Εκπροσωπώντας το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων Γιώργος Καλαντζής, επισκέφθηκε τον Μακαριώτατο Πατριάρχη Αντιοχείας κ.κ. Ιωάννη Ι’ στην έδρα του Πατριαρχείου στη Δαμασκό, την Πέμπτη 26/6/2025.
Στη συνάντηση μετείχαν ο Πρέσβης της Ελλάδας στη Συρία κ.Ε.Κακαβελάκης, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαοδικείας κ.Αθανάσιος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βερροίας και Αλεξανδρέττας (Χαλεπίου) κ.Εφραίμ, ο Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Αντιοχείας Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Σελευκείας κ.Ρωμανός και ο Αρχιμανδρίτης Μελέτιος Shattahi, Διευθυντής GOPA – DERD (Greek Orthodox Patriarchate o Antioch and All the East – Department of Ecumenical Relations and Development).
Ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων μετέφερε τα ειλικρινή συλλυπητήρια της Ελληνικής Κυβέρνησης και προσωπικά του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, της Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Σοφίας Ζαχαράκη, του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ.κ. Ιερωνύμου Β’ καθώς και του ελληνικού λαού για τα θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης της 22/6/2025 στον Ιερό Ναό του Προφήτη Ηλία στη Δαμασκό.
Ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων ανέφερε ότι «η προστασία της θρησκευτικής ελευθερίας όλων αποτελεί ευθύνη της Κυβέρνησης της Συρίας αλλά, συγχρόνως, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ευημερία, την σταθερότητα και την πρόοδο της Συρίας. Οι 23 συνάνθρωποί μας δολοφονήθηκαν μόνο και μόνο γιατί ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι και επιθυμούσαν να προσευχηθούν στον Ιησού Χριστό μέσα στον Ιερό Ναό του Προφήτη Ηλία την ημέρα που το Πατριαρχείο Αντιοχείας έχει ορίσει να τιμάται η μνήμη των Αγίων της Αντιοχείας. Δολοφονήθηκαν ως μάρτυρες της πίστης που ελεύθερα επέλεξαν. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί της Συρίας όπως και ολόκληρης της Μέσης Ανατολής δεν είναι ούτε ξένοι ούτε φιλοξενούμενοι. Ήταν πάντα εκεί και αποτελούν την μεγαλύτερη χριστιανική κοινότητα με μεγάλη προσφορά στην ανάπτυξη και την πρόοδο των κρατών στα οποία κατοικούν. Χωρίς τους Ορθοδόξους Χριστιανούς η Μέση Ανατολή θα χάσει την ταυτότητά της. Οι τρομοκράτες και όσοι τους καθοδηγούν δεν πρέπει και δεν θα πετύχουν τον στόχο τους».
Ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Αντιοχείας καλωσόρισε θερμά τον Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων και τον Πρέσβη και ευχαρίστησε ιδιαίτερα για την συμπαράσταση που εξέφρασε άμεσα η ελληνική κυβέρνηση, ο ελληνικός λαός και η Εκκλησία της Ελλάδος. Ανέφερε ότι έχει μεγάλη σημασία η αποστολή εκπροσώπου της Ελλάδας στην Δαμασκό για να εκφράσει τα συλλυπητήριά της ενώ τόνισε τους ακατάλυτους δεσμούς που ενώνουν την Ελλάδα με το Πατριαρχείο Αντιοχείας.
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, ο κ.Καλαντζής δήλωσε στο protothema.gr σχετικά με την επίσκεψή του: «Βλέποντας την κατάσταση στη Συρία, ένας Έλληνας δεν μπορεί παρά να σκεφτεί πόσο σημαντικό είναι το γεγονός ότι ζούμε σε μια ελεύθερη, ασφαλή και δημοκρατική χώρα η οποία βρίσκεται στον πυρήνα της Ενωμένης Ευρώπης και είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης έχει την ηρεμία και την αποφασιστικότητα του ηγέτη, που ζύγισε καλά τα πράγματα και έλαβε τις αποφάσεις του».
