Σημαντικά κοινωνικά και εργασιακά μέτρα, που θυμίζουν έντονα μεταρρυθμίσεις που έχει εφαρμόσει η Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια, περιλαμβάνει η συμφωνία Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών για τη συγκρότηση νέας κυβέρνησης στη Γερμανία.
Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη αντιστροφή ρόλων σε σχέση με την εποχή της κρίσης, με το Βερολίνο πλέον να προσπαθεί να δώσει νέα ώθηση στη γερμανική οικονομία και να αντιμετωπίσει τον λαϊκισμό του AfD.
Ιδέες «αλα Ελλάδα» για χρόνο εργασίας και προστασία εργαζόμενων
Το προγραμματικό κείμενο του νέου συνασπισμού προβλέπει δυνατότητα ευέλικτης διευθέτησης του χρόνου εργασίας, με εβδομαδιαίο –και όχι ημερήσιο– καθορισμό των εργατοωρών. Η ρύθμιση παραπέμπει στην ελληνική μεταρρύθμιση του 2021, που επέτρεψε σε εργαζόμενους να εργάζονται περισσότερες ώρες ορισμένες ημέρες και να παίρνουν ρεπό εντός της ίδιας εβδομάδας.
Παραδείγματος χάρη, κάποιος μπορεί να απασχοληθεί 10 ώρες από τη Δευτέρα έως την Πέμπτη και να έχει ελεύθερη την Παρασκευή. Κύριος στόχος της νέας γερμανικής κυβέρνησης είναι η καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ή οικογενειακής ζωής, όπως ήταν και της ελληνικής.
Η κατάθεση του σχετικού νομοσχεδίου τότε είχε προκαλέσει την εντονότατη αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος κατήγγειλε «κατάργηση του 8ώρου» και κατάλυση εργασιακών δικαιωμάτων. Στην πραγματικότητα, ο νόμος περιέχει σαφείς πρόνοιες ώστε να μην καταστρατηγηθούν κεκτημένα, καθώς το σύνολο των ωρών εργασίας ανά εξάμηνο δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το άθροισμα που αντιστοιχεί στις 40 ώρες ανά εβδομάδα, ενώ καθιερώθηκαν κι άλλες δικλίδες ασφαλείας, όπως η ψηφιακή κάρτα εργασίας.
Η ψηφιακή κάρτα φαίνεται πως είναι, άλλωστε, μία ακόμα ελληνική πρωτοβουλία που «καλοκοιτούν» οι Γερμανοί, καθώς στη δημοσιευμένη προγραμματική συμφωνία CDU/CSU και SPD υπάρχει αναφορά σε «υποχρέωση ηλεκτρονικής καταγραφής των εργατοωρών με έναν μη γραφειοκρατικό τρόπο».
…το ίδιο σε φόρους και εισφορές
Σημαντικές ομοιότητες καταγράφονται και στη φορολογική αντιμετώπιση των υπερωριών. Η προκαταρκτική συμφωνία των δύο γερμανικών κομμάτων προβλέπει τη μη φορολόγηση των προσαυξήσεων για υπερωριακή εργασία, επιλογή που θυμίζει ιδιαίτερα την πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης να απαλλάξει τις προσαυξήσεις για υπερεργασία, υπερωρίες, νυχτερινά και αργίες από ασφαλιστικές εισφορές, αυξάνοντας έτσι τις καθαρές απολαβές των εργαζόμενων.
«Άρωμα» Ελλάδας διακρίνεται και στις δεσμεύσεις των δύο κυβερνητικών εταίρων στη Γερμανία για φορολογικά κίνητρα υπέρ των εργαζόμενων συνταξιούχων. Συγκεκριμένα, βάσει των θέσεων που έχουν δημοσιευτεί, όσοι απόμαχοι της εργασίας πάνω από την ηλικία συνταξιοδότησης θέλουν να παραμείνουν οικονομικά ενεργοί θα έχουν αφορολόγητο όριο 2.000 ευρώ ανά μήνα στις μισθολογικές αποδοχές τους.
