Ολυμπιακοί Αγώνες - Αθήνα 2004! Μια φράση που κάθε γράμμα της, το οποίο τη συνθέτει, κοστίζει κάτι εκατομμύρια ευρώ! Εκατομμύρια που όσα χρόνια κι αν περάσουν δεν θα υπάρξει κάποιος λογικός αριθμός που θα αντικατοπτρίζει την αξία τους. Πρώτον, γιατί δεν μπορεί ν’ αξιολογήσει κάποιος αν το κόστος των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας είναι μόνο το κόστος της διοργάνωσης ή η δαπάνη για την κατασκευή των εγκαταστάσεων ή το κόστος συντήρησης των εγκαταστάσεων;
Δεύτερον, αν πρέπει να υπολογίσει και το κόστος κατασκευής παράπλευρων έργων. Αν πρέπει να χρεώσει στη διοργάνωση των Αγώνων και την κατασκευή των έργων της Αττικής οδού ή του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» ή ενός από τα σύγχρονα σκάνδαλα της ελληνικής κοινωνίας, της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ κ. Σημίτη, που ακούει στο όνομα «C4i», το σύστημα ασφάλειας που ποτέ δεν λειτούργησε αν και πληρώθηκε προκαταβολικά, το ποσό - «μαμούθ» των 255.000.000 εκατ. ευρώ!
Φυσικά, στον τομέα της ασφάλειας δεν ξοδεύτηκαν μόνο τα χρήματα για το C4i. Το ποσό που δαπανήθηκε είναι περισσότερα από κάθε άλλη Ολυμπιάδα, ακόμη κι εκείνη του Πεκίνου που ακολούθησε. Το κόστος αγγίζει επισήμως το 1,3 δισ. ευρώ μαζί με τις υπηρεσίες των συμβούλων, αλλά χωρίς να υπολογίζονται τα κόστη για 70 φορείς του Δημοσίου! Αρχίσαμε όμως να παραθέτουμε τα …ψιλά ποσά. Ακόμη δεν μπήκαμε στο μεγάλο «φαγοπότι» που στήθηκε γύρω από την… επιχείρηση Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας, ενώ ακόμα και σήμερα το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου δεν μπορεί να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει αν το κόστος των Ολυμπιακών Αγώνων αγγίζει τα 30 δισ. με σκανδαλώδεις και αδιαφανείς υπερβάσεις…
Έξι χρόνια μετά κανένας δεν έχει καταλήξει σε μια σαφή και συνολική κοστολόγηση του εγχειρήματος. Το Νοέμβριο του 2004 η τότε κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ανακοίνωσε κόστος 8,95 δισ. ευρώ, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται δαπάνες για την κατασκευή έργων που ολοκληρώθηκαν ή επισπεύτηκαν λόγω των Αγώνων, π.χ. όπως προείπαμε η Αττική Οδός, το Τραμ, ο Προαστιακός και άλλα κοινωφελή έργα.
Η Standard & Poor’s, αργότερα, πάλι επί κυβερνήσεως Νέας Δημοκρατίας, ανέβασε το κόστος στα 11,27 δισ. ευρώ ή 6% του ελληνικού ΑΕΠ.
Ακόμη όμως και σήμερα υπάρχουν σημαντικά έργα που δεν έχουν καν αποπληρωθεί, όπως το Ολυμπιακό Χωριό, ενώ μόνο στον τομέα του Τουρισμού ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε η πρόβλεψη ότι θα υπάρξει διπλασιασμός των εσόδων και αύξηση από τα 10 στα 20 δισ. ευρώ ετησίως.
Εκτιμήσεις ανεβάζουν το τελικό κόστος μεταξύ των 20-30 δισ. ευρώ αν συμπεριληφθούν δαπάνες που δεν θα γίνονταν ποτέ ή θα περνούσαν από λιγότερο ταχύρυθμες διαδικασίες, αν δεν υπήρχε η χρονική πίεση, όπως υποχρεώθηκε η Νέα Δημοκρατία, για να τελέσει τους Αγώνες και να αποφύγει τις κόκκινες κάρτες της Λοζάννης, να τελειώσει άρον - άρον τις εγκαταστάσεις με διπλά και τριπλά μεροκάματα.
Επίσημα το κράτος κατεβάζει το νούμερο του κόστους των εγκαταστάσεων των Ολυμπιακών Αγώνων σε 10 δισ. Με βάση λίστα του ίδιου του υπουργείου Οικονομίας το 2005, ο αρχικός προϋπολογισμός 19 εγκαταστάσεων στο «φάκελο διεκδίκησης», που ’χε καταθέσει η κυβέρνηση Σημίτη, ήταν 181,7 εκ. ευρώ. Στην αναθεώρηση το 2000 η κυβέρνηση Σημίτη υπερδιπλασίασε το κόστος των εγκαταστάσεων φτάνοντας τα 371,1 εκ. ευρώ, ενώ το τελικό κόστος διογκώθηκε με τις υπερβάσεις που έγιναν, στα 1.540 εκ. ευρώ!