Η επίσκεψη στο νοσοκομείο
Ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων και ο Πρέσβης της Ελλάδος με τη συνοδεία του Πατριαρχικού Επιτρόπου επισκέφθηκαν το νοσοκομείο του Αγίου Λουδοβίκου όπου νοσηλεύονται τραυματίες από την τρομοκρατική επίθεση. Έγιναν δεκτοί από τον Δρ. Riad Abdel Massih, Διευθυντή του Νοσοκομείου, τον Δρ. Maher Ammari, μέλος του Δ.Σ. του Τιμίου Σταυρού και τον Δρ. Fadi Al Hareth, μέλος του Δ.Σ. του Τιμίου Σταυρού και του Δ.Σ. του Ταμείου Ιατρικής Υποστήριξης Αγίων Κοσμά και Δαμιανού.
Ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων άκουσε τις μαρτυρίες των τραυματιών, συνομίλησε μαζί τους και, αφού ευχαρίστησε θερμά τις Αδελφές του καθολικού τάγματος του Αγίου Βικεντίου και το ιατρικό προσωπικό του νοσοκομείου για την περίθαλψη των τραυματιών, ενημέρωσε ότι η Ελληνική Κυβέρνηση είναι έτοιμη να καλύψει τα έξοδα μεταφοράς και νοσηλείας στην Ελλάδα για όσους τραυματίες κριθεί απαραίτητο καθώς και να συμβάλει στην αποκατάσταση του Ιερού Ναού του Προφήτη Ηλία, του τόπου μαρτυρίου των 23 Ορθοδόξων Χριστιανών.
Πρόκειται για μία επίσκεψη, η οποία χαράκτηκε ανεξίτηλα μέσα του. Συνάντησε πέντε από τους τραυματίες και όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων μιλώντας στο protothema.gr, «η επίσκεψη στους τραυματίες με συγκλόνισε. Κρατώ δύο εικόνες. Η πρώτη εικόνα είναι το πληγωμένο από τα θραύσματα της βόμβας πρόσωπο του Μαϊκίλ (που στα ελληνικά μεταφράζεται «Μιχαήλ»), ενός αγοριού 7 ετών. Η δεύτερη εικόνα είναι το χαμόγελο του Αζίλ (που στα ελληνικά μεταφράζεται «γνήσιος», «αληθινός»), ενός νέου 22 ετών, που πιστεύει ότι θα έλθουν καλύτερες μέρες για την πατρίδα του και τους Ορθοδόξους. Όσο μιλούσε, στα χέρια του είχε το κομποσκοίνι της προσευχής. Ο Μιχαήλ και ο Αζίλ είναι τα δύο πρόσωπα της Ορθοδοξίας στη Μέση Ανατολή. Πληγωμένη αλλά πάντα εκεί, βαθιά ριζωμένη και χαμογελαστή, με την βεβαιότητα της Ανάστασης».
Ο επικήδειος του Πατριάρχη Αντιοχείας, Ιωάννη
Πριν το έγκλημα, που έλαβε χώρα την περασμένη Κυριακή μέσα στην εκκλησία, την ώρα της λειτουργίας, η προηγούμενη μαζική επίθεση κατά Χριστιανών ορθοδόξων, είχε πραγματοποιηθεί το 1860.
Συγκλονισμένος ο Πατριάρχης Αντιοχείας, αν και είχε προετοιμάσει την επικήδειο ομιλία του, αντικρίζοντας το πλήθος των συγκεντρωμένων Χριστιανών, που είχαν έλθει για να θρηνήσουν την απώλεια των ομοθρήσκων τους, άφησε στην άκρη τα χαρτιά, επιλέγοντας να μιλήσει από στήθους, στα αραβικά.
Αφού τους συλληπήθηκε και ευχήθηκε δύναμη στους οικείους των θυμάτων, στράφηκε προς όλους, ανεξαρτήτως θρησκεύματος, όχι μόνο στη Συρία αλλά και σε όλο τον κόσμο, καθώς – όπως εξήγησε – το συγκεκριμένο δεν ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό αλλά μία επίθεση κατά ολόκληρης της χώρας της Συρίας αλλά και της Χριστιανικής κοινότητας συνολικά.
