Πόσο πληγώνουν την κυβέρνηση οι κινητοποιήσεις των αγροτών και οι συνεχείς αποκαλύψεις για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ; Υπάρχει κόπωση των ψηφοφόρων ύστερα από επτά χρόνια διακυβέρνησης από τη ΝΔ; Ποιος ο αντίκτυπος της κυκλοφορίας του βιβλίου του Αλέξη Τσίπρα και η ουσιαστική προαναγγελία ίδρυσης κόμματος στην πολυσυζητημένη εκδήλωση στο «Παλλάς»; Και πώς διαμορφώνεται ο νέος πολιτικός λαβύρινθος στον οποίο καλείται να κινηθεί το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής;
Τα ευρήματα της έρευνας της RealPolls για το Protagon, της τελευταίας για το 2025 –διεξήχθη το τριήμερο 6-8 Δεκεμβρίου, σε δείγμα 1.735 ατόμων–, δίνουν σαφείς απαντήσεις. Περιγράφουν μια ουσιαστικά αμετάβλητη δημοσκοπική συνθήκη –το κυβερνών κόμμα είναι σταθερά και αδιαμφισβήτητα πρώτο και η αντιπολίτευση κατακερματισμένη–, η οποία, όμως, συνθήκη, δεν μπορεί παρά να αποτελεί πηγή προβληματισμού για το Μέγαρο Μαξίμου: 15 μήνες από τις επόμενες κάλπες, εφόσον αυτές έχουν προσδιοριστεί για την άνοιξη του 2027, το κυβερνών κόμμα παραμένει, στην πρόθεση ψήφου, κάτω από το ψυχολογικό όριο του 25% και στη νέα έρευνα δείχνει να έχει απωλέσει, με τα μπλόκα των αγροτών και την επαναφορά του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ στην επικαιρότητα, μέρος των κερδών από τις συμφωνίες του Ζαππείου του προηγούμενου μήνα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πρόθεση ψήφου η Νέα Δημοκρατία μετρήθηκε στο 23,3%, καταγράφοντας απώλειες περίπου μίας μονάδας, από το 24,2% στην έρευνα του Νοεμβρίου, ενώ στην πρόβλεψη αποτελέσματος η φθορά υπερβαίνει τις δύο ποσοστιαίες μονάδες: στο 28,5% από 30,6% πριν από έναν μήνα.
Την ίδια ώρα, πάντως, η αντιπολίτευση συνεχίζει να κινείται με τα γνωστά και ως έναν βαθμό αναμενόμενα αντανακλαστικά: η Πλεύση Ελευθερίας καταγράφει δημοσκοπικά κέρδη χάρη στη με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο επιστροφή της Ζωής Κωνσταντοπούλου στην επικαιρότητα (Εξεταστική του ΟΠΕΚΕΠΕ, υπόθεση παραίτησης Διαμαντή Καραναστάση, τηλεοπτικά σχόλια για την «Ιθάκη»), το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής σημειώνει απώλειες καθώς, εκτός των άλλων, το πρόβλημα της απήχησης της ηγεσίας του παραμένει υπαρκτό, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ ανεβαίνει χάρη στη διάχυση του ενδιαφέροντος του κόσμου (positive spillover) από τη φρενήρη δραστηριότητα του κ. Τσίπρα.
Ο δε τελευταίος καταγράφει αναμενόμενα –ύστερα από μια πρωτοφανή επικοινωνιακή εκστρατεία για το βιβλίο του τις τελευταίες εβδομάδες– δημοσκοπικά κέρδη, ως προς τη δυνητική ψήφο σε ένα νέο κόμμα υπό αυτόν. Υποτονική είναι, από την άλλη, η απήχηση του σεναρίου για ένα κόμμα υπό τον πρώην πρωθυπουργό και πρώην πρόεδρο της ΝΔ Αντώνη Σαμαρά.
