Έπειτα από έξι χρόνια στην OpenAI, η Μουράτι ίδρυσε startup, που «γυάλισε» στον Mr. Facebook - Τόσο η ίδια, όμως, όσο και η ομάδα της, απέρριψαν κάθε πρόταση εξαγοράς
Στην προσπάθειά του να καλύψει το χαμένο έδαφος στον αγώνα για την κυριαρχία στην τεχνητή νοημοσύνη, ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ απευθύνθηκε πριν από μερικούς μήνες στην πρώην επικεφαλής τεχνολογίας της OpenAI, Μίρα Μουράτι, προτείνοντάς της να εξαγοράσει τη νεοσύστατη startup της, Thinking Machines Lab.
Όταν εκείνη αρνήθηκε, ο επικεφαλής της Meta πέρασε στην αντεπίθεση: μέσα στις επόμενες εβδομάδες, προσέγγισε περισσότερους από 12 εργαζομένους της εταιρείας, που αριθμεί περίπου 50 άτομα, εξετάζοντας αν θα εγκατέλειπαν την Μουράτι για τη Meta. Κύριος στόχος του ήταν ο Άντριου Τάλακ, διακεκριμένος ερευνητής και συνιδρυτής της Thinking Machines.
Για να τον δελεάσει, ο Ζούκερμπεργκ φέρεται να πρότεινε ένα πακέτο αποδοχών που, με μπόνους και αποδόσεις μετοχών, θα μπορούσε να φτάσει έως και τα 1,5 δισ. δολάρια σε ορίζοντα τουλάχιστον έξι ετών, σύμφωνα με πληροφορίες ανθρώπων με γνώση της υπόθεσης, τους οποίους επικαλείται σε νέο της δημοσίευμα η Wall Street Journal. Για ν' αντιληφθεί κανείς τα μεγέθη, η πρόταση Ζούκερμπεργκ στην ίδια την Μουράτι είχε ανέλθει σε ένα δισ. δολάρια...
Ο Τάλακ αρνήθηκε. Και κανένας από τους συναδέλφους του δεν αποχώρησε.
Ο εκπρόσωπος της Meta, Άντι Στόουν, χαρακτήρισε ανακριβή και «γελοία» την περιγραφή της προσφοράς, υποστηρίζοντας ότι το ύψος κάθε αποζημίωσης εξαρτάται από την άνοδο της μετοχής. Προσέθεσε επίσης ότι η Meta δεν ενδιαφέρεται να εξαγοράσει την Thinking Machines.
Αφοσίωση πέρα από τα χρήματα
Ακόμα και για τα δεδομένα της Silicon Valley, η απόρριψη εννιαψήφιων ποσών είναι σπάνιο φαινόμενο. Όμως, καθώς ο ανταγωνισμός για ταλέντα στην τεχνητή νοημοσύνη κορυφώνεται, αποδεικνύεται πως ούτε οι πιο... γεμάτες τσέπες αρκούν πάντα.
Κάποιοι ερευνητές λειτουργούν ως ελεύθεροι επαγγελματίες, αλλά πολλοί επιλέγουν να παραμείνουν πιστοί στους ηγέτες τους -προσωπικότητες σχεδόν μυθικές στον τεχνολογικό χώρο. Οι ιδιοσυγκρασιακές κουλτούρες των διαφορετικών startups ενισχύουν αυτή την αίσθηση δέσμευσης. Παράλληλα, οι εταιρείες αναπτύσσουν πλέον άμυνες απέναντι στο διαρκές «ψάρεμα» ταλέντων.
Η OpenAI και οι εταιρείες που ιδρύθηκαν από πρώην στελέχη της, όπως αυτή της Μουράτι, αποτελούν σταθερούς στόχους των προσπαθειών στρατολόγησης του Ζούκερμπεργκ. Από τα πρώτα στάδια της AI κούρσας, οι πρωτοπόροι του χώρου υπόσχονταν τη συμμετοχή σε μια ιστορική αποστολή: τη δημιουργία της τεχνητής γενικής νοημοσύνης (AGI), δηλαδή ενός συστήματος εξυπνότερου από τον άνθρωπο σε όλες σχεδόν τις εργασίες.
Η OpenAI, με ιδρυτές όπως ο Σαμ Όλτμαν, ο Έλον Μασκ και ο Ίλια Σούτσκιβερ, προσέδωσε σε αυτή την αποστολή σχεδόν θρησκευτικό χαρακτήρα, θέτοντάς την υπό μη κερδοσκοπικό καταστατικό, με στόχο το «όφελος της ανθρωπότητας».
