Οταν η νεαρή καθηγήτρια Γερµανικών κυρία Αφροδίτη Μανιάτη παρέδιδε την περασµένη Τρίτη στους απεργούς της Χαλυβουργίας Ελλάδος έναν φάκελο µε 215 ευρώ που συγκέντρωσαν οι µαθητές της από το 1ο Λύκειο Μάνδρας ίσως δεν συνειδητοποιούσε ότι η ιστορική αυτή επιχείρηση των 75 ετών οδεύει ταχύτητα προς κλείσιµο. Οι εργαζόµενοι στη Χαλυβουργία και ο βασικός µέτοχος της εταιρείας, η οικογένεια Νίκου Μάνεση, φαίνεται πως έχουν επιδοθεί τις τελευταίες 50 ηµέρες σε µία διελκυστίνδα, που όπως όλα δείχνουν δεν θα έχει κανέναν νικητή. Ο κ. Μάνεσης εµφανίζεται αποφασισµένος να µην υποχωρήσει, το ίδιο και οι εργαζόµενοι, µόνον που οι µέτοχοι της εταιρείας δηλώνουν ότι µπορούν να τα βγάλουν πέρα (και χωρίς ζηµιές) και µε την αδελφή επιχείρηση που έχουν στην ιδιοκτησία τους στον Βόλο.
Είναι από µόνη της ιστορία η Χαλυβουργία Ελλάδος, αφού έβαλε τη σφραγίδα της µε το σίδηρο µπετόν που παρήγαγε σ’ όλα τα µεγάλα έργα της χώρας των τελευταίων δύο αιώνων. Από το οχυρό Ρούπελ στη «Γραµµή Μεταξά», στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα µε ανάπτυγµα καταφυγίων 1.849 µέτρων και µήκος στοών 4.251, ως τα ολυµπιακά έργα, τους µεγάλους αυτοκινητοδρόµους και τη γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου. Ολα ξεκίνησαν στη δεκαετία του 1960 στον Βόλο, όταν ο Γιάννης Μάνεσης (πατέρας του σηµερινού ιδιοκτήτη) αποφάσισε να εγκαταστήσει εκεί τη βιοµηχανία χάλυβα, αφού στην Αθήνα ήταν δύσκολο λόγω του ανταγωνισµού να εξασφαλίσει άδεια. Ηταν τότε που τα παλιά φορτηγά Bedford γεµάτα από σίδερα πηγαινοέρχονταν στο εργοστάσιο για σκραπ, προτού αρχίσει η εισαγωγή πρώτης ύλης. Ολα κυλούσαν ήρεµα και η τοπική κοινωνία του Βόλου, εξαθλιωµένη από την ανεργία και από την οικονοµική κρίση, επιζητούσε εργασία χωρίς να την πολυνοιάζει που ήταν µια βαριά βιοµηχανία.
Η εταιρεία όµως ήθελε να επεκταθεί. Αν και ο κ. Ν. Μάνεσης λέει ότι ποτέ δεν πέρασε το κατώφλι της εταιρείας πολιτικός, ένας υπουργός Βιοµηχανίας της ΕΡΕ, ο Ζήσης Ζησάκης, έδωσε τελικά την άδεια για να λειτουργήσει. Ηταν πρότυπο η επιχείρηση, µε περιβαλλοντικές µελέτες και µε συνεχείς επενδύσεις κυρίως, όπως λένε οι ιδιοκτήτες της, για βελτίωση του κόστους των παραγόµενων προϊόντων.