Πιο αναλυτικά, στην πρόθεση ψήφου (Πίνακας Ι) η ΝΔ παίρνει 23,3% (από 24,2% τον Νοέμβριο και 23,8% τον Οκτώβριο), το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ χάνει το διψήφιο και μετριέται στο 9,4%, νιώθοντας την ανάσα της Πλεύσης Ελευθερίας που φτάνει στο 9,2% (από 6,1% τον Νοέμβριο). Στην τέταρτη θέση η Ελληνική Λύση, που καταγράφει απώλειες, στο 7,1% (από 7,5%), ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ ανεβαίνει στην πέμπτη θέση με 6,5% (από 3,5%). Το ΚΚΕ εισπράττει και αυτό, φτάνοντας στο 6,4% (από 6% τον Νοέμβριο), ενώ η Φωνή Λογικής υποχωρεί στο 3,5% (από 4,3%). To ΜέΡΑ25 αγγίζει το όριο της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης καθώς μετριέται στο 3%. Στο 16,1% είναι οι αναποφάσιστοι (από 18% στην προηγούμενη μέτρηση).
Στην πρόβλεψη αποτελέσματος (Πίνακας ΙΙ), η Νέα Δημοκρατία υπολογίζεται από τη RealPolls στο 28,5% (από 30,6% τον Νοέμβριο), ενώ το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ υποχωρεί στο 12,5% (από 13,9%). Η Πλεύση Ελευθερίας ακολουθεί με 11,8% (από 7,6%), η Ελληνική Λύση πέφτει στο 8,7% (από 9,8%), ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ αναρριχάται στο 8,5% (από 5,6%) και το ΚΚΕ φτάνει στο 7,8% (7,2%). Η Φωνή Λογικής υποχωρεί στο 4,8% (5,9% τον Νοέμβριο), το ΜέΡΑ25% είναι στο 4,4% (από 4,3%). Κάτω από το 2% υπολογίζονται το Κίνημα Δημοκρατίας του κ. Κασσελάκη, η Νίκη και η Νέα Αριστερά.
Η ΝΔ φαίνεται να χάνει έδαφος κάθε φορά που χάνει την πρωτοβουλία των κινήσεων και βρίσκεται πίσω από τα γεγονότα. Είναι ενδεικτικό ότι οκτώ στους δέκα δηλώνουν πως οι αγρότες έχουν δίκιο στα αιτήματά τους. Ομως πέρα από τα μπλόκα των αγροτών ή και την πολιτική αμηχανία που προκαλούν οι αποκαλύψεις της υπόθεσης του ΟΠΕΚΕΠΕ, το πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση είναι αυτό μιας γενικευμένης δυσφορίας – ή έστω της κόπωσης των πολιτών ύστερα από επτά χρόνια διακυβέρνησης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο ερώτημα με ποια κυβέρνηση νιώθατε περισσότερο χαρούμενοι (Πίνακας III), η πρώτη κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη (2019-2023) λαμβάνει ένα 28,4%, ενώ η δεύτερη κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη (2023-σήμερα) κατακρημνίζεται στο 10,4%!
Σε κάθε περίπτωση, το πολιτικό σκηνικό παραμένει εξαιρετικά ρευστό. Αν εξετάσουμε τη δυνητική ψήφο –που αποτελεί ποιοτικά καλύτερο δείκτη από την πρόθεση ψήφου, ειδικά όταν υπάρχει έντονη φημολογία ή και βεβαιότητα για δημιουργία νέων πολιτικών σχηματισμών– παρατηρούμε τα εξής (Πίνακες IV, V): Στην ευρύτερη Κεντροαριστερά υπάρχουν δύο μεσαία κόμματα, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και η Πλεύση Ελευθερίας, με δυνητική ψήφο πάνω από 15%.
Η διαφορά είναι ότι η οροφή του ΠΑΣΟΚ βρίσκεται κοντά στο 40%, (ένα 60,3% δηλώνει ότι δεν είναι καθόλου πιθανό να το ψηφίσει), ενώ της Πλεύσης Ελευθερίας είναι σημαντικά χαμηλότερα, στο 31%, αφού το 69% αποκλείει το ενδεχόμενο να την ψηφίσει. Το υπό ίδρυση κόμμα Τσίπρα, με δυνητική ψήφο στο 21,7%, ξεπερνά και τα δύο κόμματα, όμως η σκληρή οροφή του είναι στο 36%, χαμηλότερη από αυτή του ΠΑΣΟΚ.
Το ΠΑΣΟΚ ως πολιτικός χώρος έχει εύρος συγκρίσιμο με τη Νέα Δημοκρατία, η οποία πλέον έχει σκληρή οροφή στο 38,7%, δηλαδή σε αυτή τη μέτρηση έρχεται οριακά δεύτερη!