Ο Μακαριώτατος έκανε λόγο για «σφαγή» και απευθυνόμενος στον Πρόεδρο της Συρίας, χαρακτήρισε το γεγονός «καταδικαστέο και ανεπίτρεπτο». Όπως τόνισε ο ίδιος στην ομιλία του, ως Χριστιανοί και υπέρμαχοι της ενότητας, δεν πρόκειται να επιτρέψουν να μετατραπεί αυτό το έγκλημα σε αφορμή για εθνική ή θρησκευτική διχόνοια. «Είμαστε υπέρ της εθνικής ενότητας και την υπερασπιζόμαστε μαζί με όλους τους Σύριους, Μουσουλμάνους και Χριστιανούς. Ζούμε και θα ζούμε σαν μια οικογένεια σε αυτή την ευγενή χώρα», δήλωσε.
Του υπενθύμισε ότι εκπροσωπεί έναν λαό που υποφέρει από φτώχεια και πείνα ενώ μοιράστηκε την προσδοκία του, η κυβέρνηση να εργαστεί για να υλοποιήσει τους στόχους της επανάστασης: τη δημοκρατία, ελευθερία, ισότητα και δικαιοσύνη.
Δεν δίστασε, στη συνέχεια, να εκφράσει την απορία του γιατί στον τόπο του εγκλήματος δεν παρουσιάστηκε κανένας εκπρόσωπος της κυβέρνησης, υπενθυμίζοντας ταυτόχρονα ότι η χριστιανική κοινότητα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της χώρας. Κάνοντας δε μνεία στο συλληπητήριο τηλεφώνημα του Προέδρου, τόνισε ότι «επειδή το έγκλημα που διαπράχθηκε είναι ιδιαιτέρως σοβαρό, αξίζει «κάτι περισσότερο από ένα τηλεφώνημα».
Ακολούθως, ο Πατριάρχης Ιωάννης αναφέρθηκε στους Μητροπολίτες του Χαλεπίου, Παύλο και Ιωάννη, οι οποίοι απήχθησαν περίπου 15 χρόνια πριν από τζιχαντιστές και έκτοτε αγνοούνται. Μάλιστα, ο ένας εκ των δύο, ήταν ο κατά σάρκα αδελφός του ιδίου του Μακαριώτατου!
Στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα με την ομιλία του, ο Πατριάρχης Αντιοχείας προς την κυβέρνηση της Συρίας, έκανε σαφές ότι όχι μόνο αντιλαμβάνεται πλήρως την ευθύνη του ρόλου του, αλλά και την αναλαμβάνει στο ακέραιο.
Περιμένει, όμως και από την κυβέρνηση της Συρίας, να πράξει αναλόγως. Να αναλάβει, δηλαδή, στο ακέραιο την ευθύνη της και να διερευνήσει ποιος βρίσκεται πίσω από το έγκλημα. «Αυτό που θέλει ο λαός είναι ασφάλεια και ειρήνη. Πρώτο καθήκον κάθε κυβέρνησης είναι η προστασία όλων των πολιτών, χωρίς εξαιρέσεις και διακρίσεις», υπογράμμισε και επανέλαβε ότι αν και η χριστιανική κοινότητα ήταν εκεί για να στηρίξει τη νέα κυβέρνηση, αυτό δεν έγινε ακόμη σε μία βάση αμοιβαιότητας.