Όπως γίνεται αντιληπτό, δεν υπήρχε κανένας προγραμματισμός. Όλα έγιναν χύμα! Από την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων και την κατασκευή των εγκαταστάσεών τους μέχρι και την αξιοποίηση των εγκαταστάσεων. Αυτή κι αν ήταν χύμα. Δεν υπήρχε κανένας σχεδιασμός για το πώς αυτά τα έργα θα αξιοποιηθούν στη συνέχεια από τους εργαζομένους και τη νεολαία, πώς θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη του λαϊκού αθλητισμού, στην ευημερία του λαού. Αντίθετα, εξαρχής στόχος ήταν η κατασκευή πελώριων και πανάκριβων εγκαταστάσεων μόνο για τις μέρες των Ολυμπιακών Αγώνων, για τα κέρδη των μεγαλοεργολάβων και τα συμφέροντα των πολυεθνικών και των χορηγών.
Νέο «πάρτι» για την αξιοποίηση
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν έχουν σχέση με την ευγενή άμιλλα και τα λοιπά «Ολυμπιακά ιδεώδη», αλλά έχουν ταυτιστεί στη συνείδηση του κόσμου με την ολοκληρωτική εμπορευματοποίηση, τα αναβολικά και το τεράστιο οικονομικό αλισβερίσι. Μετά το τέλος των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας κι ενώ η σκυτάλη είχε περάσει από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ στις κυβερνήσεις της Ν.Δ., ξεκίνησε το νέο «πάρτι» της μετα-Ολυμπιακής αξιοποίησης των εγκαταστάσεων.
Το όχημα για το ξεπούλημα των εγκαταστάσεων ακούει στο όνομα «Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε.» και ιδρύθηκε το 2002 με νόμο του ΠΑΣΟΚ. Είχε… φροντίσει και γι’ αυτό το ΠΑΣΟΚ, αφού πρόβλεπε ότι θα παρέμενε στη κυβέρνηση, στην οποία τελικά επανήλθε δριμύτερο. Στο μεταξύ, τα «φιλέτα» από αθλητικές εγκαταστάσεις μετατρέπονται σε εμπορικά κέντρα…
Η μοναδική σχέση που έχει η Αθήνα με τη Βαρκελώνη στη μετα-Ολυμπιακή αξιοποίηση είναι ότι την επισκέφθηκε ο «αρχιτέκτονας της Βαρκελώνης» Τζουζέπ Ασεμπίλιο. Μαζί με τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου επισκέφθηκαν τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις του Ελληνικού και του Φαλήρου, συνοδευόμενοι από τους υπουργούς Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη και Πολιτισμού και Τουρισμού Πάνο Γερουλάνο.
Καμία άλλη σχέση δεν υπάρχει. Μια ακόμη χαμένη ευκαιρία, που κόστισε ακριβά, με τις συνολικές δαπάνες, πάγιες και λειτουργικές, όσον αφορά τις Ολυμπιακές δραστηριότητες της Αθήνας, οι οποίες φτάνουν τελικά τα 11,3 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τους πιο αισιόδοξους και μόνο το 20,1% από αυτές καλύπτεται με την ιδιωτική χρηματοδότηση.
Η δαπάνη σε ποσοστό έφτασε στο 30% αυτής του Πεκίνου και στο 50% της προβλεπομένης για το Λονδίνο, το οποίο από τώρα άρχισε το «ψαλίδισμα» των εξόδων. Ως ποσοστό επί του ΑΕΠ το κόστος έφτασε στο 4,4%, ενώ αντίστοιχα στη Βαρκελώνη στο 1,6% και στο Σίδνεϊ στο 1,5% του ΑΕΠ. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού, επιβάρυναν το έλλειμμα του 2004 κατά 1,37% του ΑΕΠ. Είναι «ένοχοι» κατά ένα μέρος για το χρέος της Ελλάδας που αγγίζει τα 340 εκ. ευρώ περίπου.
Τα Ολυμπιακά ακίνητα λοιπόν, παρά τις αρχικές διακηρύξεις, στην πλειοψηφία τους αλλάζουν χρήση και από αθλητικές εγκαταστάσεις μετατρέπονται σε τεράστια κέντρα για εμπορικές και ψυχαγωγικές χρήσεις.
Μπάντμιντον και «Golden Hall»
Το γήπεδο Μπάντμιντον στο Γουδί έχει στόχο να μετατραπεί σε ένα σημαντικό πολιτιστικό πόλο για την πρωτεύουσα. Η πρώτη εταιρεία που ανέλαβε την εκμετάλλευση Ολυμπιακής εγκατάστασης, η «Athens Badminton Cultural Development», δημιούργησε ένα θέατρο 2.500 θέσεων, που θα λειτουργεί για 20 χρόνια με ετήσιο μίσθωμα της τάξης των 610.000 ευρώ.
