Όπως αναμενόταν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τις ενταξιακές συνομιλίες του Καναδά με το Ηνωμένο Βασίλειο στο πλαίσιο του SAFE, του ταμείου «Δράση για την Ασφάλεια στην Ευρώπη» (SAFE). Παράλληλα, η Τουρκία φαίνεται πως μένει εκτός από τον πρώτο γύρο, ενώ η Ελλάδα ετοιμάζει νέα πρόταση, δεδομένου ότι εγκρίθηκαν περίπου 730 εκατ. από τα 1,2 δισ. που ζήτησε.
του Χρήστου Μαζανίτη
Το SAFE, με προϋπολογισμό 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, έχει μέχρι στιγμής προσελκύσει την προσοχή 18 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, στην οποία θα χορηγηθούν δάνεια συνολικού ύψους 730 εκατομμυρίων ευρώ σε διάστημα 5 ετών, με τις αποπληρωμές να ξεκινούν το 2035 και να ολοκληρώνονται εντός μέγιστης περιόδου 45 ετών. Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα είχε ζητήσει δάνεια ύψους 1,2 δισ. Ωστόσο, θα έχει τη δυνατότητα να διεκδικήσει τα υπόλοιπα χρήματα αλλά και να αντλήσει έσοδα από την κατάθεση των νέων προτάσεων, που προβλέπεται να γίνει έως τα τέλη του 2030.
Παράλληλα, η Τουρκία μένει εκτός, μετά το μπλόκο που έθεσαν Ελλάδα και Κύπρος, λόγω casus belli και κατοχής αντίστοιχα, με την Γαλλία να συντονίζεται.
Άλλωστε, όπως είχαμε μεταδώσει την Τρίτη στο enikos.gr, διπλωματικές πηγές της Γαλλίας διευκρίνιζαν ότι η χώρα δεν πρόκειται να συναινέσει σε συμφωνία που θα τορπίλιζε τον πυρήνα της ελληνογαλλικής αμοιβαίας στρατηγικής συνεργασίας.
Ο μηχανισμός SAFE επιτρέπει επίσης τη χρηματοδότηση των τρεχουσών παραγγελιών για οπλικά συστήματα και εξοπλισμό, ξεκινώντας με τις στρατιωτικές δαπάνες που έχουν προγραμματιστεί για την πενταετή περίοδο 2026-2030, με χαμηλότερη επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό κατά την περίοδο αναφοράς.
Το ταμείο θα είναι επίσης διαθέσιμο για τη χρηματοδότηση της αγοράς οπλικών συστημάτων και εξοπλισμού που κατασκευάζονται εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά για συνολικό ποσό που δεν υπερβαίνει το 35%. Αυτό θα επιτρέψει αγορές κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Νορβηγία, καθώς και από τον Καναδά, το Ισραήλ και τη Βραζιλία, τις κύριες χώρες εκτός ΕΕ των οποίων οι αμυντικές βιομηχανίες δραστηριοποιούνται σε μεγάλο βαθμό στην αγορά της ΕΕ. Η κατάσταση για το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά θα μπορούσε ακόμη και να βελτιωθεί.
Τα δάνεια που λαμβάνονται στο πλαίσιο του SAFE μπορούν να χρησιμοποιηθούν κυρίως για την αγορά πυραύλων αεράμυνας, πυρομαχικών πυροβολικού, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και συστημάτων C-UAS, καθώς και συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας.
Πρόσθετες πιθανές αγορές που χρηματοδοτούνται από το SAFE περιλαμβάνουν σκάφη επιφανείας και υποβρύχια, διατομεακή κινητικότητα, διάστημα, κυβερνοασφάλεια και τεχνητή νοημοσύνη (AI).
«Απαραίτητη προϋπόθεση» για να ενταχθούν χώρες μη μέλη στο SAFE είναι η υπογραφή Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης για την Ασφάλεια και την Άμυνα, καθώς και ξεχωριστής συμφωνίας επιλεξιμότητας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως και η παροχή οικονομικής συνεισφοράς στο ταμείο.
Τόσο ο Καναδάς όσο και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν συμφέρον να ενταχθούν στο SAFE, τόσο για να λάβουν επιδοτούμενα δάνεια για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων επανεξοπλισμού και εκσυγχρονισμού των Ενόπλων Δυνάμεών τους, όσο και για να επιτρέψουν στις αμυντικές τους βιομηχανίες να συμμετάσχουν στις πρωτοβουλίες που καλύπτονται από το ταμείο, υπό βέλτιστες και ανταγωνιστικές συνθήκες με εκείνες των ευρωπαϊκών βιομηχανιών των χωρών-μελών.
Επιπλέον, και οι δύο χώρες, ήδη ισχυρά μέλη του ΝΑΤΟ, έχουν συμφέρον να εδραιώσουν τις σχέσεις τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση, μεταξύ άλλων και από την άποψη της κοινής άμυνας, δεδομένης της τρέχουσας περιόδου βαθιάς αστάθειας που επηρεάζει και τις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Εκτός από τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο, και άλλες χώρες εκτός ΕΕ έχουν δείξει ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στο SAFE, συμπεριλαμβανομένων της Τουρκίας, της Νότιας Κορέας και της Ινδίας.
enikos.gr