Κλείνοντας, ο Πατριάρχης Αντιοχείας έκανε ιδιαίτερη μνεία στους νεαρούς Χριστιανούς, που έγιναν μάρτυρες, στην προσπάθειά τους να αποτρέψουν την επίθεση, όταν έπεσαν πάνω στο δράστη. Με το θάνατό τους, έσωσαν τις ζωές πολλών περισσότερων, διαφορετικά τα θύματα θα ήταν κατά πολύ περισσότερα. Δεν παρέλειψε να επισημάνει, ότι οι νέοι, που θυσιάστηκαν θα είχαν κάνει το ίδιο αν είχαν βρεθεί σε ένα τζαμί.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι όλοι οι θρησκευτικοί ηγέτες της Συρίας έσπευσαν να συλληπηθούν τον Πατριάρχη Αντιοχείας, μεταξύ αυτών, ο Μεγάλος Μουφτής. «Στη Συρία ανέκαθεν υπήρχε κουλτούρα αλληλοσυνεννόησης και αλληλοσεβασμού λόγω καθεστώτος, κουλτούρας, επιπέδου μόρφωσης. Αυτό ακριβώς εκπροσωπεί ο Μεγάλος Μουφτής, ο οποίος ήταν ειλικρινής στη συντριβή του για την τρομοκρατική επίθεση», σύμφωνα με πηγές του Πατριαρχείου. Όπως προσθέτουν, «ο Πατριάρχης είναι απολύτως ικανοποιημένος με το πως μίλησε και συμπεριφέρθηκε ο Μεγάλος Μουφτής. Πρέπει να γίνει σαφές, ότι το πρόβλημα δεν είναι το Ισλάμ αλλά η στάση της κυβέρνησης. Δεν πρόκειται, δηλαδή, για ζήτημα αμιγώς θρησκευτικό».
Επικήδειος Λόγος του Πατριάρχη Ιωάννη Ι΄
στην εξόδιο ακολουθία των μαρτύρων της Εκκλησίας του Προφήτη Ηλία - Doyela, Εκκλησία του Τιμίου Σταυρού, Δαμασκός
Στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, ενός Θεού, αμήν. Χριστός ανέστη, αληθώς ανέστη· ας γονατίσουμε για την Ανάστασή Του μετά τρεις ημέρες.
Άφησα στην άκρη τον λόγο που είχα ετοιμάσει, γιατί τα σώματα των αγαπημένων μας μαρτύρων με κάνουν να σας απευθύνω λόγο αυθόρμητα.
Εσείς, αγαπημένοι μάρτυρες, μας αφήσατε και ανεβήκατε στον ουρανό, στην αιώνια ζωή κοντά στον Κύριο που αναστήθηκε εκ νεκρών. Την περασμένη Κυριακή, τη δεύτερη Κυριακή μετά την Ανάσταση, η οποία έχει αφιερωθεί από τη Σύνοδο της Αντιόχειας στη μνήμη των Αγίων της, εσείς γίνατε μάρτυρες και μεταβήκατε στην αιώνια ζωή, για να είστε μαζί με τον συγγραφέα όλων των αγίων της Αντιόχειας, με τους ιερείς και όλους τους αγίους. Προπορεύεστε. Σας ζητούμε να προσεύχεστε για μας καθώς βρίσκεστε στην αγκαλιά του Κυρίου.
Απευθύνομαι στις αγαπημένες οικογένειες των μαρτύρων, στους τραυματίες, στους ασθενείς και στους πονεμένους. Σας εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια και ζητώ από τον Κύριο Ιησού να σας προστατεύει με το θεϊκό Του χέρι, να σας ευλογεί, να σας παρηγορεί και να σας χαρίζει υπομονή και παρηγορία.
Απευθύνομαι στους ποιμένες μας στον Προφήτη Ηλία, εκεί όπου συνέβη η τραγωδία. Απευθύνομαι στα παιδιά μας, στους Χριστιανούς της Συρίας και σε όλον τον κόσμο. Απευθύνομαι σε κάθε Σύριο, Χριστιανό ή Μουσουλμάνο, γιατί αυτό που συνέβη δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό, δεν είναι προσωπική συμπεριφορά ούτε επίθεση κατά ατόμου ή οικογένειας. Είναι επίθεση κατά κάθε Σύριου, κατά όλης της Συρίας. Είναι επίθεση κατά της Χριστιανικής οντότητας ειδικότερα.
