Η ΝΔ προτίθεται να διευρύνει το αντικείμενο της εξεταστικής επιτροπής με το ερώτημα γιατί η ΕΥΠ το 2016 «άκουγε» μία ιδιωτική υπόθεση αντιδικίας στην οποία εμπλέκονταν ο Σπ. Σαγιάς και ο Στ. Πιτσιόρλας
Η διερεύνηση σε βάθος χρόνου των επισυνδέσεων έφερε στην επιφάνεια μια υπόθεση με έντονο παρασκήνιο, μεγάλο πολιτικό αλλά και επιχειρηματικό ενδιαφέρον. Το θέμα προέκυψε από τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες στις οποίες άρχισαν να συζητιούνται οι δραστηριότητες της ΕΥΠ την τελευταία δεκαετία, με αφορμή βέβαια την παρακολούθηση του τηλεφώνου του κ. Νίκου Ανδρουλάκη.
Απ’ όσα κατέθεσε ο διοικητής της Υπηρεσίας κατά την περίοδο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. Γιάννης Ρουμπάτης στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής ανακύπτουν τεράστια ερωτήματα για ποιον λόγο και με ποια νομιμοποιητική διαδικασία παρακολουθούνταν από την ΕΥΠ το πρώτο δίμηνο του 2016 για την υπόθεση της καταριανής επένδυσης στο Ναυάγιο της Ζακύνθου δύο πρόσωπα: ο τότε πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ και μετέπειτα αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης Στέργιος Πιτσιόρλας και ο δικηγόρος Σπύρος Σαγιάς, ο οποίος λίγους μήνες πριν είχε διατελέσει στην πρώτη κυβέρνηση του κ. Αλέξη Τσίπρα γενικός γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου, θέση-κλειδί για κάθε πρωθυπουργό.
Ο Στέργιος Πιτσιόρλας, πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ το 2016 και μετέπειτα αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης
Ο Σπύρος Σαγιάς είχε διατελέσει στην πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα γενικός γραμματέας του Υπουργικού ΣυμβουλίουΤο να παρακολουθούνται άνθρωποι μιας κυβέρνησης ουσιαστικά, από την... ίδια την κυβέρνηση, αν μη τι άλλο, μπορεί να δώσει και έμπνευση σε ταινίες κατασκοπευτικού μυστηρίου και σίγουρα δεν είναι το πιο συνηθισμένο πράγμα στον κόσμο - στον σημερινό κόσμο, όχι εκείνον του Ψυχρού Πολέμου. Εστω κι αν ο κ. Σαγιάς δεν ήταν πια πολιτικό πρόσωπο, παρέμενε ένας εκ των ανθρώπων που ο κ. Τσίπρας εμπιστεύτηκε στον χειρισμό των κρίσιμων κυβερνητικών θεμάτων από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2015. Και φυσικά, ο κ. Πιτσιόρλας διαχειριζόταν το εξαιρετικά κρίσιμο για την τύχη της δημόσιας περιουσίας έργο του ΤΑΙΠΕΔ, ενώ λίγο αργότερα αναβαθμίστηκε αναλαμβάνοντας τον Νοέμβριο του 2016 υφυπουργός Ανάπτυξης και τον Αύγουστο του 2018 αναπληρωτής υπουργός - όπερ σημαίνει ότι δεν προέκυψε το παραμικρό επιβαρυντικό στοιχείο για τις κινήσεις του.
