«26 Οκτωβρίου 1912: Απελευθέρωση Θεσσαλονίκης από τον Στρατηλάτη Βασιλιά Κωνσταντίνο Β'»

Εν όψη της επετείου της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης στις 26 Οκτωβρίου θα ξαναβάλω μια παλαιότερη ανάρτηση (που είχα γράψει στα πλαίσια της παρουσίασης του δήθεν «Εθνάρχη» Βενιζέλου) προς αποκατάσταση των ανακριβειών που ακούγονται κάθε χρόνο:

Τον Οκτώβριο του 1912 έγινε ο Α' Βαλκανικός Πόλεμος, που για την Ελλάδα διήρκεσε ως τον Μάρτιο του 1913, στη Μακεδονία και την Ήπειρο, μιας και η Τουρκία δεν δέχθηκε να ικανοποιήσει το αίτημα των Βαλκανικών Χωρών για περισσότερη αυτονομία στους υποδουλωμένους κυρίως χριστιανούς.

Ο Ελληνικός Στρατός με Αρχιστράτηγο τον Κωνσταντίνο και τον Υπασπιστή του Βενιζέλου, τον Μεταξά, πανταχού παρόντα (υπέγραψε μεταξύ άλλων το Πρωτόκολλο παράδοσης του τούρκικου στρατού της Θεσ/νίκης), απελευθέρωσε διαδοχικά τις πόλεις της Ελασσόνας, Κοζάνης, Κατερίνης, Βέροιας, Γιαννιτσών, Θεσσαλονίκης, Φλώρινας, Καστοριάς και Κορυτσάς στο Μακεδονικό μέτωπο, ενώ στην Ήπειρο απελευθέρωσε τις Φιλιππιάδα, Πρέβεζα, Χιμάρα, Παραμυθιά, Μπιζάνι, Ιωάννινα, Κόνιτσα, Αγ. Σαράντα, Τεπελένι.

Η επίσημη ιστορία των σχολικών βιβλίων μας λέει ότι η Θεσσαλονίκη καταλήφθηκε μετά από πιέσεις και απειλές του Βενιζέλου προς τον Κωνσταντίνο, ο οποίος αρχικά ήθελε να κατευθυνθεί προς το Μοναστήρι και να συναντήσει τον Σέρβικο Στρατό. Πχ. στο σχολικό βιβλίο Ιστορίας Γ' Γυμνασίου για τους καθηγητές, στη σελ. 84, αναφέρετε σαν πρόσθετο υποστηρικτικό υλικό το εξής:

