Η 1η Ιανουαρίου θεωρείται η ημερομηνία «ορόσημο» για τη νέα στρατιωτική θητεία, καθώς από το νέο έτος οι πάντες, άντρες, αλλά και εθελόντριες γυναίκες, θα κατατάσσονται μόνο στον στρατό ξηράς.
Το δεύτερο σημαντικό στοιχείο είναι ότι από τις τρεις εβδομάδες βασικής εκπαίδευσης οι στρατεύσιμοι θα εκπαιδεύονται επί δέκα εβδομάδες, την ώρα πάντως που εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο θα υπηρετούν όλοι επί 9 μήνες.
Το υπουργείο Εθνικής άμυνας επεξεργάζεται τον τρόπο με τον οποίο θα επιβραβεύσει τους νέους οι οποίοι αμέσως μετά το λύκειο υπηρετήσουν τη στρατιωτική θητεία τους. Οι πληροφορίες από αρμόδια χείλη επισημαίνουν ότι αναβολές θα υπάρχουν για τις σπουδές αλλά δεν θα είναι τόσο ελαστικές σε σχέση με ότι ισχύει ως τώρα.
Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι η φοίτηση σε Επαγγελματικά Λύκεια ή σχολές επαγγελματικής κατάρτισης θα προσφέρει αναβολή ως τα 22 αντί για 24 που είναι ως σήμερα. Για τα πανεπιστημιακά ιδρύματα ο χρόνος αναβολής θα είναι ως τα 25 αντί για 26, εκτός από εκείνους που φοιτούν σε πολυτεχνικές ή ιατρικές σχολές.
Το μεγάλο «αγκάθι» στη σύγχρονη κοινωνία είναι τ’ απολυτήρια Ι5, των απαλλαγών στράτευσης δηλαδή. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2020 είχαν πάρει απαλλαγή στράτευσης 8.376 άτομα, ενώ το 2024 αυτό το αριθμός εκτοξεύτηκε στα 11.389. Φρένο στη «βιομηχανία» των απαλλαγών θητείας επιχειρεί να βάλει το νομοθέτημα καθώς πλέον όσοι επιχειρούν την απαλλαγή θα πρέπει να γνωματεύσει αρχικά γιατρός του ΕΣΥ και στη συνέχεια αρμόδια διακλαδική επιτροπή.
Κίνητρα θα δοθούν στους ανυπότακτους θητείας ώστε να υπηρετήσουν ενώ αλλαγές προβλέπονται και για όλους όσοι θέλουν να εξαγοράσουν στην θητεία τους καθώς αυτοί θα μπορούν να το πράξουν μετά τα 40 κι όχι μόλις από τα 32 που ισχύει σήμερα.
Οι βασικές αλλαγές στη στρατιωτική θητεία
- Κατάργηση διάκρισης Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας
Από 1η Ιανουαρίου 2026, όλοι οι στρατεύσιμοι θα κατατάσσονται αρχικά στον Στρατό Ξηράς. Στη συνέχεια θα κατευθύνονται σε ναυτικό, αεροπορία ή σε επιστημονικές εργασίες, ανάλογα με τις ανάγκες. - Δελτίο απογραφής στα 17 έτη
Όλοι οι νέοι θα δηλώνουν ηλεκτρονικά το δελτίο τους, γνωρίζοντας εκ των προτέρων πού θα υπηρετήσουν. - Αρχική κατάταξη και βασική εκπαίδευση
Η αρχική κατάταξη θα διαρκεί 15 ημέρες, ενώ η βασική εκπαίδευση θα φτάνει τις 10 εβδομάδες. - Αυστηρότερα όρια για αναβολές
Οι αναβολές σπουδών, ερευνών και εργασίας θα γίνονται με πιο αυστηρά κριτήρια, ώστε να περιοριστεί η κατάχρηση. - Μείωση ορίου για εθελοντική στράτευση
Η ηλικία μειώνεται στα 55 έτη, αντί των 65 που ίσχυαν έως σήμερα. - Εξαγορά θητείας
Η δυνατότητα εξαγοράς παραμένει για όσους έχουν συμπληρώσει το 32ο έτος, με κόστος 900 ευρώ τον μήνα. - 38.000 ανυπότακτοι
Προβλέπεται άρση κυρώσεων σε όσους παρουσιαστούν και υπηρετήσουν κανονικά τη θητεία τους. - Εθελοντική κατάταξη γυναικών
Γυναίκες ηλικίας 19 έως 26 ετών θα μπορούν να καταταγούν εθελοντικά στον Στρατό Ξηράς, με διάρκεια υπηρεσίας 12 μηνών.
Ο στόχος του νέου συστήματος
Το νέο πλαίσιο, σύμφωνα με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, στοχεύει:
- Στη μείωση της ανυποταξίας.
- Στην καλύτερη οργάνωση και αξιοποίηση του στρατεύσιμου δυναμικού.
- Στην κάλυψη αναγκών σε κρίσιμες ειδικότητες, όπως η έρευνα και τα επιστημονικά προγράμματα.
Με τις αλλαγές αυτές, η στρατιωτική θητεία προσαρμόζεται στις σύγχρονες απαιτήσεις, ενισχύοντας ταυτόχρονα την αίσθηση ισονομίας μεταξύ όσων υπηρετούν.