Το κατά πόσο ο κ. Τσίπρας γνώριζε σε βάθος για την παρακολούθηση του πρώην συνεργάτη του, αλλά και του κ. Πιτσιόρλα ή απλώς το πληροφορήθηκε αργότερα, ενδεχομένως και σχετικά πρόσφατα, είναι ένα ζητούμενο. Οπως ζητούμενο είναι και αν η απόφαση για εκείνη την παρακολούθηση ελήφθη στην πραγματικότητα μόνο από τον κ. Ρουμπάτη, με άγνωστο το γιατί η Υπηρεσία έψαχνε μια υπόθεση αστικής διαφοράς μεταξύ του κράτους του Κατάρ και εκκλησιαστικών ή τοπικών κύκλων για μια έκταση στη Ζάκυνθο. Το ότι υπήρχε παρακολούθηση αποκαλύφθηκε αρχικά και εν μέρει ήδη από το 2020, καθώς περιλαμβανόταν σε δικογραφία για τη συγκεκριμένη υπόθεση, αλλά ουδείς μπορούσε να δει τότε τις προεκτάσεις και τη σημασία του θέματος, που πλέον υπό το πρίσμα όλων των τελευταίων εξελίξεων αποκτά ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Δεν φάνηκαν πειστικές οι εξηγήσεις Ρουμπάτη
Εγκυρες πηγές σημειώνουν ότι οι βουλευτές της Ν.Δ. που μετέχουν στην επιτροπή σκέφτονται πλέον να ζητήσουν διεύρυνση του αντικειμένου της εξεταστικής επιτροπής, που θα συγκροτηθεί αυτή την εβδομάδα, με κύριο, αλλά όχι μοναδικό θέμα την περίπτωση Ανδρουλάκη ώστε να φωτιστεί και αυτή η εξόχως περίεργη ιστορία.
Και αυτό διότι οι εξηγήσεις που προσπάθησε να δώσει ο κ. Ρουμπάτης δεν φάνηκαν πειστικές. Αρχικά συνέδεσε την υπόθεση του Ναυαγίου με εκείνη της νησίδας Οξυά, για την οποία η ΕΥΠ είχε κάνει μόνο μία επισύνδεση το 2014, κατόπιν αιτήματος της Αρχής για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος και δεν αφορούσε όμως τον κ. Σαγιά και τον κ. Πιτσιόρλα, όπως ξεκαθάρισε ο προκάτοχος του κ. Ρουμπάτη, κατά την περίοδο της διακυβέρνησης Σαμαρά, Θεόδωρος Δραβίλλας. Ούτε η επίμαχη παρακολούθηση του 2016 ήταν καθ’ οιονδήποτε τρόπο συνέχεια αυτής του 2014.
Η διαβεβαίωση δε του κ. Ρουμπάτη ότι το 2016 δεν παρακολουθούνταν ευθέως οι κύριοι Πιτσιόρλας και Σαγιάς, αλλά καταγράφηκαν απλώς συνομιλίες που είχαν με άλλα πρόσωπα τα οποία εμπλέκονταν στην υπόθεση και βρίσκονταν στο στόχαστρο της Υπηρεσίας άφησε κενά. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο πρώην διοικητής επί ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝ.ΕΛ. υπέπεσε σε αντιφάσεις, διότι επικαλέστηκε ανάμεσα στα άλλα και έναν διάλογο των κυρίων Πιτσιόρλα - Σαγιά που κατέγραψε η ΕΥΠ, κάτι που οδήγησε έναν βουλευτή μέλος της Επιτροπής να επισημάνει ότι διάλογο μεταξύ των δύο δεν θα μπορούσε να διαθέτει η Υπηρεσία, εκτός αν τους παρακολουθούσε ευθέως - ή έστω έναν εξ αυτών! Ο κ. Ρουμπάτης διευκρίνισε ότι δεν θυμάται το υλικό, αλλά είναι πρόθυμος να ερευνηθούν τα σχετικά αρχεία.
Ο Γιάννης Ρουμπάτης, διοικητής της ΕΥΠ κατά την περίοδο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ.
Οι εξηγήσεις του όμως, τουλάχιστον όπως έχουν δημοσιοποιηθεί έως τώρα, δεν φαίνεται να πείθουν ούτε και τους δύο παράγοντες που ήταν στόχος των κοριών της Υπηρεσίας, είτε έμμεσα είτε ευθέως.
