ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
«Η Τουρκία, εξέχον μέλος του NATO, ρέπει προς τη Ρωσία, άραγε θα εγκαταλείψει τη Δύση;», ήταν πριν από δύο ή τρία χρόνια το στερεότυπο ερώτημα περισπούδαστων αναλυτών σε think tank της Ουάσιγκτον. Το ίδιο ερώτημα τέθηκε προχθές, όταν η Τουρκία ύστερα από μεγάλο χρονικό διάστημα έδωσε στη Ρωσία το πράσινο φως για να περάσει το υποθαλάσσιο τμήμα του αγωγού φυσικού αερίου South Stream από τα χωρικά της ύδατα στη Μαύρη Θάλασσα.
«Ολες οι απαραίτητες εγκρίσεις που θα επιτρέψουν την κατασκευή και την εκμετάλλευση του αγωγού μέσω της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Τουρκίας έχουν δοθεί», δήλωσε ο ρωσικός κολοσσός Gazprom μετά τη συνάντηση που είχαν στη Μόσχα ο Ρώσος πρωθυπουργός Βλαντίμιρ Πούτιν με τον υπουργό Ενέργειας της Τουρκίας, Τανέρ Γιλντίζ.
Κατά τη συνάντηση ο Πούτιν εξέφρασε για μια ακόμη φορά την εκτίμησή του στο πρόσωπο του Ερντογάν, χαρακτήρισε την Τουρκία «αξιόπιστο εταίρο» και την «ευχαρίστησε» για την απόφασή της. Η Ρωσία είχε αρχίσει να απελπίζεται, καθώς η Αγκυρα καθυστερούσε να εγκρίνει τη διέλευση του αγωγού επί δύο σχεδόν χρόνια.
Την ίδια ημέρα, προχθές, έγιναν οι επίσημες ανακοινώσεις από τον Δημήτρη Χριστόφια για τον εντοπισμό κοιτασμάτων φυσικού αερίου 7 τρισ. κυβικά πόδια στο Οικόπεδο 12 (ή Οικόπεδο Αφροδίτη) εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) που υπολογίζεται ότι θα εισφέρουν περί τα 90 δισ. στην Κύπρο, όταν, το 2018 θα αρχίσουν να αξιοποιούνται. Και να σκεφτείτε ότι τα κοιτάσματα που εντοπίσθηκαν αφορούν μόνον ένα Οικόπεδο.
Πρόθεση της Gazprom, σύμφωνα με το ρωσικό Τύπο, είναι να εγκαταλείψει την Ελλάδα ως χώρα διαμετακόμισης του ρωσικού αερίου προς την Ιταλία μέσω του South Stream δεν διαψεύστηκαν. Εάν κάτι τέτοιο επιβεβαιωθεί, τότε θα μιλάμε για την πλήρη κατάρρευση των ελληνο-ρωσικών ενεργειακών σχέσεων. Περιττό να υπογραμμισθεί ότι ο αγωγός South Stream έχει πολλαπλάσια γεωοικονομική σημασία από τον πετρελαιαγωγό Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης που έχει ακυρωθεί. Γι’ αυτό ενοχλεί περισσότερο την Ουάσιγκτον που είχε εκφράσει και τη δυσαρέσκειά τους για την πολιτική Καραμανλή. Οχι μόνο επισήμως, αλλά και με προπαγανδιστικά δημοσιεύματα, που εμφάνιζαν την Ελλάδα και την Κύπρο σαν «δούρειους ίππους» της Ρωσίας στους κόλπους της Ε.Ε.! Κυκλοφόρησαν μάλιστα και απόρρητα έγγραφα ότι λόγω της σχέσης που ανέπτυξε με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Κώστας Καραμανλής υπήρξε θύμα υπονομευτικών ενεργειών εκ μέρους των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Χωρίς να έχει αέριο ούτε και πετρέλαιο, η Tουρκία αναβαθμίζεται από τον Πούτιν ως εταίρος στρατηγικής σημασίας στην προώθηση των διεθνών ενεργειακών ροών της Ρωσίας. Oντως, πρόκειται για ιστορική συμφωνία, η συγκατάθεση της Τουρκίας στην κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου South Stream που θα συνδέει τη Ρωσία με τη Δυτική Ευρώπη, μέσω των τουρκικών χωρικών υδάτων στη Μαύρη Θάλασσα. Αφενός επιτρέπει στη ρωσική πλευρά να διατηρήσει την ενεργειακή «λαβή» της, αλλά και την οικονομική της αλληλεξάρτηση με τις χώρες-πελάτες των καυσίμων της στην υπόλοιπη Ευρώπη, παρακάμπτοντας την «ενοχλητική» Ουκρανία, αφετέρου ενισχύει ακόμη περισσότερο τον ρόλο της Αγκυρας ως βασικού ενεργειακού «παίκτη» στην ευρασιατική ζώνη, καθώς οι περισσότεροι σημαντικοί αγωγοί μεταφοράς των καυσίμων της Κασπίας προς τις δυτικές αγορές θα περνούν από το έδαφος ή τα χωρικά της ύδατα. Από τον Ομπάμα μέχρι τον Πούτιν, όλοι σπεύδουν να την ανακηρύξουν στρατηγικό τους εταίρο, όμως, ο ρωσικός ασπασμός προκαλεί οδυνηρούς συνειρμούς με το παρελθόν. Το 1920 ο Λένιν συγκινηθείς με την ετικέτα του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα του Κεμάλ πρόσφερε οικονομική και στρατιωτική βοήθεια στους Τούρκους, θυσιάζοντας τους Αρμενίους και ανοίγοντας τον δρόμο στην ήττα του ελληνικού στρατού και στη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. Στη συνέχεια, βέβαια, οι Ρώσοι το μετάνιωσαν πικρά.
Σε μια ανατροπή των γεωπολιτικών δεδομένων των τελευταίων αιώνων, αντί η Ρωσία να διαγκωνίζεται με την Τουρκία για τον έλεγχο της Μαύρης Θάλασσας, οι δύο χώρες συνασπίστηκαν για να κρατήσουν έξω τους Αμερικανούς. Η Αγκυρα φοβάται ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν την αναθεώρηση της Συνθήκης του Μοντρέ του 1936, που ρυθμίζει την πρόσβαση της κάθε χώρας στη Μαύρη Θάλασσα και αποδίδει στην ίδια τον έλεγχο των Στενών.