Και άρχισε αµέσως ο ανταγωνισµός, ιδιαίτερα από την Τουρκία, την Ισπανία και την Ιταλία. Το 70% των προϊόντων πήγαινε στις εξαγωγές. Εως ότου ήρθε η κάµψη στον κλάδο της οικοδοµής και η αύξηση της τιµής του ρεύµατος από τη ∆ΕΗ. «Εκατοµµύρια ευρώ πληρώνουµε κάθε χρόνο για το ρεύµα. Και τελευταίως, την ώρα που ζητούσαµε µείωση, ήρθε νέα αύξηση» λένε οι ιδιοκτήτες της εταιρείας. Κάθε πρωί εδώ και 53 ηµέρες συγκεντρώνονται καµιά διακοσαριά απεργοί στην είσοδο της επιχείρησης στον Ασπρόπυργο µε µία βάρδια περιφρούρησης 50 ατόµων το βράδυ. Ο χώρος δεν είναι αποκλεισµένος, οι απεργοί επιτρέπουν την είσοδο σε στελέχη της εταιρείας και επισκέπτες και εµφανίζονται αποφασισµένοι να περάσουν τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά στο εργοστάσιο, παρ’ ότι όπως βεβαιώνει ο ιδιοκτήτης του τους έχει καταβληθεί το δώρο των Χριστουγέννων και ένα µικρό ποσό για αγορές τροφίµων.
Κίνηση που άφησε ασυγκίνητους τους απεργούς οι οποίοι απορρίπτουν την πρόταση της ιδιοκτησίας, δηλαδή εφαρµογή του 5ώρου, µε αποτέλεσµα να υποστούν µείωση αποδοχών, µεσούσης της οικονοµικής κρίσεως, κατά 37% έκαστος. «Κρύβει η εργοδοσία ότι τα κέρδη της όλα αυτά τα χρόνια ήταν τεράστια. Κέρδη βγαλµένα από το αίµα και τον ιδρώτα των εργατών» λένε οι συνδικαλιστές και συγκεκριµένα ο πρόεδρος του Σωµατείου κ. Γ. Σιφονιός και ο ταµίας κ. ∆. Λιάκος. «Φταίνε οι πολιτικοί µε την καταστροφική τους πολιτική στις επιχειρήσεις, φταίει η καθίζηση στην οικοδοµή, το τέλµα στα µεγάλα έργα και η ∆ΕΗ µε την υπέρογκη χρέωση» απαντούν οι ιδιοκτήτες της επιχείρησης που βεβαιώνουν ότι ζήτησαν από τους εργαζοµένους στον Ασπρόπυργο µόνο για τέσσερις µήνες µείωση των αποδοχών τους και τον Φεβρουάριο τους υποσχέθηκαν γραπτώς ότι θα επαναφέρουν τις κανονικές αποδοχές.
Πενήντα και πλέον ηµέρες απεργίας δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, τη στιγµή µάλιστα που οι συνάδελφοί τους (της αδελφής εταιρείας) στον Βόλο αποδέχθηκαν εγγράφως τις µειωµένες αποδοχές και έτσι οι του Ασπρόπυργου έκοψαν κάθε επαφή µαζί τους. «Εµείς δεν θέλουµε µε τίποτα να σπάσουµε τη Συλλογική Σύµβαση Εργασίας. Προσφερθήκαµε ακόµη και να δουλέψουµε 10 ηµέρες δωρεάν, αλλά όχι να υπογράψουµε κάτι» λένε οι απεργοί στον Ασπρόπυργο.
Η στήριξη πάντως του κόσµου είναι όντως εντυπωσιακή. Λίγη ώρα να µείνει κάποιος µαζί µε τους απεργούς και αµέσως το αντιλαµβάνεται: ψηφίσµατα συµπαράστασης από Αυστραλία, Αµερική, ∆ανία, Κύπρο, τους επισκέφθηκαν συνδικαλιστές από το Βέλγιο, τη Συρία και την Ιταλία, την περασµένη εβδοµάδα τους έστειλαν ένα φορτηγό µε γάλατα, ένας κύριος εµφανίστηκε την Τρίτη το πρωί και άφησε δέκα σακούλες µε τρόφιµα και βασιλόπιτες, µαθητές προσφέρουν το χαρτζιλίκι τους.
