Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είπε στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι ο Πούτιν πιστεύει ότι κερδίζει τον πόλεμο και δεν είναι έτοιμος για ειρήνη - μια άποψη που ήδη είχαν αλλά δεν είχαν ακούσει από τον ίδιο τον Τραμπ. Επίσης, σύμφωνα με τη Wall Street Journal, η νέα του παραδοχή έρχεται σε αντίθεση με αυτό που δηλώνει συχνά δημόσια, ότι πιστεύει δηλαδή πως ο Ρώσος πρόεδρος θέλει πραγματικά ειρήνη.
Ο Λευκός Οίκος αρνήθηκε να σχολιάσει και αναφέρθηκε στην ανάρτηση του Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη Δευτέρα σχετικά με τη συνομιλία του με τον Πούτιν. «Ο τόνος και το πνεύμα της συνομιλίας ήταν εξαιρετικά. Αν δεν ήταν, θα το έλεγα τώρα», είπε. Παρά το γεγονός οτι έχει πλέον πειστεί ότι ο Πούτιν δεν είναι έτοιμος για ειρήνη, αυτό δεν τον οδήγησε να κάνει αυτό που οι Ευρωπαίοι και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι υποστηρίζουν ότι πρέπει να κάνει: να εντείνει δηλαδη τις πιέσεις κατά της Ρωσίας.
Ο Τραμπ είχε πραγματοποιήσει μια προηγούμενη τηλεφωνική κλήση με Ευρωπαίους ηγέτες την Κυριακή - μια ημέρα πριν από τη δίωρη συνομιλία του με τον Πούτιν. Είχε υποδείξει τότε ότι θα μπορούσε να επιβάλει κυρώσεις εάν ο Πούτιν αρνηθεί την κατάπαυση του πυρός, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τη συνομιλία. Μέχρι τη Δευτέρα, είχε αλλάξει ξανά στάση. Δεν ήταν έτοιμος να το κάνει αυτό. Αντ' αυτού, ο Τραμπ δήλωσε ότι ήθελε να προχωρήσει γρήγορα με τις συνομιλίες χαμηλότερου επιπέδου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στο Βατικανό.
Στην κλήση της Δευτέρας συμμετείχαν ο Ζελένσκι, ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Ήταν εν μέρει το αποκορύφωμα μιας ευρωπαϊκής διπλωματικής επίθεσης που είχε ξεκινήσει περίπου 10 ημέρες νωρίτερα, με στόχο να πιέσει τον Τραμπ να ασκήσει πίεση στον Πούτιν.
Τραμπ: «Αυτός δεν είναι ο πόλεμός μου»
Ενώ η προσπάθεια τελικά δεν κατάφερε να πείσει τον Τραμπ να το κάνει αυτό μέσω πρόσθετων κυρώσεων, οι Ευρωπαίοι είδαν κάποια θετικά στοιχεία στο αποτέλεσμα. Η διαδικασία βοήθησε να διευκρινιστεί για όλους, συμπεριλαμβανομένου του Τραμπ, ποια ήταν η θέση του Πούτιν: Δεν είναι πρόθυμος να σταματήσει τον πόλεμο σε αυτό το στάδιο. Και για τους Ευρωπαίους, βοήθησε να υπογραμμιστεί ότι πλέον εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από αυτούς να υποστηρίξουν την Ουκρανία. Οι Ευρωπαίοι δεν πιστεύουν ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα σταματήσει τις εξαγωγές όπλων των ΗΠΑ, εφόσον η Ευρώπη ή η Ουκρανία πληρώνουν γι' αυτές, ανέφεραν οι πηγές.
«Αυτός δεν είναι ο πόλεμός μου», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους τη Δευτέρα μετά την τηλεφωνική του συνομιλία με τον Πούτιν. «Εμπλακήκαμε σε κάτι στο οποίο δεν έπρεπε να έχουμε εμπλακεί».
Μερικοί από τους Ευρωπαίους που συμμετείχαν στην τηλεφωνική επικοινωνία τη Δευτέρα επέμειναν ότι το αποτέλεσμα οποιωνδήποτε συνομιλιών στο Βατικανό πρέπει να είναι μια άνευ όρων κατάπαυση του πυρός. Αλλά ο Τραμπ δίστασε και πάλι, λέγοντας ότι δεν του άρεσε ο όρος «άνευ όρων». Είπε ότι δεν είχε χρησιμοποιήσει ποτέ αυτόν τον όρο, αν και τον χρησιμοποίησε όταν ζήτησε 30ήμερη κατάπαυση του πυρός σε μια ανάρτηση στην πλατφόρμα του Truth Social στις 8 Μαΐου. Οι Ευρωπαίοι τελικά συμφώνησαν να εγκαταλείψουν την επιμονή τους στο επίθετο.
