05 Αυγούστου 2025

Ο πρώτος κατάστικτος ΄Ελληνας ήταν ο γιος του Κίτσου Τζαβέλα, Δημήτρης – Η περιπετειώδης ζωή του με τα τατουάζ που έκανε σε όλο του το σώμα


Στα τέλη του 19ου αιώνα, ένας μυστηριώδης άνδρας, κίνησε την περιέργεια των Αθηναίων. Όλοι έτρεχαν να δουν τον «κατάστικτο άνθρωπο», δηλαδή τον άνθρωπο με το ολόσωμο τατουάζ, με πολλές εικόνες αγρίων ζώων και πτηνών και να θαυμάσουν την… «κινητή πινακοθήκη». Το εισιτήριο κόστιζε 50 λεπτά και το… έκθεμα ήταν σε μια αίθουσα ξενοδοχείου, δίπλα από το Ταχυδρομείο Αθηνών.

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
akontogiannidis@yahoo.gr

Ποιος όμως ήταν ο παράξενος αυτός άνθρωπος που έτρεχαν να δουν οι Αθηναίοι; Αποκαλύφθηκε ο ίδιος σε συγγενικό του πρόσωπο και ήταν ο Δημήτριος Τζαβέλας, γιός του ήρωα του Εικοσιένα, Κίτσου, που είχε εξαφανισθεί πριν από σαράντα πέντε χρόνια…

Τότε, περί το 1855, τον μετακάλεσε ο πατέρας του Κίτσος Τζαβέλας από την Βαυαρία όπου τον είχε στείλει να σπουδάσει, γιατί τον απέσυρε από την Στρατιωτική Σχολή των Ευελπίδων, όπου ο νεαρός Σουλιώτης δεν μπορούσε να τιθασευτεί, λόγω του σκληρού και απρόβλεπτου χαρακτήρα του. Ο Κίτσος, τον παρακίνησε να μεταβεί στο Αλγέρι, όπου εμάχοντο οι Γάλλοι εναντίον του Αβδέλ Καδέρ και να προσπαθήσει όσο μπορεί να διακριθεί στο πεδίο των μαχών.

Ο φιλοπόλεμος Δημήτριος υπάκουσε στην υπόδειξη του πατέρα του και αναχώρησε για το Αλγέρι. Αργότερα ειπώθηκε, ότι πήρε μέρος στην καταστρεπτική μάχη της Κωνσταντίνης, ότι πληγώθηκε σοβαρά και πέθανε. (Σ.σ. Η οικογένεια του έκτοτε δεν είχε καμία πληροφορία γι’ αυτόν και έχασε τα ίχνη του.


Ο ήρωας του ‘21 Κίτσος Τζαβέλας, πατέρας του… κατάστικτου.

Η επιστροφή στην Αθήνα

Μετά από πολλά χρόνια, επιστρέφει, 65χρονος πλέον, ο Δημήτρης Τζαβέλας στην Αθήνα, με το ψευδώνυμο «Σουλιώτης», επιδεικνύει τα στίγματα ( τατουάζ) που έχει στο γυμνό κορμί του και δημοσίευσε τότε το περιοδικό «Εστία», ενώ προσπαθεί να μην αποκαλυφθεί και εισπράττει τα 50 λεπτά από τα εισιτήρια, που έχει μεγάλη ανάγκη… Ξαφνικά, μπροστά του βρέθηκε ένα ζευγάρι που του προκάλεσε έντονη συγκίνηση, εξαιτίας της οποίας αναγκάστηκε να αποκαλυφθεί.

