80 χρόνια μετά την κατάρρευση του Τρίτου Ράιχ, έρχονται στο φως νέα στοιχεία για το πώς δεκάδες υψηλόβαθμοι ναζί κατάφεραν να διαφύγουν τη δικαιοσύνη, βρίσκοντας καταφύγιο στη Νότια Αμερική. Η πρωτοβουλία αυτή είναι μέρος της δέσμευσης της κυβέρνησης της Αργεντινής για πλήρη διαφάνεια όσον αφορά το σκοτεινό παρελθόν της χώρας ως κρυψώνα εγκληματιών πολέμου.
Συνολικά 1.850 φάκελοι αποκαταστάθηκαν ψηφιακά και πλέον είναι προσβάσιμοι στο
κοινό. Οι έρευνες, στις οποίες βασίστηκαν τα έγγραφα, πραγματοποιήθηκαν από τη
Διεύθυνση Εξωτερικών Υποθέσεων της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας, τη μυστική
υπηρεσία SIDE και τη Χωροφυλακή της χώρας, από τη δεκαετία του 1950 έως και τη
δεκαετία του 1980.
Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται προκαλούν σοκ. Ανάμεσά τους, στοιχεία για
τη δράση και τη φυγή διαβόητων ναζί, όπως ο «Άγγελος του Θανάτου» του
Άουσβιτς, Dr. Γιόζεφ Μένγκελε.
Ο Μένγκελε και το ψεύτικο όνομα «Χέλμουτ Γκρέγκορ»
Ο Μένγκελε φέρεται να έφτασε στην Αργεντινή τον Ιούνιο του 1949,
χρησιμοποιώντας πλαστό διαβατήριο και δηλώνοντας επάγγελμα «μηχανικός
τεχνικός». Μόλις έξι χρόνια αργότερα, αισθανόμενος πλέον ασφαλής, υπέβαλε
αίτηση παραμονής χρησιμοποιώντας το πραγματικό του όνομα.
Καθώς οι έρευνες για τους ναζί εντείνονταν, ο Μένγκελε μετακινήθηκε στη
Βραζιλία, όπου έζησε ελεύθερος μέχρι τον θάνατό του το 1979, υπό το ψευδώνυμο
«Βόλφγκανγκ Γκέραρντ».
Ο Έριχ Πρίμπκε δίδασκε σε σχολείο επί δεκαετίες
Ένα άλλο όνομα που αναφέρεται στα έγγραφα είναι αυτό του Έριχ Πρίμπκε,
αξιωματικού των SS και εκτελεστή της Γκεστάπο, που το 1948 έφτασε στην
Αργεντινή με ταξιδιωτικά έγγραφα που είχε εξασφαλίσει μέσω του Βατικανού. Μετά
από απόδραση από βρετανικό στρατόπεδο αιχμαλώτων στην Ιταλία, εγκαταστάθηκε
στην Παταγονία και δίδασκε για σχεδόν 50 χρόνια σε γερμανόφωνο σχολείο της
περιοχής.
Εν τέλει εντοπίστηκε και καταδικάστηκε για εγκλήματα πολέμου, αν και εξέτισε
την ποινή του σε κατ’ οίκον περιορισμό μέχρι τον θάνατό του το 2013.
Το μυστήριο Μπόρμαν και το κρανίο στο Βερολίνο
Ένας ακόμα «ύποπτος» που αναφέρεται στα ντοκουμέντα είναι άντρας που
κυκλοφορούσε με το όνομα «Βάλτερ Φλέγκελ», και για χρόνια θεωρείτο πως ήταν ο
Μάρτιν Μπόρμαν – στενός συνεργάτης του Χίτλερ και υψηλόβαθμος αξιωματούχος του
ναζιστικού καθεστώτος. Συνελήφθη το 1960, όμως δεκαετίες αργότερα αποδείχθηκε
μέσω ανάλυσης DNA ότι το κρανίο που είχε βρεθεί κοντά στο καταφύγιο του Χίτλερ
το 1945 ανήκε όντως στον πραγματικό Μπόρμαν.
Ο Άντολφ Άιχμαν και η «νέα ζωή» στη Mercedes-Benz
Τα έγγραφα αποκαλύπτουν επίσης πώς ο Άντολφ Άιχμαν, ένας από τους βασικούς
αρχιτέκτονες του Ολοκαυτώματος, έζησε για χρόνια ατάραχος στην Αργεντινή από
το 1950, ακόμα και εργαζόμενος ως διευθυντής τμήματος στη Mercedes-Benz στο
Μπουένος Άιρες. Το 1960 απήχθη από την ισραηλινή Μοσάντ, δικάστηκε στην
Ιερουσαλήμ και εκτελέστηκε το 1962.
Αποκαλύψεις για τον Χίτλερ και νέες θεωρίες
Η δημοσίευση των φακέλων φέρνει ξανά στο προσκήνιο θεωρίες που θέλουν τον ίδιο
τον Χίτλερ να έχει διαφύγει στην Αργεντινή. Αν και τα ρωσικά αποχαρακτηρισμένα
έγγραφα από τη σοβιετική εποχή δείχνουν ξεκάθαρα ότι αυτοκτόνησε στο Βερολίνο,
η διάδοση τέτοιων θεωριών αποδεικνύει πόσο έντονο παραμένει το ενδιαφέρον γύρω
από τα γεγονότα των τελευταίων ημερών του ναζιστικού καθεστώτος.
Νίκος Δενδρινός
gazzetta.gr