Καλώ, λοιπόν, όλους να προσευχηθούν ώστε ο Κύριος να παρηγορήσει τις καρδιές μας, να μας ενισχύσει και να μας στερεώσει στην πίστη μας, στην Εκκλησία μας και στην πατρίδα μας.
Ο Απόστολος Παύλος γράφει στην προς Ρωμαίους επιστολή: «Εάν ζούμε, για τον Κύριο ζούμε. Εάν πεθαίνουμε, για τον Κύριο πεθαίνουμε». Ο θεμέλιος λίθος της πίστης μας είναι ο Κύριος που ανέστη εκ νεκρών. Οι μάρτυρες μπροστά μας είναι παιδιά της Ανάστασης και βρίσκονται στο φως του Θεού. Δεν πέθαναν. Ζουν. Και μετέβησαν, έστω και με αυτόν τον φρικτό τρόπο, σ’ Αυτόν που αγάπησαν. Ήταν στην εκκλησία, στην Θεία Λειτουργία, ακολουθούσαν το Ευαγγέλιο.
Τέτοια επίθεση, μέσα στον ναό, την ώρα που ο κόσμος προσευχόταν και έλεγε «Εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν» και «Κύριε ελέησον»! Αυτή η αμαρτωλή επίθεση στοίχισε, μέχρι στιγμής, τη ζωή σε 22 μάρτυρες. Δεν βρίσκονται όλοι οι νεκροί ενώπιόν μας, καθώς κάποιοι δικοί τους πήραν τα σώματα και τα έθαψαν. Υπάρχουν πάνω από 50 τραυματίες. Χθες, μετά την προσευχή, επισκεφθήκαμε τους τραυματίες στα νοσοκομεία. Ας μην τους ξεχνάμε, και ας προσευχόμαστε στον Κύριο να τους θεραπεύσει με τη δύναμη του Τιμίου Σταυρού Του.
Αυτό που έγινε είναι σφαγή. Και η επανάληψή της είναι επίσης σφαγή. Είναι στόχευση ενός βασικού συστατικού της Συρίας που είναι αγαπητό στις καρδιές μας. Είναι στόχος εναντίον κάθε Σύριου.
Κύριε Πρόεδρε,
Σας λέγω ότι το έγκλημα αυτό είναι το πρώτο του είδους του από τα γεγονότα του 1860. Δεν δεχόμαστε να συμβεί αυτό στις μέρες της επανάστασης και στη δική σας εποχή. Είναι καταδικαστέο και ανεπίτρεπτο.
Δηλώνω σε όλους ότι εμείς, ως Χριστιανοί, είμαστε πάνω από αυτά τα γεγονότα. Δεν θα επιτρέψουμε ένα τέτοιο αποτρόπαιο έγκλημα να γίνει αφορμή για εθνική ή θρησκευτική διχόνοια. Είμαστε υπέρ της εθνικής ενότητας και την υπερασπιζόμαστε μαζί με όλους τους Σύριους, Μουσουλμάνους και Χριστιανούς. Ζούμε και θα ζούμε σαν μια οικογένεια σε αυτή την ευγενή χώρα.
Πολλοί ποιμένες και εκκλησιαστικοί ηγέτες απ’ όλο τον κόσμο, πολιτικοί, πρόεδροι, υπουργοί και Μουσουλμάνοι από την πατρίδα μας επικοινώνησαν μαζί μου για να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους και την αποδοκιμασία τους για αυτή τη σφαγή.
Θα το πω με παρρησία: ζητώ συγγνώμη, κύριε Πρόεδρε, αλλά μέχρι τώρα δεν έχουμε δει κανέναν κυβερνητικό αξιωματούχο στο σημείο του εγκλήματος, παρά μόνο την μία χριστιανή Υπουργό. Λυπούμαστε γι’ αυτό. Είμαστε αναπόσπαστο μέρος αυτής της χώρας. Και παραμένουμε.
