Επίσημο αίτημα συμμετοχής στο αμυντικό πρόγραμμα SAFE ύψους 150 δισ. ευρώ υπέλαβε η Τουρκία αλλά και η Νότια Κορέα - Τι μπλοκάρει το αίτημα της Άγκυρας
Επίσημο αίτημα ώστε να συμμετάσχει στο πρόγραμμα SAFE που αφορά στην αμυντική θωράκιση της Ευρώπης ύψους 150 δισ. ευρώ, υπέβαλε η Τουρκία. Απαντώντας σε ερώτημα του Εuronews, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Τομά Ρενιέ επιβεβαίωσε την παραλαβή του αιτήματος από την Άγκυρα. Σημειώνεται ότι επίσημο αίτημα συμμετοχής στο πρόγραμμα SAFE έχει καταθέσει και η Νότια Κορέα.
«Επιβεβαιώνω ότι λάβαμε επίσημο αίτημα από την Τουρκία», δήλωσε ο Τομά Ρένιε. Επικαλούμενος λόγους εμπιστευτικότητας, ο εκπρόσωπος αρνήθηκε να εξειδικεύσει περαιτέρω σχετικά με το αίτημα της Τουρκίας και αρκέστηκε στο να εξηγήσει την τωρινή κατάσταση διαπραγμάτευσης με άλλες τρίτες χώρες.
Σύμφωνα με το Euractiv η Κομισιόν θα εξετάσει τώρα το αίτημα, ένα απαραίτητο επόμενο βήμα πριν από την υποβολή επίσημης σύστασης για την έναρξη διαπραγματεύσεων.
Τα εμπόδια
Ωστόσο, όπως είναι ήδη γνωστό, οι προσδοκίες της Τουρκίας να ενταχθεί στο πρόγραμμα SAFE προσκρούουν όχι μόνο σε ένα, αλλά σε τρία εμπόδια:
- Η Τουρκία δεν αποτελεί χώρα της ΕΕ και η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να προασπίσει τα κράτη μέλη της
- Απειλεί χώρα της ΕΕ
- Έχει μπλοκαριστεί και η συμμετοχή μέσω ευρωπαϊκής εταιρείας, στον απόηχο των ανησυχιών ότι τον συγκεκριμένο «Δούρειο Ίππο» θα μπορούσε να τον εκμεταλλευτεί και η Ρωσία.
Πρόσφατα, εξάλλου, ο Ευρωβουλευτής της ΝΔ, Γιώργος Αυτιάς, «έπειτα από πιεστικές ερωτήσεις προς την Κομισιόν, ώστε να μπλοκαριστεί η Τουρκία από πιθανή συμμετοχή της σε ευρωπαϊκά κονδύλια για την άμυνα, έλαβε βαρυσήμαντη δέσμευση από τον επίτροπο Άμυνας, Άντριους Κουμπίλιους, η οποία για πρώτη φορά μπλοκάρει τρίτες χώρες, όπως η Τουρκία».
Συγκεκριμένα, απαντώντας σε ερώτηση του Έλληνα ευρωβουλευτή ο Ευρωπαίος Επίτροπος δήλωσε: «Μόνο τα κράτη μέλη έχουν πρόσβαση σε δάνεια. Τρίτη χώρα που δεν πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις ασφαλείας δεν μπορεί να συμμετέχει σε κοινές αμυντικές προμήθειες».
Η «Καθημερινή» πάντως αναφέρει πως το αίτημα κατατέθηκε από την Τουρκία στην Κομισιόν, τον περασμένο Ιούνιο.
Δικλείδες ασφαλείας
Σχετικά με τις δικλείδες ασφαλείας της ΕΕ απέναντι σε χώρες που απειλούν κράτη-μέλη, ο Τομά Ρενιέ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Euronews, δήλωσε: «Αυτό που μπορώ να σας πω για να σας καθησυχάσω, εσάς και όλους τους πολίτες και τα κράτη μέλη, είναι ότι εμείς φυσικά δεν ήρθαμε με έναν τέτοιο κανονισμό ξαφνικά. Φυσικά και έχουμε δικλείδες ασφαλείας».
Στις επίσημες δηλώσεις του, ο εκπρόσωπος δεν θέλησε να επιβεβαιώσει ότι αυτές οι δικλείδες αφορούν ειδικά την Τουρκία. «Γενικά μιλώντας, έχουμε δικλείδες ασφαλείας για την προστασία των συμφερόντων των κρατών μελών μας, της βιομηχανίας μας. Αυτό αναφέρεται στο Άρθρο 16 του κανονισμού ασφαλείας που λέει τι γίνεται αν μια τρίτη χώρα παραβιάζει με κάποιο τρόπο τα συμφέροντα, τα συμφέροντα ασφαλείας ενός από τα κράτη μέλη μας ή της ΕΕ στο σύνολό της, θα έχουμε τη δυνατότητα να την αποκλείσουμε από τη συμμετοχή στο μέσο ασφαλείας μας», σημείωσε.
Υπενθυμίζεται ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έστειλε μήνυμα και από τη ΔΕΘ στην Τουρκία ότι εάν δεν αποσύρει από το τραπέζι το casus belli και αν δεν σταματήσει τον αναθεωρητισμό, η Ελλάδα θα μπλοκάρει τη συμμετοχή της στον μηχανισμό SAFE, όπως έχει δικαίωμα να κάνει.
Το euractiv.com μεταδίδει πως η συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE είναι πιθανό να αντιμετωπίσει την αντίθεση της Ελλάδας και της Κύπρου, δεδομένων των μακροχρόνιων διαφορών με την Άγκυρα από την τουρκική εισβολή στη βόρεια Κύπρο τη δεκαετία του 1970. «Οι Έλληνες αξιωματούχοι έχουν ήδη εκφράσει την αντίθεσή τους στην ένταξη της Τουρκίας και των εταιρειών της στο πρόγραμμα. Και ενώ οι αποφάσεις για την άμυνα μπορούν να λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία, στην πράξη οι πρωτεύουσες της ΕΕ συνήθως περιμένουν να επιτευχθεί συναίνεση, γεγονός που καθιστά την έγκριση της Άγκυρας πολύ δύσκολη», σχολιάζει το euractiv.
Τι γίνεται με το αίτημα της Νότιας Κορέας
Το αίτημα της Νότιας Κορέας από την άλλη ενδέχεται να έχει πιο θετική αντιμετώπιση, καθώς η Σεούλ έχει καταστεί σημαντικός προμηθευτής στην προσπάθεια επανεξοπλισμού της Ευρώπης τα τελευταία χρόνια, ιδίως στην Πολωνία.
Η ΕΕ δημιούργησε αρχικά το πρόγραμμα SAFE ύψους 150 δισ. ευρώ για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να προμηθευτούν όπλα, με ανώτατο όριο για τους ξένους προμηθευτές το 35% της αξίας των συμβάσεων.
Κάθε χώρα εκτός ΕΕ που επιθυμεί να αποκτήσει πρόσβαση πρέπει να υπογράψει ειδική συμφωνία με τις Βρυξέλλες, στην οποία θα καθορίζονται οι όροι, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής συνεισφοράς.
Οι χώρες της ΕΕ συζητούν επί του παρόντος την έναρξη διαπραγματεύσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά, προκειμένου να επιτραπεί στις εταιρείες τους να επωφεληθούν από τις συμφωνίες προμηθειών.