Ο κ. Πιτσιόρλας δηλώνει ότι θα εξετάσει ακόμα και την προσφυγή στη Δικαιοσύνη, μόλις αποκτήσει επαρκή ενημέρωση, εκφράζοντας όντως την απορία του για τις κινήσεις της ΕΥΠ εκείνη την... πονηρή περίοδο του 2016, που ενώ είχε αναλάβει ένα κρίσιμο κυβερνητικό πόστο βρέθηκε να παρακολουθείται από την ίδια την κυβέρνηση. Ο δε κ. Σαγιάς παρατηρεί την εξέλιξη του θέματος με αρκετή δόση στωικότητας, ίσως όμως χωρίς απορία, αφού είχε γνωρίσει στο μεταξύ το σκληρό πρόσωπο της πολιτικής, όταν αποφάσιζε να αποχωρήσει από τη θέση του γενικού γραμματέα εν μέσω σφοδρών αντιπαραθέσεων με υπουργούς, όπως ο Γιάνης Βαρουφάκης, αλλά και διαφωνώντας με την οριακή πολιτική γραμμή που ακολουθούσε ο ΣΥΡΙΖΑ το πρώτο εξάμηνο του 2015. Πάντως, ο κ. Σαγιάς δεν φέρεται να έχει κάποια διάθεση να πάει στη Δικαιοσύνη, θεωρώντας ότι εκείνος ο κύκλος έκλεισε γι’ αυτόν, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν περιμένει με ενδιαφέρον τις απαντήσεις που θα δοθούν.
Σημειωτέον ότι η προσπάθεια των Καταριανών να αγοράσουν και να επενδύσουν στην περιοχή του Ναυαγίου της Ζακύνθου ( η αγορά και η επένδυση αφορά την ευρύτερη περιοχή πέριξ του «ναυαγίου» απο την οποία εξαιρείται μόνο η συγκεκριμενη παραλία) δικαιώθηκε απολύτως μετά απο πολυετή δικαστική διαμάχη με τους άλλους φορείς και τον Μητροπολίτη.
Η Οξυά του εμίρη, που ήτανε Natura
Αρχικά έγινε ένα μπλέξιμο για ποια ιστορία γίνεται ο λόγος. Διότι οι παρακολουθήσεις του παρελθόντος που αναφέρθηκαν στη δημόσια κουβέντα τις τελευταίες ημέρες έγιναν για δύο διαφορετικές υποθέσεις και δεν είχαν καν τα ίδια πρόσωπα στο επίκεντρο, ούτε σχετίζονται χρονικά.
Η αρχική υπόθεση αφορούσε την επένδυση αγοραπωλησίας της νησίδας του Ιουνίου Οξείας ή Οξυάς, στις εκβολές του Αχελώου, που ανήκει στο σύμπλεγμα των Εχινάδων νήσων και διοικητικά στην Ιθάκη. Το νησάκι πουλήθηκε το 2012 αντί 2 δισ. ευρώ στον εμίρη του Κατάρ Χαμάντ μπιν Χαλίφα αλ Θάνι, που ήθελε να το μετατρέψει σε ένα είδος... «art island», αλλά ουσιαστικά σε ένα υπερπολυτελές ξενοδοχείο με θεαματικές υποδομές. Μόνο που η Οξυά ήταν χαρακτηρισμένη από το 2006 ως περιοχή Natura, τα επενδυτικά σχέδια ναυάγησαν και ο εμίρης εξαφανίστηκε από την περιοχή πιο γρήγορα κι από τον Κώστα Βουτσά στην ταινία «Ο ξυπόλητος πρίγκηψ».
Το 2014 ο τότε πρόεδρος της Αρχής για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος Παναγιώτης Νικολούδης, ο οποίος έγινε τον Ιανουάριο και για λίγους μήνες υπουργός Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ, αρμόδιος για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς, ζήτησε από την ΕΥΠ να γίνει μια επισυνδέση, στο πλαίσιο έρευνας για την υπόθεση αγοραπωλησίας της Οξυάς. Η παρακολούθηση έληξε σύντομα όμως, προτού παρέλθει το δίμηνο, αφού δεν προέκυψαν αποτελέσματα.
