Τα ζευγάρια που δεν διέθεταν ιδιωτικό χώρο ή δεν ήθελαν να φαίνονται ζητούσαν έναν χώρο διαφυγής μέσα στην πόλη - και το ταξί, ένα όχημα σε κίνηση ή στάση, φαίνεται πως κάποιες φορές έγινε το ιδανικό «κινητό δωμάτιο».
Στην Αθήνα του Μεσοπολέμου υπήρξαν ταξί που λειτουργούσαν σαν «σεπαρέ», δηλαδή οχήματα που ζευγάρια -συχνά χωρίς δικό τους χώρο- μίσθωναν για να συνευρεθούν ερωτικά.
Η πληροφορία αυτή προκύπτει κυρίως από δημοσιεύματα εφημερίδων της εποχής, από έρευνες που έχουν κάνει σύγχρονοι ερευνητές, όπως ο Τάσος Θεοφίλου και η Εύα Γανίδου, και από αφηγήσεις που συνθέτουν μια σκοτεινή πλευρά της Αθήνας των δεκαετιών του 1920-1930.
Ταξί-σεπαρέ, οι «ερωτικές φωλιές» της μεσοπολεμικής Αθήνας
Τα ταξί-σεπαρέ (ή ταξί-σεξ) αποτελούν μία από τις πολλές μορφές «ερωτικών φωλιών» της μεσοπολεμικής πόλης, μαζί με γκαρσονιέρες, δωμάτια δι’ οικογενείας, μισθωμένες κατοικίες, ακόμη και σινεμά ή εστιατόρια με μυστικά διαμερίσματα. Τα ζευγάρια που δεν διέθεταν ιδιωτικό χώρο ή δεν ήθελαν να φαίνονται ζητούσαν ένα χώρο διαφυγής μέσα στην πόλη - και το ταξί, ένα όχημα σε κίνηση ή στάση, φαίνεται πως κάποιες φορές έγινε το ιδανικό «κινητό δωμάτιο».
Σύμφωνα με τις πηγές, κάποια από αυτά τα ταξί είχαν μείνει από τον Α′ Παγκόσμιο Πόλεμο -δηλαδή οχήματα που δεν χρησιμοποιούνταν πλέον σε άλλες εργασίες- και διαμορφώνονταν κατάλληλα ώστε να προσφέρουν μια σχετική ιδιωτικότητα στους επιβάτες.
Η ύπαρξη ταξί-σεπαρέ αναγνωρίζεται και σε σύγχρονα αφηγήματα και χάρτες που αποτυπώνουν την «παράνομη ερωτική ζωή» της μεσοπολεμικής Αθήνας.
Στον αφηγηματικό χάρτη «Πού έκαναν SEX στην Αθήνα του Μεσοπολέμου;», οι ερευνητές τοποθετούν σημεία που αντιστοιχούν σε αναφορές της εποχής, όπου ταξί λειτουργούσαν ως «ξενοδοχεία ημιδιαμονής» για ζευγάρια που ήθελαν διαφυγή.
Πώς λειτουργούσαν αυτά τα ταξί; Οι πληροφορίες από τις πηγές είναι αποσπασματικές, αλλά κάποια στοιχεία αναδύονται μέσα από περιγραφές των εφημερίδων και τις μαρτυρίες των ερευνητών. Κατ’ αρχάς, η διαρρύθμιση ήταν στοιχειώδης: ίσως κάποια κουρτίνα ή διαχωρισμός στο πίσω κάθισμα, ώστε να καλύπτεται η ορατότητα από έξω· όσο πιο μικρές οι χαραμάδες τόσο το καλύτερο. Ο οδηγός -σε ορισμένες περιπτώσεις- είχε συμφωνήσει να παραμείνει μακριά, να μην παρεμβαίνει, ή να μη ρίχνει υποψίες με φασαρίες. Τα ταξί-σεπαρέ μπορεί να παρέμεναν σταθμευμένα σε σκοτεινά στενά ή εκτός κεντρικών λεωφόρων, ώστε οι επιβάτες να μη γίνονται αντιληπτοί από περαστικούς ή αστυνομία.
Ο ρόλος της Αστυνομίας και ειδικότερα του Τμήματος Ηθών ήταν κρίσιμος και απειλητικός. Οι εξωσυζυγικές σχέσεις (ή εν γένει η σεξουαλικότητα έξω από τα όρια του γάμου) θεωρούνταν θέμα ηθικής και πολλές φορές «παρανομίας» - όχι τόσο γιατί υπήρχε συγκεκριμένος ποινικός νόμος, αλλά επειδή συνδεόταν με την πορνεία, την τάξη και τη δημόσια υπόληψη. Το Τμήμα Ηθών παρεισέφρυε σε μέρη όπου υπολογιζόταν ότι συμβαίνουν ερωτικές συνευρέσεις, έκανε «ντου», συνελάμβανε ζευγάρια ή γυναίκες και δημοσίευε τα ρεπορτάζ στα έγκριτα έντυπα της εποχής. Οι ταξιτζήδες που διακινούσαν τέτοιες υπηρεσίες κινδύνευαν με καταγγελίες ή έλεγχο, κι έτσι η λειτουργία των ταξί-σεπαρέ έπρεπε να κινείται στο όριο της μυστικότητας.
Μερικές αφηγήσεις υποστηρίζουν πως ζευγάρια μίσθωναν ταξί για να κάνουν «σεξ εν κινήσει ή και όχι». Δηλαδή, το ταξί έπαιρνε το ζευγάρι κατάλληλα προετοιμασμένο, οδηγούσε σε απομονωμένη περιοχή ή έμενε στάσιμο για όσο χρειαζόταν - κι έτσι το όχημα λειτουργούσε ως προσωρινό δωμάτιο.
