Πρόωρες βουλευτικές εκλογές, στις οποίες αναμένεται να επικρατήσει το κυβερνών κόμμα του Νίκολα Γκρούεφσκι, αν και με σημαντικές απώλειες, διεξάγονται στην ΠΓΔΜ την Κυριακή, 5 Ιουνίου. Οι εκλογές πραγματοποιούνται για την ανάδειξη νέας Βουλής, η οποία θα αριθμεί 123 βουλευτές, από 120 που έχει σήμερα.
Τα 120 μέλη της Βουλής θα εκλεγούν στην ΠΓΔΜ, ενώ τρεις βουλευτές θα εκλέξει η ομογένεια της ΠΓΔΜ (από έναν βουλευτή σε Ευρώπη, Αμερική και Αυστραλία), που για πρώτη φορά θα ψηφίσει σε εκλογές.
Στις εκλογές της Κυριακής συμμετέχουν συνολικά 18 κόμματα και συνασπισμοί.
Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις που έχουν διεξαχθεί (αν και η αξιοπιστία τους ελέγχεται λόγω τεχνικών ελλείψεων, αλλά και κομματικής εξάρτησης των εταιριών που τις πραγματοποιούν), δείχνουν ότι προηγείται ο δεξιός κυβερνητικός συνασπισμός υπό το VMRO-DPMNE, του οποίου ηγείται ο πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο συνασπισμός του κ.Γκρούεφσκι αναμένεται να εκλέξει από 47 έως 50 έδρες (από 63 βουλευτές που είχε εκλέξει στις προηγούμενες εκλογές που διεξήχθησαν τον Ιούνιο του 2008).
Η μείωση των ποσοστών του κ.Γκρούεφσκι οφείλεται κυρίως στην αύξηση της κοινωνικής δυσαρέσκειας για την οικονομική στασιμότητα και, παράλληλα, στην αδυναμία προώθησης της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας.
Απώλειες για το κόμμα του κ.Γκρούεφσκι αναμένεται να προκύψουν και λόγω της συμμετοχής στις εκλογές αυτές μικρότερων κομμάτων της δεξιάς, όπως το VMRO-Λαϊκό του Λιούπτσο Γκεοργκίεφσκι και το "Ενωμένοι για τη Μακεδονία" του Λιούμπε Μπόσκοσκι, τα οποία αναμένεται να προσελκύσουν μέρος ψηφοφόρων του δεξιού χώρου και να εκπροσωπηθούν στη Βουλή.
Ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης υπό τη "Σοσιαλδημοκρατική Ένωση" (SDSM) του Μπράνκο Τσερβένκοφσκι αναμένεται να εκλέξει από 35 έως 38 βουλευτές (από 27 που είχε εκλέξει στις προηγούμενες εκλογές). Οι Σοσιαλδημοκράτες παρουσιάζουν μεν αύξηση του ποσοστού τους στις δημοσκοπήσεις, όμως δεν φαίνονται ικανοί να απειλήσουν την "πρωτιά" του κόμματος του κ.Γκρούεφσκι. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αδυναμία διατύπωσης, από τη μεριά τους, μιας πειστικής πολιτικής πρότασης για τη διακυβέρνηση της χώρας, αλλά και στη φθορά του ηγέτη τους, Μπράνκο Τσερβένκοφσι, από την πολύχρονη-και για αρκετούς αμφιλεγόμενη- παρουσία του στα πολιτικά δρώμενα της χώρας.
Άλλωστε, η εκτίμηση αυτή φαίνεται να οδήγησε τον κ.Τσερβένκοφσκι στην απόφαση να μην διεκδικήσει το βουλευτικό αξίωμα και να προτείνει τη Ράντμιλα Σεκερίνσκα για πρωθυπουργό της χώρας, σε περίπτωση που το κόμμα του κερδίσει στις εκλογές.
Η τελευταία, ηγετικό στέλεχος του SDSM, φαίνεται να έχει την προτίμηση της νεολαίας της χώρας και να αποτελεί "αξιόπιστο" συνομιλητή εκπροσώπων της Διεθνούς Κοινότητας, λόγω του φιλοευρωπαϊκού της προφίλ.