Το μίσθωμα αυτό είναι και το μοναδικό που πληρώνει ο μισθωτής, καθώς οι υπόλοιποι μισθωτές δεν πληρώνουν αφού ισχυρίζονται ότι το κράτος δεν έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του.
Η παραχώρηση του Διεθνούς Κέντρου Ραδιοτηλεόρασης στο Μαρούσι χαρακτηρίζεται επιτυχημένη επιχείρηση. Λειτουργεί το «Golden Hall», το οποίο μετέτρεψε η εταιρεία «Lamda Development», η οποία ανέλαβε την εκμετάλλευση της εγκατάστασης για 40 χρόνια και καταβάλλει το μίσθωμα κανονικά ανά τρίμηνο, περίπου 2 εκατ. ευρώ.
Πάντως, στο τμήμα της ίδιας εγκατάστασης, όπου προβλέπεται να εγκατασταθεί και το Ολυμπιακό Μουσείο οι εργασίες δεν έχουν προχωρήσει και δεν θα προχωρήσουν, αφού η κυβέρνηση προσανατολίζεται για την ανακατασκευή του μισού κτιρίου σε γραφεία, όπως μας εξηγεί ο πρόεδρος των Ολυμπιακών Ακινήτων Γιώργος Παναγιώτου, σε μια συνέντευξη την οποία ο «Α.Τ.» θα παρουσιάσει την ερχόμενη εβδομάδα.
Εξάλλου, το Κέντρο Τύπου στο Μαρούσι φιλοξενεί το υπουργείο Υγείας, το γυμναστήριο της Νίκαιας παραχωρήθηκε για 40 χρόνια στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, το γυμναστήριο των Άνω Λιοσίων την Ακαδημία Πολιτισμού, το σκοπευτήριο στο Μαρκόπουλο παραχωρήθηκε στην Ελληνική Αστυνομία. Το γήπεδο ξιφασκίας νοικιάζεται από την «Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε.» για εκθέσεις και εκδηλώσεις, όπως και το γήπεδο σόφτμπολ στο Ελληνικό.
Επίσης, οι εγκαταστάσεις, που είναι ανοικτά στάδια και βρίσκονται σε Βόλο, Πάτρα και Ηράκλειο, δεν μπορούσαν να αλλάξουν χρήση και μόνο αθλητικές δραστηριότητες μπορεί να συνεχίσουν να φιλοξενούν, ενώ παραχωρήθηκαν στους δήμους και μπήκαν τέτοιοι όροι -μεταξύ των οποίων ότι ο φορέας διαχείρισης που συστήνεται είναι Ανώνυμη Εταιρεία- οι οποίοι προβλέπουν την προσθήκη εμπορικών χρήσεων όπου είναι δυνατό, ώστε να εξασφαλιστεί η «βιωσιμότητά» τους, δηλαδή τα έξοδα λειτουργίας τους. Στην ουσία το πρόγραμμα μετα-Ολυμπιακής αξιοποίησης αφορά μόλις έξι εγκαταστάσεις.
Αμιγώς αθλητικές είναι οι εγκαταστάσεις στο ΟΑΚΑ και το ΣΕΦ, όπου φιλοξενούνται κυρίως ποδόσφαιρο και μπάσκετ, το κωπηλατοδρόμιο του Σχοινιά, που αποτελεί ένα από τα τρία βασικά προπονητικά κέντρα της Διεθνούς Κωπηλατικής Ομοσπονδίας και χρησιμοποιείται από τις ομοσπονδίες κανόε καγιάκ, σλάλομ και κωπηλασίας.
Ο Σχοινιάς είναι ένα κέντρο άθλησης, αναψυχής και διαπαιδαγώγησης. Είναι ίσως η μοναδική εγκατάσταση που αρχίζει να βγάζει τα λεφτά που πλήρωσε ο ελληνικός λαός. Το Ιππικό Κέντρο στο Μαρκόπουλο έχει παραχωρηθεί στην Ελληνική Ιππική Ομοσπονδία και τη Φίλιππο Ενωση και φιλοξενεί τον ΟΔΙΕ, η Ναυταθλητική Μαρίνα Φαλήρου παραχωρήθηκε στο Δήμο Καλλιθέας και 70 θέσεις στην ελληνική ιστιοπλοϊκή ομοσπονδία, το γήπεδο μπέιζμπολ στο Ελληνικό παραχωρήθηκε στον Εθνικό, ενώ η χρήση του ανοιχτού σταδίου χόκεϊ επίσης στο Ελληνικό παραχωρήθηκε στην ελληνική ομοσπονδία χόκεϊ για τα δύο χρόνια.
