Ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου βρίσκεται πλέον σε πλήρη εξέλιξη. Οι κινεζικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αντιμετωπίζουν δασμούς έως και 245% (σύμφωνα με τις τελευταίες απειλές του Τραμπ) ενώ το Πεκίνο απάντησε με δασμούς 125% στις αμερικανικές εισαγωγές.
Στο κλίμα αυτό, οι καταναλωτές, οι επιχειρήσεις και οι αγορές προετοιμάζονται για περισσότερη αβεβαιότητα, καθώς οι φόβοι για παγκόσμια ύφεση έχουν αυξηθεί. Και η κυβέρνηση του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι είναι ανοιχτή σε διάλογο, αλλά προειδοποίησε ότι, αν χρειαστεί, θα «πολεμήσει μέχρι τέλους».
Και το Πεκίνο έχει πέντε όπλα στη φαρέτρα του για να αντιμετωπίσει τους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ:
Η Κίνα μπορεί να αντέξει τον πόνο (μέχρι ενός σημείου)
Η Κίνα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να απορροφήσει τις επιπτώσεις των δασμών καλύτερα, από άλλες μικρότερες χώρες.
Με περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους, διαθέτει επίσης μια τεράστια εγχώρια αγορά που θα μπορούσε να μειώσει την πίεση των εξαγωγών, που ταλανίζονται από τους δασμούς.
Το Πεκίνο εξακολουθεί να παίζει με τα κλειδιά, καθώς οι Κινέζοι δεν ξοδεύουν αρκετά. Παράλληλα, σύμφωνα με ανάλυση του BBC, οι δασμοί του Τραμπ έδωσαν στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας μια ισχυρότερη ώθηση για να ξεκλειδώσει το καταναλωτικό δυναμικό της χώρας.
Η Κίνα έχει επίσης μεγαλύτερη αντοχή στον πόνο ως αυταρχικό καθεστώς, και δεν ανησυχεί για την κοινή γνώμη καθώς δεν θα γίνουν σύντομα εκλογές.
Παρόλα αυτά, υπάρχει ανησυχία στη χώρα λόγω της κρίσης με τα ακίνητα αλλά και τις απώλειες θέσεων εργασίας. Επόσης, η οικονομική αβεβαιότητα σχετικά με τους δασμούς είναι ένα ακόμη πλήγμα για τους νέους που γνώρισαν άλλη εποχή, εκτός από αυτή της ανερχόμενης Κίνας.
Την ίδια ώρα, το Κομμουνιστικό Κόμμα επικαλείται τα εθνικιστικά αισθήματα για να δικαιολογήσει τους ανταποδοτικούς δασμούς, με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης να καλούν τον λαό να «αντιμετωπίσουν τις καταιγίδες μαζί».
Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ μπορεί να ανησυχεί, αλλά, μέχρι στιγμής, το Πεκίνο έχει έναν προκλητικό και σίγουρο τόνο. «Ο ουρανός δεν θα πέσει», διαβεβαίωσε Κινέζος αξιωματούχος.
Η Κίνα επενδύει στο μέλλον
Η Κίνα ήταν ανέκαθεν γνωστή ως το «εργοστάσιο του κόσμου» ωστόσο έχει ξοδέψει δισεκατομμύρια για να γίνει και το πιο «προηγμένο εργοστάσιο».
Υπό τον Σι, βρίσκεται σε έναν αγώνα δρόμου με τις ΗΠΑ για την τεχνολογική κυριαρχία. Έχει επενδύσει σημαντικά στην εγχώρια τεχνολογία, από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως τα τσιπ και την τεχνητή νοημοσύνη.
Για παράδειγμα, το chatbot DeepSeek, εξυμνήθηκε ως ένας μεγάλος αντίπαλος του ChatGPT, και η BYD νίκησε την Tesla πέρυσι και έγινε ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ηλεκτρικών οχημάτων (EV) στον κόσμο.
Η Apple αντίστοιχα, έχει χάσει το πολύτιμο μερίδιο αγοράς της από τοπικούς ανταγωνιστές όπως η Huawei και η Vivo.
Πρόσφατα το Πεκίνο ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να δαπανήσει περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο δολάρια την επόμενη δεκαετία για να υποστηρίξει την καινοτομία στην τεχνητή νοημοσύνη.
Οι αμερικανικές εταιρείες έχουν προσπαθήσει να μετακινήσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους από την Κίνα, αλλά δυσκολεύτηκαν να βρουν την ίδια κλίμακα υποδομών και εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού αλλού.