Θυμηθείτε μαζί μου: οι Μητροπολίτες του Χαλεπίου, Παύλος και Ιωάννης, απήχθησαν και ειπώθηκαν λόγια μόνο. Καλογριές απήχθησαν. Και εμείς είμαστε ακόμη εδώ. Το χθεσινό έγκλημα είναι πρωτοφανές. Και εμείς θα παραμείνουμε εδώ.
Κύριε Πρόεδρε,
Απευθυνόμαστε σε μια κυβέρνηση που αναλαμβάνει ευθύνες και νιώθει τον πόνο του λαού της. Ο λαός πεινάει. Αν κάποιοι δεν σας το λένε, σας το λέω εγώ. Αγαπητά μέλη της κυβέρνησης, ο κόσμος έρχεται και χτυπά τις πόρτες των εκκλησιών ζητώντας ένα ψωμί.
Με όλη μου την αγάπη και εκτίμηση, κύριε Πρόεδρε, χθες μιλήσατε τηλεφωνικά με το Πατριαρχείο για να εκφράσετε τα συλλυπητήριά σας. Σας ευχαριστούμε για το τηλεφώνημα, αλλά το έγκλημα που διαπράχθηκε είναι πολύ πιο σοβαρό και αξίζει κάτι περισσότερο από ένα τηλεφώνημα.
Ελπίζουμε η κυβέρνηση να εργαστεί για την επίτευξη των στόχων της επανάστασης: δημοκρατία, ελευθερία, ισότητα και δικαιοσύνη. Αυτό περιμένουμε. Αυτό ζητάμε. Αυτό επιδιώκουμε.
Το λέω καθαρά: μας είπαν ότι η κυβέρνηση θα κηρύξει δημόσιο πένθος. Κύριε Πρόεδρε, να μην είναι ημέρα πένθους για μας. Εμείς, οι Χριστιανοί, δεν θέλουμε να μας θρηνούν. Ας είναι ημέρα πένθους για την κυβέρνηση.
Αυτοί είναι μάρτυρες. Όχι όπως είπαν κάποιοι επίσημοι – δεν είναι «νεκροί» ούτε «αποβιώσαντες». Είναι μάρτυρες.
Τολμώ να πω: είναι μάρτυρες της πίστης και της πατρίδας.
Είναι σημαντικό να γνωρίσουμε ποιος βρίσκεται πίσω από αυτή την αποτρόπαιη πράξη. Και έχουμε τη διαβεβαίωση ότι αυτό θα συμβεί. Όμως, ακόμα κι αν μας αφορά, το σημαντικότερο είναι η κυβέρνηση να αναλάβει πλήρως την ευθύνη της. Αυτό που θέλει ο λαός είναι ασφάλεια και ειρήνη. Πρώτο καθήκον κάθε κυβέρνησης είναι η προστασία όλων των πολιτών, χωρίς εξαιρέσεις και διακρίσεις.
Κύριε Πρόεδρε,
Χαιρετήσαμε την επανάσταση και τη νίκη της με λόγια και πράξεις. Σας συγχαρήκαμε προσωπικά όταν γίνατε πρόεδρος. Ήμασταν και είμαστε εδώ γιατί είμαστε ο λαός αυτής της χώρας. Είμαστε αυτόχθονες πολίτες της Συρίας. Πατρίδα μας, γη μας, τιμή μας.
Είπαμε – και το επαναλαμβάνω – απλώσαμε το χέρι μας για να οικοδομήσουμε τη νέα Συρία. Και περιμένουμε ακόμα, δυστυχώς, να δούμε ένα χέρι απλωμένο προς εμάς.
Αγαπημένοι μου, προσευχόμαστε για τους μάρτυρές μας, για τους τραυματίες και τις οικογένειές τους. Προσευχόμαστε για την πατρίδα μας και για όλο τον κόσμο. Προσευχόμαστε η Συρία που έρχεται να είναι εκείνη η Συρία που κάθε Σύριος ονειρεύεται.
