάδοση του λόγου του Θεού σε κάθε γωνιά της πόλης, στο να παραμείνουν «πάντα ανοικτές» οι πύλες όλων των εκκλησιών και στην στενή συνεργασία κληρικών και λαϊκών.

Ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο εξελέγη Πάπας στις 13 Μαρτίου του 2013. Αποφάσισε να επιλέξει το όνομα Φραγκίσκος -δίνοντας έμφαση, κυρίως, στον τίτλο του επισκόπου Ρώμης- και να φορέσει σιδερένιο και όχι χρυσό σταυρό. «Tα αδέλφια μου, οι καρδινάλιοι, για να διαλέξουν τον νέο πάπα, έφτασαν μέχρι την άλλη άκρη του κόσμου», είπε στον πρώτο χαιρετισμό του προς τους πιστούς.

Σύμφωνα με όλους τους αναλυτές, αλλά και με τις καρδιές εκατομμυρίων πιστών, ήταν «ο Πάπας των φτωχών», ο Άγιος Πατέρας των Καθολικών που έδωσε έμφαση στη βοήθεια και στην αλληλεγγύη προς τους μετανάστες, τους «τελευταίους» και τους ξεχασμένους. Έδωσε εντολή στις Αρχές του Βατικανού να αφήνουν τους άστεγους να κοιμούνται στους δρόμους γύρω από τον Άγιο Πέτρο, αλλά και μέσα στην Πλατεία της βασιλικής εκκλησίας. «Ποιος είμαι εγώ για να κρίνω έναν ομοφυλόφιλο, όταν ο ίδιος αναζητά τον δρόμο του Θεού;», ήταν η απάντηση που έδωσε σε δημοσιογράφο, επιστρέφοντας αεροπορικά από ένα από τα πρώτα ταξίδια του ως ποντίφικα.



Με αναφορά στον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και στην ανθρωπιστική κρίση στην Γάζα, ο Φραγκίσκος επανέλαβε αμέτρητες φορές ότι «ο πόλεμος αποτελεί πάντα ήττα και κανείς δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνά». Μια ημέρα μετά την έναρξη της ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας, ο Αργεντινός πάπας πήγε πεζός στην πρεσβεία της Ρωσίας παρά το Βατικανό για να ζητήσει με έμφαση από τον διπλωματικό εκπρόσωπο της Μόσχας να σιγήσουν τα όπλα.

Η σχέση του με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο ήταν στενή. Τον προσκάλεσε και τον είχε στο πλευρό του σε όλες τις πρωτοβουλίες διαθρησκειακού διαλόγου, αποκαλώντας τον «αγαπητό αδελφό». Εμπνεύστηκε από το έργο του Οικουμενικού Πατριάρχη για την Εγκύκλιο υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος «Laudato sii» και ετοιμαζόταν να τον συναντήσει, τον ερχόμενο Μάιο, στην Μικρά Ασία για τα 1.700 χρόνια από την Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας. Βαθιά του επιθυμία, όπως και του Προκαθήμενου της Ορθοδοξίας, ήταν να επιστρέψουν σύντομα οι δυο Εκκλησίες σε μόνιμο, κοινό εορτασμό του Πάσχα.

Δεν έλειψαν οι συγκρούσεις και οι επικριτές, εκείνοι που κατηγόρησαν τον λατινοαμερικανό Πάπα, ότι δεν έδωσε το αναγκαίο βάρος στην ιεραρχία και στην τελετουργία, ότι μιλούσε μια γλώσσα υπερβολικά απλή η οποία θύμιζε, πολλές φορές, απλό ιερέα και όχι τον θρησκευτικό ταγό άνω του ενός δισεκατομμυρίου πιστών. Αυτή, όμως, ήταν η πραγματική δύναμη του Φραγκίσκου: η αναφορά στην ουσία του χριστιανικού μηνύματος, η επίγνωση ότι ένας καλός πιστός και άνθρωπος κρίνεται, πρώτα απ' όλα, από την καθημερινή ζωή και τα έργα του. Μια στροφή προς μια αυθόρμητη, βαθιά ανθρωπιά, η οποία πολύ δύσκολα θα μπορέσει να ξεχαστεί τα επόμενα χρόνια από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Τι προβλέπει το πρωτόκολλο μετά τον θάνατο του Ποντίφικα


Τι ισχύει από την ώρα του θανάτου μέχρι την έναρξη της διαδικασίας εκλογής του διαδόχου του - Ορισμένες παραδόσεις του Βατικανού χρονολογούνται από την αρχαία Ρώμη – Ο πρώτος Πάπας εδώ και έναν αιώνα που θα ταφεί εκτός Βατικανού

Την ενεργοποίηση ενός αυστηρά προκαθορισμένου πρωτοκόλλου, προκάλεσε στο Βατικανό ο θάνατος του Πάπα Φραγκίσκου, το πρωί της Δευτέρας του Πάσχα.