Ως προς το «κόμμα Τσίπρα», μετά από την εντυπωσιακή εμπορική προώθηση και την επιτυχημένη κυκλοφορία της «Ιθάκης» και έπειτα από τον θόρυβο που προκάλεσε η πολυσυζητημένη παρουσίαση του βιβλίου στο «Παλλάς» στις 3 Δεκεμβρίου, αναμενόμενα τα ποσοστά του έχουν ανέβει (Πίνακας VII): ένα 12,6% δηλώνει τώρα ότι είναι «πολύ πιθανό» να ψηφίσει ένα κόμμα υπό τον πρώην πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ και άλλο ένα 9,1% δηλώνει πως είναι «αρκετά πιθανό», σύνολο δηλαδή 21,7% από 17,6% (9,9% και 7,7%), που ήταν η μέτρηση του Νοεμβρίου. Υπάρχει δε η εξής παραδοξότητα: από το 6,5% των ψηφοφόρων που δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ, το 93,4% δηλώνει ότι θα ψήφιζε ένα κόμμα υπό τον κ. Τσίπρα, δηλαδή ψηφοφόροι ενός υπαρκτού κόμματος, δηλώνουν ότι το ψηφίζουν μέχρι να υπάρξει ένα καινούργιο.
Οι πολίτες, ωστόσο, βλέπουν σε μεγάλο βαθμό το νέο κόμμα του κ. Τσίπρα ως ακόμη μια διάσπαση στον προοδευτικό χώρο (60%), και μόνο το 23,5% πιστεύει ότι θα λειτουργήσει ως ενοποιητικός πόλος (Πίνακας VI). Μόλις δε το 11,8% των ερωτηθέντων λέει πως ο κ. Τσίπρας παρουσιάζει ανανεωμένο πολιτικό λόγο, με νέες προτάσεις.
Ως προς το «κόμμα Σαμαρά» τα ποσοστά είναι πολύ πιο χαμηλά (Πίνακας VII): μόλις το 2,2% απαντά ότι είναι «πολύ πιθανό» να το ψηφίσει και ένα 5,9% ότι είναι «αρκετά πιθανό», σύνολο 8,1%, περισσότερες από δύο μονάδες κάτω από το 10,4% (3,8% και 6,6%) της μέτρησης του Νοεμβρίου.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των μετρήσεων για το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ. Ενα εύρημα είναι το επαναλαμβανόμενο: στο υποθετικό σενάριο που όλα τα κόμματα είχαν άλλον αρχηγό (Πίνακας VIII), η ΝΔ χωρίς τον κ. Μητσοτάκη υποχωρεί στο 22%, ενώ το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ χωρίς τον Νίκο Ανδρουλάκη εκτοξεύεται στην πρόθεση ψήφου στο 17,2%. Προσωποπαγή κόμματα όπως η Πλεύση Ελευθερίας, η Φωνή Λογικής και το ΜέΡΑ25 δεν μπαίνουν καν στη Βουλή με άλλο αρχηγό, ενώ στο όριο της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης είναι η Ελληνική Λύση χωρίς την παρουσία του Κυριάκου Βελόπουλου.
Η πίεση προς την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ να καταφέρει να σταθεί απέναντι στη ΝΔ αποτυπώνεται και στην ερώτηση: «Θα ψηφίζατε το ΠΑΣΟΚ στις επικείμενες εκλογές αν γνωρίζατε ότι θα συνεργαζόταν με τη ΝΔ;» (Πίνακας IX). Το 53% στον γενικό πληθυσμό απαντά «μάλλον όχι» ή «σίγουρα όχι», ενώ το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 61% στους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 2023.
Παράλληλα (Πίνακας X), ένα 33% προκρίνει τη συνεργασία του ΠΑΣΟΚ με το «κόμμα Τσίπρα», είτε πριν (21,8%) είτε μετά (11,9%) τις εκλογές. Το ποσοστό αυτό, αν και είναι μικρότερο από το 41,9% που προκρίνει αυτόνομη πορεία στον γενικό πληθυσμό, αποκτά ιδιαίτερη σημασία αν δούμε πώς κατανέμεται στο πολιτικό φάσμα: Τη συνεργασία προκρίνει το 68% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του 2023 και το 52% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ στις ίδιες εκλογές. Στο ιδεολογικό φάσμα, τη συνεργασία προκρίνει το 40% των ψηφοφόρων που αυτοπροσδιορίζονται ως κεντρώοι και το 52% των κεντροαριστερών.
