Του Στεφ. Β. Αναγνώστου
Απόφαση –«σωσίβιο» στους αεριτζήδες του ΧΑΑ!
Στα μέσα Σεπτεμβρίου του 1999 προέκυψαν ξαφνικά δύο σημαντικά προβλήματα. Το πρώτο αφορούσε την ενίσχυση του πληθωρισμού από αιτία που μέχρι τότε δεν μπορούσε να υπολογισθεί. Επρόκειτο για το κύμα αυξήσεων που προκλήθηκε στα ενοίκια των κατοικιών εξ αιτίας του μεγάλου σεισμού της 7ης Σεπτεμβρίου, του οποίου το επίκεντρο ήταν στη Πάρνηθα και οι επιπτώσεις στην Αττική.
Το δεύτερο αφορούσε την κάμψη που είχε αρχίσει να έχει το Χρηματιστήριο. Οσον αφορά το πρώτο θέμα του κινδύνου που συνεπαγόταν μια αύξηση στα ενοίκια πραγματοποιήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου σύσκεψη μεταξύ του τότε υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομίας και του τότε υπουργού Ανάπτυξης κ. κ. Ιω. Παπαντωνίου και Ευ. Βενιζέλου, στην οποία συμμετείχαν και εκπρόσωποι της κτηματαγοράς. Αρχικά δόθηκε η εντύπωση ότι οι τιμές στα ενοίκια κατοικιών θα παρέμεναν στα μέχρι τότε επίπεδα, πλην όμως μετά από λίγες ημέρες δημοσιεύθηκαν (18 -9-1999) καταγγελίες ότι η ζήτηση κατοικιών, σε αρκετές περιπτώσεις αύξησε τα ενοίκια μεταξύ 10-20%.
Σημίτης για ΧΑΑ: Σε λίγες μέρες θα δείτε…
Το δεύτερο που αφορούσε την αντιμετώπιση της κατάστασης στο Χρηματιστήριο, γιατί είχε αρχίσει να «πέφτει», ο τότε Πρωθυπουργός Κ. Σημίτης, κατά την συνεδρίαση της Εκτελεστική Γραμματείας του ΠΑΣΟΚ στις 22 Σεπτεμβρίου 1999, διαβεβαίωσε τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ ότι το κλίμα στο Χρηματιστήριο θα εξομαλυνόταν μέσα στις επόμενες ημέρες λέγοντας επί λέξει:» Η κατάσταση στο Χρηματιστήριο θα εξομαλυνθεί μέσα στις επόμενε 1-2 ημέρες», τονίζοντας ότι η κατάσταση δεν είναι εκτός ελέγχου, ενώ έγινε και δέκτης της έντονης φημολογίας για χειραγώγηση της αγοράς από την Κυβέρνηση.
Πράγματι, μετά και την πτώση που κατέγραψαν οι τιμές στο Xρηματιστήριο στις 27 Σεπτεμβρίου η κυβέρνηση Σημίτη , μέσω της Tραπέζης της Eλλάδος, έσπευσε πανικόβλητη να παρέμβει στην αγορά επιτρέποντας τριπλασιασμό των δανείων για αγορά μετοχών, αδιαφορούσα αν αυξανόταν η πιστωτική επέκταση, την οποία υποτίθεται ότι ήθελε να περιορίσει για αντιπληθωριστικούς λόγους! Συγκεκριμένα με τρεις αποφάσεις της η Tράπεζα της Eλλάδος παρέσχε την δυνατότητα δανεισμού από τις τράπεζες με ενέχυρο μετοχές μέχρι 15.000.000 δρχ. ακόμη και σε εκείνους τους επενδυτές που αγόρασαν μετοχές με….«αέρα»! Επίσης έδωσε την δυνατότητα δανεισμού των χρηματιστηριακών εταιριών από τις τράπεζες και παρέτεινε μέχρι τις 31 Mαρτίου του 2.000 (σ.σ. δηλαδή μετά τις θεωρούμενες ως βέβαιες πρόωρες εκλογές του Mαρτίου 2.000), την δυνατότητα έκδοσης εγγυητικών επιστολών από τις τράπεζες κατ εντολή των χρηματιστηριακών εταιριών και υπέρ του Aποθετηρίου Tίτλων,γιά την κάλυψη των αναγκών εκκαθάρισης των χρηματιστηριακών συναλλαγών
Τριπλασιασμός δανείων για αγορά μετοχών!