Σύμφωνα με όσα είπε στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας ο τότε διοικητής της ΕΥΠ Θεόδωρος Δραβίλλας, η παρακολούθηση δεν αφορούσε τα μετέπειτα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ Στέργιο Πιτσιόρλα και Σπύρο Σαγιά, για τους οποίους δεν είχε άκουσε ποτέ και τίποτα.
Ο Θεόδωρος Δραβίλλας, επικεφαλής της ΕΥΠ επί διακυβέρνησης ΣαμαράΤο θέμα με την Οξυά συνδέθηκε ή επιχειρήθηκε να φανεί ότι είναι το ίδιο με τη δεύτερη και κρίσιμη υπόθεση, του Ναυαγίου στη Ζάκυνθο - άλλη πονεμένη ιστορία αυτή, που όμως εξελίσσεται σε μεταγενέστερο χρόνο, το 2016, και όντως οι μυστικές υπηρεσίες που ενεπλάκησαν έβαλαν στο στόχαστρο των παρακολουθήσεων, είτε έμμεσα είτε ευθέως, τα δύο συγκεκριμένα στελέχη.
Αρχικά, μόλις προέκυψε το θέμα προ ημερών, ειπώθηκε ατύπως από πηγές προσκείμενες στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. βρήκε το 2015 ανοιχτή την υπόθεση της παρακολούθησης των Πιτσιόρλα και Σαγιά από το 2014, «για ενδεχόμενη εμπλοκή τους στην υπόθεση με την επένδυση του εμίρη του Κατάρ στο Ναυάγιο της Ζακύνθου» και έκρινε τότε, για να διαφυλαχθεί η εν εξελίξει υπηρεσιακή έρευνα και να μην προκύψουν σκιές ότι υπάρχει προνομιακή προστασία στελεχών της, να συνεχιστούν οι επισυνδέσεις. Και ότι ο διορισμένος από τον ΣΥΡΙΖΑ διοικητής της ΕΥΠ Γιάννης Ρουμπάτης ενημέρωσε τότε σχετικά το Μέγαρο Μαξίμου και πήρε τη σχετική εντολή να μη διακοπεί η παρακολούθηση. «Οποιαδήποτε παρέμβαση γινόταν στις συγκεκριμένες επισυνδέσεις μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ και την αλλαγή ηγεσίας της ΕΥΠ θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί παρέμβαση στην εξέλιξη της έρευνας. Με λίγα λόγια, θα κατηγορούσαν Τσίπρα και Ρουμπάτη πως διέκοψαν τις επισυνδέσεις “για να σώσουν τους δικούς τους”», ήταν ο ισχυρισμός των πηγών αυτών.
Μόνο που στην πορεία των πραγμάτων και με βάση τα όσα είπε στη Βουλή ο κ. Δραβίλλας, χωρίς να υπάρξει διάψευση, πρόκειται για δύο διαφορετικές υποθέσεις. Και μάλιστα για δύο ασύνδετες μεταξύ τους χρονικές περιόδους, καθώς εντοπίζεται μεγάλο κενό: η μία παρακολούθηση γίνεται το 2014 για την Οξυά και η άλλη το πρώτο δίμηνο του 2016 (και όχι του 2015) για το Ναυάγιο και είναι σαφές και αδιαμφισβήτητο πως αφορούσε, έτσι ή αλλιώς, και τους κυρίους Σαγιά και Πιτσιόρλα.
Παραμένει ακόμα ασαφές και προφανώς αναμένονται απαντήσεις για ποιον λόγο είχε δοθεί εντολή παρακολούθησης στην υπόθεση του Ναυαγίου. Εάν δηλαδή είχε εμπλοκή κάποια άλλη διωκτική και ελεγκτική υπηρεσία του ελληνικού κράτους, καθώς λόγους «εθνικής ασφάλειας» είναι δύσκολο να επικαλεστεί κάποιος σε μια οικονομική συναλλαγή ανάμεσα σε κρατικές εταιρείες του Κατάρ και Ελληνες παράγοντες, είτε πρόκειται για ιδιώτες, είτε για άλλους φορείς που ενεπλάκησαν στη συνέχεια. Και κυρίως υπάρχει θολή εικόνα για το αν η εντολή αφορούσε τρίτα πρόσωπα που απλώς εντοπίστηκαν να συνομιλούν με τους κυρίους Σαγιά και Πιτσιόρλα ή περιλάμβανε ευθέως και τις επικοινωνίες των δύο αυτών στελεχών.