Ο εγκληματίας μπήκε στην εκκλησία με εκρηκτικά. Οι νέοι μας, γνώριμοι μου προσωπικά – Χάρης, Ευάγγελος, Πέτρος – τον έβγαλαν έξω, τον απώθησαν, και πριν γίνουν μάρτυρες, έγιναν ήρωες. Έσωσαν όσους ήταν στην εκκλησία. Μου είπαν ότι 250 άτομα βρίσκονταν εκείνη τη στιγμή μέσα.
Μπροστά στο μεγαλείο αυτού του χριστιανικού έθνους, διακηρύσσω: δεν φοβόμαστε και συνεχίζουμε τον δρόμο μας.
Και μπροστά στο μεγαλείο αυτής της σκηνής, σφραγίζω τον λόγο μου λέγοντας: θα είχαν κάνει το ίδιο και αν βρίσκονταν σε τζαμί.
Οι προσευχές μας είναι για τους μάρτυρες και ζητάμε τις δικές τους προσευχές για εμάς, τώρα που βρίσκονται στο φως του Θεού.
Ο Κύριος λέγει στη Γραφή: «Έχετε θάρρος· εγώ ενίκησα τον κόσμο» και «ο Θεός είναι εν μέσω αυτής, δεν θέλει σαλευθεί».
Ευχαριστώ όλους. Ο Κύριος να σας ευλογεί, Αυτός που είναι ευλογημένος εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Το ‘κλίμα’ που επικρατεί σήμερα στη Συρία
Με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψη του Γενικού Γραμματέα Θρησκευμάτων στη Συρία, το protothema.gr επικοινώνησε τόσο με μέλη της ελληνικής κοινότητας στη Συρία, όσο και με το περιβάλλον του Πατριαρχείου Αντιοχείας, προκειμένου να αποτυπωθεί το κλίμα στη χώρα πριν αλλά – κυρίως – και μετά από την βομβιστική τρομοκρατική επίθεση εναντίον των ορθόδοξων Χριστιανών, ακριβώς μία εβδομάδα πριν στον Ιερό Ναό στον Προφήτη Ηλία της Δαμασκού, που είχε ως αποτέλεσμα 23 νεκρούς και πολλούς τραυματίες.
Επισημαίνεται, καταρχάς, ότι το Πατριαρχείο βρίσκεται και στις δύο χώρες, με τον Πατριάρχη να διαμένει τον τελευταίο καιρό συχνότερα στο Λίβανο παρά στη Συρία. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι ορθόδοξοι στη Συρία πριν τον πολυετή εμφύλιο πόλεμο, ήταν γύρω στα δύο εκατομμύρια ενώ σήμερα έχουν μειωθεί στους 600.000-700.000. Μάλιστα, στον εγχώριο Τύπο, η χριστιανική κοινότητα της Συρίας εμφανίζεται αρκετά πιο συρρικνωμένη, γύρω στις 300.000, κάτι που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Ως «περίεργη», χαρακτηρίζουν την εικόνα της Συρίας ύστερα από 15 χρόνια εμφυλίου. Η παρουσία των δυνάμεων της κυβέρνησης είναι παντού έντονη – μαύρες στολές, μεγάλες γενειάδες, καλάσνικοφ και τα ‘χνάρια’ του πολέμου, εμφανή: φυλάκια, κατεστραμμένα κτήρια – «όχι όμως ισοπέδωση», αναφέρουν.
Όσο για τη Δαμασκό, παραμένει μία πόλη που «στέκεται», χωρίς να έχει χάσει την αίγλη του παρελθόντος. Καταλαβαίνει κανείς ότι αυτή η χώρα «είχε επίπεδο και ότι την ‘έριξε’ ο πόλεμος». Παράλληλα, καταγράφεται έντονη η πρόθεση να επιβάλει το Ιντλίπ στη Δαμασκό τα πάντα – να σημειωθεί, ότι το Ιντλιπ θεωρείται μία σκληρή ισλαμική περιοχή, σουνιτική, η οποία υστερεί κάπως πολιτισμικά. Αυτοί είναι όμως εκείνοι που υπερίσχυσαν στον πόλεμο και μπήκαν στη Δαμασκό. Μάλιστα, η σύνθεση της κυβέρνησης και των αξιωματούχων είναι εντυπωσιακά υπέρ όσων κατάγονται από το Ιντλίπ.