Οι Κινέζοι κατασκευαστές σε κάθε στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας έχουν δώσει στη χώρα ένα πλεονέκτημα δεκαετιών που θα χρειαστεί χρόνος για να τους ανταγωνιστεί κανείς.
Αυτή η τεχνογνωσία στην αλυσίδα εφοδιασμού και η κυβερνητική υποστήριξη έχουν καταστήσει την Κίνα έναν τρομερό αντίπαλο σε αυτόν τον εμπορικό πόλεμο – και κατά κάποιον τρόπο, το Πεκίνο προετοιμαζόταν γι' αυτό από την προηγούμενη θητεία του Τραμπ.
Μαθήματα από τον Τραμπ 1.0
Απ΄ όταν οι δασμοί του Τραμπ έπληξαν τα κινεζικά ηλιακά πάνελ το 2018, το Πεκίνο επιτάχυνε τα σχέδιά του για ένα μέλλον μακριά από μια παγκόσμια τάξη υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
Έχει διοχετεύσει δισεκατομμύρια σε ένα αμφιλεγόμενο πρόγραμμα εμπορίου και υποδομών, γνωστότερο ως πρωτοβουλία «Belt and Road», για να ενισχύσει τους δεσμούς με τον λεγόμενο Παγκόσμιο Νότο. Η επέκταση του εμπορίου με τη Νοτιοανατολική Ασία, τη Λατινική Αμερική και την Αφρική έρχεται καθώς η Κίνα προσπαθεί να απεξαρτηθεί από τις ΗΠΑ.
Οι εισαγωγές σόγιας από τις ΗΠΑ στην Κίνα ήταν κάποτε στο 40% και πλέον το ποσοστό μειώθηκε στο 20%. Μετά τον τελευταίο εμπορικό πόλεμο, το Πεκίνο αύξησε την καλλιέργεια σόγιας στο εσωτερικό του και αγόρασε ποσότητες ρεκόρ από τη Βραζιλία, η οποία είναι πλέον ο μεγαλύτερος προμηθευτής σόγιας της χώρας.
«Με την τακτική αυτή έχουν με έναν σμπάρο, δυό τρυγόνια. Στερούν από την αγροτική ζώνη της Αμερικής μια αγορά που κάποτε ήταν δέσμια σε αυτή και γυαλίζουν τα διαπιστευτήρια της Κίνας για την επισιτιστική της ασφάλεια», λέει η Μαρίνα Γιούε Ζανγκ, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Σχέσεων Αυστραλίας-Κίνας του Πανεπιστημίου Τεχνολογίας του Σίδνεϊ.
Οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά της Κίνας και η θέση αυτή ανήκει πλέον στη Νοτιοανατολική Ασία.
Μάλιστα, η Κίνα ήταν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος για 60 χώρες το 2023 - σχεδόν διπλάσιες από τις ΗΠΑ και ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο, σημείωσε πλεόνασμα ρεκόρ, ύψους 1 δισ. δολαρίων στο τέλος του 2024.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ΗΠΑ, η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, δεν είναι κρίσιμος εμπορικός εταίρος για την Κίνα αλλά δεν θα είναι εύκολο για την Ουάσινγκτον να στριμώξει την Κίνα στη γωνία.
Μετά τις αναφορές ότι ο Λευκός Οίκος θα χρησιμοποιήσει τις διμερείς εμπορικές διαπραγματεύσεις για να απομονώσει την Κίνα, το Πεκίνο προειδοποίησε τις χώρες κατά της «επίτευξης συμφωνίας εις βάρος των συμφερόντων της Κίνας».
«Δεν μπορούμε να επιλέξουμε και δεν θα επιλέξουμε ποτέ [μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ]», δήλωσε ο υπουργός Εμπορίου της Μαλαισίας στο BBC.
Η Κίνα ξέρει πλέον τις κινήσεις του Τραμπ
Ο Τραμπ ήταν σταθερός στην εμπορική πολιτική του καθώς οι μετοχές έπεφταν κατακόρυφα μετά την ανακοίνωση των σαρωτικών δασμών του στις αρχές Απριλίου.