Πάντως, παρά τις διαδικασίες και τις παραδόσεις, ορισμένες από τις οποίες χρονολογούνται από την αρχαία Ρώμη, ήδη έχει ανακοινωθεί η επιθυμία του Πάπα για μια πιο απλή τελετή κηδείας, σε ξύλινο φέρετρο και αποφεύγοντας τα περίπλοκα τελετουργικά που συνηθίζονται όταν πεθαίνει ο Ποντίφικας.

Ήδη, ο καρδινάλιος Γιόζεφ Φάρελ ανέλαβε ως προσωρινός διοικητής του Βατικανού και μεταξύ άλλων, ανακοίνωσε επίσημα τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου. Η ανακοίνωσή του άνοιξε μια διαδικασία στο τέλος της οποίας θα εκλεγεί ο νέος επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Η εκλογική διαδικασία, που εξελίσσεται με κάθε μυστικότητα, είθισται να έχει ένταση, καθώς προοδευτικοί και συντηρητικοί καρδινάλιοι θέλουν να κερδίσουν τον έλεγχο του Βατικανού, που απευθύνεται σε πάνω από ένα δισεκατομμύριο πιστούς σε όλον τον κόσμο.

Η επιβεβαίωση του θανάτου, η σφραγίδα και τα παπικά διαμερίσματα

Με βάση το τυπικό, η επιβεβαίωση του θανάτου του Πάπα έγινε από τον καμεράριο (camerlengo), που είναι ανώτερος αξιωματούχος, ήτοι τον Καρδινάλιο Κέβιν Φάρελ, που ανέλαβε και προσωρινός διοικητής του Βατικανού.

Σύμφωνα με την παράδοση, ο καμεράριος επισκέπτεται τη σορό του Πάπα στο ιδιωτικό του παρεκκλήσι και φωνάζει το όνομά του για να τον «ξυπνήσει». Πλέον, η διαδικασία θεωρείται συμβολική, καθώς οι γιατροί επιβεβαιώνουν τον θάνατο με ιατρικά μέσα.

Όταν ο Ποντίφικας δεν ανταποκρίνεται, το δαχτυλίδι του, που χρησιμεύει και ως σφραγίδα για τα επίσημα παπικά έγγραφα, καταστρέφεται ή παραμορφώνεται, σηματοδοτώντας το τέλος της θητείας του. Επίσης, σφραγίζονται τα παπικά διαμερίσματα.

Πριν την ανακοίνωση της είδησης μέσω του Βατικανού στα μέσα ενημέρωσης, ο καμεράριος ενημερώνει επίσης και το κολέγιο των Καρδιναλίων για τον θάνατο του Πάπα.

Η περίοδος πένθους

Ο θάνατος του Πάπα Φραγκίσκου ακολουθείται από εννέα μέρες πένθους, που είναι γνωστές ως Novendiale, μια παράδοση με ρίζες στη ρωμαϊκή αρχαιότητα. Εθνικό πένθος κηρύσσει και η Ιταλία.

Το σώμα του Πάπα θα ευλογηθεί, θα ντυθεί με παπικά άμφια και θα εκτεθεί στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου για λαϊκό προσκύνημα. Στην ουρά αναμένεται να στηθούν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωπο. Μεταξύ αυτών και ξένοι ηγέτες και επίσημοι.

Το σώμα του Πάπα στο παρελθόν εκτίθετο πάνω σε ένα υπερυψωμένο βάθρο. Ωστόσο, μετά την επιθυμία του, ο Πάπας Φραγκίσκος θα βρίσκεται σε ένα ανοιχτό φέρετρο.

Παλαιότερα, οι Ποντίφικες ταριχεύονταν και ορισμένων τα όργανα αφαιρούνταν πριν από την ταφή. Μάλιστα, σε μια εκκλησία κοντά στη Φοντάνα ντι Τρέβι, διατηρούνται οι καρδιές πάνω από 20 σε μαρμάρινες λάρνακες. Πλην όμως, οι συγκεκριμένες πρακτικές έχουν εγκαταλειφθεί.

Τις εννέα μέρες του πένθους, το Βατικανό εισέρχεται σε μεταβατική φάση που ονομάζεται sede vacante («η έδρα είναι κενή»). Αυτό το διάστημα, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία διοικείται από το Κονκλάβιο, ήτοι το Κολλέγιο των Επιτρόπων. Ωστόσο, δεν μπορούν να πάρουν σημαντικές αποφάσεις, μέχρι την εκλογή νέου Πάπα.