Τα ταξί-σεπαρέ (ή ταξί-σεξ) αποτελούν μία από τις πολλές μορφές «ερωτικών φωλιών» της μεσοπολεμικής πόλης, μαζί με γκαρσονιέρες, δωμάτια δι’ οικογενείας, μισθωμένες κατοικίες, ακόμη και σινεμά / WIKIPEDIA
Είναι όμως σημαντικό να τονίσουμε ότι αυτές οι πληροφορίες δεν προέρχονται από επίσημα αρχεία ή πολεοδομικές μελέτες, αλλά κυρίως από δημοσιογραφικά ρεπορτάζ της εποχής, λαογραφικές αναμνήσεις και τις έρευνες των σύγχρονων ιστορικών και λογοτεχνών. Μέρος του ενδιαφέροντος των ερευνητών, όπως οι Θεοφίλου και Γανίδου, είναι ακριβώς να αναδείξουν όψεις της καθημερινής ζωής που δεν εμφανίζονται στις επίσημες πηγές.
Η ύπαρξη ταξί-σεπαρέ αποκαλύπτει επίσης την ανάγκη των ανθρώπων για ερωτική διαφυγή μέσα σε μια κοινωνία που υπαγόρευε αυστηρούς κανόνες.
Σε μια ηλικιακά και οικονομικά ανισομερή πόλη, όπου πολλοί ζούσαν σε συγκατοικήσεις ή μικρά διαμερίσματα χωρίς ιδιωτικότητα, και όπου η κοινωνική πίεση και τα ταμπού ήταν έντονα, το ταξί λειτουργούσε σαν λύση ανάγκης. Το ζευγάρι δεν ήθελε να εκτεθεί, δεν ήθελε σκάνδαλο· αναζητούσε ένα χώρο «ανάμεσα» στο ιδιωτικό και το δημόσιο, και το ταξί έδινε αυτή τη δυνατότητα, έστω με ρίσκο.
Από άποψη κοινωνιολογική, τα ταξί-σεπαρέ αποτελούν μια μορφή αντισυμβατικής χρήσης της αστικής υποδομής: το όχημα μετατρέπεται από μέσο μεταφοράς σε χώρο ιδιωτικής επαφής. Το φαινόμενο δεν είναι μοναδικό στην Αθήνα - παρόμοιες πρακτικές έχουν καταγραφεί σε άλλες πόλεις με κυκλοφοριακή κίνηση, ιδιαίτερα σε περιόδους όπου οι κοινωνικοί κανόνες ήταν πιο ασφυκτικοί.
Τα ζευγάρια που δεν διέθεταν ιδιωτικό χώρο ή δεν ήθελαν να φαίνονται ζητούσαν έναν χώρο διαφυγής μέσα στην πόλη - και το ταξί φαίνεται πως κάποιες φορές έγινε το ιδανικό «κινητό δωμάτιο» / WIKIPEDIA
Από τις πηγές που έχουμε για την Αθήνα του Μεσοπολέμου, δυστυχώς δεν υπάρχουν γνωστές φωτογραφίες που να δείχνουν «ταξί σεπαρέ» ως τέτοια, δηλαδή οχήματα που να είχαν διαμορφωθεί ειδικά για ερωτική χρήση. Η φύση του φαινομένου ήταν μυστική, περιθωριακή, και βρισκόταν στα όρια της παρανομίας, οπότε οι φωτογραφικές καταγραφές είναι απίθανες.
Υπάρχουν όμως φωτογραφίες της εποχής με ταξί στην Αθήνα, συνήθως από εφημερίδες ή αρχεία συγκοινωνιών, όπου βλέπουμε τα μεγάλα αμαξώματα των αυτοκινήτων του ’20 και του ’30, που έμοιαζαν περισσότερο με «σαλόνια σε κίνηση» σε σχέση με τα σημερινά ταξί. Τα αμάξια εκείνα είχαν υφασμάτινες κουρτίνες στα παράθυρα, μακριά καθίσματα και πολλές φορές κλειστή καρότσα, στοιχεία που πράγματι θα μπορούσαν να προσφέρουν την αίσθηση απομόνωσης.
Επίσης, σε εικονογραφημένα ρεπορτάζ και σκίτσα της εποχής (σε περιοδικά με σατιρικό χαρακτήρα) υπάρχουν υπαινιγμοί για ζευγάρια «κρυμμένα» σε αμάξια, αλλά πάντα με χιουμοριστική ή επικριτική διάθεση, ποτέ με άμεση φωτογραφική αποτύπωση.
Τελικά, παρά τις αβεβαιότητες και τη σπανιότητα των τεκμηρίων, τα ταξί-σεπαρέ της Αθήνας του Μεσοπολέμου παραμένουν μια συναρπαστική υποσημείωση της ιστορίας της πόλης: μια απόδειξη ότι ο έρωτας και η ανάγκη για μυστικότητα μπορούν να ξανανοίξουν δρόμους ακόμα και σε αυστηρές πολιτισμικές συνθήκες. Ένα ταξί δεν ήταν μόνο όχημα: μπορούσε να γίνει καταφύγιο, σκηνή χίλιων ιστοριών που έμειναν κρυφές πίσω από τις κουρτίνες των δρόμων.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΒΑΛΟΣ
iefimerida.gr