Υπενθυμίζεται ότι το φορολογικό καθεστώς για τους εργαζόμενους συνταξιούχους στην Ελλάδα αναθεωρήθηκε ριζικά το 2023, όταν καταργήθηκε η περικοπή της σύνταξης κατά 30%, η οποία είτε αποθάρρυνε συνταξιούχους με πολύτιμες δεξιότητες να παραμείνουν στην εργασία είτε τους οδηγούσε σε αδήλωτη απασχόληση.
Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, 221.000 συνταξιούχοι έχουν δηλώσει ότι εργάζονται στην σχετική πλατφόρμα, με αποτέλεσμα να «ασπρίσει» ένας χώρος όπου παραδοσιακά επικρατούσαν η φοροδιαφυγή και η εισφοροδιαφυγή. Πριν την εν λόγω μεταρρύθμιση οι δηλωμένοι εργαζόμενοι συνταξιούχοι στη χώρα μας ήταν λιγότεροι από 30.000.
Αυτό δεν είναι το μόνο φορολογικό μέτρο που θυμίζει την ελληνική στρατηγική των τελευταίων πέντε ετών. Στην προγραμματική συμφωνία CDU/CSU και SPD αναγράφεται ότι ο συντελεστής φορολόγησης των επιχειρήσεων θα μειώνεται κάθε χρόνο κατά μία μονάδα, αρχής γενομένης από το 2028. Η Ελλάδα ακολούθησε ακόμα πιο επιθετική μείωση των φορολογικών βαρών στο κεφάλαιο από το 2019 κι έπειτα, μειώνοντάς τον συντελεστή για τα νομικά πρόσωπα κατά έξι μονάδες, από το 28% στο 22% που είναι σήμερα.
Βίοι παράλληλοι και σε κοινωνικές παροχές
Στο μέτωπο των κοινωνικών πολιτικών, κύρια ομοιότητα είναι η απόφαση του νέου συνασπισμού στη Γερμανία να βελτιώσει τον έλεγχο των επιδομάτων, ειδικά του επιδόματος ανεργίας, με ποινές ακόμα και διακοπής της καταβολής των χρημάτων για ανέργους που επανειλημμένα αρνούνται να δουλέψουν ενώ τους προσφέρονται κατάλληλες θέσεις.
Πρόκειται για πρωτοβουλία που θυμίζει τη μεταρρύθμιση που εφάρμοσαν το υπουργείο Εργασίας και η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) στα τέλη του 2022, με στόχο την καταπολέμηση καταχρήσεων και την ανακατεύθυνση πόρων σε όσους έχουν πραγματικά ανάγκη. Τότε, είχε θεσμοθετηθεί η προσωρινή διαγραφή από το μητρώο ανεργίας της ΔΥΠΑ για όσους αρνούνται τρεις θέσεις εργασίας οι οποίες ταιριάζουν με τα προσόντα, τις επιδιώξεις και τον τόπο διαμονής τους.
Μεγάλο ενδιαφέρον έχει επίσης η δέσμευση των δύο εταίρων στο Βερολίνο να εξετάσουν τη διάθεση πόρων για οικογενειακούς βοηθούς, οι οποίοι θα υποστηρίζουν νοικοκυριά με μικρά παιδιά ή μέλη που έχουν έκτακτες ανάγκες και αναπηρίες. Το συγκεκριμένο μέτρο παραπέμπει στα προγράμματα του Προσωπικού Βοηθού και των Νταντάδων της Γειτονιάς, που έχουν γίνει πράξη σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας την τελευταία διετία.
Τις ομοιότητες παρατήρησε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ραδιόφωνο του βρετανικού περιοδικού «Monocle»: «Κοιτάζοντας, για παράδειγμα, τις μεταρρυθμίσεις που σήμερα ανακοινώνει η γερμανική κυβέρνηση, διαπιστώνω ότι πολλές από αυτές τις μεταρρυθμίσεις εμείς τις έχουμε ήδη εφαρμόσει στην Ελλάδα» σημείωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι πριν τις εκλογές είχε «μια πολύ ανοιχτή συζήτηση με τον επερχόμενο Καγκελάριο, τον Φρίντριχ Μερτς ο οποίος ήταν πάρα πολύ τολμηρός όσον αφορά τις ανακοινώσεις του».