Η αναγνώρισή τους μπαίνει σφήνα στα σχέδια της Άγκυρας. Μετά τα αλλεπάλληλα πογκρόμ, τώρα οι Τούρκοι τους χαρακτηρίζουν «αδελφούς»
Οι μπεκτασήδες αλεβίτες μουσουλμάνοι της Θράκης, η… φωτεινή πλευρά του Ισλάμ, που εστιάζει στον πλουραλισμό, την πνευματικότητα και την αρμονική συνύπαρξη, με επιρροές και από τον χριστιανισμό, την αρχαία ελληνική παράδοση και τον ζωροαστρισμό, και οι οποίοι εδώ και λίγες ημέρες αναγνωρίζονται ως θρησκευτική κοινότητα και νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου στην Ελλάδα, αντιμετωπίζονται ως απειλή από την Άγκυρα.
Επίθεση διά του Τύπου
Τα δημοσιεύματα στον τουρκικό Τύπο είναι συνεχή, μετά την κατά νόμο αναγνώριση των μπεκτασήδων αλεβιτών από την ελληνική Πολιτεία, καθώς οι γείτονες δεν περίμεναν αυτή την κίνηση και, αντιδρώντας σπασμωδικά, αποφάσισαν να καταλογίσουν στην κυβέρνηση της χώρας μας την πρόθεση να διχάσει τους μουσουλμάνους της Θράκης, που η Άγκυρα τους θεωρεί μία και ενιαία «τουρκική μειονότητα». Οι Τούρκοι ανησυχούν ιδιαίτερα, καθώς δεν θέλουν να δουν την πραγματικότητα, δηλαδή ότι απλώς έγινε ένα σημαντικό βήμα για τη θρησκευτική ελευθερία και την αναγνώριση της πολιτισμικής πολυμορφίας τους.
Ωστόσο, γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι μπεκτασήδες αλεβίτες της Θράκης ήταν και είναι μια ξεχωριστή θρησκευτική μειονότητα που αποτελεί ένα ισχυρό πνευματικό αντίβαρο στον ισλαμικό φονταμενταλισμό. Προτιμούν, λοιπόν, να δηλώνουν, μέσω των ΜΜΕ, ότι γίνεται μια προσπάθεια της Ελλάδας να διασπάσει τους μουσουλμάνους της περιοχής, που στην πλειονότητά τους είναι σουνίτες. Δηλώσεις που γίνονται επειδή φοβούνται ότι οι μπεκτασήδες αλεβίτες θα περιορίσουν τη δράση του τουρκικού προξενείου και την προσπάθεια διείσδυσης του τουρκικού παράγοντα στη μειονότητα της Θράκης.
Επίθεση διά του Τύπου
Τα δημοσιεύματα στον τουρκικό Τύπο είναι συνεχή, μετά την κατά νόμο αναγνώριση των μπεκτασήδων αλεβιτών από την ελληνική Πολιτεία, καθώς οι γείτονες δεν περίμεναν αυτή την κίνηση και, αντιδρώντας σπασμωδικά, αποφάσισαν να καταλογίσουν στην κυβέρνηση της χώρας μας την πρόθεση να διχάσει τους μουσουλμάνους της Θράκης, που η Άγκυρα τους θεωρεί μία και ενιαία «τουρκική μειονότητα». Οι Τούρκοι ανησυχούν ιδιαίτερα, καθώς δεν θέλουν να δουν την πραγματικότητα, δηλαδή ότι απλώς έγινε ένα σημαντικό βήμα για τη θρησκευτική ελευθερία και την αναγνώριση της πολιτισμικής πολυμορφίας τους.
