Τα ερωτήματα που παραμένουν - Οι δηλώσεις των δύο πρώην Προέδρων της Δημοκρατίας και τα ζητήματα που αναδείχθηκαν
Η «επέτειος» των δέκα χρόνων από το δημοψήφισμα του 2015 έφυγε, αλλά τα ερωτηματικά αναφορικά με τα Πρακτικά του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών τη Δευτέρα 6 Ιουλίου 2015 παραμένουν, αν δεν πληθαίνουν, αναφορικά με την καταγραφή, την πιστότητα και τη… φύλαξη των όσων ειπώθηκαν πίσω από τις κλειστές πόρτες του Προεδρικού Μεγάρου, μετά και από τις δηλώσεις δύο διαδοχικών Προέδρων της Δημοκρατίας, του Προκόπη Παυλόπουλου και της Κατερίνας Σακελλαροπούλου που ανέδειξαν στην επιφάνεια μια σειρά από ζητήματα που φαντάζουν τεχνικά, αλλά εμπεριέχουν πολιτική ουσία.
Υπήρχαν ή όχι πρακτικά;
Βασικό ζητούμενο, αλλά και πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ των πρωταγωνιστών της εποχής, αλλά και των πολιτικών κομμάτων είναι αν:
· υπήρξαν Πρακτικά, τέτοια που να καλύπτουν το σύνολο της πολύωρης συζήτησης στο Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, αλλά και
· να φέρουν την έγκριση των συμμετεχόντων στην συνάντηση, μέσω της υπογραφής τους. Δηλαδή επίσημα πρακτικά, μιας πολύωρης συζήτησης, η οποία ξεκίνησε στις 9 το πρωί της Δευτέρας 6 Ιουλίου 2015 και ολοκληρώθηκε (με διακοπές), νωρίς το απόγευμα.
Από πλευράς του, το ζήτημα ανακίνησε παραμονές της επετείου του δημοψηφίσματος ο πρώην Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας ζητώντας να δοθούν στη δημοσιότητα τα Πρακτικά, κάνοντας λόγο για επιτακτική ανάγκη να ριχτεί άπλετο φως σε όλες τις πτυχές των γεγονότων εκείνης της περιόδου. Μάλιστα, ο κ. Τσίπρας ανέφερε πως στα Πρακτικά «εμπεριέχονται οι απόψεις όλων των κομμάτων, οι εκτιμήσεις τους για το δημοψήφισμα και το αποτέλεσμά του, αλλά και για τη στρατηγική που θα έπρεπε να ακολουθήσει η ελληνική κυβέρνηση για την έξοδο της πατρίδας από το τέλμα της χρεοκοπίας», θέλοντας να υπογραμμίσει την συνέπεια των λεγομένων του.
«Δεν υπογράψαμε κανέναν σχετικό κείμενο»
Στον αντίποδα, «εκείνη την ημέρα, αλλά και όλες τις επόμενες, οι αρχηγοί δεν υπογράψαμε κανένα σχετικό κείμενο. Ούτε βέβαια είχαμε πουθενά υπογραφές πρακτικογράφων» δήλωσε στην «Καθημερινή» ο τότε επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης, επισημαίνοντας την σημασία δημοσιοποίησης του ίδιου του ηχητικού ντοκουμέντου από το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών. «Σελίδες μπορείς να αφαιρέσεις –ή να προσθέσεις– όσες θέλεις από έναν φάκελο. Να ηρωοποιήσεις τους «δικούς» σου, να υποβιβάσεις τον ρόλο των «αντιπάλων» σου – όλα γίνονται αν μιλάμε για σκόρπιες σελίδες Α4. Στο ηχητικό, όμως, οι προσθαφαιρέσεις, το μοντάζ δηλαδή μπορεί να εντοπισθεί πλέον τεχνικά πολύ εύκολα», πρόσθεσε σχετικά ο κ. Θεοδωράκης.
Υπάρχει ή όχι το ηχητικό ντοκουμέντο;
Τοποθετούμενη αναφορικά με την γνώση της ύπαρξης ηχητικού ντοκουμέντου, «δεν παρέλαβα ποτέ ηχητικό των πρακτικών» επισήμανε στα «Νέα» η τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Η ίδια περιέγραψε ακόμη πως «τα πρακτικά της συνεδρίασης της 6ης Ιουλίου δεν φυλάσσονταν στο χρηματοκιβώτιο του γενικού γραμματέα, αλλά στο γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας». «Εγώ στη συνέχεια τα παρέδωσα στον τότε γενικό γραμματέα, ώστε να μπουν στο χρηματοκιβώτιο, μαζί με τα υπόλοιπα, γιατί έκρινα εύλογο να φυλάσσονται όλα μαζί. Τα συγκεκριμένα πρακτικά δεν συνοδεύονταν από ηχητικό αρχείο, είναι μόνο το γραπτό, ανυπόγραφο κείμενο», κατέληξε η κυρία Σακελλαροπούλου.