Στο αλβανικό πολιτικό μπλοκ, η αντιπαράθεση μεταξύ των κομμάτων διεξάγεται με αντικείμενο ποιο από αυτά θα προωθήσει αποτελεσματικότερα τα συμφέροντα των Αλβανών - αποτελούν το 25% του πληθυσμού στην ΠΓΔΜ- έναντι των Σλαβομακεδόνων.
Μεταξύ των αλβανικών κομμάτων αναμένεται να επικρατήσει το συγκυβερνών κόμμα DUI του Αλί Αχμέτι, με μειωμένα όμως, κι αυτό, ποσοστά. Εκτιμάται ότι το κόμμα του κ. Αχμέτι θα εκλέξει περίπου 15 βουλευτές (από 18 στις προηγούμενες εκλογές).
Το αντιπολιτευόμενο "Δημοκρατικό Κόμμα Αλβανών" (DPA) του Μέντουχ Θάτσι αναμένεται να απολέσει σημαντικό μέρος της δύναμης του.
Η μείωση των ποσοστών των δύο μεγάλων αλβανικών κομμάτων της ΠΓΔΜ οφείλεται κυρίως στη συμμετοχή νεοσύστατων αλβανικών κομμάτων στις εκλογές της Κυριακής, όπως το κόμμα του δημάρχου του Γκόστιβαρ, Ρούφι Οσμάνι και το κόμμα "Νέα Δημοκρατία" του Ιμερ Σελμάνι, τα οποία αναμένεται να εξασφαλίσουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.
Εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις αυτές, τότε το μετεκλογικό σκηνικό στη χώρα προδιαγράφεται "θολό", καθώς τα δύο κόμματα που απαρτίζουν σήμερα τον κυβερνητικό συνασπισμό (το VMRO-DPMNE και το DUI) θα έχουν οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία και ίσως χρειαστούν χρονοβόρες διαβουλεύσεις για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης, με πιθανότητα συμμετοχής σε αυτήν ακόμη και μικρότερων κομμάτων.
Η προεκλογική περίοδος στην ΠΓΔΜ, μερικές ημέρες πριν από τη λήξη της, κυλά σχετικά ομαλά, αν και η αντιπαράθεση κυβέρνησης-αντιπολίτευσης διεξάγεται σε υψηλούς τόνους. Κυριαρχούν κυρίως θέματα οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, με σφοδρές αλληλοκατηγορίες για το ποιος ευθύνεται περισσότερο για την κατάσταση της χώρας.
Το θέμα του ονόματος αναφέρεται σποραδικά, με το κόμμα του κ Γκρούεφσκι να εμμένει στις γνωστές θέσεις του και την αντιπολίτευση του κ.Τσερβένκοφσκι να έχει αλλάξει στάση, αποδεχόμενη να τεθεί σε δημοψήφισμα ενδεχόμενη λύση στο ζήτημα της ονομασίας.
Οι περισσότερες, σχετικές με το όνομα επισημάνσεις γίνονται από τα αλβανικά κόμματα, τα οποία σημειώνουν την ανάγκη επίτευξης συμβιβασμού με την Ελλάδα, το συντομότερο δυνατό, με στόχο την απεμπλοκή της ευρωπαϊκής πορείας της ΠΓΔΜ.
Στις προηγούμενες εκλογές, τον Ιούνιο του 2008, το θέμα της ονομασίας είχε βρεθεί στην κορυφή της ατζέντας του κόμματος του Ν. Γκρούεφσκι, το οποίο εκμεταλλευόμενο και το "εθνικο-πατριωτικό" κλίμα στο εσωτερικό, μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, σημείωσε θριαμβευτική νίκη.