1. Η διαμάχη Βενιζέλου-Κωνσταντίνου για την κατάληψη της Θεσσαλονίκης
[...] Ο Βενιζέλος έλεγε προς τον Κωνσταντίνον, σταθμεύοντα εις Κοζάνην: «Αναμένω να μοι γνωρίσετε την περαιτέρω διεύθυνσιν, ην θα ακολουθήση η προέλασις του στρατού Θεσσαλίας. Παρακαλώ μόνον να έχετε υπ' όψιν ότι σπουδαίοι πολιτικοί λόγοι επιβάλλουσι να ευρεθώμεν μίαν ώρα ταχύτερον εις την Θεσσαλονίκην.
(Υπογραφή) υπουργός Στρατιωτικών Βενιζέλος».
[...] Παρ' όλα ταύτα, ο Κωνσταντίνος ειδοποίησε τον Βενιζέλον ότι:
«Ο στρατός δεν θα οδεύση κατά της Θεσσαλονίκης. Εγώ έχω καθήκον να στραφώ κατά του Μοναστηρίου, εκτός αν μου το απαγορεύετε».
Και ο πρωθυπουργός απήντησε: «Σας το απαγορεύω!»
Ο Βενιζέλος βλέπει ότι η Θεσσαλονίκη χάνεται δια την Ελλάδα. Την νύκτα της 24 προς 25 Οκτωβρίου, μετά τας ειδήσεις περί της βουλγαρικής προελάσεως, ο πρωθυπουργός κατελήφθη υπό πραγματικής αγωνίας. Μη δυνάμενος να επηρεάση άλλως τον Διάδοχον, τηλεφωνεί μετά το μεσονύκτιον προς τον βασιλέα Γεώργιο [...] Ο πρωθυπουργός διατάσσει να τον εξυπνήσουν και να του ανακοινώσουν τα επόμενα, με την παράκλησιν όπως τα διαβίβαση εις τον υιόν του, προσθέτων την πατρικήν αυτού φωνήν:
«Σας καθιστώ προσωπικώς υπεύθυνον διά την βραδύτητα με την οποίαν διεξάγετε τας επιχειρήσεις, αι οποίαι κινδυνεύουν να φέρουν τους Βουλγάρους πρώτους εις Θεσσαλονίκην».
[...] Και μετά το μήνυμα τούτο, ο Κωνσταντίνος εξηκολούθησεν ενεργών σύμφωνα προς ό,τι ενόμιζεν ανάγκην της στρατιωτικής καταστάσεως.
[...] Ο Βενιζέλος εις Αθήνας υπέθετεν ότι το απόγευμα της 25ης ο Ελληνικός στρατός θα κατελάμβανε την Θεσσαλονίκην. Αντί τούτου μανθάνει διαπραγματεύσεις και προθεσμίας. Η ανησυχία του μεταβάλλεται εις απόγνωσιν.
Ολόκληρος η πολιτική του καταρρέει. Τα αυριανά σύνορα της Ελλάδος θα μείνουν εντεύθεν του Αξιού. Υπό το κράτος των συναισθημάτων αυτών στέλλει προς τον Κωνσταντίνον την εξής βιαίαν τηλεγραφικήν διαταγήν:
«Αρχηγόν στρατού: Παραγγέλεσθε να αποδεχθήτε την προσφερομένην υμίν παράδοσιν της Θεσσαλονίκης και να εισέλθετε εις ταύτην άνευ χρονοτριβής. Καθιστώ υμάς υπεύθυνον διά πάσαν αναβολήν, έστω και στιγμής.
(Υπογραφή) υπουργός Στρατιωτικών Βενιζέλος».
[...] Ο Κωνστ·ντίνος εξουσιοδότησε τους αξιωματικούς του επιτελείου του Δούσμανην και Μεταξάν να μεταβούν εις Θεσσαλονίκην διά να υπογράψουν τα πρωτόκολλα της παραδόσεως. Αι σχετικαί διατυπώσεις έληξαν την 11 η νυκτερινήν.
Γ. Βεντήρης, Η Ελλάς του 1910-1920, Ίκαρος, Αθήν· 1970, τόμ. 1, σ. 119-121.

Αυτή η εκδοχή περιλαμβάνει πέντε ψέματα:
1. Από κανένα ιστορικό αρχείο δεν προκύπτει ανταλλαγή τηλεγραφημάτων για το προς τα που θα κατευθυνθεί ο Στρατός. Πόσο μάλλον τα γελοία περί «Σας το απαγορεύω». Αυτή η ανταλλαγή των δήθεν τηλεγραφημάτων αναφέρεται μόνο από τον Βενιζέλο στην ομιλία του στη Βουλή στις 12 Αυγούστου 1917, όταν είχε επιστρέψει από την Θεσσαλονίκη σαν Πρωθυπουργός και ο «Εθνικός Διχασμός» βρισκόταν στην οξύτερή του φάση. Σε «Πολεμική Έκθεση του ΓΕΣ» που εκδόθηκε το 1932 (επί Πρωθυπουργίας Βενιζέλου για να μην θεωρηθεί ότι η πηγή προέρχεται από αντιπάλους του...), για τους Βαλκανικούς Πολέμους αναφέρεται ότι «Δεν ανευρέθη η αναφορά του ΓΕΣ ότι ο Στρατός θα κατευθυνθή προς Μοναστήριον, ούτε και η Διαταγή του Υπ. Στρατιωτικών, όπως στραφή προς Θεσσαλονίκην...»

2. Στην Μακεδονία τότε πολεμούσαν δύο στρατιές. Η μία κατευθύνονταν μέσω Κατερίνης, Βέροιας και Γιαννιτσών προς Θεσσαλονίκη και η άλλη μέσω Φλώρινας προς Μοναστήρι. Άρα ο Στρατός κινούνταν ταυτόχρονα σε δύο μέτωπα και δεν υπήρχε περίπτωση ο Κων/νος να βαδίσει προς Μοναστήρι κλπ. ανοησίες. Απόδειξη αυτού και το απόκομμα εφημερίδας της εποχής που περιγράφει τις μάχες που διεξάγονταν στην περιοχή της Φλώρινας, τις μέρες της κατάληψης της Θεσσαλονίκης.