Απαντώντας στη διάδοχό του, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος σημείωσε πως τα Πρακτικά αυτά τηρήθηκαν από την αρμόδια, εξειδικευμένη και καταλλήλως εξοπλισμένη προς τούτο, υπηρεσία της Βουλής των Ελλήνων». Ο κ. Παυλόπουλος υποστηρίζει πως υπήρξε διαδικασία απομαγνητοφώνησης του ηχητικού ντοκουμέντου, λέγοντας ότι «τα κατά τ'ανωτέρω Πρακτικά απομαγνητοφωνήθηκαν από την υπηρεσία αυτή και απεστάλησαν, σε γραπτή μορφή, προς φύλαξη στην Προεδρία της Δημοκρατίας, δίχως να συνοδεύονται από αντίστοιχο ηχητικό τεκμήριο». «Τότε τηρήθηκαν Πρακτικά και διαβιβάσθηκαν γραπτώς στην Προεδρία της Δημοκρατίας, όχι όμως συνοδευόμενα, καθ' οιονδήποτε τρόπο, από αντίστοιχο ηχητικό τεκμήριο» συνεχίζει ο κ. Παυλόπουλος, ενισχύοντας την απουσία του ηχητικού ντοκουμέντου, καταλήγοντας ότι «λόγω της θεσμικής φύσης του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών τα Πρακτικά του, όταν και όποτε συνεδριάζει, δεν μονογραφούνται από τους συμμετέχοντες σε αυτό».
Αναζητώντας τα…χαμένα ηχητικά
Με τους δύο τέως Προέδρους της Δημοκρατίας να συγκλίνουν στην μη ύπαρξη ηχητικού ντοκουμέντου, το εάν υπάρχουν σήμερα ή όχι και που οι κασέτες από τα μαγνητόφωνα που είχαν τοποθετηθεί στο τραπέζι της σύσκεψης των Πολιτικών Αρχηγών εξακολουθεί να απασχολεί τους συμμετέχοντες, καθώς αυτά μπορούν να αποτελέσουν το μόνο ακλόνητο μέσο πιστοποίησης της ακρίβειας των απομαγνητοφωνήσεων.
Δίνονται ή όχι στη δημοσιότητα τα Πρακτικά;
Νομικοί κύκλοι, πάντως, υποστήριξαν στο protothema.gr πως το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών είναι άτυπο όργανο και ως τέτοιο δεν υποχρεώνει, αλλά και δεν απαγορεύει τη δημοσιοποίηση των Πρακτικών του. Ωστόσο, διαδικασία διατήρησης Πρακτικών προβλέπεται για τα συλλογικά όργανα της διοίκησης, στο Άρθρο 15 του Ν. 2690/1999, όπου περιγράφεται πως «για τις συνεδριάσεις του συλλογικού οργάνου συντάσσεται πρακτικό, στο οποίο μνημονεύονται, ιδίως, τα ονόματα και η ιδιότητα των παριστάμενων μελών, ο τόπος και ο χρόνος της συνεδρίασης, τα θέματα που συζητήθηκαν με συνοπτική αλλά περιεκτική αναφορά στο περιεχόμενό τους, η μορφή και τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας και οι αποφάσεις που λήφθηκαν».
«Αν πρόκειται για συνεδρίαση οργάνου προς διατύπωση απλής γνώμης, στο οικείο πρακτικό καταχωρίζονται υποχρεωτικώς όλες οι επί μέρους γνώμες που διατυπώθηκαν και τέθηκαν σε ψηφοφορία» αναφέρεται στο ίδιο Άρθρο, το οποίο καταλήγει πως «το πρακτικό συντάσσεται από το γραμματέα και επικυρώνεται από τον πρόεδρο» και «η υπογραφή του προέδρου ή του αναπληρωτή του αρκεί για τη νόμιμη υπόσταση κάθε πράξης του συλλογικού οργάνου». Ακόμη και αν η συγκεκριμένη διάταξη αφορά τη λειτουργία των συλλογικών οργάνων διοίκησης και όχι το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, εντούτοις αποτυπώνει μια «κουλτούρα» αναφορικά με τα Πρακτικά, όπως επισημαίνεται, χωρίς αυτό να καθιστά την παραπάνω διαδικασία υποχρεωτική, στην ιστορική σύσκεψη την επομένη του δημοψηφίσματος.
Γεωργία Σαδανά
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