«Το ΑΕΠ μόνο της Κωνσταντινούπολης φτάνει μέσο όρο τα 150-180 δισ. δολάρια, το μισό περίπου από αυτό της Ελλάδας. Καταλαβαίνετε ποιες προοπτικές παρουσιάζει συνολικά η τουρκική αγορά», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εισηγμένης Ευρωσύμβουλοι ΑΕ, Πάρις Κοκορότσικος.
Όπως υπογραμμίζει, οι μικρές εμπορικές επιχειρήσεις της Β.Ελλάδας πρέπει να δουν πιο «ζεστά» τη μεγάλη αγορά της Κωνσταντινούπολης, ενώ οι μεγάλες εταιρίες, με διεθνείς βλέψεις, αξίζει -μέσω Τούρκων εταίρων- να προσπαθήσουν να «ξεκλειδώσουν» την ευρύτερη τουρκόφωνη αγορά, με πληθυσμό άνω των 200.000.000 καταναλωτών (Αζερμπαϊτζάν, Τουρκμενιστάν κτλ).
Μέσος ρυθμός πραγματικής ανάπτυξης 6,7% το 2011-2017
Σήμερα, οι ελληνικές εξαγωγές στη γείτονα φαίνεται ότι «αυτοπεριορίζονται» σε συγκεκριμένους κλάδους -όπως πετρελαιοειδή, πλαστικά, βαμβάκι και είδη κλωστοϋφαντουργίας. Κι όμως, η Τουρκία, με ρυθμό ανάπτυξης πραγματικού ΑΕΠ πολλαπλάσιο των ανεπτυγμένων χωρών, προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για περαιτέρω άνοιγμα. Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) εκτιμά ότι η πραγματική ανάπτυξη στην Τουρκία «έκλεισε» στο 6,8% για το 2010, έναντι εκτιμήσεων για 6,3% και 6,2% από την Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ αντίστοιχα.
Σύμφωνα με την επικεφαλής του Γραφείου των Ευρωσυμβούλων στην Τουρκία, Γκεντίζ Ντογάι Μπαλκανάι (Gediz Dogay Balkanay), κατά τα έτη 2011-2017, η Τουρκία αναμένεται να έχει την ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία μεταξύ των κρατών του ΟΟΣΑ, με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης του πραγματικού ΑΕΠ 6,7%.
Η αγορά της εμφανίζεται δραστήρια, αφού οι χρήστες διαδικτύου αυξήθηκαν στα 30 εκατ. το 2009 από 4 εκατ. το 2002, οι κάτοχοι πιστωτικών καρτών έφτασαν πρόπερσι τα 44,4 εκατ. από 16 εκατ. το 2002 και οι διεθνείς αφίξεις τουριστών υπερδιπλασιάστηκαν, στις 28,5 εκατ. το 2010, από 13 εκατ. το 2002.
Κατά την ίδια, τα κίνητρα για επενδύσεις μεγάλης κλίμακας είναι σημαντικά και περιλαμβάνουν -μεταξύ άλλων- ποσοστό κρατικής συνεισφοράς 25%-45%, εταιρικό φορολογικό συντελεστή 4%-15%, συνεισφορά κοινωνικής ασφάλισης για περίοδο έως πέντε ετών και ειδική στήριξη για συγκεκριμένες ζώνες της χώρας.
Στην Τουρκία δραστηριοποιούνται σήμερα επενδυτικά περίπου 400 εταιρίες ελληνικών συμφέροντων, σε περιορισμένο εύρος κλάδων, με έμφαση -ως προς την αξία των επενδεδυμένων κεφαλαίων- στον τραπεζικό (πχ, Εθνική Τράπεζα στη Finansbank).