Η φτώχεια, όπως ανέφερε και ο ίδιος ο Πατριάρχης στην ομιλία του, αποτυπώνεται σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας. Σύμφωνα με μαρτυρίες, «όταν βλέπεις δεκάδες ανθρώπους στην άκρη του δρόμου να προσπαθούν να ζήσουν πουλώντας αραβική πίτα, προφανώς κάτι δεν πάει καλά. Είναι άνθρωποι που δεν γεννήθηκαν φτωχοί αλλά έχασαν ό,τι είχαν στην πορεία. Έχουν ζήσει σε μία χώρα με υψηλό επίπεδο, μόρφωση, με δωρεάν σύστημα υγείας και παιδείας. Και σήμερα, το πολύ να έχουν τρεις ώρες ρεύμα την ημέρα ενώ δεν έχουν καθαρό νερό. Τα νοσοκομεία άδειασαν από τους γιατρούς, που έφυγαν από τη χώρα. Στην επαρχία, ακόμη χειρότερη η κατάσταση».
Όπως εξηγούν, «είναι επιτακτική ανάγκη, η χώρα να ξαναβρεί τη σταθερότητά της, να ανοικοδομηθεί. Η επίθεση στην εκκλησία, εκτός του ότι είναι μία επίθεση στη θρησκευτική ελευθερία προφανώς, και στους ορθοδόξους συγκεκριμένα, ταυτόχρονα είναι και επίθεση στη σταθερότητα της χώρας. Σήμερα, δεν είναι μόνο ο φόβος που κυριαρχεί αλλά και η ανασφάλεια σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού που ανήκει σε μειονότητες για το τί μέλλει γενέσθαι. Ποια είναι η θέση των Χριστιανών και δη των ορθοδόξων στη Συρία. Παραμένει ερώτημα, που δεν έχει απαντηθεί. Και είναι ευθύνη της κυβέρνησης της Συρίας να το απαντήσει».
Πού είναι οι άλλες χώρες;
‘Ηχηρή’ η απουσία αντιδράσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, επισημαίνουν κύκλοι της χριστιανικής ορθόδοξης κοινότητας της Συρίας, ύστερα από το αποτρόπαιο γεγονός της περασμένης Κυριακής.
«Πού είναι η Ευρώπη;», διερωτώνται, για να προσθέσουν πως τίθεται ένα θέμα ‘επιλεκτικής ευαισθησίας’: «Αν αυτή τη στιγμή είχε ανατιναχθεί με τον ίδιο τρόπο μία συναγωγή ή ένα τζαμί, θα μιλούσαν όλοι».
Σημειώνουν, επίσης, ότι η κυβέρνηση της Συρίας έβγαλε απαγόρευση την ημέρα της τρομοκρατικής επίθεσης για όλους τους ξένους να επισκεφθούν τους τραυματίες και την Εκκλησία. «Γιατί;», απορούν. «Μήπως δεν ‘συγκινούν’ τόσο τη διεθνή κοινότητα οι χριστιανοί ορθόδοξοι; Ή μήπως θέλουν να παραμείνει ο Άσαντ στο μυαλό όλων ως το ‘πιο μεγάλο κακό’ που θα μπορούσε να συμβεί ενώ τώρα κυβερνά ο … δημοκράτης;».
Αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της ΕΕ, που λέει το προφανές: Ότι στη Συρία, εκτός της σταθεροποίησης, πρέπει να αναδειχθούν τα ζητήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θρησκευτικών ελευθεριών. Πρέπει να προστατευθούν οι άνθρωποι. Όπως αναφέρουν πηγές του Πατριαρχείου, «η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που ήρθε στη Συρία, ως μία κίνηση ισχυρού συμβολισμού κι η συνάντηση στο Πατριαρχείο Αντιοχείας ήταν εξαιρετικά σημαντική, αφού υπάρχει μία ιδιαίτερη σχέση μεταξύ μας».