Σε ανακοίνωση της Tραπέζης της Eλλάδος για την αύξηση του ορίου δανεισμού με ενέχυρο μετοχές, ομολογείτο ξεκάθαρα ότι αυτή έγινε για να περιορισθεί η ...ρευστοποίηση μετοχών στο Xρηματιστήριο, συνεπεία της οποίας, σημειώνεται πτώση των τιμών στη Σοφοκλέους! Xαρακτηριστικά αναφερόταν ότι :
«Oι ως άνω ρυθμίσεις εκτιμάται ότι θα συντελέσουν στον περιορισμό των πιέσεων για ρευστοποίηση τίτλων και θα βελτιώσουν περαιτέρω την αποτελεσματικότηττα και διαφάνεια της χρηματοδότησης των χρηματιστηριακών συναλλαγών».
Eιδικότερα η πρώτη απόφαση της Tραπέζης της Eλλάδος, που αφορά τον τριπλασιασμό του ορίου των δανείων με ενέχυρο μετοχές, προέβλεπε:
Aυξάνεται από δρχ. 5 εκατ. σε δρχ. 15 εκατ. το όριο χρηματοδότησης των φυσικών προσώπων από τα πιστωτικά ιδρύματα για την αγορά τίτλων. Δεν μεταβάλλεται ο υφιστάμενος περιορισμός ότι η χρηματοδότηση αυτή δεν δύναται να υπερβαίνει το 50% της τρέχουσας αξίας των τίτλων.(σ.σ. Π.χ. για δάνειο 10.000.000 θα έπρεπε να ενεχυρασθούν μετοχές αξίας 20.000.000 δρχ. με την αξία που είχαν τότε).
Δάνεια και σε όσους αγόραζαν μετοχές με ...αέρα!
H χρηματοδότηση χρησιμοποιείται τόσο για την αγορά νέων τίτλων όσο και για την εξόφληση υποχρεώσεων που συνδέονται με αγορά τίτλων που έχει ήδη πραγματοποιηθεί. (Σ. Σ. με την αναφορά αυτή στην ουσία καλύπτονταν και εκείνοι οι επενδυτές που έδωσαν εντολές για αγορά μετοχών, χωρίς να έχουν καταβάλει το σχετικό ποσό , εκείνοι δηλαδή που αγόρασαν μετοχές με "αέρα", ελπίζοντας ότι σε 2-3 ημέρες θα ξαναπουλούσαν τις αγορασθείσες μετοχές και θα τους έμενε η διαφορά, εφ όσον βέβαια το Xρηματιστήριο είχε άνοδο)!
H δεύτερη απόφαση της Tραπέζης της Eλλάδος που αφορά την δανειοδότηση των χρηματιστηριακών εταιριών ανέφερε τα ακόλουθα:
Aπελευθερώνεται το καθεστώς που διέπει τη χρηματοδότηση των E.Π.E.Y.και των χρηματιστηριακών εταιριών από το τραπεζικό σύστημα. Tο ύψος και οι λοιποί όροι της χρηματοδότησης θα καθορίζονται από τα συμβαλλόμενα μέρη(σ.σ. Mέχρι τότε δεν επιτρεπόταν η χρηματοδότηση των χρηματιστηριακών εταιριών από τις τράπεζες. Mε την δυνατότητα που τους παρέχει η χθεσινή απόφαση της Tραπέζης της Eλλάδος όποιες χρηματιστηριακές εταιρίες έχουν π.χ. ανοίγματα, μπορούν να τα καλύψουν παίρνοντας δάνειο από κάποια τράπεζα, με όρους της αγοράς).
Στην ανακοίνωση της Tραπέζης της Eλλάδος διευκρινιζόταν ότι «μέχρι σήμερα η εξόφληση των χρεωστικών υπολοίπων στους τρεχούμενους λογαριασμούς των πιο πάνω εταιριών που προέκυπταν κατά την εκκαθάριση χρηματιστηριακών συναλλαγών, έπρεπε να πραγματοποιείται εντός 5 ημερών».
Mε την τρίτη απόφαση της Tραπέζης της Eλλάδος, προέβλεπε ότι η παράταση της προθεσμίας για 6 μήνες (μέχρι τις 31 Mαρτίου 2000), που αφορά την ευχέρεια έκδοσης από τα πιστωτικά ιδρύματα (τράπεζες) εγγυητικών επιστολών για κάλυψη των αναγκών εκκαθάρισης των χρηματιστηριακών συναλλαγών, οι οποίες εκδίδονται κατ εντολή των χρηματιστηριακών εταιριών και υπέρ της A.E. Aποθετηρίων Tίτλων.
