Κλιμακώνεται ραγδαία η ένταση μεταξύ των ΗΠΑ και της Βενεζουέλας, με τον Ντόναλντ Τραμπ να σφίγγει τον κλοιό γύρω από τον Νικολάς Μαδούρο. Ο Τραμπ προειδοποίησε χθες το βράδυ ότι θεωρεί πως ο εναέριος χώρος της Βενεζουέλας είναι «εντελώς κλειστός», προκαλώντας την οργή του Καράκας, το οποίο κατήγγειλε μια «εχθρική πράξη» και άρχισε στρατιωτικά γυμνάσια.
«Προς όλες τις αεροπορικές εταιρείες, πιλότους, λαθρέμπορους ναρκωτικών και λαθρέμπορους ανθρώπων», έγραψε με κεφαλαία γράμματα ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών στο δίκτυό του, το Truth Social, «παρακαλώ να θεωρήσετε ότι Ο ΕΝΑΕΡΙΟΣ ΧΩΡΟΣ ΠΑΝΩ ΚΑΙ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΤΕΛΩΣ ΚΛΕΙΣΤΟΣ». Ο Τραμπ δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες.
Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, στρατιωτικά αεροσκάφη των ΗΠΑ ήδη «σχεδόν συνεχώς» πραγματοποιούν περιπολίες στον διεθνή εναέριο χώρο κοντά στη Βενεζουέλα, στο πλαίσιο της αυξημένης παρουσίας και των επιχειρήσεων κατά των ναρκωτικών, δήλωσε ένας αξιωματούχος των ΗΠΑ, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας. Ο αξιωματούχος παρέπεμψε στον Λευκό Οίκο τυχόν ερωτήσεις σχετικά με το εάν αυτές οι τακτικές αλλάζουν ώστε να περιλαμβάνουν υπερπτήσεις του εναέριου χώρου της Βενεζουέλας. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε αμέσως σε ερώτημα γιατί ο Τραμπ προειδοποιούσε τα αεροπλάνα να μην πετούν πάνω από τη Βενεζουέλα ή για την τρέχουσα στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή.
Αυτή η επιθετική δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ έρχεται την ώρα που η κυβέρνηση των ΗΠΑ, η οποία λέει πως μάχεται εναντίον των καρτέλ των ναρκωτικών του Μεξικού και της κεντρικής Αμερικής, εντείνει την πίεση στη Βενεζουέλα του προέδρου Νικολάς Μαδούρο με μια μείζονα στρατιωτική ανάπτυξη στην Καραϊβική, όπου έχει αναπτυχθεί το μεγαλύτερο αεροπλανοφόρο στον κόσμο. Ο Ντόναλντ Τραμπ κατηγορεί το Καράκας ότι είναι πίσω από το λαθρεμπόριο των ναρκωτικών που κατακλύζουν την αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών.
«Αλλαγή καθεστώτος»
Το Καράκας διαψεύδει και επιμένει ότι οι αληθινοί στόχος της Ουάσινγκτον είναι μια αλλαγή καθεστώτος και να βάλει χέρι στα πετρελαϊκά αποθέματα της χώρας. Η κυβέρνηση του προέδρου Μαδούρο καταδίκασε χθες, Σάββατο, «την αποικιοκρατική απειλή που θέλει να πλήξει την κυριαρχία του εναέριου χώρου της Βενεζουέλας, αποτελώντας έτσι μια νέα εξωφρενική, παράνομη και αδικαιολόγητη επίθεση εναντίον του λαού της».
Πρόκειται για «μια εχθρική, μονομερή και αυθαίρετη πράξη, ασύμβατη με τις πιο στοιχειώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου», τόνισε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών.
Και οι ένοπλες δυνάμεις της Βενεζουέλας πραγματοποίησαν χθες στρατιωτικά γυμνάσια κατά μήκος των ακτών της χώρας, σύμφωνα με την κρατική τηλεόραση, η οποία μετέδωσε εικόνες αντιαεροπορικών όπλων και πυροβόλων.
