Η συμφωνία–ορόσημο της ΔΕΠΑ και της Aktor με την αμερικανική Venture Global για προμήθεια LNG και οι γεωτρήσεις σε Ιόνιο και Κρήτη, τοποθετούν την Ελλάδα στο επίκεντρο της νέας ενεργειακής αρχιτεκτονικής Ευρώπης
Η φετινή διατλαντική σύνοδος P-TEC στο Ζάππειο δεν ήταν μια ακόμη διεθνής διοργάνωση με δηλώσεις προθέσεων. Ήταν το σημείο όπου η ενεργειακή στρατηγική της Ελλάδας άρχισε να παίρνει εμπορικό και γεωπολιτικό περιεχόμενο, με την υπογραφή συμφωνιών που αναδιατάσσουν τον ρόλο της χώρας στον χάρτη της περιοχής.
Στο επίκεντρο βρέθηκε η υπογραφή της 20ετούς σύμβασης μεταξύ της νεοσύστατης Atlantic–See LNG Trade, σύμπραξης της ΔΕΠΑ και της Aktor, και της αμερικανικής Venture Global για την προμήθεια LNG μέγιστης αξίας 25 δισ. ευρώ, εφόσον η δέσμευση αφορά τη μέγιστη ποσότητα, δηλαδή τα 4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου, με έναρξη ισχύος από το 2030.
Η συμφωνία αυτή, η μεγαλύτερη που έχει υπογράψει ποτέ ελληνική εταιρεία με αμερικανικό προμηθευτή, μετατρέπει τη χώρα σε σημείο εισόδου για το αμερικανικό φυσικό αέριο προς την Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη. Αποτελεί δε το πρώτο μακροχρόνιο συμβόλαιο προμήθειας και για ολόκληρη την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Το αέριο θα φτάνει στην Ελλάδα μέσω του FSRU Αλεξανδρούπολης, όπου η Venture Global έχει ήδη δεσμεύσει το 25% της δυναμικότητας, και θα διοχετεύεται μέσω του Κάθετου Διαδρόμου σε Ουκρανία, Ρουμανία και άλλες χώρες της περιοχής.
Η Atlantic–See LNG Trade υπέγραψε χθες παράλληλα, μνημόνια συνεργασίας με την ουκρανική Naftogaz για έως 0,7 δισ. κυβικά μέτρα LNG ετησίως και με τις ρουμανικές Nova Power & Gas και Transgaz για 1,4 δισ. κυβικά μέτρα, επιβεβαιώνοντας ότι η συμφωνία δεν είναι θεωρητική, αλλά στηρίζεται σε πραγματική εμπορική ζήτηση.
Στην πράξη, η Ελλάδα εισέρχεται σε μια νέα εποχή: από απλός καταναλωτής και εισαγωγέας, αναδεικνύεται σε διαμετακομιστικό κόμβο και προμηθευτή της ευρύτερης περιοχής. Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, η χώρα γίνεται διαμετακομιστικός κόμβος για το πώς μπορεί η Ευρώπη να απεξαρτηθεί από το ρωσικό αέριο, ενώ για την Αθήνα, το LNG εξελίσσεται σε στρατηγικό εργαλείο εξωτερικής πολιτικής και ανάπτυξης.
Νέο κεφάλαιο στις ελληνοαμερικανικές ενεργειακές σχέσεις
Η συμφωνία Ελλάδας–ΗΠΑ μέσω της Atlantic–See LNG Trade αποτελεί ορόσημο στις διμερείς σχέσεις, καθώς τοποθετεί τη χώρα στο επίκεντρο της ενεργειακής διαφοροποίησης της Ευρώπης.
Η αμερικανική κυβέρνηση έχει εκφράσει ανοιχτά τη στήριξή της στην προσπάθεια ενίσχυσης του ρόλου της Ελλάδας ως πύλης εισόδου ενέργειας από τη Μεσόγειο προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Παράλληλα, η ανάπτυξη του FSRU Αλεξανδρούπολης και του Κάθετου Διαδρόμου ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της περιοχής, δίνοντας στην Ελλάδα νέο γεωπολιτικό βάρος. Για πρώτη φορά, η χώρα δεν λειτουργεί μόνο ως καταναλωτής ενέργειας, αλλά και ως βασικός κρίκος διαμετακόμισης και εμπορίας.
Αμερικανικό ενδιαφέρον για υδρογονάνθρακες σε Ιόνιο και Κρήτη
Η αμερικανική παρουσία στην Αθήνα δεν περιορίστηκε στο LNG. Στο περιθώριο της συνόδου, καταγράφηκε έντονο ενδιαφέρον για τον τομέα των υδρογονανθράκων και τις επικείμενες γεωτρήσεις νότια της Κρήτης και στο Ιόνιο.
Το πιο ηχηρό νέο της φετινής P-TEC ήταν η είσοδος της ExxonMobil με ποσοστό 60% στην κοινοπραξία που της έχει παραχωρηθεί το μπλοκ του Ιονίου, σε συνεργασία με την Energean και τη Helleniq Energy.
Ο αντιπρόεδρος της εταιρεία Τζον Αρντίλ, επιβεβαίωσε ότι η ExxonMobil εξετάζει προσεκτικά και τις παραχωρήσεις στην Κρήτη. Η επεξεργασία των τρισδιάστατων σεισμικών δεδομένων αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2026, οπότε θα ληφθεί απόφαση για το αν θα γίνει ερευνητική γεώτρηση στο μπλοκ «Νοτιοδυτικά της Κρήτης». Το δεύτερο μπλοκ, «Δυτικά της Κρήτης», έχει μείνει προς το παρόν πίσω με τα σενάρια για απόσυρση του ενδιαφέροντος να μην έχουν επιβεβαιωθεί.
Η γεώτρηση στο Ιόνιο θα αποτελέσει επένδυση ύψους 50 έως 100 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ σε περίπτωση ανακαλύψεων το συνολικό επενδυτικό αποτύπωμα μπορεί να φτάσει τα 5 έως 10 δισ. δολάρια.
Στο αμέσως επόμενο διάστημα θα επανεπεξεργαστούν τα δεδομένα με νέα τεχνολογία, ώστε να σχεδιαστεί ένα ασφαλές και περιβαλλοντικά φιλικό πρόγραμμα ερευνητικών εργασιών.
Η Ελλάδα αποκτά ενεργειακή ταυτότητα
Η κοινοπραξία σχεδιάζει να ολοκληρώσει την αδειοδότηση το 2026 και, εφόσον όλα εξελιχθούν σύμφωνα με το πρόγραμμα, η πρώτη ερευνητική γεώτρηση αναμένεται να ξεκινήσει το πρώτο εξάμηνο του 2027, με διάρκεια δύο έως τριών μηνών. Τα πρώτα αποτελέσματα, δηλαδή αν υπάρχουν υδρογονάνθρακες, θα είναι γνωστά προς το τέλος του 2027.
Οι δύο εξελίξεις – LNG και υδρογονάνθρακες – δείχνουν ότι η Ελλάδα αρχίζει να αποκτά ενεργειακή ταυτότητα με εξαγωγικό και στρατηγικό αποτύπωμα. Με την Ευρώπη να αναζητά νέες πηγές και οδεύσεις ενέργειας, η χώρα αποκτά τη δυναμική να λειτουργήσει όχι μόνο ως αγωγός, αλλά ως διαμορφωτής ισορροπιών στην ενεργειακή αρχιτεκτονική της περιοχής.
Μαριάννα Τζάννε
Πηγή: Newmoney.gr