Οι πρόωρες εκλογές της Κυριακής κρίθηκαν από τα κοινοβουλευτικά κόμματα ως η πλέον κατάλληλη λύση, μετά την αποχώρηση της αντιπολίτευσης από τη Βουλή, στα τέλη του περασμένου Ιανουαρίου, γεγονός που οδήγησε τη χώρα στα πρόθυρα πολιτικής κρίσης.
Ωστόσο, η αντιπολίτευση επισημαίνει ότι οι εκλογές αυτές προκηρύχθηκαν χωρίς πολιτική συναίνεση για τους όρους διεξαγωγής τους, ενώ εκφράζει φόβους για ενδεχόμενο αλλοίωσης του εκλογικού αποτελέσματος από την πλευρά του Ν.Γκρούεφσκι, μέσω του ελεγχόμενου κρατικού μηχανισμού.
Αφορμή για την αποχώρηση της αντιπολίτευσης από τη Βουλή αποτέλεσε η δίωξη του ιδιοκτήτη του μεγαλύτερου ιδιωτικού τηλεοπτικού σταθμού στην ΠΓΔΜ, "Α1", ο οποίος πρόσκειται στην αντιπολίτευση, και της δέσμευσης των τραπεζικών λογαριασμών του σταθμού, με τις κατηγορίες της φοροδιαφυγής και του "ξεπλύματος" βρώμικου χρήματος.
Η αντιπολίτευση ισχυρίζεται ότι η δίωξη κατά του "Α1" έχει καθαρά πολιτικά κίνητρα και αποσκοπεί στον εκφοβισμό και την άσκηση κυβερνητικών πιέσεων προς τα ανεξάρτητα ΜΜΕ της χώρας.
Το εκλογικό σώμα στην ΠΓΔΜ ανέρχεται περίπου σε 1.820.000 ψηφοφόρους. Σε αυτούς προστίθενται άλλοι 7200 ομογενείς, οι οποίοι δηλώθηκαν και θα ψηφίσουν στις διπλωματικές αρχές της χώρας στο εξωτερικό.
Στο Γραφείο Συνδέσμου της ΠΓΔΜ στην Αθήνα δηλώθηκαν και θα ψηφίσουν στις εκλογές της Κυριακής 18 πολίτες της ΠΓΔΜ, οι οποίοι διαμένουν στην ελληνική πρωτεύουσα.
Ο ΟΑΣΕ θα επιτηρήσει την εκλογική διαδικασία με 320 παρατηρητές, ενώ περίπου 3500 θα είναι παρατηρητές τοπικών, μη κυβερνητικών οργανώσεων.
Στις εκλογές της Κυριακής συμμετέχουν συνολικά 18 κόμματα και συνασπισμοί.
Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις που έχουν διεξαχθεί (αν και η αξιοπιστία τους ελέγχεται λόγω τεχνικών ελλείψεων, αλλά και κομματικής εξάρτησης των εταιριών που τις πραγματοποιούν), δείχνουν ότι προηγείται ο δεξιός κυβερνητικός συνασπισμός υπό το VMRO-DPMNE, του οποίου ηγείται ο πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο συνασπισμός του κ.Γκρούεφσκι αναμένεται να εκλέξει από 47 έως 50 έδρες (από 63 βουλευτές που είχε εκλέξει στις προηγούμενες εκλογές που διεξήχθησαν τον Ιούνιο του 2008).
Η μείωση των ποσοστών του κ.Γκρούεφσκι οφείλεται κυρίως στην αύξηση της κοινωνικής δυσαρέσκειας για την οικονομική στασιμότητα και, παράλληλα, στην αδυναμία προώθησης της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας.
Απώλειες για το κόμμα του κ.Γκρούεφσκι αναμένεται να προκύψουν και λόγω της συμμετοχής στις εκλογές αυτές μικρότερων κομμάτων της δεξιάς, όπως το VMRO-Λαϊκό του Λιούπτσο Γκεοργκίεφσκι και το "Ενωμένοι για τη Μακεδονία" του Λιούμπε Μπόσκοσκι, τα οποία αναμένεται να προσελκύσουν μέρος ψηφοφόρων του δεξιού χώρου και να εκπροσωπηθούν στη Βουλή.
Ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης υπό τη "Σοσιαλδημοκρατική Ένωση" (SDSM) του Μπράνκο Τσερβένκοφσκι αναμένεται να εκλέξει από 35 έως 38 βουλευτές (από 27 που είχε εκλέξει στις προηγούμενες εκλογές). Οι Σοσιαλδημοκράτες παρουσιάζουν μεν αύξηση του ποσοστού τους στις δημοσκοπήσεις, όμως δεν φαίνονται ικανοί να απειλήσουν την "πρωτιά" του κόμματος του κ.Γκρούεφσκι. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αδυναμία διατύπωσης, από τη μεριά τους, μιας πειστικής πολιτικής πρότασης για τη διακυβέρνηση της χώρας, αλλά και στη φθορά του ηγέτη τους, Μπράνκο Τσερβένκοφσι, από την πολύχρονη-και για αρκετούς αμφιλεγόμενη- παρουσία του στα πολιτικά δρώμενα της χώρας.
Άλλωστε, η εκτίμηση αυτή φαίνεται να οδήγησε τον κ.Τσερβένκοφσκι στην απόφαση να μην διεκδικήσει το βουλευτικό αξίωμα και να προτείνει τη Ράντμιλα Σεκερίνσκα για πρωθυπουργό της χώρας, σε περίπτωση που το κόμμα του κερδίσει στις εκλογές.
Η τελευταία, ηγετικό στέλεχος του SDSM, φαίνεται να έχει την προτίμηση της νεολαίας της χώρας και να αποτελεί "αξιόπιστο" συνομιλητή εκπροσώπων της Διεθνούς Κοινότητας, λόγω του φιλοευρωπαϊκού της προφίλ.
Στο αλβανικό πολιτικό μπλοκ, η αντιπαράθεση μεταξύ των κομμάτων διεξάγεται με αντικείμενο ποιο από αυτά θα προωθήσει αποτελεσματικότερα τα συμφέροντα των Αλβανών - αποτελούν το 25% του πληθυσμού στην ΠΓΔΜ- έναντι των Σλαβομακεδόνων.
Μεταξύ των αλβανικών κομμάτων αναμένεται να επικρατήσει το συγκυβερνών κόμμα DUI του Αλί Αχμέτι, με μειωμένα όμως, κι αυτό, ποσοστά. Εκτιμάται ότι το κόμμα του κ. Αχμέτι θα εκλέξει περίπου 15 βουλευτές (από 18 στις προηγούμενες εκλογές).
Το αντιπολιτευόμενο "Δημοκρατικό Κόμμα Αλβανών" (DPA) του Μέντουχ Θάτσι αναμένεται να απολέσει σημαντικό μέρος της δύναμης του.
Η μείωση των ποσοστών των δύο μεγάλων αλβανικών κομμάτων της ΠΓΔΜ οφείλεται κυρίως στη συμμετοχή νεοσύστατων αλβανικών κομμάτων στις εκλογές της Κυριακής, όπως το κόμμα του δημάρχου του Γκόστιβαρ, Ρούφι Οσμάνι και το κόμμα "Νέα Δημοκρατία" του Ιμερ Σελμάνι, τα οποία αναμένεται να εξασφαλίσουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.
Εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις αυτές, τότε το μετεκλογικό σκηνικό στη χώρα προδιαγράφεται "θολό", καθώς τα δύο κόμματα που απαρτίζουν σήμερα τον κυβερνητικό συνασπισμό (το VMRO-DPMNE και το DUI) θα έχουν οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία και ίσως χρειαστούν χρονοβόρες διαβουλεύσεις για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης, με πιθανότητα συμμετοχής σε αυτήν ακόμη και μικρότερων κομμάτων.
Η προεκλογική περίοδος στην ΠΓΔΜ, μερικές ημέρες πριν από τη λήξη της, κυλά σχετικά ομαλά, αν και η αντιπαράθεση κυβέρνησης-αντιπολίτευσης διεξάγεται σε υψηλούς τόνους. Κυριαρχούν κυρίως θέματα οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, με σφοδρές αλληλοκατηγορίες για το ποιος ευθύνεται περισσότερο για την κατάσταση της χώρας.