Τα 14.000 στρέμματα στο Ναυάγιο
Η υπόθεση με την εμπλοκή των Καταριανών στη Ζάκυνθο είναι μία ακόμα από εκείνες τις ιστορίες τρέλας που μόνο στην Ελλάδα συναντάς.
Η περίφημη και γεμάτη προσδοκίες επενδυτική επέλαση του Κατάρ στην Ελλάδα ξεκίνησε περίπου ως «μεγάλη ιδέα» από την εποχή της κυβέρνησης Κώστα Καραμανλή, με τον εμπνευστή της «εποποιίας του 2007» Πέτρο Δούκα να κάνει πολλές επαφές, αλλά άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά τον Σεπτέμβριο του 2010. Ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου συμφώνησε με τον εμίρη Χαμάντ μπιν Χαλίφα αλ Θάνι σε μια γιγάντια οικονομική συνεργασία, η οποία ήταν μεν μια γενική δήλωση προθέσεων, αλλά προέβλεπε ότι το εμιράτο θα επένδυε στη χώρα μας 5 δισ. δολάρια σε διάφορους τομείς, όπως ο τουρισμός, η ενέργεια και, κυρίως, σε ακίνητα πάσης φύσεως.
Η πρώτη επενδυτική κίνηση ήταν η προσπάθεια να κατασκευαστεί μονάδα ηλεκτροπαραγωγής και ένας σταθμός LPG στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας, προϋπολογισμού 3 δισ. ευρώ, αλλά το πρότζεκτ είχε άδοξο τέλος, καθώς διαπιστώθηκε ότι το έργο θα επιβάρυνε δραματικά το περιβάλλον, έστω κι αν οι επενδυτές υπόσχονταν ότι θα χρησιμοποιούσαν... φύκια -σαν μεταξωτές κορδέλες...- για να παράγουν βιοκαύσιμα! Αργότερα και αφού έγινε μια «κλοτσοπατινάδα» για το Ελληνικό, το οποίο ήθελαν χωρίς διαγωνισμό και άλλα τέτοια «περίεργα»... ευρωπαϊκά πράγματα, προέκυψε η φιλοδοξία για μια τουριστική επένδυση στη Ζάκυνθο με την αγορά μιας τεράστιας έκτασης 14.000 στρεμμάτων πάνω από την παραλία του Ναυαγίου. Η αγορά έγινε από έναν ιδιώτη, με το όνομα Γεώργιος Χάρος, που εμφάνισε, μεταξύ άλλων, και ένα ενετικό διάταγμα για να πείσει ότι είναι ιδιοκτήτης.
Ως αγοράστρια εμφανίστηκε η Ανώνυμη Εταιρεία PIMANA S.A., η οποία διοικούνταν από Σύρους και Λιβανέζους, ήταν θυγατρική της Al Rayyan Greece, η οποία ανήκει στο Al Rayyan Project Management, ενός εκ των κρατικών funds του Κατάρ.
Η κίνηση αυτή έφερε γρήγορα τους Καταριανούς σε πολυετή δικαστική σύγκρουση με την τοπική Εκκλησία, το Δημόσιο και εκατοντάδες κατοίκους. Οι αντιδρώντες στην αγοραπωλησία υποστήριζαν ότι στην έκταση αυτή υπήρχαν αναδασωτέα κομμάτια και περιοχές Natura, καθώς και εκκλησιαστικές (μοναστήρια κ.ά.) και ιδιωτικές περιουσίες, ακόμα και ολόκληρες παραλίες.
