Πριν λίγες μέρες το CNBC παρουσίασε ένα slide show, δείχνοντας τι μπορεί να γίνει αν δούμε ένα ελληνικό πιστωτικό γεγονός. Θα ήθελα σήμερα να σχολιάσω αυτά τα σημεία ένα - ένα. Έχουμε και λέμε...
Κρατικοποιούνται οι ελληνικές τράπεζες
Πράγματι, το πρώτο πράγμα που θα γίνει θα είναι αυτό. Μάλιστα, εγώ λέω να γίνει πριν το γεγονός για λόγους ασφαλείας. Δείτε το άρθρο: Μια ολοκληρωμένη πρόταση για το ελληνικό αδιέξοδο.
Ταράζονται οι ευρωπαϊκές τράπεζες
Πράγματι θα ταραχτούν λίγο, αλλά πέραν από ένα μικρό ταρακούνημα δεν θα πάθουν τίποτα άλλο, ή τουλάχιστον κάτι που δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμο από τις ευρωπαϊκές νομισματικές αρχές. Τόσο οι τράπεζες όσο και η αγορά στο σύνολο είναι προετοιμασμένοι για ένα ελληνικό πιστωτικό γεγονός και δεν θα πιαστεί κανένας στον ύπνο.
Κάποιος θα πρέπει να πληρώσει τα CDS’s
Πράγματι κάποιος θα πληρώσει τη λυπητερή, αλλά αυτό θα έπρεπε να το έχει σκεφτεί αυτός ο κάποιος πριν αναλάβει το ανάλογο ρίσκο. Όποιος βασίζεται στην ικανότητα της Ελλάδος να αποπληρώσει τις τωρινές της υποχρεώσεις, έτσι ώστε αυτοί οι κάποιοι να μην πληρώσουν τη λυπητερή, πλανώνται. Σε κάθε περίπτωση, τα ποσά τα οποία θα πληρωθούν δεν είναι πολλά και δεν θα πτωχεύσει κανένας. Αλλά ακόμα και αν πτώχευε κάποιος, αυτό δεν είναι πρόβλημα δικό μας.
Παγκόσμια πιστωτική συρρίκνωση
Τίποτα δεν θα γίνει. Επί Lehman Brothers η ζημιά ήταν μεγάλη διότι η αγορά δεν είχε προετοιμαστεί και όλα έγιναν εν ριπή οφθαλμού. Στην περίπτωση της Ελλάδος, όχι μόνο δεν θα ξαφνιαστεί η αγορά, αλλά έχει λάβει και όλα τα απαραίτητα μέτρα. Αυτοί που λένε τα περί του αντιθέτου, δεν ξέρουν πως λειτουργούν οι αγορές.
Οι αγορές κεφαλαίου τύπου money markets θα βρεθούν σε δεινή θέση
Και εδώ πράγματι θα έχουμε ταρακουνήματα, αλλά για τους ίδιους λόγους που περιέγραψα πιο πάνω, δεν θα γίνει κατακλυσμός (να μην πω δεν θα γίνει απολύτως τίποτα). Βέβαια αν κάποιοι έχουν πάρει θέσεις σε Ευρωπαϊκό κρατικό χρέος, με σκοπό να πάρουν μερικές παραπάνω μονάδες βάσης απόδοση, ε, αυτό είναι άλλο θέμα. Σε κάθε περίπτωση, όλες οι ενδείξεις που εγώ έχω είναι ότι δεν θα γίνει σχεδόν τίποτα.
Η Ιρλανδία και η Πορτογαλία ίσως κάνουν το ίδιο
Για την Πορτογαλία δεν ξέρω, αλλά η Ιρλανδία δεν έχει κανένα λόγο να μην κάνει το ίδιο. Μάλιστα τολμώ να πω ότι, το default οι Ιρλανδοί ίσως το κάνουν και πριν από εμάς! Σε κάθε περίπτωση ούτε αυτό θα προκαλέσει καταστροφή. Αλλά ακόμα και αν οι επιπτώσεις είναι χειρότερες από ό,τι φαντάζομαι, είναι κάτι που πρέπει να γίνει διότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή.
Η ΕΚΤ εισέρχεται σε κρίση
Και βέβαια θα έχει κρίση. Αν κάνει κούρεμα η Ελλάδα και η Ιρλανδία, τότε το πιο πιθανό είναι η ΕΚΤ να βρεθεί με αρνητικά ίδια κεφάλαια. Αλλά αυτός δεν είναι λόγος να μην το κάνουμε. Η ΕΚΤ θα βρει τρόπο να επιβιώσει.