Γήπεδα που ξεράθηκαν απέναντι από την Τροχαία του Ελληνικού είναι το κέρδος έξι χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ερημιά, εγκατάλειψη είναι οι ηπιότεροι χαρακτηρισμοί. Εξάλλου είναι γνωστή η περιπέτεια όσων παρέλαβαν τις εργατικές κατοικίες του Ολυμπιακού Χωριού, που έμπλεξαν μέσα σ’ έναν κυκεώνα κακοτεχνιών…
Παραχωρήσεις που «βαλτώνουν»
Έξι χρόνια μετά την τέλεση των Ολυμπιακών βαλτώνουν παραχωρήσεις εγκαταστάσεων που έχουν καταντήσει ρημαγμένα κτίρια. Στον «αέρα» παραμένουν οι παραχωρήσεις των εγκαταστάσεων του μπιτς βόλεϊ στο Παλαιό Φάληρο, του γυμναστηρίου στο Γαλάτσι, που προβλέπεται να μετατραπεί σε σύμπλεγμα χώρων εμπορίου, ψυχαγωγίας, αναψυχής και αθλητικών δραστηριοτήτων, ενώ άγνωστη παραμένει η τύχη του ιστιοπλοϊκού κέντρου του Αγίου Κοσμά που προβλέπεται η μετατροπή του σε ψυχαγωγικό και εμπορικό συγκρότημα, αλλά και η δημιουργία πρότυπου υδροπάρκου στο σλάλομ κανόε καγιάκ στο Ελληνικό.
Σε εκκρεμότητα παραμένει και η αξιοποίηση του γηπέδου τάε κβο ντο στο Φάληρο, όπου σχεδιαζόταν να δημιουργηθεί διεθνές συνεδριακό κέντρο. Το πιο μεγαλόπνοο σχέδιο της «Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε.» έχει κι αυτό βαλτώσει. Αν και ο αρχικός σχεδιασμός ήθελε ο ανάδοχος να έχει αναδειχθεί ως το... Φεβρουάριο του 2008, ώστε το νέο διεθνές κέντρο να φιλοξενήσει τις πρώτες συνεδριακές εκδηλώσεις από το Σεπτέμβριο του 2009, τίποτε δεν προχώρησε και ούτε προβλέπεται να γίνει σύντομα.
Όσο για το πολυδιαφημισμένο παραλιακό μέτωπο από το Φάληρο μέχρι το Ελληνικό και την απελευθέρωση της παραλίας για τους πολίτες της πρωτεύουσας παραμένει στον «πάγο», παρά τις εξαγγελίες και του πρωθυπουργού.
Μηδαμινά τουριστικά οφέλη για Αθήνα
Η Αθήνα δεν έχασε μονάχα την ευκαιρία να αξιοποιήσει τις εγκαταστάσεις των Ολυμπιακών Αγώνων αλλά ήταν και μηδενικά τα τουριστικά οφέλη. Στη μοναδική βιομηχανία που διαθέτει η χώρα μας αποτύχαμε. Μελέτη του υπουργείου Οικονομίας, επί εποχής Αλογοσκούφη, αποφαίνεται ότι ο Νομός Αττικής δεν κατάφερε να κεφαλαιοποιήσει τουριστικά το 2004, σε αντίθεση με τη Βαρκελώνη, επειδή δεν υπήρχε σχεδιασμός για την «επόμενη ημέρα».
Αντίθετα, ο νομός επιβαρύνθηκε πληθυσμιακά, καθώς πλήθος μεταναστών συνέρευσε για να εργαστεί στα Ολυμπιακά έργα, αυξάνοντας σήμερα την ανεργία στον κατασκευαστικό κλάδο που αργοπεθαίνει.
Σύμφωνα με την έκθεση που έστειλε στις Βρυξέλλες το 2007 η τότε κυβέρνηση για την έγκριση του Προγράμματος Αττική του νέου Κοινοτικού πακέτου (ΕΣΠΑ), οι υποδομές και η προβολή της Αττικής λόγω Αγώνων δεν έφεραν οφέλη. Ο λόγος είναι ότι «δεν έχουν ακόμη αξιοποιηθεί επαρκώς οι Ολυμπιακές εγκαταστάσεις με νέες χρήσεις, οι οποίες, σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να συμβάλουν στην αναβάθμιση του τουρισμού της Αττικής».
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι… «γενικά, η Αθήνα δεν έχει κατορθώσει να κεφαλαιοποιήσει ακόμα την επιτυχή διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων για την ανάπτυξη του τουρισμού». Στην Ελλάδα η αύξηση του «τζίρου» στην τουριστική βιομηχανία, στην ατμομηχανή του ελληνικού ιδιωτικού τομέα, ήταν οριακή. Τη διετία 2005-2006 επιτεύχθηκε μια ανακοπή …«της φθίνουσας πορείας», ενώ, σύμφωνα με τη μελέτη στη Βαρκελώνη, ο αριθμός των επισκεπτών μεταξύ 1992-2000 αυξήθηκε κατά 67,6% και στο Σίδνεϊ μεταξύ 2001 και 2003 διοργανώθηκαν 97 διεθνή συνέδρια με 135.250 επισκέπτες.