Το θέμα του ονόματος αναφέρεται σποραδικά, με το κόμμα του κ Γκρούεφσκι να εμμένει στις γνωστές θέσεις του και την αντιπολίτευση του κ.Τσερβένκοφσκι να έχει αλλάξει στάση, αποδεχόμενη να τεθεί σε δημοψήφισμα ενδεχόμενη λύση στο ζήτημα της ονομασίας.
Οι περισσότερες, σχετικές με το όνομα επισημάνσεις γίνονται από τα αλβανικά κόμματα, τα οποία σημειώνουν την ανάγκη επίτευξης συμβιβασμού με την Ελλάδα, το συντομότερο δυνατό, με στόχο την απεμπλοκή της ευρωπαϊκής πορείας της ΠΓΔΜ.
Στις προηγούμενες εκλογές, τον Ιούνιο του 2008, το θέμα της ονομασίας είχε βρεθεί στην κορυφή της ατζέντας του κόμματος του Ν. Γκρούεφσκι, το οποίο εκμεταλλευόμενο και το "εθνικο-πατριωτικό" κλίμα στο εσωτερικό, μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, σημείωσε θριαμβευτική νίκη.
Οι πρόωρες εκλογές της Κυριακής κρίθηκαν από τα κοινοβουλευτικά κόμματα ως η πλέον κατάλληλη λύση, μετά την αποχώρηση της αντιπολίτευσης από τη Βουλή, στα τέλη του περασμένου Ιανουαρίου, γεγονός που οδήγησε τη χώρα στα πρόθυρα πολιτικής κρίσης.
Ωστόσο, η αντιπολίτευση επισημαίνει ότι οι εκλογές αυτές προκηρύχθηκαν χωρίς πολιτική συναίνεση για τους όρους διεξαγωγής τους, ενώ εκφράζει φόβους για ενδεχόμενο αλλοίωσης του εκλογικού αποτελέσματος από την πλευρά του Ν.Γκρούεφσκι, μέσω του ελεγχόμενου κρατικού μηχανισμού.
Αφορμή για την αποχώρηση της αντιπολίτευσης από τη Βουλή αποτέλεσε η δίωξη του ιδιοκτήτη του μεγαλύτερου ιδιωτικού τηλεοπτικού σταθμού στην ΠΓΔΜ, "Α1", ο οποίος πρόσκειται στην αντιπολίτευση, και της δέσμευσης των τραπεζικών λογαριασμών του σταθμού, με τις κατηγορίες της φοροδιαφυγής και του "ξεπλύματος" βρώμικου χρήματος.
Η αντιπολίτευση ισχυρίζεται ότι η δίωξη κατά του "Α1" έχει καθαρά πολιτικά κίνητρα και αποσκοπεί στον εκφοβισμό και την άσκηση κυβερνητικών πιέσεων προς τα ανεξάρτητα ΜΜΕ της χώρας.
Το εκλογικό σώμα στην ΠΓΔΜ ανέρχεται περίπου σε 1.820.000 ψηφοφόρους. Σε αυτούς προστίθενται άλλοι 7200 ομογενείς, οι οποίοι δηλώθηκαν και θα ψηφίσουν στις διπλωματικές αρχές της χώρας στο εξωτερικό.
Στο Γραφείο Συνδέσμου της ΠΓΔΜ στην Αθήνα δηλώθηκαν και θα ψηφίσουν στις εκλογές της Κυριακής 18 πολίτες της ΠΓΔΜ, οι οποίοι διαμένουν στην ελληνική πρωτεύουσα.
Ο ΟΑΣΕ θα επιτηρήσει την εκλογική διαδικασία με 320 παρατηρητές, ενώ περίπου 3500 θα είναι παρατηρητές τοπικών, μη κυβερνητικών οργανώσεων.