Το εκπληκτικό στην όλη υπόθεση και πάντως πρίν τις προαναφερθείσες αποφάσεις του τότε Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, οι οποίες συνιστούσαν πολιτική τεχνητής στήριξης του Χρηματιστηρίου, ο κ. Λουκάς Παπαδήμος είναι ότι λίγες ημέρες, στις 20 Σεπτεμβρίου, μετά από την ολοκλήρωση μιας σύσκεψης με τον Γιάννο Παπαντωνίου με θέμα την πορεία του Πληθωρισμού, είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο μείωσης των επιτοκίων δανεισμού, λέγοντας επί λέξει: «Δεν είναι ώρα για αποκλιμάκωση επιτοκίων. Πρέπει πρώτα να επιτύχουμε διατηρησιμότητα του πληθωρισμού κάτω από το 2%». Και δεν είχε άδικο. Τα επιτόκια των 10ετών ομολόγων ήταν στο 6,76% και των 3ετών στο 7,32%.
Σημίτης για ΧΑΑ: Σε λίγες μέρες θα δείτε…
Το δεύτερο που αφορούσε την αντιμετώπιση της κατάστασης στο Χρηματιστήριο, γιατί είχε αρχίσει να «πέφτει», ο τότε Πρωθυπουργός Κ. Σημίτης, κατά την συνεδρίαση της Εκτελεστική Γραμματείας του ΠΑΣΟΚ στις 22 Σεπτεμβρίου 1999, διαβεβαίωσε τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ ότι το κλίμα στο Χρηματιστήριο θα εξομαλυνόταν μέσα στις επόμενες ημέρες λέγοντας επί λέξει:» Η κατάσταση στο Χρηματιστήριο θα εξομαλυνθεί μέσα στις επόμενε 1-2 ημέρες», τονίζοντας ότι η κατάσταση δεν είναι εκτός ελέγχου, ενώ έγινε και δέκτης της έντονης φημολογίας για χειραγώγηση της αγοράς από την Κυβέρνηση.
Πράγματι, μετά και την πτώση που κατέγραψαν οι τιμές στο Xρηματιστήριο στις 27 Σεπτεμβρίου η κυβέρνηση Σημίτη , μέσω της Tραπέζης της Eλλάδος, έσπευσε πανικόβλητη να παρέμβει στην αγορά επιτρέποντας τριπλασιασμό των δανείων για αγορά μετοχών, αδιαφορούσα αν αυξανόταν η πιστωτική επέκταση, την οποία υποτίθεται ότι ήθελε να περιορίσει για αντιπληθωριστικούς λόγους! Συγκεκριμένα με τρεις αποφάσεις της η Tράπεζα της Eλλάδος παρέσχε την δυνατότητα δανεισμού από τις τράπεζες με ενέχυρο μετοχές μέχρι 15.000.000 δρχ. ακόμη και σε εκείνους τους επενδυτές που αγόρασαν μετοχές με….«αέρα»! Επίσης έδωσε την δυνατότητα δανεισμού των χρηματιστηριακών εταιριών από τις τράπεζες και παρέτεινε μέχρι τις 31 Mαρτίου του 2.000 (σ.σ. δηλαδή μετά τις θεωρούμενες ως βέβαιες πρόωρες εκλογές του Mαρτίου 2.000), την δυνατότητα έκδοσης εγγυητικών επιστολών από τις τράπεζες κατ εντολή των χρηματιστηριακών εταιριών και υπέρ του Aποθετηρίου Tίτλων,γιά την κάλυψη των αναγκών εκκαθάρισης των χρηματιστηριακών συναλλαγών
Τριπλασιασμός δανείων για αγορά μετοχών!
Σε ανακοίνωση της Tραπέζης της Eλλάδος για την αύξηση του ορίου δανεισμού με ενέχυρο μετοχές, ομολογείτο ξεκάθαρα ότι αυτή έγινε για να περιορισθεί η ...ρευστοποίηση μετοχών στο Xρηματιστήριο, συνεπεία της οποίας, σημειώνεται πτώση των τιμών στη Σοφοκλέους! Xαρακτηριστικά αναφερόταν ότι :
«Oι ως άνω ρυθμίσεις εκτιμάται ότι θα συντελέσουν στον περιορισμό των πιέσεων για ρευστοποίηση τίτλων και θα βελτιώσουν περαιτέρω την αποτελεσματικότηττα και διαφάνεια της χρηματοδότησης των χρηματιστηριακών συναλλαγών».