Η έκθεση επισημαίνει την «έως σήμερα έλλειψη σχεδιασμού mega-γεγονότων στην Αττική, μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, έτσι ώστε να τοποθετηθεί η Αθήνα στον ανταγωνισμό των ευρωπαϊκών μητροπόλεων ως πόλων υποδοχής 12μηνου τουρισμού». Η Αθήνα δεν μπόρεσε να γίνει πόλος έλξης Ευρωπαίων για τον τουρισμό του Σαββατοκύριακου (city break) με ετήσια πρόσθετα τουριστικά έσοδα της τάξης των 10 δισ. ευρώ ποσό που είναι διπλάσιο του 2000, με 445.000 προβλεπόμενες νέες θέσεις εργασίας. Αντίθετα έπεσε στον γκρεμό…
Έξι χρόνια μετά κανένας δεν έχει καταλήξει σε μια σαφή και συνολική κοστολόγηση του εγχειρήματος. Το Νοέμβριο του 2004 η τότε κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ανακοίνωσε κόστος 8,95 δισ. ευρώ, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται δαπάνες για την κατασκευή έργων που ολοκληρώθηκαν ή επισπεύτηκαν λόγω των Αγώνων, π.χ. όπως προείπαμε η Αττική Οδός, το Τραμ, ο Προαστιακός και άλλα κοινωφελή έργα.
Η Standard & Poor’s, αργότερα, πάλι επί κυβερνήσεως Νέας Δημοκρατίας, ανέβασε το κόστος στα 11,27 δισ. ευρώ ή 6% του ελληνικού ΑΕΠ.
Ακόμη όμως και σήμερα υπάρχουν σημαντικά έργα που δεν έχουν καν αποπληρωθεί, όπως το Ολυμπιακό Χωριό, ενώ μόνο στον τομέα του Τουρισμού ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε η πρόβλεψη ότι θα υπάρξει διπλασιασμός των εσόδων και αύξηση από τα 10 στα 20 δισ. ευρώ ετησίως.
Εκτιμήσεις ανεβάζουν το τελικό κόστος μεταξύ των 20-30 δισ. ευρώ αν συμπεριληφθούν δαπάνες που δεν θα γίνονταν ποτέ ή θα περνούσαν από λιγότερο ταχύρυθμες διαδικασίες, αν δεν υπήρχε η χρονική πίεση, όπως υποχρεώθηκε η Νέα Δημοκρατία, για να τελέσει τους Αγώνες και να αποφύγει τις κόκκινες κάρτες της Λοζάννης, να τελειώσει άρον - άρον τις εγκαταστάσεις με διπλά και τριπλά μεροκάματα.
Επίσημα το κράτος κατεβάζει το νούμερο του κόστους των εγκαταστάσεων των Ολυμπιακών Αγώνων σε 10 δισ. Με βάση λίστα του ίδιου του υπουργείου Οικονομίας το 2005, ο αρχικός προϋπολογισμός 19 εγκαταστάσεων στο «φάκελο διεκδίκησης», που ’χε καταθέσει η κυβέρνηση Σημίτη, ήταν 181,7 εκ. ευρώ. Στην αναθεώρηση το 2000 η κυβέρνηση Σημίτη υπερδιπλασίασε το κόστος των εγκαταστάσεων φτάνοντας τα 371,1 εκ. ευρώ, ενώ το τελικό κόστος διογκώθηκε με τις υπερβάσεις που έγιναν, στα 1.540 εκ. ευρώ!
Όπως γίνεται αντιληπτό, δεν υπήρχε κανένας προγραμματισμός. Όλα έγιναν χύμα! Από την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων και την κατασκευή των εγκαταστάσεών τους μέχρι και την αξιοποίηση των εγκαταστάσεων. Αυτή κι αν ήταν χύμα. Δεν υπήρχε κανένας σχεδιασμός για το πώς αυτά τα έργα θα αξιοποιηθούν στη συνέχεια από τους εργαζομένους και τη νεολαία, πώς θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη του λαϊκού αθλητισμού, στην ευημερία του λαού. Αντίθετα, εξαρχής στόχος ήταν η κατασκευή πελώριων και πανάκριβων εγκαταστάσεων μόνο για τις μέρες των Ολυμπιακών Αγώνων, για τα κέρδη των μεγαλοεργολάβων και τα συμφέροντα των πολυεθνικών και των χορηγών.
