Με δελτίο τύπου, η Ένωση Ελληνικών Ναυπηγείων (ΕΕΝ) καταγγέλλει παραλείψεις και αδιαφανείς διαδικασία που έχουν γίνει τόσο από την Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών (ΓΔΑΕΕ) όσο και από το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού (ΓΕΝ) με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό της πρότασης ναυπήγησης σειράς πολεμικών πλοίων για την Ελλάδα και χώρες μέλη της ΕΕ, μέσω του μηχανισμού SAFE.
Του Χρήστου Μαζανίτη
Η Ένωσης Ελληνικών Ναυπηγείων (ΕΕΝ) με δελτίο τύπου, που έφτασε στα δημοσιογραφικά γραφεία πριν από λίγο, εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία της για τον αποκλεισμό της πρότασης του μέλους της, Ομίλου ONEX Shipyards & Technologies, από την επικαιροποιημένη λίστα προγραμμάτων που προωθεί η Ελλάδα προς χρηματοδότηση μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού SAFE.
Όπως επισημαίνεται από την ΕΕΝ, παρά γεγονός ότι ο φάκελος της ONEX κατατέθηκε σύμφωνα με όλες τις οδηγίες της ΓΔΑΕΕ και κάλυπτε απολύτως τα κριτήρια του SAFE, η πρόταση δεν καταγράφηκε καν στη λίστα που διαβιβάστηκε στα Γενικά Επιτελεία, λίστα η οποία αριθμεί 25 προγράμματα, συνολικής εκτιμώμενης αξίας 3 δισ. ευρώ.
Η ΕΕΝ σημειώνει ότι η απουσία οποιασδήποτε επίσημης ενημέρωσης, τόσο προς την Ένωση όσο και προς τον Όμιλο ONEX, συνιστά θεσμική απόκλιση από τις προβλεπόμενες διαδικασίες.
Κανείς από τη ΓΔΑΕΕ ή το Πολεμικό Ναυτικό δεν επικοινώνησε για διευκρινίσεις, για συμπληρωματικά στοιχεία ή έστω για να αιτιολογήσει τη μη συμπερίληψη της πρότασης.
Αναλυτικά, όπως αναφέρει η ΕΕΝ, η πρόταση του Ομίλου ONEX αφορούσε τρεις κατηγορίες πλοίων που ανταποκρίνονται σε υπαρκτές και δημόσια ανακοινωμένες ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού:
- Ταχεία Περιπολικά Κρούσης (ΤΠΚ)
- Πλοία Modular σχεδίασης, από OPV έως Multi Mission Corvette
- Κανονιοφόρους
«Πρόκειται για σχέδια πλήρως συμβατά με την Εθνική Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική, τις εγνωσμένες ανάγκες του ΠΝ και τις προτεραιότητες που έχει θέσει η Κυβέρνηση για την ενίσχυση της εγχώριας ναυπηγικής παραγωγής» αναφέρεται.
Όπως διευκρινίζεται, οι προτάσεις υλοποιούν τα όσα είχαν ανακοινώσει από κοινού ο Πρόεδρος της ΕΕΝ, κ. Πάνος Ξενοκώστας, και ο Αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Εταιρειών Αεροδιαστημικής, Ασφάλειας & Άμυνας (ΕΕΛΕΑΑ), κ. Νίκος Παπάτσας, στο πνεύμα του από 8 Μάϊου 2025 Συμφώνου Συνεργασίας ΕΕΝ-ΕΕΛΕΑΑ, όπου μεταξύ άλλων επισημάνθηκε η δυνατότητα εγχώριας ναυπήγησης πολεμικών πλοίων 10% έως 15% φθηνότερα και 10% έως 20% γρηγορότερα από κάθε ευρωπαϊκό ναυπηγείο καθώς και η δυνατότητα ανάληψης από Ελληνικές εταιρείες κατασκευής αμυντικών συστημάτων σε ποσοστό περίπου 50% των οπλικών και ηλεκτρονικών συστημάτων των πλοίων.
Για τη ναυπήγηση των πλοίων των προτάσεων του Ομίλου ΟΝΕΧ έχουν υπογραφεί Μνημόνια Συνεργασίας με διάφορες εγνωσμένες εγχώριες εταιρείες όπως είναι τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ), καθώς και με εγνωσμένες εταιρείες από ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Ιταλία κλπ), όπως προβλέπει στο πλαίσιο του SAFE.
Η ΕΕΝ δίνει και ένα ενδεικτικό παράδειγμα, αναφέροντας ότι «με την ανάληψη ναυπήγησης δύο κορβετών (ενδεικτικής αξίας 1 δις) με 70% εγχώρια παραγωγή που προτείνουμε – γιατί δεν είναι μόνο τα ναυπηγεία αλλά και δεκάδες ελληνικές εταιρείες – τότε 700 εκατ. ευρώ θα παραχθούν από ελληνικά χέρια, αφήνοντας αντίκτυπο στο ΑΕΠ ύψους 5 δισ. ευρώ. Αυτό συνεπάγεται τουλάχιστον 500 άμεσες και 3.000 έμμεσες θέσεις εργασίας».