Πολιτική κρίση στην Γερμανία
Νομίζω το αντίθετο θα γίνει. Αν έχουμε κούρεμα των ελληνικών ομολόγων, οι Γερμανοί φορολογούμενοι δεν θα χρειαστεί να δώσουν άλλα λεφτά στην Ελλάδα. Νομίζω ότι θα έχει θετικές επιδράσεις στη Γερμανία, ειδικά αν η Γερμανική κυβέρνηση είναι θετική απέναντι σε ένα τέτοιο γεγονός.
Κλονίζεται η εμπιστοσύνη των Αμερικανών καταναλωτών
Μπορεί πράγματι να γίνει αυτό, αλλά θα είναι βραχυπρόθεσμο και δεν είναι σίγουρο ότι θα γίνει. Σε κάθε περίπτωση, οι Αμερικανοί καταναλωτές έχουν υπέρ αρκετούς λόγους να είναι επιφυλακτικοί και δεν χρειάζεται ένα ελληνικό πιστωτικό γεγονός για να ενεργοποιηθεί το ένστικτο της οικονομικής τους αυτοπροστασίας. Ας αφήσουμε στην άκρη το ότι οι μισοί δεν ξέρουν καν που πέφτει η Ελλάδα.
Οι πολιτικοί λένε μη πανικοβάλλεστε
Καλά, αυτό το λένε και τώρα. Ακόμα και την ύστατη ώρα, όπου τίποτα από όσα λένε δεν έχει κανένα νόημα, εξακολουθούν και λένε τα ίδια και απαρνιούνται την πραγματικότητα. Δεν περιμένω τίποτα καλύτερο και μετά από ένα τέτοιο γεγονός.
Θα αναβιώσει ο προστατευτισμός
Δεν νομίζω. Η παγκόσμια οικονομία είναι πιο δεμένη μεταξύ της παρά ποτέ. Δεν νομίζω να δούμε τον προστατευτισμό του παρελθόντος ό,τι και να γίνει. Αν μη τι άλλο, αυτό ήταν το συμπέρασμα των defaults των ασιατικών οικονομιών στα τέλη της δεκαετίας του ΄90 αλλά και με την κρίση της Νότιας Αμερικής πριν από αυτό. Παντελώς αβάσιμοι αυτοί οι φόβοι.
Η ανάπτυξη της Κίνας μειώνεται κατακόρυφα
Ναι αυτό πιστεύω ότι θα μπορούσε να γίνει. Αλλά εκτιμώ ότι η Ελλάδα δεν θα είναι η πραγματική αίτια. Θα μπορούσαμε να δούμε απότομη μείωση της ανάπτυξης στην Κίνα για πάρα πολλούς λόγους. Υπάρχουν όρια στο πόση cyber ανάπτυξη μπορεί να έχει κανείς λόγω πιστωτικής επέκτασης. Ιδίως δε, αν τα περί των προβληματικών δανείων που διαβάζουμε (50% NPL) έχουν κάποια βάση. Ρωτήστε του Ιάπωνες αν δεν με πιστεύετε!
Το όριο χρέους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ τερματίζεται
Ακόμα δεν το έχουν ξεπεράσει αυτό;; Έχω χάσει επεισόδια.
Ο ήλιος επίσης θα ανατείλει
Αν το χειρότερο που μπορεί να γίνει είναι να ταρακουνηθεί λίγο η αγορά money market, τότε με το συμπάθιο αλλά μάλλον δεν αξίζει καν τον κόπο να το συζητάμε.
Πέραν αυτού, οι μόνοι που κάνουν λόγο για καταστροφές είναι οι πολιτικοί και όχι οι οικονομολόγοι και όχι οι εμπλεκόμενοι της αγοράς. Η τρομοκρατία εκ μέρους της πολιτικής ηγεσίας είναι ολοκληρωτική.
Ένα ελληνικό πιστωτικό γεγονός δεν είναι ούτε το τέλος του κόσμου και ούτε το τέλος της Ελλάδος. Θα βρούμε και πάλι τον βηματισμό μας, αρκεί να βρούμε καινούργια πολιτικά πρόσωπα που θα αλλάξουν το σύστημα προετοιμάζοντας την χώρα μας για την επόμενη γενιά.
Πάντως άσχετα του τι θα γίνει (διότι θα το δούμε όταν το δούμε), αυτό που έχει σημασία είναι ότι ο ήλιος πράγματι θα ανατείλει από την ανατολή και η μέρα θα συνεχίσει να έχει 24 ώρες.
Γιώργος Καισάριος