Νέο «πάρτι» για την αξιοποίηση
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν έχουν σχέση με την ευγενή άμιλλα και τα λοιπά «Ολυμπιακά ιδεώδη», αλλά έχουν ταυτιστεί στη συνείδηση του κόσμου με την ολοκληρωτική εμπορευματοποίηση, τα αναβολικά και το τεράστιο οικονομικό αλισβερίσι. Μετά το τέλος των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας κι ενώ η σκυτάλη είχε περάσει από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ στις κυβερνήσεις της Ν.Δ., ξεκίνησε το νέο «πάρτι» της μετα-Ολυμπιακής αξιοποίησης των εγκαταστάσεων.
Το όχημα για το ξεπούλημα των εγκαταστάσεων ακούει στο όνομα «Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε.» και ιδρύθηκε το 2002 με νόμο του ΠΑΣΟΚ. Είχε… φροντίσει και γι’ αυτό το ΠΑΣΟΚ, αφού πρόβλεπε ότι θα παρέμενε στη κυβέρνηση, στην οποία τελικά επανήλθε δριμύτερο. Στο μεταξύ, τα «φιλέτα» από αθλητικές εγκαταστάσεις μετατρέπονται σε εμπορικά κέντρα…
Η μοναδική σχέση που έχει η Αθήνα με τη Βαρκελώνη στη μετα-Ολυμπιακή αξιοποίηση είναι ότι την επισκέφθηκε ο «αρχιτέκτονας της Βαρκελώνης» Τζουζέπ Ασεμπίλιο. Μαζί με τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου επισκέφθηκαν τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις του Ελληνικού και του Φαλήρου, συνοδευόμενοι από τους υπουργούς Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη και Πολιτισμού και Τουρισμού Πάνο Γερουλάνο.
Καμία άλλη σχέση δεν υπάρχει. Μια ακόμη χαμένη ευκαιρία, που κόστισε ακριβά, με τις συνολικές δαπάνες, πάγιες και λειτουργικές, όσον αφορά τις Ολυμπιακές δραστηριότητες της Αθήνας, οι οποίες φτάνουν τελικά τα 11,3 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τους πιο αισιόδοξους και μόνο το 20,1% από αυτές καλύπτεται με την ιδιωτική χρηματοδότηση.
Η δαπάνη σε ποσοστό έφτασε στο 30% αυτής του Πεκίνου και στο 50% της προβλεπομένης για το Λονδίνο, το οποίο από τώρα άρχισε το «ψαλίδισμα» των εξόδων. Ως ποσοστό επί του ΑΕΠ το κόστος έφτασε στο 4,4%, ενώ αντίστοιχα στη Βαρκελώνη στο 1,6% και στο Σίδνεϊ στο 1,5% του ΑΕΠ. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού, επιβάρυναν το έλλειμμα του 2004 κατά 1,37% του ΑΕΠ. Είναι «ένοχοι» κατά ένα μέρος για το χρέος της Ελλάδας που αγγίζει τα 340 εκ. ευρώ περίπου.
Τα Ολυμπιακά ακίνητα λοιπόν, παρά τις αρχικές διακηρύξεις, στην πλειοψηφία τους αλλάζουν χρήση και από αθλητικές εγκαταστάσεις μετατρέπονται σε τεράστια κέντρα για εμπορικές και ψυχαγωγικές χρήσεις.
Μπάντμιντον και «Golden Hall»
Το γήπεδο Μπάντμιντον στο Γουδί έχει στόχο να μετατραπεί σε ένα σημαντικό πολιτιστικό πόλο για την πρωτεύουσα. Η πρώτη εταιρεία που ανέλαβε την εκμετάλλευση Ολυμπιακής εγκατάστασης, η «Athens Badminton Cultural Development», δημιούργησε ένα θέατρο 2.500 θέσεων, που θα λειτουργεί για 20 χρόνια με ετήσιο μίσθωμα της τάξης των 610.000 ευρώ.
Το μίσθωμα αυτό είναι και το μοναδικό που πληρώνει ο μισθωτής, καθώς οι υπόλοιποι μισθωτές δεν πληρώνουν αφού ισχυρίζονται ότι το κράτος δεν έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του.
Η παραχώρηση του Διεθνούς Κέντρου Ραδιοτηλεόρασης στο Μαρούσι χαρακτηρίζεται επιτυχημένη επιχείρηση. Λειτουργεί το «Golden Hall», το οποίο μετέτρεψε η εταιρεία «Lamda Development», η οποία ανέλαβε την εκμετάλλευση της εγκατάστασης για 40 χρόνια και καταβάλλει το μίσθωμα κανονικά ανά τρίμηνο, περίπου 2 εκατ. ευρώ.
Πάντως, στο τμήμα της ίδιας εγκατάστασης, όπου προβλέπεται να εγκατασταθεί και το Ολυμπιακό Μουσείο οι εργασίες δεν έχουν προχωρήσει και δεν θα προχωρήσουν, αφού η κυβέρνηση προσανατολίζεται για την ανακατασκευή του μισού κτιρίου σε γραφεία, όπως μας εξηγεί ο πρόεδρος των Ολυμπιακών Ακινήτων Γιώργος Παναγιώτου, σε μια συνέντευξη την οποία ο «Α.Τ.» θα παρουσιάσει την ερχόμενη εβδομάδα.