Εικόνα που προβληµατίζει τους ιδιοκτήτες, αλλά δεν κάνουν πίσω, αφού το 2011 θα είναι τρίτη ζηµιογόνος χρήση για τη Χαλυβουργία Ελλάδος. Σύµφωνα µε τον τελευταίο δηµοσιευµένο ισολογισµό του 2010 οι πωλήσεις είχαν διαµορφωθεί στα 272 εκατ. ευρώ και οι ζηµιές στα 15,6 εκατ. ευρώ. Μία εταιρεία που απειλεί τώρα τους απεργούς ότι θα κλείσει την επιχείρησή της στον Ασπρόπυργο και θα µεταφέρει την έδρα της στον Βόλο όπου λειτουργεί η αδελφή επιχείρηση και θα βασιστεί µόνο στις εξαγωγές έως ότου ξεπεραστεί η κρίση, αναζωογονηθεί η οικοδοµή και ξεµπλοκαριστούν τα µεγάλα έργα. Οπως λένε όµως οι απεργοί, και τα λάθη της διοίκησης που είχαν αποδυθεί σ’ έναν αγώνα από το 2006 επενδύσεων για να αυξήσουν την παραγωγή τους και βεβαίως ο υπερδανεισµός έφεραν την εταιρεία σε τέτοια δεινή θέση.
Οι απεργοί στον Ασπρόπυργο παραµένουν ωστόσο αποφασισµένοι να µην υπογράψουν το 5ωρο. Στον Βόλο που το υπόγραψαν τα πράγµατα µε τους συνδικαλιστές είναι όντως διαφορετικά. Στον Βόλο, απ’ όπου άρχισε να λειτουργεί η επιχείρηση, οι σηµερινοί ιδιοκτήτες προσέλαβαν οι ίδιοι τους εργαζοµένους. Στον Ασπρόπυργο τους «κληρονόµησαν» από τους προηγούµενους ιδιοκτήτες. Λένε ότι η πλειονότητά τους προέρχεται από συγκεκριµένο κόµµα και τα συνθήµατα στα πανό δεν γράφουν µόνο για το 5ωρο, αλλά και για την ακρίβεια, το µνηµόνιο, τις εργασιακές σχέσεις. Το ερώτηµα είναι εάν θα βρεθεί σύντοµα κάποια λύση, εάν η οικογένεια Μάνεση πείσει τους εργαζοµένους να συνεργασθούν και βεβαίως πείσει και τις πιστώτριες τράπεζες να συνεχίσουν τη χρηµατοδότηση ώστε να µην υπάρξει άλλη Pirelli, αυτή τη φορά στον Ασπρόπυργο.
ΑΝΥΠΟΧΩΡΗΤΟΙ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΚΑΙ ΕΡΓΟΔΟΣΙΑ
Ναυάγιο µε φόντο το λουκέτο
Ανυποχώρητες από τις θέσεις τους εµφανίστηκαν οι δύο πλευρές κατά τη διάρκεια της τριµερούς συνάντησης στο υπουργείο Απασχόλησης παρουσία του υφυπουργού κ. Ι. Κουτσούκου. Το σωµατείο πρότεινε οι εργαζόµενοι να δουλέψουν χωρίς αµοιβή 10 ηµέρες τον Ιανουάριο και 10 ηµέρες τον Φεβρουάριο – όταν λήγει το τετράµηνο της πεντάωρης εργασίας – και να επαναπροσληφθούν οι 50 απολυµένοι συνάδελφοί τους.
Η διοίκηση µε τη σειρά της πρότεινε να δουλέψουν συνολικά 20 ηµέρες χωρίς απολαβές τον Ιανουάριο και τις δύο εργάσιµες ηµέρες που θα «περισσέψουν» από τον µήνα να τις λάβουν ως κανονική άδεια. Τον Φεβρουάριο να πληρωθούν κανονικά µε οκτάωρο χωρίς όµως να δουλεύουν αφού τον συγκεκριµένο µήνα δεν υπάρχουν παραγγελίες. Η διοίκηση γνωστοποίησε ότι θα επαναπροσλάβει και 15 από τους 50 απολυµένους.
Το σωµατείο δεν δέχτηκε και οι δύο πλευρές αποχώρησαν χωρίς ως σήµερα να έχει οριστεί νέα συνάντηση, η οποία όµως φαίνεται ότι δεν θα αργήσει. Το κλίµα, σύµφωνα µε πληροφορίες, ήταν τεταµένο παρά τις πιέσεις της πολιτικής ηγεσίας να βρουν τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα µια κοινή συνισταµένη.
ΤΟ ΒΗΜΑ