«Καλλιόπη!», αναφώνησε ο Δημήτρης Τζαβέλας κι έτρεξε να αγκαλιάσει την αδελφή του, η οποία ήταν πλέον κυρία Κριεζώτου, τον γαμπρόν του και την έγγαμη θυγατέρα τους. Μετά τις αγκαλιές αρχίζει να διηγείται την 45χρονη περιπετειώδη ιστορία του. Πώς σώθηκε από τον πόλεμο στην Αλγερία, πώς γύρισε όλο τον κόσμο, πώς στιγματίστηκε σε όλο το κορμί του, υπό αγρίων Ινδών και πώς απέκρυπτε το ηρωικό του όνομα, νομίζοντας ότι θα το κηλιδώσει, γιατί έκανε ζωή αλήτη!


Ο κατάστικτος Δημήτρης Τζαβέλας, με άγρια ζώα και πτηνά σ’ όλο του το κορμί, σε σκίτσο της «Εστίας» το 1893.

Όλοι πείστηκαν, ότι ο κατάστικτος άνθρωπος που θαύμαζαν, δεν ήταν άλλος από τον Δημήτριο Τζαβέλα, γιο του ήρωα Κίτσου. Κάποιοι που είχαν υποψίες, ότι ενδέχεται να ήταν ο περιβόητος δήμιος Νταή Γιώργης, επικαλούμενοι μαρτυρίες παλιών φίλων του Δημήτρη Τζαβέλα, κάλεσαν την Αστυνομία για να πεισθούν.

Μάλιστα τα άτομα αυτά, πίστευαν ότι τα μέλη της οικογένειάς του πλανήθηκαν από έναν επιδέξιο τυχοδιώκτη και αναζητούσαν πληροφορίες, τις οποίες πίστευαν ότι θα δώσει η Αστυνομική έρευνα.

Την ανάκριση ανέλαβε ο τότε διευθυντής της Αστυνομίας Δημήτρης Μπαϊρακτάρης με μίαν και μόνη ερώτηση, κοιτάζοντας τον στα μάτια: «Είσαι ο Δημήτρης Τζαβέλλας; Ντόμπρα πράματα, μιλάμε αντρίκια οι δυο μας…» Η απάντηση ήταν καταφατική και συνοδευόταν από νέες πειστικές πληροφορίες.

Σημειωτέον, ότι το τατουάζ εμφανίζεται, στα τέλη του 18ου αιώνα, όταν σε ταξίδι του Τζέιμς Κούκ στην Αμερική, μέλη του πληρώματός του ζωγράφισαν σύμβολα στο κορμί τους,. Επίσης στη Νέα Γουϊνέα στα κορίτσια, όταν είναι σε ηλικία γάμου και στις γυναίκες της Ινδίας με στίγματα ανάμεσα στα φρύδια και με τον αγκυλωτό σταυρό στο χέρι, ως σημάδι της γονιμότητας. Επίσης σε σε Ασιάτες για να διώξουν τα …κακά πνεύματα.


Η Ινδή ηθοποιός Ναργκίς με στίγμα ανάμεσα στα φρύδια και τον αγκυλωτό σταυρό, σημάδι γονιμότητας, στα χέρια στην ταινία, «Γη ποτισμένη με ιδρώτα».

Έρωτες και περιουσία

Ο Δημήτρης Τζαβέλας, εκτός από τα στίγματα στο κορμί του, κυρίως άγρια ζώα και πτηνά, έφερε τραύμα στο δεξί του μάτι, από την μονομαχία του με τον γερμανό οπλοδιδάσκαλο Μύλλερ για τα μάτια μιας πανέμορφης Αλγερινής.

Είχε ασθενική μνήμη, ήταν απότομος, βάναυσος και δεν μιλούσε καλά ελληνικά. Είχε περιουσία 200.000 δρχ. που την κληροδότησε με διαθήκη σε φιλανθρωπικά ιδρύματα και επιθυμία του ήταν να αποσυρθεί και να μονάσει στο Άγιον Όρος. Αναχώρησε αμέσως για την Χαλκίδα, όπου παρέμεινε κοντά στον γαμπρό του Δ. Κριεζή, ο μόνος που πείσθηκε από την αρχή ότι ήταν ο κουνιάδος του.

*το άρθρο δημοσιεύτηκε στη Real News.