Ο ανταγωνισμός με OpenAI, Anthropic και SSI
Η Meta έχει ήδη απευθυνθεί σε πάνω από 100 υπαλλήλους της OpenAI, προσλαμβάνοντας τουλάχιστον δέκα. Στις 25 Ιουλίου, ο Ζούκερμπεργκ διόρισε τον ερευνητή Σενγκτζιά Ζάο, με τριετή θητεία στην OpenAI, επικεφαλής της νέας ομάδας «superintelligence».
Οι εργαζόμενοι της OpenAI που αρνήθηκαν να μετακινηθούν, το έκαναν επειδή θεωρούν ότι η εταιρεία πλησιάζει περισσότερο απ’ όλους την AGI, προτιμούν μικρότερες ομάδες και δεν θέλουν τα επιτεύγματά τους να αξιοποιούνται για προϊόντα με βασικό μοχλό τα διαφημιστικά έσοδα.
Ακόμα λιγότερους έχει προσελκύσει ο Ζούκερμπεργκ από την Anthropic, την startup αξίας 170 δισ. δολαρίων που ίδρυσε ο Ντάριο Αμοντέι -πρώην στέλεχος της OpenAI που πήρε μαζί του κορυφαίους επιστήμονες, όταν αποχώρησε πριν από πέντε χρόνια. Οι επτά συνιδρυτές της Anthropic παραμένουν όλοι στην εταιρεία και έχουν ισχυρούς δεσμούς μέσω του κινήματος «αποτελεσματικός αλτρουισμός», που ανησυχούσε νωρίς για τους κινδύνους της ανεξέλεγκτης AI. Κάποιοι από αυτούς μάλιστα ζούσαν σε κοινόβιο στο Σαν Φρανσίσκο.
Από την Anthropic, η Meta έχει προσλάβει δύο πρώην στελέχη -τον Τζόελ Πόμπαρ και τον Άντον Μπαχτίν- οι οποίοι είχαν εργαστεί παλαιότερα στη Meta. Ο Ίλια Σούτσκιβερ, συνιδρυτής της startup Safe Superintelligence (SSI), δημιούργησε την εταιρεία, ώστε να είναι εξαιρετικά δύσκολο να «αποσπαστούν» εργαζόμενοί της. Αντίθετα από τον Αμοντέι, δεν πήρε πολλούς πρώην συνεργάτες από την OpenAI, αλλά προτιμά να εκπαιδεύει νέους, άγνωστους τεχνολόγους με φρέσκες ιδέες.
Οι εργαζόμενοι αποθαρρύνονται από το να αναφέρουν το SSI στα προφίλ τους στο LinkedIn, ώστε να αποφευχθούν επιθετικές στρατολογήσεις. Ο Ζούκερμπεργκ λέγεται πως πρότεινε και την εξαγορά του SSI, αλλά έλαβε αρνητική απάντηση.
Η νέα ομάδα της Μουράτι
Η Μουράτι, η οποία πέρασε έξι χρόνια στην OpenAI και αποχώρησε τον Σεπτέμβριο, έχει συγκεντρώσει γύρω της ένα «πλήρωμα αποστόλων». Αλβανικής καταγωγής, βοήθησε στο λανσάρισμα του πρώτου προϊόντος της OpenAI και έφτασε να διευθύνει σχεδόν κάθε τομέα της εταιρείας ως CTO. Φημίζεται για την συναισθηματική της ευφυΐα και την απουσία εγωισμού -στοιχεία που ενίσχυσαν την αφοσίωση της ομάδας της.
Στην Thinking Machines, έχει υιοθετήσει μια παρόμοια «οριζόντια» οργανωτική δομή, όπου ακόμα και οι ανώτεροι ερευνητές αναφέρονται απλώς ως «μέλη του τεχνικού προσωπικού», όπως συνέβαινε και στη θρυλική Bell Labs.
Όταν ίδρυσε την εταιρεία της, τον περασμένο Φεβρουάριο, περισσότεροι από 20 πρώην συνάδελφοι από την OpenAI την ακολούθησαν -ανάμεσά τους και ο συνιδρυτής Τζον Σούλμαν, ένας από τους «αρχιτέκτονες» του ChatGPT, που προηγουμένως είχε πάει στην Anthropic. Πολλοί από τους ερευνητές της Μουράτι προέρχονται από την ομάδα «post-training» της OpenAI -δηλαδή την ομάδα που εκπαίδευε τα μοντέλα να επικοινωνούν με ανθρώπους.
Η αποστολή της Thinking Machines παραμένει εν πολλοίς άγνωστη, ακόμη και σε ορισμένους επενδυτές που πρόσφατα επένδυσαν δύο δισ. δολάρια. Σύμφωνα με την Μουράτι, η εταιρεία δημιουργεί «πολυτροπική τεχνητή νοημοσύνη που αλληλεπιδρά φυσικά με τον κόσμο», και πρόκειται να παρουσιάσει το πρώτο της προϊόν μέσα στους επόμενους μήνες. Η εταιρεία έχει εγκατασταθεί σε έναν ήσυχο δρόμο της συνοικίας Mission στο Σαν Φρανσίσκο, λίγα τετράγωνα από τα γραφεία της OpenAI.