Η ταφή

Η κηδεία του Πάπα πιθανότατα θα γίνει στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου. Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να συρρεύσουν εκατοντάδες χιλιάδες άτομα. Η τελετή θα προεδρεύεται από τον κοσμήτορα του Κολλεγίου των Καρδιναλίων.

Η ταφή του Πάπα, σύμφωνα με την παράδοση γίνεται στις σπηλιές του Βατικανού, κάτω από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, όπου βρίσκονται σχεδόν 100 παπικοί τάφοι. Εκεί έχει ταφεί και ο προκάτοχος του Πάπα Φραγκίσκο, Βενέδικτος, που παραιτήθηκε το 2013 και πέθανε το 2022.

Ωστόσο, ο Φραγκίσκος δήλωσε το 2023 ότι επέλεξε τη Βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζόρε (Santa Maria Maggiore) στη Ρώμη για την ταφή του. Έτσι, θα γίνει ο πρώτος Πάπας εδώ και έναν αιώνα, η ταφή του οποίου θα γίνει εκτός Βατικανού.

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Πάπας θάβεται σε τρία φέρετρα: ένα από κυπαρίσσι, ένα από ψευδάργυρο και ένα από φτελιά, τοποθετημένα το ένα μέσα στο άλλο. Ο Πάπας Φραγκίσκος, όμως, έχει ζητήσει να ταφεί σε ένα μόνο απλό ξύλινο φέρετρο.

«Habemus Papam»

Δύο με τρεις εβδομάδες μετά την κηδεία του Πάπα, το Κολλέγιο των Καρδιναλίων θα συνέλθει στην Καπέλα Σιξτίνα για το Κονκλάβιο, που είναι μια μυστική διαδικασία για την εκλογή του νέου Πάπα. Σύμφωνα με όσα προβλέπονται, κάθε βαπτισμένος άνδρας Ρωμαιοκαθολικός μπορεί να εκλεγεί Πάπας. Όμως, τα τελευταία 700 χρόνια, ο πάπας επιλέγεται πάντα από το Κολλέγιο.

Οι υποψήφιοι δεν κάνουν ανοιχτή προεκλογική εκστρατεία για τη θέση, ενώ οι μάχες για τον τίτλο θεωρούνται πολύ έντονες.

Την ημέρα της ψηφοφορίας, η Καπέλα Σιξτίνα σφραγίζεται και οι καρδινάλιοι, οι οποίοι έχουν δώσει όρκο εχεμύθειας, κλειδώνονται μέσα.

Μόνο οι καρδινάλιοι κάτω των 80 ετών έχουν δικαίωμα ψήφου. Περίπου 120 καρδινάλιοι θα ψηφίσουν μυστικά για τον υποψήφιο που επέλεξαν, γράφοντας το όνομά τους σε ένα ψηφοδέλτιο και τοποθετώντας το σε ένα δισκοπότηρο στην κορυφή της Αγίας Τράπεζας.

Εάν κανένας υποψήφιος δεν λάβει την απαιτούμενη πλειοψηφία των 2/3 του Κολεγίου, πραγματοποιείται άλλος ένας γύρος ψηφοφορίας. Συνολικά μπορούν να υπάρξουν έως και τέσσερις γύροι την ημέρα. Το κονκλάβιο που εξέλεξε τον Πάπα Φραγκίσκο το 2013 διήρκεσε περίπου 24 ώρες και πέντε ψηφοφορίες, αλλά η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει περισσότερο: ένα κονκλάβιο τον 13ο αιώνα διήρκεσε περίπου τρία χρόνια, ενώ ένα άλλο τον 18ο αιώνα τέσσερις μήνες.

Μόλις καταμετρηθούν τα ψηφοδέλτια, καίγονται σε μια σόμπα μέσα στην Καπέλα Σιξτίνα, η οποία έχει εγκατασταθεί εκ των προτέρων από τους πυροσβέστες του Βατικανού. Μια δεύτερη σόμπα καίει μια χημική ουσία που στέλνει ένα σήμα καπνού μέσω μιας καμινάδας στον έξω κόσμο: Μαύρος καπνός σημαίνει ότι δεν έχει επιλεγεί νέος πάπας, λευκός καπνός σημαίνει ότι έχει.

Μόλις εκλεγεί, ο νέος Πάπας εμφανίζεται στο μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου και ανακοινώνεται: «Habemus papam», που σημαίνει «Έχουμε Πάπα».

Στη συνέχεια, ο νεοεκλεγείς πάπας, αφού επιλέξει το παπικό του όνομα (πιθανότατα ένα που τιμά έναν άγιο ή προκάτοχο) και φορέσει ένα λευκό ράσο, βγαίνει στο μπαλκόνι για να απευθύνει την πρώτη του ομιλία στο κοινό. Και με αυτό, ο καθολικός κόσμος έχει έναν νέο ηγέτη.