Ωστόσο, γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι μπεκτασήδες αλεβίτες της Θράκης ήταν και είναι μια ξεχωριστή θρησκευτική μειονότητα που αποτελεί ένα ισχυρό πνευματικό αντίβαρο στον ισλαμικό φονταμενταλισμό. Προτιμούν, λοιπόν, να δηλώνουν, μέσω των ΜΜΕ, ότι γίνεται μια προσπάθεια της Ελλάδας να διασπάσει τους μουσουλμάνους της περιοχής, που στην πλειονότητά τους είναι σουνίτες. Δηλώσεις που γίνονται επειδή φοβούνται ότι οι μπεκτασήδες αλεβίτες θα περιορίσουν τη δράση του τουρκικού προξενείου και την προσπάθεια διείσδυσης του τουρκικού παράγοντα στη μειονότητα της Θράκης.
Φωτογραφία από το ΑΠΕ ΜΠΕ
Το εντυπωσιακό είναι ότι, ενώ τα τουρκικά ΜΜΕ τούς χαρακτηρίζουν «αδελφούς μας», δεν τους ρωτούν τι θέλουν οι ίδιοι, αλλά προτιμούν να εθελοτυφλούν, δηλώνοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση τους εξαιρεί από τη δικαιοδοσία των μουφτήδων της Δυτικής Θράκης, κάτι που -ούτως ή άλλως- δεν ισχύει, καθώς οι ίδιοι δεν εκπροσωπούνται από τους μουφτήδες, ούτε εφαρμόζουν τη Σαρία, όπως ισχύει στους υπόλοιπους μουσουλμάνους. Και μπορεί οι Τούρκοι εδώ και χρόνια να προσπαθούν να ξαναγράψουν κατά το δοκούν τα βιβλία της Ιστορίας, αλλά οι μπεκτασήδες αλεβίτες δεν ξεχνούν ούτε ποιοι είναι ούτε τα αλλεπάλληλα πογκρόμ που έχουν υποστεί από τους Τούρκους «αδελφούς» τους.
Για όσους δεν γνωρίζουν, να αναφέρουμε ότι οι αλεβίτες είναι η μεγαλύτερη θρησκευτική μειονότητα της Τουρκίας. Υπολογίζεται ότι περίπου 30%-40% του πληθυσμού στην Τουρκία είναι αλεβίτες ή κρυφοαλεβίτες, κάτι που ως έναν βαθμό μπορεί να εξηγήσει και την εμμονή του προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, που εσχάτως επαναλαμβάνουν διαρκώς τα περί «τουρκικής μειονότητας» στη Θράκη. Όταν τους βολεύει, τους παρουσιάζουν ως Τούρκους, μέρος της «Γαλάζιας Πατρίδας», ενώ στην πραγματικότητα η γενοκτονική πολιτική της Τουρκίας αντιμετωπίζει τους αλεβίτες σαν… αόρατους πολίτες β΄ κατηγορίας στην καλύτερη περίπτωση, ενώ στη χειρότερη τους χτυπούν με κάθε δυνατό τρόπο, με στόχο να τους υποχρεώσουν να αλλαξοπιστήσουν και να ασπαστούν το σουνιτικό Ισλάμ.
Αιώνες διώξεων
Αδιαφορούν πλήρως για το γεγονός ότι οι αλεβίτες αποτελούν μια θρησκευτική μειονότητα των σιιτών του Ισλάμ με μακραίωνες θεολογικές, λατρευτικές και κοινωνικές πρακτικές που τους διαφοροποιούν από τους σουνίτες μουσουλμάνους. Η διαφοροποίηση αυτή επέφερε διαχρονικά διώξεις εναντίον τους, καθώς το τουρκικό κράτος επιχειρούσε πάντα να τους επιβληθεί το σουνιτικό θρησκευτικό και λατρευτικό «καπέλο».