Εξάλλου, το Κέντρο Τύπου στο Μαρούσι φιλοξενεί το υπουργείο Υγείας, το γυμναστήριο της Νίκαιας παραχωρήθηκε για 40 χρόνια στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, το γυμναστήριο των Άνω Λιοσίων την Ακαδημία Πολιτισμού, το σκοπευτήριο στο Μαρκόπουλο παραχωρήθηκε στην Ελληνική Αστυνομία. Το γήπεδο ξιφασκίας νοικιάζεται από την «Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε.» για εκθέσεις και εκδηλώσεις, όπως και το γήπεδο σόφτμπολ στο Ελληνικό.
Επίσης, οι εγκαταστάσεις, που είναι ανοικτά στάδια και βρίσκονται σε Βόλο, Πάτρα και Ηράκλειο, δεν μπορούσαν να αλλάξουν χρήση και μόνο αθλητικές δραστηριότητες μπορεί να συνεχίσουν να φιλοξενούν, ενώ παραχωρήθηκαν στους δήμους και μπήκαν τέτοιοι όροι -μεταξύ των οποίων ότι ο φορέας διαχείρισης που συστήνεται είναι Ανώνυμη Εταιρεία- οι οποίοι προβλέπουν την προσθήκη εμπορικών χρήσεων όπου είναι δυνατό, ώστε να εξασφαλιστεί η «βιωσιμότητά» τους, δηλαδή τα έξοδα λειτουργίας τους. Στην ουσία το πρόγραμμα μετα-Ολυμπιακής αξιοποίησης αφορά μόλις έξι εγκαταστάσεις.
Αμιγώς αθλητικές είναι οι εγκαταστάσεις στο ΟΑΚΑ και το ΣΕΦ, όπου φιλοξενούνται κυρίως ποδόσφαιρο και μπάσκετ, το κωπηλατοδρόμιο του Σχοινιά, που αποτελεί ένα από τα τρία βασικά προπονητικά κέντρα της Διεθνούς Κωπηλατικής Ομοσπονδίας και χρησιμοποιείται από τις ομοσπονδίες κανόε καγιάκ, σλάλομ και κωπηλασίας.
Ο Σχοινιάς είναι ένα κέντρο άθλησης, αναψυχής και διαπαιδαγώγησης. Είναι ίσως η μοναδική εγκατάσταση που αρχίζει να βγάζει τα λεφτά που πλήρωσε ο ελληνικός λαός. Το Ιππικό Κέντρο στο Μαρκόπουλο έχει παραχωρηθεί στην Ελληνική Ιππική Ομοσπονδία και τη Φίλιππο Ενωση και φιλοξενεί τον ΟΔΙΕ, η Ναυταθλητική Μαρίνα Φαλήρου παραχωρήθηκε στο Δήμο Καλλιθέας και 70 θέσεις στην ελληνική ιστιοπλοϊκή ομοσπονδία, το γήπεδο μπέιζμπολ στο Ελληνικό παραχωρήθηκε στον Εθνικό, ενώ η χρήση του ανοιχτού σταδίου χόκεϊ επίσης στο Ελληνικό παραχωρήθηκε στην ελληνική ομοσπονδία χόκεϊ για τα δύο χρόνια.
Γήπεδα που ξεράθηκαν απέναντι από την Τροχαία του Ελληνικού είναι το κέρδος έξι χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ερημιά, εγκατάλειψη είναι οι ηπιότεροι χαρακτηρισμοί. Εξάλλου είναι γνωστή η περιπέτεια όσων παρέλαβαν τις εργατικές κατοικίες του Ολυμπιακού Χωριού, που έμπλεξαν μέσα σ’ έναν κυκεώνα κακοτεχνιών…
Παραχωρήσεις που «βαλτώνουν»
Έξι χρόνια μετά την τέλεση των Ολυμπιακών βαλτώνουν παραχωρήσεις εγκαταστάσεων που έχουν καταντήσει ρημαγμένα κτίρια. Στον «αέρα» παραμένουν οι παραχωρήσεις των εγκαταστάσεων του μπιτς βόλεϊ στο Παλαιό Φάληρο, του γυμναστηρίου στο Γαλάτσι, που προβλέπεται να μετατραπεί σε σύμπλεγμα χώρων εμπορίου, ψυχαγωγίας, αναψυχής και αθλητικών δραστηριοτήτων, ενώ άγνωστη παραμένει η τύχη του ιστιοπλοϊκού κέντρου του Αγίου Κοσμά που προβλέπεται η μετατροπή του σε ψυχαγωγικό και εμπορικό συγκρότημα, αλλά και η δημιουργία πρότυπου υδροπάρκου στο σλάλομ κανόε καγιάκ στο Ελληνικό.