Η δε κόντρα δεν αφορούσε μόνο τις δικαστικές αίθουσες, αλλά ήταν πολυεπίπεδη, όπως συνήθως σε αυτές τις μεγάλες υποθέσεις. Με καταγγελίες από τοπικούς φορείς, δημόσιες δηλώσεις αυτοδιοικητικών και πολιτικών παραγόντων, πολλά δημοσιεύματα και πολιτικές αντιπαραθέσεις για το αν έπρεπε ή όχι να διευκολυνθεί μια τόσο μεγάλη επενδυτική προσπάθεια και να μη ναυαγήσει ένα ακόμα σχέδιο των πολλά υποσχόμενων και μονίμως απογοητευμένων Καταριανών.
Το νομικό γραφείο του κ. Σαγιά εκπροσωπούσε το 2016, όταν και είναι επιβεβαιωμένο ότι παρακολουθήθηκαν οι τηλεφωνικές του επικοινωνίες, τους Καταριανούς επενδυτές. Ο δε κ. Πιτσιόρλας εκείνη την περίοδο ήταν πρόεδρος στο ΤΑΙΠΕΔ και βρίσκεται, άγνωστο για ποιον λόγο, την ίδια περίοδο στο στόχαστρο της ΕΥΠ.
Ο Σαγιάς, ο Βαρουφάκης και οι καρέκλες με τα... γαλλικά
Το πρώτο δίμηνο του 2016, όταν και παρακολουθούνταν από την ΕΥΠ λόγω των επαγγελματικών δραστηριοτήτων του, ο κ. Σαγιάς ήταν ένας δικηγόρος - επιφανής μεν, αλλά δικηγόρος, όχι πολιτικός. Λίγους μήνες νωρίτερα όμως υπήρξε από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στο δράμα της διαπραγμάτευσης που οδήγησε στην υπογραφή του τρίτου μνημονίου.
Μάλιστα, όταν ο κ. Τσίπρας ανακοίνωνε το πρώτο του Υπουργικό Συμβούλιο τον Ιανουάριο του 2015, αιφνιδίασε τους πάντες τοποθετώντας τον άγνωστο στο ευρύ κοινό και πάντως μη έχοντα καμία σχέση με τον κομματικό κορμό του ΣΥΡΙΖΑ κ. Σαγιά στη θέση του γενικού γραμματέα του συμβουλίου. Ο δικηγόρος είχε γνωριστεί με τον κ. Τσίπρα πριν από δυο-τρία χρόνια, όπως ειπώθηκε μετά, αλλά πολύ γρήγορα κέρδισε την εμπιστοσύνη του ως ένας ικανός τεχνοκράτης ο οποίος θα μπορούσε να καλύψει το έλλειμμα γνώσης και διοίκησης που είχαν τα στελέχη του. Αλλο να κάνεις σχέδια στην Κουμουνδούρου με την ασφάλεια του αιθεροβάμονος επαναστατημένου ινστρούχτορα, κι άλλο να διαχειρίζεσαι μείζονος σημασίας κρατικές υποθέσεις, ειδικά όταν επρόκειτο να τεθούν στο τραπέζι τα πάντα για τις σχέσεις της χώρας με τους δανειστές της, αλλά και η ίδια η θέση της Ελλάδας στην Ευρωζώνη.
Γι’ αυτό και εξίσου γρήγορα ο κ. Σαγιάς βρέθηκε στον πιο στενό κύκλο των συνεργατών του τότε πρωθυπουργού, ουσιαστικά τόσο κοντά όσο οι κύριοι Γιάννης Δραγασάκης και Νίκος Παππάς, οι οποίοι επηρέαζαν όσο κανείς άλλος τον κ. Τσίπρα εκείνη την εποχή.