Στις 10 Μαΐου, Μερτς, Μακρόν, Στάρμερ και Ντόναλντ Τουσκ πραγματοποίησαν μια αυθόρμητη επίσκεψη στον Ζελένσκι στο Κίεβο. Τον προέτρεψαν να συμφωνήσει με αυτό που ήθελε ο Τραμπ για να εκθέσει την απροθυμία του Πούτιν να τερματίσει τον πόλεμο. Στη συνέχεια, χρησιμοποίησαν το κινητό τηλέφωνο του Μακρόν για να καλέσουν τον Τραμπ από την επίσημη κατοικία του Ζελένσκι, λέγοντάς του ότι η Ευρώπη και η Ουκρανία υποστήριζαν πλήρως την έκκλησή του για 30ήμερη κατάπαυση του πυρός. Οι Ευρωπαίοι απείλησαν δημόσια με νέες κυρώσεις κατά του Πούτιν εάν δεν αποδεχόταν την κατάπαυση του πυρός.
Ο Πούτιν απάντησε στην αυξανόμενη πίεση από την Ευρώπη και την Ουάσινγκτον προτείνοντας την πρώτη άμεση διαπραγμάτευση με την Ουκρανία εδώ και τρία χρόνια. Ο Τραμπ άδραξε την προσφορά, μάλιστα σε κάποιο σημείο υπαινίχθηκε ότι θα μπορούσε να πάει στην Τουρκία για να συμμετάσχει στις συνομιλίες. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη μέσα σε λίγες μέρες, αλλά ο Πούτιν δεν παρευρέθηκε. Απέστειλε εκπροσώπους χαμηλότερου επιπέδου που επανέλαβαν απαιτήσεις που η Ουκρανία θεωρεί απαράδεκτες.
Μετά την απουσία του Πούτιν στην Κωνσταντινούπολη, οι Ευρωπαίοι πίεσαν ξανά τον Τραμπ να εξετάσει το ενδεχόμενο άσκησης μεγαλύτερης πίεσης στον Ρώσο ηγέτη. Ενέκριναν μικρές νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, αλλά συνεχίζουν να εργάζονται για ένα ισχυρότερο πακέτο μέτρων. Ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι είχε κανονίσει μια τηλεφωνική συνομιλία με τον Πούτιν, λέγοντας ότι οι ειρηνευτικές προοπτικές θα μπορούσαν να προωθηθούν μόνο εάν οι ηγέτες των ΗΠΑ και της Ρωσίας μιλούσαν.
Όταν ο Τραμπ μίλησε την Κυριακή με Ευρωπαίους ηγέτες, πριν από την τηλεφωνική συνομιλία με τον Πούτιν, άφησε να εννοηθεί ότι οι ΗΠΑ μπορεί να συμμετάσχουν στην επιβολή κυρώσεων στις ρωσικές εξαγωγές ενέργειας και στις τραπεζικές συναλλαγές.
Εκείνη η τηλεφωνική κλήση της Κυριακής περιελάμβανε το χαρακτηριστικό, αυθόρμητο ύφος του Τραμπ, συνδυάζοντας επαίνους και επικρίσεις για τους Ευρωπαίους ηγέτες. Επαίνεσε τον Μερτς για τα όμορφα αγγλικά του. «Μου αρέσει ακόμα περισσότερο η γερμανική σου προφορά», είπε. Σε άλλο σημείο, επέκρινε τις μεταναστευτικές πολιτικές της Ευρώπης. Ο Τραμπ είπε ότι η ανεξέλεγκτη μετανάστευση φέρνει τις χώρες τους στο «χείλος της κατάρρευσης».
Ο Μακρόν, ο οποίος έχει τη μακροβιότερη σχέση με τον Τραμπ, του ζήτησε να σταματήσει. «Δεν μπορείς να προσβάλλεις τα έθνη μας, Ντόναλντ», είπε ο Μακρόν, σύμφωνα με πληροφορίες. Ο τόνος, ωστόσο, ήταν συνολικά θετικός, τόσο ώστε δημιούργησε σε ορισμένους την εντύπωση ότι ο Τραμπ μπορεί να υποστήριζε νέες κυρώσεις εάν ο Πούτιν δεν συμφωνούσε σε κατάπαυση του πυρός. Αλλά αυτές οι ελπίδες διαψεύστηκαν μια μέρα αργότερα. Οι συνομιλίες στο Βατικανό αναμένεται να ξεκινήσουν στα μέσα Ιουνίου.