Την ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ένωση να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο στη χρηματοδότηση της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας, μέσω κοινών μηχανισμών και πιθανώς κοινής έκδοσης χρέους, υπογράμμισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, λίγο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής των «27». Ειδικότερα, μιλώντας στο Politico, ο πρωθυπουργός επέμεινε την Πέμπτη ότι η ΕΕ πρέπει να διαδραματίσει μεγαλύτερο ρόλο στην εξεύρεση δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ για να καλύψουν οι χώρες τις αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι θα αξιοποιήσει τη συνάντηση στις Βρυξέλλες για να καλέσει την Ένωση να προχωρήσει περαιτέρω, σε ένα «σημείο καμπής όπου συνειδητοποιούμε ότι πρέπει να αναλάβουμε μεγαλύτερη ευθύνη για την ευρωπαϊκή άμυνα» και να υποστηρίξει τη δανειοδότηση σε επίπεδο ΕΕ για κοινά έργα.
Ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, που περιλαμβάνει πρόσφατες παραβιάσεις του εναερίου χώρου της ΕΕ από εχθρικά drones και ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη τους τελευταίους μήνες, έχει στρέψει την προσοχή στη συλλογική ασφάλεια.
Μητσοτάκης στο Politico: Χρειαζόμαστε ευρωπαϊκές δομές και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για να αναπτύξουμε τις αμυντικές μας δυνατότητες
«Το επιχείρημά μου είναι πολύ απλό: αν η άμυνα είναι το υπέρτατο ευρωπαϊκό δημόσιο αγαθό, χρειαζόμαστε ευρωπαϊκές δομές και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για να αναπτύξουμε τις αμυντικές μας δυνατότητες», δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης σε συνέντευξή του στο POLITICO. «Υπάρχει ένα προφανές πρόβλημα. Δεν το συζητάμε ανοιχτά, αλλά θα μπορούσαμε να φανταστούμε ένα σενάριο στο οποίο θα έχουμε μια κοινή ευρωπαϊκή δανειακή διευκόλυνση που θα στοχεύει στην υποστήριξη ευρωπαϊκών αμυντικών έργων;», πρόσθεσε.
«Σίγουρα θα το υποστήριζα, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν έργα που πληρούν σαφώς τα κριτήρια του ευρωπαϊκού δημόσιου αγαθού... ας χρησιμοποιήσουμε τα ευρωπαϊκά χρήματα για να κάνουμε πράγματα που δεν μπορούμε να κάνουμε σε εθνικό επίπεδο», δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Το δημοσίευμα υπενθυμίζει ότι ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει μια σειρά σχεδίων για τη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων και την παροχή της δυνατότητας στις πρωτεύουσες να δανειστούν περισσότερα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση ενός προγράμματος επανεξοπλισμού μεγάλης κλίμακας, οι χώρες παραμένουν σε αδιέξοδο όσον αφορά την ιδέα της κατανομής του χρέους για την απελευθέρωση πρόσθετων κεφαλαίων. Έχει προσδιοριστεί μια σειρά διασυνοριακών έργων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων κατά των drones, αλλά η πραγματοποίηση των επενδύσεων εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εθνικές κυβερνήσεις.
«Νομίζω ότι η πρόκληση είναι αν μπορούμε να έχουμε πρόσθετη χρηματοδότηση και αν αυτή η πρόσθετη χρηματοδότηση μπορεί να συνοδεύεται από όρους που θα μας ωθήσουν προς την κατεύθυνση μιας ισχυρότερης προετοιμασίας», δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης, «η οποία θα είναι η κοινή προμήθεια, η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, ιδίως drones και Τεχνητής Νοημοσύνης, και νομίζω ότι η Επιτροπή και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα έχουν να διαδραματίσουν σαφή ρόλο».
Σύμφωνα με ένα σχέδιο κοινής δήλωσης που εκπόνησαν οι πρέσβεις και των 27 χωρών της ΕΕ πριν από τη σύνοδο κορυφής της Πέμπτης, η Ένωση θα συμφωνήσει να «προσανατολίσει όλο και περισσότερο τις επενδύσεις στον τομέα της άμυνας προς την κοινή ανάπτυξη, παραγωγή και προμήθεια».
Χώρες με συντηρητική δημοσιονομική πολιτική, όπως η Ολλανδία, αντιτίθενται παραδοσιακά σε νέους μηχανισμούς κοινής χρέωσης για την ενίσχυση της δαπανητικής ικανότητας άλλων χωρών.
Το μήνυμα Μητσοτάκη για την "πράσινη μετάβαση"
Στη συνέντευξη ο Μητσοτάκης προειδοποίησε επίσης για τις περιβαλλοντικές προτεραιότητες και την «πράσινη μετάβαση», καθώς η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αντιμετωπίζει την αντίδραση χωρών που φοβούνται ότι οι πράσινες πολιτικές και οι στόχοι κλιματικής ουδετερότητας βλάπτουν τις οικονομίες τους.
«Εγώ είμαι πολύ, πολύ σαφής — η πράσινη μετάβαση δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός», δήλωσε ο Μητσοτάκης. «Διαφορετικά, μπορεί να συνειδητοποιήσουμε κάποια στιγμή ότι τρέχουμε σε λάθος αγώνα. Πρέπει να ισορροπηθεί με την ανταγωνιστικότητα και πρέπει να προωθήσει, ή τουλάχιστον να μην εμποδίσει, την κοινωνική συνοχή».
«Δεν μου αρέσει να το εκφράζω με αριθμούς, αλλά το τελευταίο 10, 15 ή 20 τοις εκατό της πράσινης μετάβασης είναι, αυτή τη στιγμή, τρομακτικά ακριβό και δεν διαθέτουμε καν τις τεχνολογίες για να το υλοποιήσουμε», πρόσθεσε.