3. Λέει το σχολικό βιβλίο, ότι «Την νύκτα της 24 προς 25 Οκτωβρίου...τηλεφωνεί μετά το μεσονύκτιον προς τον βασιλέα Γεώργιο». Το τηλεφώνημα στην πραγματικότητα έγινε μια μέρα αργότερα, τη νύχτα της 25 προς 26 Οκτωβρίου και συγκεκριμένα στις 26 Οκτωβρίου 1:00 π.μ. όπως προκύπτει και από τα δημοσιεύματα της 27ης Οκτ.1912 (που περιγράφουν τα γεγονότα της 26ης Οκτ.). Όπως φαίνεται και από το δημοσίευμα το τηλεφώνημα δεν έγινε για να πιεστεί ο Διάδοχος να κινηθεί ταχύτερα αλλά για να διασταυρώσει ο Βενιζέλος ότι όντως είχε καταληφθεί η Θεσσαλονίκη μιας και μερικές ώρες πριν είχε πάρει ανεπίσημο τηλεγράφημα από τον Γιδά, που έλεγε ότι η πόλη είχε καταληφθεί από τον Κων/νο. Και ήθελε να το διασταυρώσει για να μπορεί να αρχίσει και επίσημα να δέχεται συγχαρητήρια όπως μπορείτε να δείτε και στο απόκομμα της εφημερίδας.

4. Λέει το σχολικό βιβλίο ότι το τηλεφώνημα έγινε «μετά τας ειδήσεις περί της βουλγαρικής προελάσεως» ενώ "η ιστορία βρίθει αναφορών ότι οι Βούλγαροι ήταν έξω από την Θεσσαλονίκη" και στο τσακ την καταλάβαμε πρώτοι. Και αυτό είναι ψέματα μιας και οι Βούλγαροι στις 22 Οκτωβρίου είχαν καταλάβει την Ξάνθη ενώ την μέρα που εμείς ήμασταν έξω από την Θεσσαλονίκη αυτοί καταλάμβαναν την Δράμα!!!

5. Λέει αληθώς ότι ο Βενιζέλος έστειλε το γνωστό τηλεγράφημα 80200 στον Κων/νο ζητώντας του επιτακτικά να αποδεχθεί «την προσφερομήνην υμίν παράδοσιν της Θεσσαλονίκης» αλλά αφήνει να εννοηθεί ότι το έστειλε στις 25 Οκτωβρίου και δεν λέει ότι το έστειλε ξημερώματα της 27ης Οκτωβρίου στις 2:30 π.μ.. όταν η πόλη είχε καταληφθεί από την προηγούμενη μέρα!!! Παρακάτω θα αναφέρω γιατί το έστειλε παρόλο που όπως έγραψα πιο πάνω, ήξερε ότι η πόλη είχε καταληφθεί...και θα αναφέρω γιατί το επόμενο πρωί έστειλε τηλεγράφημα και ζητούσε να μην παραδοθεί αυτό που έστειλε τη νύχτα, δηλ το 80200 και τι του απάντησε ο Κων/νος.

Σε πιο πονηρές εκδόσεις της ιστορίας, γι' αυτούς που το μυαλό τους ήδη έχουν σχηματίσει την εικόνα του «Απελευθερωτή» της Θεσσαλονίκης Βενιζέλου, όπως αυτής της Γ' Λυκείου και συγκεκριμένα πάλι στο βιβλίο του καθηγητή γράφονται τα εξής:

«Η Κυβέρνηση, μη έχοντας ακόμη πληροφορηθεί την υπογραφή του πρωτοκόλλου για την παράδοση της Θεσσαλονίκης (σημείωση: έγινε στις 23.00' της 26ης Οκτωβρίου), λόγω δυσχερειών στα μέσα επικοινωνίας, ανησυχούσε μήπως οι Βούλγαροι προλάβουν και καταλάβουν πρώτοι την πόλη. Για το λόγο αυτό ο Πρωθυπουργός απέστειλε στις 02.30 της 27ης Οκτωβρίου προς τον Αρχιστράτηγο το παρακάτω τηλεγράφημα, με το οποίο τον διέτασσε να αποδεχθεί χωρίς καμία αναβολή την παράδοση: "Αρχηγόν Στρατού
Αρ. 80200. Παραγγέλλεσθε ν’ αποδεχθείτε την προαφερομένην υμίν παράδοσιν της Θεσσαλονίκης και εισέλθητε εις αυτήν άνευ τινός αναβολής. Καθιστώ Υμάς υπεύθυνον διά πάσαν αναβολήν έστω και στιγμής.
Αθήναι 27-Χ-12 ώρα 2.30' π.μ. Πρωθυπουργός Βενιζέλος.
Λίγο αργότερα όμως, την ίδια ημέρα, του γνωστοποιήθηκαν οι σχετικές αναφορές του Αρχιστράτηγου και έδωσε αμέσως εντολή να ανακληθεί η προηγούμενη διαταγή του, επειδή δεν ανταποκρινόταν πλέον στην κατάσταση. Η διαταγή όμως αυτή είχε ήδη φτάσει στο Γενικό Στρατηγείο και όταν έλαβε γνώση της ο Αρχηγός Στρατού, συνέταξε ο ίδιος την παρακάτω απάντηση, η οποία όμως τελικά δεν διαβιβάστηκε, γιατί στο μεταξύ ενημερώθηκε για την ακύρωση της διαταγής που προκάλεσε την αιτία της απαντήσεως αυτής.
'Συναισθάνομαι πλήρως την ευθύνην ήν φέρω και παρακαλώ εις το εξής να μη μοι υπομιμνήσκηται τούτο δι’ οιανδήποτε υπόθεσιν. Εάν ώφειλον ή ου να παραδεχθώ την παράδοσιν της Θεσσαλονίκης ήμην ο μόνος αρμόδιος να κρίνω ευρισκόμενος επιτόπου και επιβάλλων τους όρους. Απόδειξις δε το επιτευχθέν αποτέλεσμα.
Κωνσταντίνος ". Το πρωί της ίδιας ημέρας, 27 Οκτωβρίου, οι αντιπρόσωποι του Έλληνα Αρχιστράτηγου στη Θεσσαλονίκη υπέγραψαν με τον Αρχηγό του Τουρκικού Στρατού συμπληρωματικό πρωτόκολλο με το οποίο ρυθμίζονταν διάφορες λεπτομέρειες που αφορούσαν την παράδοση του Τουρκικού Στρατού και την κατάληψη της Θεσσαλονίκης. [...] Τις μεσημβρινές ώρες εισήλθε στη Θεσσαλονίκη το Απόσπασμα Ευζώνων με τμήμα Ιππικού και κατευθύνθηκε στους εκεί στρατώνες.
Γενικό Επιτελείο Στρατού / Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, Επίτομη Ιστορία των Βαλκανικών Πολέμων 1912-1913, Αθήνα 1987, σ. 62»

Εδώ λοιπόν οι παραχαράκτες της ιστορίας παραδέχονται ότι ο Κων/νος δεν μπήκε στη Θεσ/νίκη μετά από πιέσεις του Βενιζέλου, αλλά πάλι δεν μπορούνε να αποφύγουν τα ψέματα προκειμένου να συντηρήσουν τον μύθο του Βενιζέλου.
Το ότι ο Κων/νος έστειλε την απάντηση, που αυτοί λένε ότι δεν εστάλη τελικά, φαίνεται από την «Πολεμική Έκθεση του ΓΕΣ» του 1932. Λοιπόν τα γεγονότα έχουν ως εξής:

Στις 26.10.1912 στις 4:05μ.μ. ο Βενιζέλος στέλνει τηλεγράφημα προς την V Μεραρχία Κοζάνης στο οποίο λέει «Ταύτην στιγμήν ελήφθη τηλεγράφημα εκ τηλεγραφείου Γιδά (Σ.Σ. εκεί ήταν το Αρχηγείο του Κων/νου) αγγέλον κατάληψιν Θεσσαλονίκης παρ' ημετέρου στρατού...» άρα το απόγευμα της 26ης Οκτωβρίου ξέρει ότι η Θεσσαλονίκη έχει καταληφθεί. Μετά από 10 ώρες στις 27.10.1912, στις 2:30π.μ. στέλνει τηλεγράφημα (αρ.80200) προς Κων/νο και του ζητάει να αποδεχθεί τούς όρους παράδοσης των Τούρκων και να τελειώνει, ενώ ξέρει ότι η πόλη έχει καταληφθεί...στις 27.10.1912 στις 8.20π.μ. ενημερώνεται και επίσημα ότι η Θεσσαλονίκη κατελήφθη και ο Βασιλιάς κατευθύνεται προς την πόλη. Μετά από καθυστέρηση 6 ωρών και αφού κατάλαβε ότι θα γινόταν ρόμπα, μιας και οι εφημερίδες είχαν κυκλοφορήσει και μιλούσαν για κατάληψη της Θεσσαλονίκης και ότι ο Βασιλιάς κατευθύνονταν προς την πόλη , στις 2μ.μ. ζητάει να μην κοινοποιηθεί στον Κων/νο το τηλεγράφημα 80200 που έστειλε τη νύχτα «μιας και δεν ανταποκρίνεται πια στις περιστάσεις». Αυτό όμως είχε δοθεί ήδη και ο Κων/νος του απάντησε δεόντως . Όλα αυτά όπως είπαμε σύμφωνα με Έκθεση του Υπ. Στρατιωτικών του 1932 όταν στην εξουσία ήταν ο ίδιος ο Βενιζέλος...

Αυτό όμως είναι το λιγότερο μπροστά στο επόμενο. Ενώ λοιπόν μας πιπιλίζουν το μυαλό ότι ο Βενιζέλος πίεσε τον Κων/νο να κατευθυνθεί και να καταλάβει την Θεσσαλονίκη παρακάτω δείτε το τηλεγράφημα του Βενιζέλου προ τον Κων/νο από τις 25 Οκτωβρίου όταν ο Κων/νος βάδιζε προς Θεσσαλονίκη, όπου του ζητάει να στείλει μια Μεραρχία στα Σέρβια, στην Κοζάνη, προφανώς για να ενισχυθεί η Στρατιά που κατευθύνονταν προς Μοναστήρι!!!

Η πλήρης παραχάραξη της ιστορίας λοιπόν, μιας και ενώ

σήμερα μαθαίνουμε ότι δήθεν ο Βενιζέλος «απαγόρευσε» στον Κων/νο να βαδίσει προς Μοναστήρι,

η πραγματικότητα είναι ότι ο Βενιζέλος ζήτησε να φύγει μια Μεραρχία από αυτές που ήταν έξω από την Θεσσαλονίκη και να πάει στην Κοζάνη!!!

Ποιος ζήτησε λοιπόν να φύγει στρατός από την Θεσσαλονίκη και να πάει στην Κοζάνη και γιατί;

Ο λόγος μάλλον προφανής...δεν θεωρούσε ότι έπρεπε να ασχοληθεί ο Ελληνικός Στρατός με την «Εβραιούπολη», όπως την αποκαλούσε χαρακτηριστικά, άσχετα αν μετά το κύμα ενθουσιασμού που προκάλεσε η κατάληψη της πόλης εκμεταλλεύτηκε με επιτυχία το γεγονός και σήμερα παρουσιάζεται σαν απελευθερωτής της πόλης...

Η ιστορική αλήθεια λοιπόν όπως περιγράφεται και στις εφημερίδες της εποχής είναι ότι μετά την μάχη των Γιαννιτσών στις 22 Οκτωβρίου ο Κων/νος με τον Στρατό κατευθύνθηκαν προς την Θεσσαλονίκη, καταδιώκοντας τα υπολείμματα του Τούρκικου Στρατού . Οι εφημερίδες μιλούσαν για παράδοση από τις 24 Οκτωβρίου και μάλιστα είχαν και έτοιμες τις εκδόσεις μια βδομάδα πριν την κατάληψη της πόλης. Όταν ο Ελληνικός Στρατός βρισκόταν έξω από την πόλη οι Βούλγαροι καταλάμβαναν τη Δράμα και ουδεμία συμβολή στην κατάληψη δεν είχε ο Υπ. Στρατιωτικών Βενιζέλος...

την Θεσσαλονίκη την απελευθέρωσε ο Κων/νος και όχι ο Βενιζέλος όπως από τότε μας παραμυθιάζουν οι Άγγλοι

ΥΓ. Το αφιέρωμα για τον «Εθνάρχη», ως το 1915, διαβάστε το εδώ