Ανθρωπος της αγοράς, με εικόνα της διεθνούς κατάστασης, αλλά κυρίως με επίγνωση όλων των νομικών θεμάτων που καθόριζαν σε καίριο βαθμό τις πολιτικές διαπραγματεύσεις, ο κ. Σαγιάς φάνηκε να υιοθετεί από νωρίς την ανάγκη μιας συμβιβαστικής λύσης με τους εταίρους, έστω και με ακριβό τίμημα. Επιπλέον, στο εσωτερικό της κυβέρνησης προσπαθούσε να τηρήσει τις ισορροπίες ανάμεσα στο Μαξίμου και τους υπουργούς, ιδίως σε ένα σχήμα τόσο ετερογενές πολιτικά, προσωπικά και ιδεολογικά ακόμα, όπως φάνηκε και από τις εξελίξεις μετέπειτα.
Ολη αυτή η τριβή με τις πολιτικές και εσωκομματικές διελκυστίνδες, καθώς και η κρίσιμη, μα ψυχοφθόρα στάση του κατά τη διαπραγμάτευση εξάντλησαν τα όρια εμπλοκής του με την πολιτική, σε συνδυασμό με τις κόντρες που αναγκάστηκε να κάνει και τις ακραίες καταστάσεις που έζησε. Εξ ου και προέκυψαν το «διαζύγιο» με τον κ. Τσίπρα μετά τον δραματικό Ιούλιο του 2015 και η απομάκρυνσή του από τα πολιτικά πράγματα έκτοτε.
Αλλωστε και μόνο η διαρκής σύγκρουσή του με τον Γιάνη Βαρουφάκη ήταν αρκετή για να αντιληφθεί ότι το πολιτικό πεδίο δεν ήταν για ανθρώπους όπως εκείνος.
H φιλοδοξία του Κατάρ για επένδυση στη Ζάκυνθο με την αγορά μιας τεράστιας έκτασης πάνω από την παραλία του Ναυαγίου προκάλεσε πολυετή δικαστική σύγκρουση με την τοπική Εκκλησία, το Δημόσιο και εκατοντάδες κατοίκους
Ο κ. Βαρουφάκης θεωρούσε ότι ο κ. Τσίπρας είχε εκχωρήσει κρίσιμο ρόλο στον κ. Σαγιά, ο οποίος χειριζόταν αντ’ αυτού, όπως ισχυριζόταν ο τότε υπουργός Οικονομικών, τη συνθηκολόγηση με τους δανειστές. Κάποια στιγμή οι δυο τους αντιπαρατέθηκαν για την αιφνιδιαστική απόφαση του κ. Βαρουφάκη να τοποθετήσει την κυρία Ελενα Παναρίτη εκπρόσωπο της Ελλάδας στο ΔΝΤ χωρίς να συνεννοηθεί με το Μαξίμου.
Και τα πράγματα έφτασαν στα άκρα όταν σε μια κρίσιμη σύσκεψη στα τέλη του Απριλίου 2015, παρόντος του κ. Τσίπρα, παραλίγοοι δύο άνδρες να πιαστούν στα χέρια. Ο κ. Σαγιάς εξέλαβε τα όσα έλεγε ο κ. Βαρουφάκης -σημειωτέον, λίγο πριν από το Eurogroup στη Ρίγα της Λετονίας- ως προτροπή για οριστική ρήξη με την Ευρώπη και το είπε μεγαλοφώνως. Ο τότε «τσάρος της οικονομίας» εξοργίστηκε χαρακτηρίζοντας «απατεώνα» τον κ. Σαγιά, ο οποίος ανταπέδωσε λέγοντάς του: «Εσύ είσαι ένας μ@λ@κας που μας κουβαλήθηκες από τα πρωινά πάνελ του Παπαδάκη στον ΑΝΤ1 για να στείλεις τη χώρα στα βράχια». Ο αστικός μύθος λέει ότι οι δύο άνδρες σηκώθηκαν όρθιοι, έτοιμοι να παίξουν καρεκλιές, αλλά οι πιο ψύχραιμοι επενέβησαν και στέρησαν από την Ιστορία ένα μοναδικό σκηνικό.