Πριν ιδρύσει την Thinking Machines Lab, η Μουράτι διετέλεσε τεχνική διευθύντρια της OpenAI, της εταιρείας που ανέπτυξε και καθιέρωσε τεχνολογίες όπως το ChatGPT, το DALL·E και το Codex. Η συμβολή της υπήρξε καθοριστική, καθώς προώθησε την τεχνητή νοημοσύνη στο ευρύ κοινό, επηρεάζοντας κλάδους όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η σχεδίαση και ο προγραμματισμός.
Η Μουράτι δεν υπήρξε μόνο τεχνική ηγέτιδα, αλλά και στρατηγική οραματίστρια. Τόνιζε τη σημασία της ευθυγράμμισης με την ασφάλεια και την υπεύθυνη ανάπτυξη, ενώ πίεζε την OpenAI να εξετάσει σε βάθος τις κοινωνικές επιπτώσεις των ισχυρών συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης. Αποκαλείται συχνά το «μυαλό της τεχνητής νοημοσύνης» πίσω από τα πιο φιλόδοξα projects της εταιρείας, ενώ οι συνεργάτες της επαινούν την ήρεμη αποφασιστικότητα και τη σαφήνεια της σκέψης της. Συνδύασε τη μηχανική ακρίβεια με ανθρωποκεντρική προσέγγιση και άνοιξε τον δρόμο για το νέο της εγχείρημα.
Το 2025, μίλησε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, τονίζοντας: «Η τεχνητή νοημοσύνη χωρίς αξίες είναι νοημοσύνη χωρίς συνείδηση». Αυτή η δήλωση πυροδότησε διεθνή διάλογο για την ηθική της AI, ενώ η ίδια παρέχει συμβουλές στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τους νέους κανονισμούς γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη -κάτι εξαιρετικά σπάνιο για ιδρύτρια startup.
Η ηγεσία της Μίρα Μουράτι αναγνωρίζεται διεθνώς: το όνομά της περιλαμβάνεται στη λίστα Time 100 Most Influential People in AI (2024) και Fortune 100 Most Powerful Women in Business (2023). Με την Thinking Machines Lab να ανεβάζει ταχύτητα και τις προτάσεις δισεκατομμυρίων από τη Meta να απορρίπτονται, η Μουράτι έχει ήδη κερδίσει τη θέση της όχι απλώς ως δημιουργός της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά ως μία από τις βασικές διαμορφώτριες του μέλλοντός της.
Ποιος είναι ο Άντριου Τάλακ
Ο Τάλακ, που εμφανίζεται ως συνιδρυτής της Thinking Machines, ήταν στο επίκεντρο της επίμονης προσπάθειας στρατολόγησης τόσο του Ζούκερμπεργκ όσο και του νέου επικεφαλής του superintelligence lab της Meta, Αλεξάντρ Γουάνγκ. Και οι δύο τον «βομβάρδιζαν» με μηνύματα.
Κατάγεται από την Αυστραλία και αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ με τον υψηλότερο βαθμό ανάμεσα στους φοιτητές φυσικών επιστημών. Εργάστηκε 18 μήνες στο τμήμα machine learning του Facebook, πριν μεταβεί στο Κέιμπριτζ για μεταπτυχιακές σπουδές και εν συνεχεία επέστρεψε στην Καλιφόρνια, εντασσόμενος στο Facebook AI Research. Έφτασε να γίνει distinguished engineer -μία από τις κορυφαίες τεχνικές θέσεις στην εταιρεία.
Το 2016, ο πρόεδρος της OpenAI, Γκρεγκ Μπρόκμαν, είχε προσπαθήσει να τον προσλάβει ως έναν από τους πρώτους υπαλλήλους, λέγοντας σε email προς τον Έλον Μασκ ότι ο Τάλακ κέρδιζε 800.000 δολάρια ετησίως στο Facebook και θα ζητούσε πιθανότατα αύξηση. Εκείνη την εποχή, η OpenAI πρόσφερε 175.000 δολάρια βασικό μισθό και 125.000 δολάρια μπόνους.
«Ο Άντριου είναι πολύ κοντά στο να πει ναι, αλλά ανησυχεί για τη μείωση μισθού» έγραφε ο Μπρόκμαν στις 21 Φεβρουαρίου. Δεν εντάχθηκε στην OpenAI τότε. Το έκανε επτά χρόνια αργότερα, όταν το ChatGPT είχε ήδη κατακτήσει τον κόσμο και η αξία της startup είχε εκτοξευθεί.