Ξοδεύουν πολλά για το τραπέζι τους και … χτίζουν μανιωδώς
Σημαντικές είναι, σύμφωνα με την κα Ντογά- Μπαλκανάι, οι προοπτικές εμπορικής δραστηριότητας στον κλάδο των τροφίμων-ποτών. Τα νοικοκυριά στην Τουρκία ξοδεύουν πολύ περισσότερα για το τραπέζι τους, από ό,τι τα δυτικοευρωπαϊκά: το 2010, το σχετικό ποσοστό δαπανών των τουρκικών νοικοκυριών ήταν 28%, έναντι 15%-20% στη Δύση. Μάλιστα, η αγορά δεν είναι ακόμη κορεσμένη, σύμφωνα με το Business Monitor International (BMI).
Στις δομικές κατασκευές, η Τουρκία εκτιμάται ότι θα είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά του ΟΟΣΑ το 2010-2014. Πέρυσι, η κατασκευαστική αγορά αναπτύχθηκε δύο φορές ταχύτερα από ό,τι η οικονομία της χώρας, ενώ 23 τουρκικές εταιρίες κατατάσσονται μεταξύ των 225 κορυφαίων διεθνών εργολάβων (2008). Μεγάλη ανάπτυξη αναμένεται τα επόμενα χρόνια στον κλάδο δομικών υλικών, λόγω προγραμματισμένων έργων αστικής ανάπτυξης, μη οικιστικών επενδύσεων (πχ, εμπορικά κέντρα) και των νέων κανονισμών ενεργειακής απόδοσης και ετοιμότητας σεισμού.
Εξάλλου, σύμφωνα με το ΒΜΙ, την περίοδο 2009-2014, η Τουρκία θα είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά τεχνολογιών πληροφορικής/επικοινωνιών (το συνολικό μέγεθος της αγοράς εκτιμάται στα 30 δισ. δολ. για το 2010), γεγονός που διαμορφώνει ευοίωνες προοπτικές και για τις ελληνικές εταιρίες του κλάδου.
Προσοχή στις αντιγραφές
Τι πρέπει να προσέξει ένας Έλληνας επιχειρηματίας όταν αποφασίσει να μπει στην αγορά της Τουρκίας; Πρώτα απ' όλα τις ... αντιγραφές των προϊόντων του, όπως σημειώνει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο γενικός γραμματέας του Συνδέσμου Εξαγωγέων Β. Ελλάδος (ΣΕΒΕ), Γεδεών Βούλης, πρόεδρος της «Voulis Chemicals», που δραστηριοποιείται εμπορικά στην τουρκική αγορά τα τελευταία 13 χρόνια.
«Πριν ξεκινήσεις εξαγωγές στην Τουρκία, πρέπει να στήνεις την επιχείρησή σου έτσι, ώστε να μη συμφέρει η αντιγραφή του προϊόντος σου. Εμείς δομήσαμε την επιχείρησή μας, με τρόπο ώστε παράγουμε προϊόντα με καινοτομική διάσταση στα εργαστήρια και την παραγωγική μας μονάδα στην Ελλάδα κι όταν πάμε στην Τουρκία, εξηγούμε για ποιούς λόγους δεν συμφέρει η επιτόπου αντιγραφή", εξηγεί ο κ.Βούλης, ομιλητής σε αποψινή εκδήλωση των Ευρωσυμβούλων, του Ελληνο-τουρκικού επιμελητηρίου Β.Ελλάδος και του δήμου Θεσσαλονίκης.
Τα "μαύρα σημεία" των ελληνικών εξαγωγών και η terra incognita
Στο μεταξύ, αν στην αγορά της Τουρκίας οι Έλληνες εξαγωγείς «αυτοπεριορίζονται» σε συγκεκριμένους κλάδους, η εσωστρέφεια αυτή απαντά και σε ό,τι αφορά γενικότερα τις αγορές-στόχους για τα προϊόντα τους.
Την τάση επιβεβαίωσε πρόσφατη ανάλυση του ΣΕΒΕ, σύμφωνα με την οποία το 65% των ελληνικών εξαγωγών κατευθύνεται στα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ, γυρίζοντας πλάτη σε αγορές με πολλαπλάσιους ρυθμούς ανάπτυξης, που θα μπορούσαν να «στρώσουν κόκκινο χαλί» στους Έλληνες επιχερηματίες.