Κατά την οθωμανική περίοδο, οι αλεβίτες καταπιέστηκαν και εκδιώχθηκαν από πολλούς σουλτάνους, ενώ ούτε τα αλλεπάλληλα αιματηρά πογκρόμ των δεκαετιών ’70 και ’80 δεν ήταν αρκετά, καθώς προστέθηκε ένα ακόμα το 1993, όταν ένα πολιτιστικό φεστιβάλ αλεβιτών στη Σεβάστεια (ανατολική Τουρκία) κατέληξε σε λουτρό αίματος, με την εισβολή ενός σουνιτικού όχλου που σκότωσε τουλάχιστον 35 αλεβίτες, υπό το ατάραχο βλέμμα των κρατικών Αρχών. Ακόμα και σήμερα, για τους φανατικούς σουνίτες υποστηρικτές του «σουλτάνου», οι αλεβίτες θεωρούνται αποστάτες και χαρακτηρίζονται χειρότεροι από χριστιανούς και εβραίους.
Το εντυπωσιακό είναι ότι, ενώ τα τουρκικά ΜΜΕ τούς χαρακτηρίζουν «αδελφούς μας», δεν τους ρωτούν τι θέλουν οι ίδιοι, αλλά προτιμούν να εθελοτυφλούν, δηλώνοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση τους εξαιρεί από τη δικαιοδοσία των μουφτήδων της Δυτικής Θράκης, κάτι που -ούτως ή άλλως- δεν ισχύει, καθώς οι ίδιοι δεν εκπροσωπούνται από τους μουφτήδες, ούτε εφαρμόζουν τη Σαρία, όπως ισχύει στους υπόλοιπους μουσουλμάνους. Και μπορεί οι Τούρκοι εδώ και χρόνια να προσπαθούν να ξαναγράψουν κατά το δοκούν τα βιβλία της Ιστορίας, αλλά οι μπεκτασήδες αλεβίτες δεν ξεχνούν ούτε ποιοι είναι ούτε τα αλλεπάλληλα πογκρόμ που έχουν υποστεί από τους Τούρκους «αδελφούς» τους.
Για όσους δεν γνωρίζουν, να αναφέρουμε ότι οι αλεβίτες είναι η μεγαλύτερη θρησκευτική μειονότητα της Τουρκίας. Υπολογίζεται ότι περίπου 30%-40% του πληθυσμού στην Τουρκία είναι αλεβίτες ή κρυφοαλεβίτες, κάτι που ως έναν βαθμό μπορεί να εξηγήσει και την εμμονή του προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, που εσχάτως επαναλαμβάνουν διαρκώς τα περί «τουρκικής μειονότητας» στη Θράκη. Όταν τους βολεύει, τους παρουσιάζουν ως Τούρκους, μέρος της «Γαλάζιας Πατρίδας», ενώ στην πραγματικότητα η γενοκτονική πολιτική της Τουρκίας αντιμετωπίζει τους αλεβίτες σαν… αόρατους πολίτες β΄ κατηγορίας στην καλύτερη περίπτωση, ενώ στη χειρότερη τους χτυπούν με κάθε δυνατό τρόπο, με στόχο να τους υποχρεώσουν να αλλαξοπιστήσουν και να ασπαστούν το σουνιτικό Ισλάμ.
Αιώνες διώξεων
Αδιαφορούν πλήρως για το γεγονός ότι οι αλεβίτες αποτελούν μια θρησκευτική μειονότητα των σιιτών του Ισλάμ με μακραίωνες θεολογικές, λατρευτικές και κοινωνικές πρακτικές που τους διαφοροποιούν από τους σουνίτες μουσουλμάνους. Η διαφοροποίηση αυτή επέφερε διαχρονικά διώξεις εναντίον τους, καθώς το τουρκικό κράτος επιχειρούσε πάντα να τους επιβληθεί το σουνιτικό θρησκευτικό και λατρευτικό «καπέλο».