Η ναυπήγηση modular πλοίων
Όπως επισημαίνεται στο δελτίο τύπου, η ίδια η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας έχει υπογραμμίσει κατ’ επανάληψη την ανάγκη ναυπήγησης modular πλοίων στην Ελλάδα, δηλώνοντας δημόσια ότι η χώρα διαθέτει το ανθρώπινο δυναμικό και την τεχνογνωσία για να παράγει προηγμένα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας.
Όπως εξηγούσαν πηγές στο enikos.gr, η ΕΕΝ αναφέρεται στις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια, που έλεγε ότι «Δεν φιλοδοξούμε να φτιάξουμε αεροπλανοφόρο όπως η γειτονική Τουρκία. Φιλοδοξούμε να φτιάξουμε ένα modular πλοίο το οποίο μπορεί να είναι περιπολικό, πυραυλάκατος ή κορβέτα, αλλά φιλοδοξούμε κυρίως να μπορέσουμε να κινητροδοτήσουμε το ανθρώπινο επιστημονικό μας κεφάλαιο και να μπορέσουμε να παράξουμε προϊόντα προηγμένης τεχνολογίας, που να μας δώσουν το τεχνολογικό advantage απέναντι σε ό,τι υπάρχει από την άλλη πλευρά».
Και το δελτίο τύπου της ΕΕΝ καταλήγει:
“Παρά τα παραπάνω, η πρόταση της ONEX, ενός ομίλου που αποτελεί τον βασικό πυλώνα της σύγχρονης ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας, με διεθνείς συνεργασίες και ενεργό ρόλο σε μεγάλα αμυντικά προγράμματα, δεν εμφανίζεται πουθενά, ούτε καν ως δυνατή επιλογή για ενδιαφερόμενα Κράτη–μέλη της ΕΕ.
Ακόμη περισσότερο, η ΕΕΝ εκφράζει εύλογα ερωτήματα για το πώς προχωρά μια λίστα προγραμμάτων όταν:
- Οι επίσημες ανάγκες του ΠΝ καλύπτονται από προτάσεις που απορρίπτονται σιωπηρά,
- Δεν ενημερώνεται το ΚΥΣΕΑ για κατάθεση πρότασης που είχε ανακοινωθεί δημόσια,
- Εμφανίζονται προς εξέταση προγράμματα χωρών που δεν δικαιούνται χρηματοδότησης, ενώ απουσιάζουν προτάσεις που πληρούν όλα τα κριτήρια.
Η ΕΕΝ θεωρεί αδιανόητο να παραβλέπεται η εγχώρια ναυπηγική παραγωγή σε μια κρίσιμη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία, τη στιγμή που η Ελλάδα διαθέτει αποδεδειγμένη ιστορία κατασκευής πολεμικών μονάδων — από ΤΠΚ και αρματαγωγά έως φρεγάτες, υποβρύχια και το μεγαλύτερο πλοίο του ΠΝ, το ΠΓΥ «ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ».
Η Ένωση Ελληνικών Ναυπηγείων ζητά άμεσες απαντήσεις στα εξής καίρια ερωτήματα:
1. Γιατί δεν τηρήθηκαν οι προβλεπόμενες διαδικασίες ενημέρωσης και αξιολόγησης;
2. Γιατί δεν υπήρξε καμία επικοινωνία από ΓΔΑΕΕ και ΓΕΝ προς ΕΕΝ και ONEX;
3. Γιατί η πρόταση δεν καταγράφηκε ούτε ως διαθέσιμη επιλογή για ευρωπαϊκές χώρες;
4. Ενημερώθηκε το ΚΥΣΕΑ για την υποβολή της πρότασης;
5. Γιατί η ελληνική Βουλή δεν έλαβε γνώση για μια πρόταση που είχε ανακοινωθεί δημοσίως;
Η Ένωση επιφυλάσσεται για όλες τις ενέργειες που προβλέπονται θεσμικά ώστε να διασφαλιστεί η διαφάνεια, η τήρηση διαδικασιών και η προστασία της εγχώριας αμυντικής βιομηχανικής βάσης”.
Υπενθυμίζεται ότι ο ο πρόεδρος της ΕΕΝ και πρόεδρος της ΟΝΕΧ, Πάνος Ξενοκώστας, με δηλώσεις του στην εφημερίδα Παραπολιτικά είχε προϊδεάσει για τις αντιδράσεις της ΕΕΝ, λέγοντας:
«Τόσο η Ένωση Ελληνικών Ναυπηγείων, όσο και η ΟΝΕΧ, έχουμε αποδείξει ότι στηρίζουμε διαχρονικά τις εθνικές προτεραιότητες όπως αυτές καθορίζονται από την κυβέρνηση, αλλά οφείλω να επισημάνω ότι η απόφαση αυτή είναι ακατανόητη, καθώς είναι ξεκάθαρο ότι στερεί από τη χώρα τεχνογνωσία και θέσεις εργασίας και κυρίως της στερεί στρατηγικό βάθος. Όλα αυτά συμβαίνουν την ίδια ώρα που γείτονες μας έχουν φτάσει στο σημείο να παραδίδουν σχεδόν κάθε μήνα ένα πολεμικό πλοίο ή να κλείνουν συμβόλαια εξαγωγών, όπως έγινε εσχάτως με την Ρουμανία. Πιστεύω ότι πρόκειται για μια πέρα για πέρα λανθασμένη απόφαση και ελπίζω ότι θα υπάρξει άμεσα επαναξιολόγηση με βάση τα πραγματικά δεδομένα.»
enikos.gr