Σε εκκρεμότητα παραμένει και η αξιοποίηση του γηπέδου τάε κβο ντο στο Φάληρο, όπου σχεδιαζόταν να δημιουργηθεί διεθνές συνεδριακό κέντρο. Το πιο μεγαλόπνοο σχέδιο της «Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε.» έχει κι αυτό βαλτώσει. Αν και ο αρχικός σχεδιασμός ήθελε ο ανάδοχος να έχει αναδειχθεί ως το... Φεβρουάριο του 2008, ώστε το νέο διεθνές κέντρο να φιλοξενήσει τις πρώτες συνεδριακές εκδηλώσεις από το Σεπτέμβριο του 2009, τίποτε δεν προχώρησε και ούτε προβλέπεται να γίνει σύντομα.
Όσο για το πολυδιαφημισμένο παραλιακό μέτωπο από το Φάληρο μέχρι το Ελληνικό και την απελευθέρωση της παραλίας για τους πολίτες της πρωτεύουσας παραμένει στον «πάγο», παρά τις εξαγγελίες και του πρωθυπουργού.
Μηδαμινά τουριστικά οφέλη για Αθήνα
Η Αθήνα δεν έχασε μονάχα την ευκαιρία να αξιοποιήσει τις εγκαταστάσεις των Ολυμπιακών Αγώνων αλλά ήταν και μηδενικά τα τουριστικά οφέλη. Στη μοναδική βιομηχανία που διαθέτει η χώρα μας αποτύχαμε. Μελέτη του υπουργείου Οικονομίας, επί εποχής Αλογοσκούφη, αποφαίνεται ότι ο Νομός Αττικής δεν κατάφερε να κεφαλαιοποιήσει τουριστικά το 2004, σε αντίθεση με τη Βαρκελώνη, επειδή δεν υπήρχε σχεδιασμός για την «επόμενη ημέρα».
Αντίθετα, ο νομός επιβαρύνθηκε πληθυσμιακά, καθώς πλήθος μεταναστών συνέρευσε για να εργαστεί στα Ολυμπιακά έργα, αυξάνοντας σήμερα την ανεργία στον κατασκευαστικό κλάδο που αργοπεθαίνει.
Σύμφωνα με την έκθεση που έστειλε στις Βρυξέλλες το 2007 η τότε κυβέρνηση για την έγκριση του Προγράμματος Αττική του νέου Κοινοτικού πακέτου (ΕΣΠΑ), οι υποδομές και η προβολή της Αττικής λόγω Αγώνων δεν έφεραν οφέλη. Ο λόγος είναι ότι «δεν έχουν ακόμη αξιοποιηθεί επαρκώς οι Ολυμπιακές εγκαταστάσεις με νέες χρήσεις, οι οποίες, σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να συμβάλουν στην αναβάθμιση του τουρισμού της Αττικής».
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι… «γενικά, η Αθήνα δεν έχει κατορθώσει να κεφαλαιοποιήσει ακόμα την επιτυχή διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων για την ανάπτυξη του τουρισμού». Στην Ελλάδα η αύξηση του «τζίρου» στην τουριστική βιομηχανία, στην ατμομηχανή του ελληνικού ιδιωτικού τομέα, ήταν οριακή. Τη διετία 2005-2006 επιτεύχθηκε μια ανακοπή …«της φθίνουσας πορείας», ενώ, σύμφωνα με τη μελέτη στη Βαρκελώνη, ο αριθμός των επισκεπτών μεταξύ 1992-2000 αυξήθηκε κατά 67,6% και στο Σίδνεϊ μεταξύ 2001 και 2003 διοργανώθηκαν 97 διεθνή συνέδρια με 135.250 επισκέπτες.
Η έκθεση επισημαίνει την «έως σήμερα έλλειψη σχεδιασμού mega-γεγονότων στην Αττική, μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, έτσι ώστε να τοποθετηθεί η Αθήνα στον ανταγωνισμό των ευρωπαϊκών μητροπόλεων ως πόλων υποδοχής 12μηνου τουρισμού». Η Αθήνα δεν μπόρεσε να γίνει πόλος έλξης Ευρωπαίων για τον τουρισμό του Σαββατοκύριακου (city break) με ετήσια πρόσθετα τουριστικά έσοδα της τάξης των 10 δισ. ευρώ ποσό που είναι διπλάσιο του 2000, με 445.000 προβλεπόμενες νέες θέσεις εργασίας. Αντίθετα έπεσε στον γκρεμό…
Τώρα αισιοδοξεί ότι θα γίνει το συνεδριακό κέντρο στην παραλία και θα ανασάνει μετά από ένα χρόνο.
http://www.adesmeytos.gr/news.