Στο Μαρακάι, σε απόσταση περίπου 100 χιλιομέτρων από το Καράκας, ρωσικής κατασκευής πολεμικά αεροπλάνα Sukhoi, καθώς και F-16 (σ.σ.: είχαν αγορασθεί από τις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1980) συμμετείχαν σε μια αεροπορική συνάντηση, διαπίστωσαν δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου.
Τα σενάρια για φυγή του προέδρου της Βενεζουέλας
Την ίδια στιγμή, οι κινήσεις κρατικού αεροσκάφους, λίγες ώρες μετά την οδηγία του Τραμπ για κλείσιμο του εναέριου χώρου από τις ΗΠΑ πυροδότησαν φήμες για φυγή του προέδρου της Βενεζουέλας από τη χώρα. Σύμφωνα με το CNN Brazil (επικαλείται τον ιστότοπο ADSB Exchange, ο οποίος παρακολουθεί δεδομένα ιχνηλάτησης πτήσεων), ένα Airbus A-319, αναχώρησε από το Καράκας και προσγειώθηκε στη Σάντα Έλενα ντε Ουαϊρέν, πριν επιστρέψει στην πρωτεύουσα της Βενεζουέλας.
Συγκεκριμένα, το αεροσκάφος που εντοπίστηκε από το ADSB Exchange είναι ένα Airbus A-319, το οποίο λειτουργεί υπό την Conviasa, την κρατική αεροπορική εταιρεία της Βενεζουέλας. Ο ιστότοπος περιγράφει το αεροπλάνο ως «κυβερνητικό VIP αεροσκάφος» και έχει χρησιμοποιηθεί από τον Νικολάς Μαδούρο σε επίσημα ταξίδια. Σύμφωνα με τον ιστότοπο, το αεροπλάνο φέρεται να προσγειώθηκε στο Αεροδρόμιο της Σάντα Ελένα ντε Ουαϊρέν, περίπου 10 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Βραζιλία, στον δήμο Πακαραΐμα — μια απόσταση που αντιστοιχεί σε λίγο περισσότερο από 12 λεπτά οδήγησης. Στη συνέχεια, η ιχνηλατημένη διαδρομή από το ADSB Exchange δείχνει ότι το αεροσκάφος επέστρεψε προς τις γύρω περιοχές του Καράκας.
Το αεροπλάνο YV2984 αποτελεί μέρος του στόλου του καθεστώτος της Βενεζουέλας και έχει ήδη αποτελέσει στόχο κυρώσεων των Ηνωμένων Πολιτειών. Τον Μάρτιο του 2020, το αεροσκάφος αναφέρθηκε στη λίστα κυρώσεων που δημοσιεύθηκε από την Ofac, την Υπηρεσία Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων των ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι το αεροπλάνο μπορεί να κατασχεθεί αν εισέλθει σε αμερικανικό έδαφος ή σε έδαφος συμμάχων χωρών. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει καμία επιβεβαίωση ότι ο Μαδούρο επέβαινε στο αεροσκάφος.
Καταγγελίες του Καράκας
Από την πλευρά του το Καράκας κατήγγειλε το γεγονός ότι η Ουάσινγκτον «ανέστειλε μονομερώς» τον επαναπατρισμό παράτυπων Βενεζουελανών μεταναστών που απελαύνονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ έχει κάνει προτεραιότητά του τη μάχη εναντίον της μετανάστευσης.
«Μέχρι σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί 75 πτήσεις για τον επαναπατρισμό 13.956 ανθρώπων», υπενθυμίζει το Καράκας. Το αεροδρόμιο της Μαϊκετία, που εξυπηρετεί το Καράκας, λειτουργούσε ομαλά χθες, Σάββατο, όμως έξι αεροπορικές εταιρείες ανέστειλαν αυτή την εβδομάδα τις πτήσεις τους προς και από τη Βενεζουέλα για λόγους ασφαλείας, με αποτέλεσμα το Καράκας να άρει τις αδειοδοτήσεις τους. Αυτές οι ακυρώσεις πτήσεων δημιουργούν προβλήματα σε ταξιδιώτες.