Ωστόσο, έκανε στροφή αναστέλλοντας τους περισσότερους από αυτούς τους δασμούς για 90 ημέρες μετά από μια απότομη πώληση των αμερικανικών κρατικών ομολόγων. Πρόκειται για κρατικά ομόλογα, τα οποία θεωρούνται εδώ και καιρό ασφαλείς επενδύσεις και ο εμπορικός πόλεμος κλόνισε την εμπιστοσύνη στα περιουσιακά στοιχεία των ΗΠΑ.
Από τότε, ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι θα υπάρξει αποκλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων με την Κίνα, λέγοντας ότι οι δασμοί στα κινεζικά προϊόντα «θα μειωθούν σημαντικά, αλλά δεν θα είναι μηδενικοί».
Έτσι, επισημαίνουν οι ειδικοί, το Πεκίνο γνωρίζει πλέον ότι η αγορά ομολόγων μπορεί να ταρακουνήσει τον Τραμπ.
Η Κίνα κατέχει επίσης 700 δισ. δολάρια σε κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ. Η Ιαπωνία, ένας σταθερός σύμμαχος των ΗΠΑ, είναι η μόνη χώρα που κατέχει περισσότερα.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι αυτό δίνει στο Πεκίνο μόχλευση: Τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης προβάλλουν τακτικά την ιδέα της πώλησης ή της παρακράτησης αγορών αμερικανικών ομολόγων ως «όπλο».
Αλλά οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η Κίνα δεν θα βγει αλώβητη από μια τέτοια κατάσταση.
Αντίθετα, θα οδηγήσει σε τεράστιες απώλειες για τις επενδύσεις του Πεκίνου στην αγορά ομολόγων και θα αποσταθεροποιήσει το κινεζικό γουάν.
Η Κίνα θα μπορέσει να ασκήσει πίεση με τα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ «μόνο μέχρι ενός σημείου», λέει η Δρ Ζανγκ. «Η Κίνα κατέχει ένα διαπραγματευτικό χαρτί, όχι ένα οικονομικό όπλο», εκτιμά.
Ασφυκτικός έλεγχος των σπάνιων γαιών
Ωστόσο, αυτό που η Κίνα μπορεί να εκμεταλλευτεί ως όπλο είναι το -σχεδόν- μονοπώλιό της στην εξόρυξη και τον εξευγενισμό σπάνιων γαιών, που είναι σημαντικά για την κατασκευή προηγμένων τεχνολογιών.
Η Κίνα διαθέτει τεράστια κοιτάσματα αυτών των γαιών, όπως το δυσπρόσιο, το οποίο χρησιμοποιείται στους μαγνήτες των ηλεκτρικών οχημάτων και των ανεμογεννητριών, και το ύτριο, το οποίο χρησιμοποιείται στους κινητήρες των τζετ.
Το Πεκίνο έχει ήδη απαντήσει στους τελευταίους δασμούς του Τραμπ περιορίζοντας τις εξαγωγές επτά σπάνιων γαιών, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που είναι απαραίτητα για την κατασκευή τσιπ τεχνητής νοημοσύνης.
Σημειώνεται πως η Κίνα αντιπροσωπεύει περίπου το 61% της παραγωγής σπάνιων γαιών και το 92% της διύλισής τους, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ).
Ενώ η Αυστραλία, η Ιαπωνία και το Βιετνάμ έχουν επίσης αρχίσει την εξόρυξη σπάνιων γαιών, θα χρειαστούν χρόνια μέχρι να αποκοπεί η Κίνα από την αλυσίδα εφοδιασμού.
Το 2024, η Κίνα απαγόρευσε την εξαγωγή και ενός άλλου κρίσιμου ορυκτού, του αντιμονίου, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για διάφορες κατασκευαστικές διαδικασίες. Η τιμή του υπερδιπλασιάστηκε εν μέσω πανικού στις αγορές και αναζήτησης εναλλακτικών προμηθευτών.
Ο φόβος είναι ότι το ίδιο μπορεί να συμβεί και στην αγορά των σπάνιων γαιών, γεγονός που θα διαταράξει σοβαρά βιομηχανίες, από τα ηλεκτρικά οχήματα μέχρι την άμυνα.
«Ό,τι μπορείτε να ενεργοποιήσετε ή να απενεργοποιήσετε πιθανόν να λειτουργεί με σπάνιες γαίες», δήλωσε στο BBC ο Τόμας Κρούμερ, διευθυντής του τμήματος Διεθνούς Εμπορίου και Επενδύσεων της Ginger. «Ο αντίκτυπος στην αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ θα είναι σημαντικός», τόνισε.
Πηγή: skai.gr