Οι αγορές αυτές παραμένουν terra incognita για τους Ελληνες επιχειρηματίες, "είτε επειδή δεν ανήκουν στην ΕΕ είτε επειδή ... δεν πολυακούγεται το όνομά τους", όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ.Κοκορότσικος.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Νορβηγίας: οι ελληνικές εξαγωγές στη χώρα, που δεν ανήκει στην ΕΕ, μόλις και μετά βίας ξεπερνούν τα 27 εκατ. ευρώ, αν και υπάρχει τελωνειακή ένωση. Αντίθετα, στη γειτονική (και μέλος της ΕΕ) Δανία, φτάνουν τα 127 εκατ. ευρώ. Στα πολυδιαφημισμένα Αραβικά Εμιράτα, οι Ελληνες εξάγουν προϊόντα αξίας 169 εκατ. ευρώ. Αντίθετα -και παρά το γεγονός ότι τα οικονομικά μεγέθη είναι παρόμοια- «σνομπάρουν» το Ομάν, όπου η αξία των ελληνικών εξαγωγών δεν ξεπερνά τα 3,4 εκατ. ευρώ.
Κατά τον κ.Κοκορότσικο, στη γεωγραφία των ελληνικών εξαγωγών υπάρχουν πολλά «μαύρα σημεία» και χρειάζεται μεθοδική προσπάθεια, ώστε οι Έλληνες να "ξεκλειδώσουν" τις αναπτυσσόμενες χώρες, τα κράτη BRIC (Βραζιλία, Ινδία, Ρωσία και Κίνα) και αγορές όπως η Τουρκία, «όπου απέχουμε πολύ από το να πιάσουμε τα όριά μας».
Για το σκοπό αυτό, ο κ.Κοκορότσικος προτείνει την αξιοποίηση προγραμμάτων όπως το "Εξωστρέφεια", αλλά και το "Business to Gain", που έχει αναπτύξει η εταιρία του.
«Να μη χρησιμοποιήσουμε το "Εξωστρέφεια" για αποστολές και εκθέσεις»
«Το πρόγραμμα "Εξωστρέφεια" του ΕΣΠΑ 2007-2013 μπορεί να στηρίξει σε επαρκή βαθμό το άνοιγμα των εξαγωγικών επιχειρήσεων, αλλά πρέπει να το δούμε έξυπνα. Δεν πρέπει να το χρησιμοποιήσουμε μόνο για συμμετοχή σε εκθέσεις και επιχειρηματικές αποστολές, αλλά κυρίως για την ανεύρεση τοπικών εταίρων, την έρευνα της αγοράς όπου επιθυμούμε να δραστηριοποιηθούμε και την δοκιμαστική τοποθέτηση των προϊόντων μας σε δίκτυα διανομής», υπογραμμίζει ο κ.Κοκορότσικος.
Σύμφωνα με το δρα Ιωάννη Θειόκα, στέλεχος της εταιρίας, το πρόγραμμα «Εξωστρέφεια» στηρίζει και ενισχύει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις -υπό προϋποθέσεις και τις μεγάλες- για την έναρξη/συνέχιση της εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας, τη διεθνή προβολή των προϊόντων/υπηρεσιών τους, την υποστήριξη παραγωγικών επενδύσεων και την ανάπτυξη συνεργιών με στόχο την ενίσχυση της διεθνούς παρουσίας τους.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται με το συνολικό ποσόν των 100 εκατ. ευρώ (δημόσια δαπάνη, συγχρηματοδοτούμενη από την ΕΕ και το ελληνικό δημόσιο) και ενισχύει έργα, ύψους επένδυσης 30.000-250.000 ευρώ, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Η ίδια συμμετοχή της επιχείρησης πρέπει να ανέρχεται τουλάχιστον στο 25% του συνολικού εγκεκριμένου προϋπολογισμού. Καταληκτική ημερομηνία ηλεκτρονικής υποβολής προτάσεων είναι η 24η Μαΐου 2011._