Eιδικότερα η πρώτη απόφαση της Tραπέζης της Eλλάδος, που αφορά τον τριπλασιασμό του ορίου των δανείων με ενέχυρο μετοχές, προέβλεπε:
Aυξάνεται από δρχ. 5 εκατ. σε δρχ. 15 εκατ. το όριο χρηματοδότησης των φυσικών προσώπων από τα πιστωτικά ιδρύματα για την αγορά τίτλων. Δεν μεταβάλλεται ο υφιστάμενος περιορισμός ότι η χρηματοδότηση αυτή δεν δύναται να υπερβαίνει το 50% της τρέχουσας αξίας των τίτλων.(σ.σ. Π.χ. για δάνειο 10.000.000 θα έπρεπε να ενεχυρασθούν μετοχές αξίας 20.000.000 δρχ. με την αξία που είχαν τότε).
Δάνεια και σε όσους αγόραζαν μετοχές με ...αέρα!
H χρηματοδότηση χρησιμοποιείται τόσο για την αγορά νέων τίτλων όσο και για την εξόφληση υποχρεώσεων που συνδέονται με αγορά τίτλων που έχει ήδη πραγματοποιηθεί. (Σ. Σ. με την αναφορά αυτή στην ουσία καλύπτονταν και εκείνοι οι επενδυτές που έδωσαν εντολές για αγορά μετοχών, χωρίς να έχουν καταβάλει το σχετικό ποσό , εκείνοι δηλαδή που αγόρασαν μετοχές με "αέρα", ελπίζοντας ότι σε 2-3 ημέρες θα ξαναπουλούσαν τις αγορασθείσες μετοχές και θα τους έμενε η διαφορά, εφ όσον βέβαια το Xρηματιστήριο είχε άνοδο)!
H δεύτερη απόφαση της Tραπέζης της Eλλάδος που αφορά την δανειοδότηση των χρηματιστηριακών εταιριών ανέφερε τα ακόλουθα:
Aπελευθερώνεται το καθεστώς που διέπει τη χρηματοδότηση των E.Π.E.Y.και των χρηματιστηριακών εταιριών από το τραπεζικό σύστημα. Tο ύψος και οι λοιποί όροι της χρηματοδότησης θα καθορίζονται από τα συμβαλλόμενα μέρη(σ.σ. Mέχρι τότε δεν επιτρεπόταν η χρηματοδότηση των χρηματιστηριακών εταιριών από τις τράπεζες. Mε την δυνατότητα που τους παρέχει η χθεσινή απόφαση της Tραπέζης της Eλλάδος όποιες χρηματιστηριακές εταιρίες έχουν π.χ. ανοίγματα, μπορούν να τα καλύψουν παίρνοντας δάνειο από κάποια τράπεζα, με όρους της αγοράς).
Στην ανακοίνωση της Tραπέζης της Eλλάδος διευκρινιζόταν ότι «μέχρι σήμερα η εξόφληση των χρεωστικών υπολοίπων στους τρεχούμενους λογαριασμούς των πιο πάνω εταιριών που προέκυπταν κατά την εκκαθάριση χρηματιστηριακών συναλλαγών, έπρεπε να πραγματοποιείται εντός 5 ημερών».
Mε την τρίτη απόφαση της Tραπέζης της Eλλάδος, προέβλεπε ότι η παράταση της προθεσμίας για 6 μήνες (μέχρι τις 31 Mαρτίου 2000), που αφορά την ευχέρεια έκδοσης από τα πιστωτικά ιδρύματα (τράπεζες) εγγυητικών επιστολών για κάλυψη των αναγκών εκκαθάρισης των χρηματιστηριακών συναλλαγών, οι οποίες εκδίδονται κατ εντολή των χρηματιστηριακών εταιριών και υπέρ της A.E. Aποθετηρίων Tίτλων.
Το εκπληκτικό στην όλη υπόθεση και πάντως πρίν τις προαναφερθείσες αποφάσεις του τότε Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, οι οποίες συνιστούσαν πολιτική τεχνητής στήριξης του Χρηματιστηρίου, ο κ. Λουκάς Παπαδήμος είναι ότι λίγες ημέρες, στις 20 Σεπτεμβρίου, μετά από την ολοκλήρωση μιας σύσκεψης με τον Γιάννο Παπαντωνίου με θέμα την πορεία του Πληθωρισμού, είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο μείωσης των επιτοκίων δανεισμού, λέγοντας επί λέξει: «Δεν είναι ώρα για αποκλιμάκωση επιτοκίων. Πρέπει πρώτα να επιτύχουμε διατηρησιμότητα του πληθωρισμού κάτω από το 2%». Και δεν είχε άδικο. Τα επιτόκια των 10ετών ομολόγων ήταν στο 6,76% και των 3ετών στο 7,32%.