«Είναι φρίκη, αυτό το ταξίδι είναι μια οδύσσεια και ξόδεψα πολλά χρήματα», εξηγεί η 35χρονη Γιουσμαϊκάρ Σαλαμπαρία, Βενεζουελανή που ζει στη Χιλή και επέστρεψε για διακοπές. Έχοντας αναχωρήσει από το Σαντιάγο, χρειάσθηκε να περάσει με έξοδά της από την Μπογοτά, στη συνέχεια από την Κούκουτα, απ’ όπου διέσχισε τα σύνορα πεζή για να πάρει μια εσωτερική πτήση.
Η γυναίκα λέει πως ταξίδεψε «χωρίς φόβο»: «οι Αμερικανοί λένε πάντα ότι θα επιτεθούν, πρέπει να ζούμε μέρα με τη μέρα, μόνο ο Θεός ξέρει τι θα συμβεί».
Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε προειδοποιήσει την Πέμπτη ότι οι ένοπλες δυνάμεις του θα άρχιζαν «πολύ σύντομα» να στοχοθετούν «βενεζουελανούς λαθρεμπόρους ναρκωτικών» με χερσαίες επιχειρήσεις, προκαλώντας την αντίδραση Αμερικανών κοινοβουλευτικών στο Κογκρέσο, ρεπουμπλικάνων και δημοκρατικών.
«Υπενθύμιση, μόνο το Κογκρέσο έχει την εξουσία να κηρύσσει πόλεμο», δήλωσε η ρεπουμπλικανή Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν, φυσιογνωμία της ριζοσπαστικής δεξιάς, η οποία όμως διέκοψε τις σχέσεις με τον μέντορά της Ντόναλντ Τραμπ και παραιτήθηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων.
«Οι απερίσκεπτες δράσεις του προέδρου Τραμπ έναντι της Βενεζουέλας ωθούν τις Ηνωμένες Πολιτείες όλο και περισσότερο προς ένα νέο δαπανηρό πόλεμο στο εξωτερικό», τόνισε χθες, Σάββατο, το βράδυ ο Τσακ Σούμερ, επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Γερουσία.
Το Καρτέλ των Ήλιων
Στην εξουσία από το 2013, ο σοσιαλιστής πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο, πολιτικός κληρονόμος του Ούγκο Τσάβες, φυσιογνωμίας της ριζοσπαστικής Αριστεράς στη λατινική Αμερική, επανεξελέγη το 2024 έπειτα από διαφιλονικούμενες εκλογές που χαρακτηρίστηκαν από ταραχές και συλλήψεις.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πραγματοποιήσει από τις αρχές Σεπτεμβρίου πλήγματα εναντίον περισσότερων από 20 βενεζουελανών πλοίων ύποπτων για λαθρεμπόριο ναρκωτικών στην Καραϊβική και τον Ειρηνικό, σκοτώνοντας τουλάχιστον 83 ανθρώπους, χωρίς να παράσχουν αποδείξεις ότι τα πλοία χρησιμοποιούνταν για λαθρεμπόριο ναρκωτικών.
Τις τελευταίες ημέρες συνεχής δραστηριότητα αμερικανικών μαχητικών αεροπλάνων καταγράφεται σε απόσταση μερικών δεκάδων χιλιομέτρων από τις ακτές της Βενεζουέλας, σύμφωνα με ιστότοπους που παρακολουθούν τα αεροσκάφη.
Οι New York Times αποκάλυψαν ότι οι Τραμπ και Μαδούρο συζήτησαν ωστόσο πρόσφατα τηλεφωνικά για μια ενδεχόμενη συνάντησή τους στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ουάσινγκτον χαρακτήρισε «ξένη τρομοκρατική οργάνωση» το Καρτέλ των Ήλιων, η ύπαρξη του οποίου δεν έχει αποδειχθεί, σύμφωνα με πολυάριθμους ειδικούς και το οποίο, σύμφωνα με την Ουάσινγκτον, διευθύνεται από τον πρόεδρο Μαδούρο.