Ο κ. Βαρουφάκης περιγράφει αυτή τη σύγκρουση από εκείνη την εποχή της οδυνηρής διαπραγμάτευσης με τους Ευρωπαίους εταίρους και δανειστές στο βιβλίο του με τον εμπνευσμένο τίτλο «Ανίκητοι ηττημένοι» και στο κεφάλαιο... «Αντίστροφη μέτρηση για την παράδοση» ως εξής:
«Σε σύσκεψη της πολιτικής ομάδας διαπραγμάτευσης την 30ή Μαΐου οι Σαγιάς και Χουλιαράκης πρότειναν στον Αλέξη να κανονιστεί ακόμα μια συνάντηση με τον Wieser. Τότε παρενέβην.
Ενιωσα ότι ίσως ήταν η τελευταία μου προσπάθεια, γι’ αυτό επέλεξα τις λέξεις μου πολύ προσεκτικά: “Δεν έχω πρόβλημα να μιλήσουμε ξανά στον Wieser, αν το επιθυμείτε. Αλλά να ξέρετε ότι δεν πρόκειται να γίνει τίποτα. Η μόνη μας ελπίδα ανάκτησης του ελέγχου της μοίρας μας είναι αν ο πρωθυπουργός μας, το πολύ μέχρι την Τετάρτη ή την Πέμπτη, παρουσιάσει το δικό μας αντι-Μνημόνιο, τη δική μας μεταρρυθμιστική και δημοσιονομική πρόταση για το πώς πρέπει να κλείσει η τρέχουσα δανειακή συμφωνία και ποια πρέπει να είναι η λογική και η μορφή ενός νέου μακροπρόθεσμου συμβολαίου με την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Αντί να εγκλωβιστείς, Αλέξη, στο πλαίσιο της τεχνικής συμφωνίας της τρόικας, να επιμείνεις να συζητήσεις στη βάση ενός νέου σχεδίου για την Ελλάδα στο οποίο το χρέος να είναι προαπαιτούμενο. Ναι, το ξέρω ότι επαναλαμβάνομαι επ’ αυτού εδώ και δύο μήνες. Ομως είναι μονόδρομος και τώρα πια είναι έτοιμο ένα τέτοιο σχέδιο, αποτέλεσμα συστηματικής δουλειάς με τον Jeff Sachs, τον Larry Summers και πολλούς άλλους”.
Οσο μιλούσα, ο Σαγιάς, που καθόταν δίπλα μου, άρχισε να επαναλαμβάνει ρυθμικά και σαρκαστικά την ίδια φράση: “Πρόταση ρήξης, πρόταση ρήξης, πρόταση ρήξης. Αυτό κάνεις. Προτείνεις τη σύγκρουση”.
Εφτασα στα όρια της υπομονής μου. Χτύπησα το χέρι μου στο τραπέζι και του είπα: “Ακου να σου πω. Δεν θα με ξαναδιακόψεις. Ούτε θα ξαναβάλεις λόγια στο στόμα μου διαστρέφοντας το νόημα των λεγομένων μου. Η τρόικα και τα κανάλια της τα καταφέρνουν πολύ καλά σε αυτό. Δεν χρειάζονται τη βοήθειά σου. Αλλά ως εδώ. Αν διαφωνείς, να περιμένεις μέχρι να έρθει η σειρά σου για να εκφράσεις τις σκέψεις σου”.
“Τώρα με τρόμαξες!” είπε ο Σαγιάς με περίσσια ειρωνική επιθετικότητα.
“Σπύρο, πρόσεχε, ολισθαίνεις στη σφαίρα της πολιτικής αλητείας”.
Ο Σαγιάς άρχισε να φωνάζει: “Επί σαράντα χρόνια παλεύω σε αυτή τη χώρα, όχι σαν μερικούς που είδαν την ευκαιρία τους να γυρίσουν από το εξωτερικό και να κάνουν καριέρα”.
“Χαίρομαι που επιτέλους πέφτουν οι μάσκες και μπορούμε να δούμε ξεκάθαρα ποιος υπονομεύει τον υπουργό Οικονομικών εκ των έσω”, του απάντησα».
Βασίλης Γούλας
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
