21 Μαΐου 2025

Σενάρια για κλείσιμο του προξενείου των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη - Για «στρατηγική καταστροφή» προειδοποιεί ο Έντι Ζεμενίδης


Το προξενείο στη Θεσσαλονίκη συγκαταλέγεται σε μια λίστα 27 διπλωματικών αποστολών που, σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ των New York Times, προτείνεται να διακόψουν τη λειτουργία τους

Αντιδράσεις προκαλεί εντός και εκτός Ηνωμένων Πολιτειών το σχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ να περιορίσει σημαντικά τη διεθνή διπλωματική παρουσία των ΗΠΑ υπό το πλαίσιο περικοπής εξόδων, με το ενδεχόμενο να κλείσει ακόμα και το αμερικανικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη να εγείρει επιφυλακτικότητα σε Αθήνα και Ουάσιγκτον.

Το προξενείο στη Θεσσαλονίκη συγκαταλέγεται σε μια λίστα 27 διπλωματικών αποστολών που, σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ των New York Times, προτείνεται να διακόψουν τη λειτουργία τους στο πλαίσιο ενός σχεδίου εξοικονόμησης πόρων από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η λίστα περιλαμβάνει επίσης πρεσβείες και προξενεία σε ευρωπαϊκές πόλεις όπως η Φλωρεντία, το Στρασβούργο, η Λυών και το Εδιμβούργο, καθώς και προξενεία σε τουριστικούς προορισμούς της Γαλλίας και της Γερμανίας.

Η πρόταση αυτή συνοδεύεται από την εκτίμηση ότι η αμερικανική παρουσία στο εξωτερικό θα περιοριστεί σε επίπεδα χαμηλότερα ακόμα και από την Κίνα, η οποία συνεχίζει να επεκτείνει το δίκτυο των διπλωματικών της αποστολών σε Ευρώπη, Αφρική και Ασία. Σύμφωνα με το Lowy Institute, ένας τέτοιος περιορισμός θα αντιστρέψει τη μέχρι τώρα πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ σε ευρωπαϊκή διπλωματική παρουσία, ενώ θα επιτείνει την ανισορροπία σε περιοχές στρατηγικού ανταγωνισμού όπως η Ανατολική Μεσόγειος.

Ειδικά για τη Θεσσαλονίκη, η προοπτική αυτή προκαλεί ανησυχία σε στελέχη της ομογένειας. Ο Έντι Ζεμενίδης, εκτελεστικός διευθυντής του Hellenic American Leadership Council (HALC), χαρακτήρισε μέσω ανάρτησής του στο X (πρώην Twitter) την ενδεχόμενη παύση λειτουργίας του αμερικανικού προξενείου στη Θεσσαλονίκη «στρατηγική καταστροφή».

Όπως εξήγησε: «Δεν πρόκειται για μια απλή θέση δημόσιας διπλωματίας – οι δυνατότητες της βάσης στην Αλεξανδρούπολη και του λιμανιού της Θεσσαλονίκης δεν μπορούν να αξιοποιηθούν χωρίς αυτό το προξενείο. Μόνο οι αντίπαλοι των ΗΠΑ –η Κίνα και η Ρωσία– και “φίλοι-εχθροί” όπως η Τουρκία θα επωφεληθούν από αυτό».


Ο Ζεμενίδης επεσήμανε επίσης ότι μια τέτοια απόφαση θα ακύρωνε εκ των πραγμάτων την αποστολή της νέας πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ, εφόσον ο ρόλος της εστιάζει στον γεωπολιτικό ανταγωνισμό με την Κίνα: «Αν η αποστολή της Κίμπερλι Γκιλφόιλ είναι να αντιμετωπίσει την Κίνα, το κλείσιμο αυτού του προξενείου θα της προσέφερε μία “Mission Impossible”».

Στη γραμμή της αντίδρασης κινήθηκε και η γερουσιαστής των Δημοκρατικών Τζιν Σαχίν, μέλος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας, η οποία αναρωτήθηκε δημόσια: «Καθώς η Κίνα επεκτείνει το διπλωματικό της αποτύπωμα, η Αμερική αποσύρεται από τη διεθνή σκηνή; Αν το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι η πρώτη γραμμή άμυνας, πώς αυτό κάνει την Αμερική πιο ασφαλή και ευημερούσα;».


Οι διπλωματικές σχέσεις των ΗΠΑ με τη Θεσσαλονίκη ξεκινούν από το 1837, όταν διορίστηκε ο πρώτος προξενικός αντιπρόσωπος στην πόλη. Το Γενικό Προξενείο στη σημερινή του μορφή λειτουργεί εδώ και δεκαετίες, αποτελώντας στρατηγικό κόμβο της αμερικανικής παρουσίας στη Βόρεια Ελλάδα και τη νοτιοανατολική Ευρώπη. Είναι επίσης το μοναδικό αμερικανικό προξενείο στη Βόρεια Ελλάδα και παρέχει κρίσιμες υπηρεσίες ασφαλείας, εμπορίου, δημόσιας διπλωματίας και στρατηγικής επικοινωνίας.

Αν και η τελική απόφαση δεν έχει ακόμα ληφθεί αναλυτές κρίνουν πως οι κινήσεις της κυβέρνησης Τραμπ στο πλαίσιο του δόγματος America First, αφήνουν χώρο σε άλλους γεωπολιτικούς παίκτες όπως η Κίνα και η Ρωσία.

Tags