Κατά την οθωμανική περίοδο, οι αλεβίτες καταπιέστηκαν και εκδιώχθηκαν από πολλούς σουλτάνους, ενώ ούτε τα αλλεπάλληλα αιματηρά πογκρόμ των δεκαετιών ’70 και ’80 δεν ήταν αρκετά, καθώς προστέθηκε ένα ακόμα το 1993, όταν ένα πολιτιστικό φεστιβάλ αλεβιτών στη Σεβάστεια (ανατολική Τουρκία) κατέληξε σε λουτρό αίματος, με την εισβολή ενός σουνιτικού όχλου που σκότωσε τουλάχιστον 35 αλεβίτες, υπό το ατάραχο βλέμμα των κρατικών Αρχών. Ακόμα και σήμερα, για τους φανατικούς σουνίτες υποστηρικτές του «σουλτάνου», οι αλεβίτες θεωρούνται αποστάτες και χαρακτηρίζονται χειρότεροι από χριστιανούς και εβραίους.
Ισχυρό αντίβαρο στον ισλαμικό φονταμενταλισμό
Όσον αφορά πάντως τους μπεκτασήδες αλεβίτες που ζουν στην Ελλάδα, αριθμούν περίπου 3.500 με 4.000 άτομα, εντοπίζονται κυρίως στα ορεινά χωριά της Ροδόπης και του Έβρου και πλέον απολαμβάνουν τα δικαιώματα που ορίζονται στη Συνθήκη της Λωζάννης και στην ελληνική νομοθεσία για την προστασία των μειονοτήτων. Η ελληνική Βουλή, με ευρεία συναίνεση των κομμάτων, ψήφισε την αναγνώριση της θρησκευτικής κοινότητας των μπεκτασήδων αλεβιτών μουσουλμάνων της Θράκης ως θρησκευτικού νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, μια διάταξη που προώθησε η υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Σοφία Ζαχαράκη.
Η απόφαση αυτή αποτελεί ένα μήνυμα και προς την Τουρκία, αλλά όχι όπως θέλει εκείνη να το διαβάσει. Κυρίως είναι ένα μήνυμα που έχει αποδέκτες σε όλο τον κόσμο, καθώς δείχνει πως η Ελλάδα επιλέγει να στηρίξει τον πλουραλισμό και τη θρησκευτική ελευθερία με θεσμικούς όρους, δίνοντας φωνή και υπόσταση σε εκείνους που στερήθηκαν επί αιώνες την αναγνώριση. Πρόκειται για μια θεσμική τομή με ισχυρό γεωπολιτικό και πολιτισμικό συμβολισμό.
Δημήτρης Ανδριόπουλος
Εφημερίδα Απογευματινή
Όσον αφορά πάντως τους μπεκτασήδες αλεβίτες που ζουν στην Ελλάδα, αριθμούν περίπου 3.500 με 4.000 άτομα, εντοπίζονται κυρίως στα ορεινά χωριά της Ροδόπης και του Έβρου και πλέον απολαμβάνουν τα δικαιώματα που ορίζονται στη Συνθήκη της Λωζάννης και στην ελληνική νομοθεσία για την προστασία των μειονοτήτων. Η ελληνική Βουλή, με ευρεία συναίνεση των κομμάτων, ψήφισε την αναγνώριση της θρησκευτικής κοινότητας των μπεκτασήδων αλεβιτών μουσουλμάνων της Θράκης ως θρησκευτικού νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, μια διάταξη που προώθησε η υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Σοφία Ζαχαράκη.
Η απόφαση αυτή αποτελεί ένα μήνυμα και προς την Τουρκία, αλλά όχι όπως θέλει εκείνη να το διαβάσει. Κυρίως είναι ένα μήνυμα που έχει αποδέκτες σε όλο τον κόσμο, καθώς δείχνει πως η Ελλάδα επιλέγει να στηρίξει τον πλουραλισμό και τη θρησκευτική ελευθερία με θεσμικούς όρους, δίνοντας φωνή και υπόσταση σε εκείνους που στερήθηκαν επί αιώνες την αναγνώριση. Πρόκειται για μια θεσμική τομή με ισχυρό γεωπολιτικό και πολιτισμικό συμβολισμό.
Δημήτρης Ανδριόπουλος
Εφημερίδα Απογευματινή