Σήμερα το απόγευμα εκπνέει η προθεσμία για την υποβολή προσφορών για τα οικόπεδα νότια της Κρήτης-Πελοποννήσου - Η σημασία του project για τον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου, στο οποίο συμμετέχει και η Ελλάδα
Η ενεργειακή σκακιέρα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη αλλάζει ραγδαία, με την Ελλάδα στο επίκεντρο και τις Ηνωμένες Πολιτείες να εντείνουν την παρουσία τους.
Η σημερινή εκπνοή της προθεσμίας για τον διεθνή διαγωνισμό παραχώρησης θαλάσσιων οικοπέδων νότια της Κρήτης και της Πελοποννήσου, όπου η Chevron αναμένεται εκτός απροόπτου να καταθέσει προσφορά, συμπίπτει χρονικά με την άφιξη του Νταγκ Μπέργκαμ Υπουργού Εσωτερικών των ΗΠΑ και επικεφαλής του Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας, ο οποίος καταφθάνει αύριο στην Αθήνα για συνομιλίες υψηλού επιπέδου.
Ο Κάθετος Διάδρομος: επτά χώρες, ένα κοινό στοίχημα
Στο κέντρο των αμερικανικών πρωτοβουλιών βρίσκεται ο Κάθετος Διάδρομος Φυσικού Αερίου, ένα φιλόδοξο project στο οποίο συμμετέχουν συνολικά επτά χώρες: Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Μολδαβία και Ουκρανία. Στόχος του διαδρόμου είναι να διευκολύνει τη μεταφορά φυσικού αερίου από τα ελληνικά τερματικά –τη Ρεβυθούσα και την Αλεξανδρούπολη– προς τις χώρες της Κεντρικής και Βορειοανατολικής Ευρώπης.
Απώτερος σκοπός είναι η πλήρης διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού και η ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας σε μια περιοχή που επί δεκαετίες στηριζόταν σχεδόν αποκλειστικά στο ρωσικό αέριο.
Η Ουάσιγκτον αντιμετωπίζει τον Κάθετο Διάδρομο ως κρίσιμο εργαλείο για να εισρεύσει αμερικανικό LNG στην Ευρώπη και να καλύψει το αναμενόμενο έλλειμμα φυσικού αερίου ως το 2030.
Το χαρτί της Chevron
Η συμμετοχή της Chevron στον διαγωνισμό για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης και της Πελοποννήσου θεωρείται κομβική. Για την Αθήνα, η παρουσία του αμερικανικού κολοσσού δεν αποτελεί μόνο ένδειξη εμπιστοσύνης στις ελληνικές προοπτικές, αλλά και σαφές γεωπολιτικό μήνυμα στήριξης απέναντι στις τουρκικές αμφισβητήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Δίπλα στον αμερικανικό γίγαντα του upstream, η Helleniq Energy κατεβαίνει δυναμικά στον διαγωνισμό, επιδιώκοντας συνεργασία με διεθνή στρατηγικό εταίρο που δεν αποκλείεται σύμφωνα με τις πληροφορίες να είναι η Chevron.
Ο Παπασταύρου στο Μιλάνο
Eπαφές σε υψηλό επίπεδο με αμερικανικές εταιρείες που εμβαθύνουν τις προοπτικές ευρύτερων συνεργασιών μεταξύ των δύο χωρών πραγματοποιεί αυτές τις μέρες στο Μιλάνο και ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου που συμμετέχει στο διεθνές «Gastech Forum».
Ο υπουργός παρουσίασε χθες τη στρατηγική της Ελλάδας και ανέδειξε τον αναβαθμισμένο ρόλο της χώρας ως ενεργειακού κόμβου. Τόνισε ότι η χώρα μας από καθαρός εισαγωγέας το 2020 έχει εξελιχθεί σε εξαγωγέα φυσικού αερίου το 2024, ενώ επισήμανε πως ο Κάθετος Διάδρομος προσφέρει μια ιστορική ευκαιρία για να μεταμορφώσει ολόκληρη την περιοχή.
Στο περιθώριο του φόρουμ, είχε κατ’ ιδίαν επαφές με τον κ. Burgum και την Γενική Διευθύντρια Ενέργειας της Κομισιόν Ditte Juul Jørgensen, καθώς και συνάντηση με υψηλόβαθμα στελέχη της αμερικανικής Conoco Phillips, που δεν έχει δραστηριοποιηθεί ακόμη στην Ελλάδα που εξέφρασαν ενδιαφέρον για πιθανές μελλοντικές επενδύσεις στην χώρα μας.
Οι αριθμοί και η μεγάλη εικόνα
Η επιρροή των ΗΠΑ στις εισαγωγές LNG είναι πολύ ισχυρή καθώς το πρώτο εξάμηνο του 2025, το 81% των εισαγωγών της Ελλάδας προήλθε από τις ΗΠΑ, την ίδια ώρα που η ΕΕ έχει συμφωνήσει για αγορές αμερικανικών ενεργειακών προϊόντων αξίας 750 δισ. δολαρίων στην επόμενη τριετία.
Με αυτά τα δεδομένα, η Ελλάδα αναδεικνύεται σε ενεργειακή πύλη και στρατηγικό σταυροδρόμι, όπου τέμνονται τα αμερικανικά συμφέροντα, η ευρωπαϊκή ασφάλεια εφοδιασμού και οι γεωπολιτικές ισορροπίες της Ανατολικής Μεσογείου.