Σε ό,τι αφορά το PSI η συμφωνία έχει επέλθει ως προς τα επιτόκια των νέων ομολόγων και το «spread ανάπτυξης» με το οποίο θα αναπροσαρμόζονται, και όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν στην επιβεβαίωση των επίσημων ανακοινώσεων ότι απομένουν τα νομικά και τεχνικά ζητήματα.
Ωστόσο δεν επαρκεί για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος δημόσιου χρέους που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, καθώς διαπιστώνεται κενό τουλάχιστον 15 δισ. ευρώ, που πρέπει να καλυφθεί. Το επιπλέον ποσό θα οριστικοποιηθεί από την τρόικα, η οποία θα παραλάβει τη συμφωνία κυβέρνησης και πιστωτών για το hair cut του χρέους και θα συντάξει έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους μετά τους όρους του PSI που συμφωνήθηκαν. Το επιπλέον ποσό προσδιορίζεται σε 15 δισ. ευρώ, όπως αποκάλυψε στέλεχος της τρόικας στο Spiegel. Θα επακολουθήσει όμως νέος γύρος διαβουλεύσεων για τη διαδικασία εξεύρεσης του πρόσθετου ποσού, με πιο πιθανή εξέλιξη της ένταξης στο PSI και των τίτλων που έχει συγκεντρώσει η ΕΚΤ από τη δευτερογενή αγορά, αλλά και των ομολόγων που κατέχουν οι κεντρικές τράπεζες.Δύσκολη αναμένεται ωστόσο η συμφωνία για το νέο μνημόνιο, αφού τα νέα μέτρα που επιχειρεί να επιβάλει η τρόικα προκαλούν σωρεία αντιδράσεων στους πολίτες, αλλά και στα κόμματα και είναι αβέβαιη η ψήφισή τους ακόμα και από τους βουλευτές που συμμετέχουν στην κυβέρνηση.
Θα πρόκειται για την ενδιάμεση συμφωνία, η οποία όμως είναι απαραίτητη προκειμένου να εγκριθεί η συμφωνία με τους πιστωτές για το PSI και θα πρέπει να κλείσουν και τα δύο ταυτόχρονα, εντός της εβδομάδας.
Το PSI
Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων με τη συνάντηση του Σαββάτου μεταξύ του πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου και του υπουργού Οικονομικών, Ευ. Βενιζέλου, με τους εκπροσώπους των πιστωτών, τον Τσαρλς Νταλλάρα του IIF και Ζαν Λεμιέρ της BNP Paribas επήλθε η συμφωνία για τα επιτόκια των νέων τίτλων και προφανώς δεν επισημοποιείται μέχρι να υπογραφεί το ενδιάμεσο μνημόνιο. Το μέσο επιτόκιο των νέων ομολόγων θα κινείται πέριξ του 3,7%, από 4,85% που είναι το μέσο επιτόκιο των υπό ανταλλαγή ομολόγων, ενώ η τελική ζημιά στις τράπεζες θα φτάσει στο 70%.
Ο κ. Βενιζέλος, λίγο μετά τη συνάντηση τόνισε ότι «έγινε σημαντική πρόοδος, καθώς είχαμε, ούτως ή άλλως, προετοιμάσει όλα τα τεχνικά και νομικά κείμενα», προσθέτοντας: «Είμαστε πραγματικά ένα βήμα πριν από τη συμφωνία».
Ανέφερε επίσης ότι «έχουμε κινηθεί απολύτως μέσα στο πλαίσιο των οδηγιών που μας έχει δώσει το Eurogroup και την επόμενη εβδομάδα θα είμαστε σε θέση να ολοκληρώσουμε αυτή τη διαδικασία, παράλληλα φυσικά με τη διαπραγμάτευση που κάνουμε για το νέο πρόγραμμα».
Τα «άλλα θέματα»
Οι εκπρόσωποι των πιστωτών αναχώρησαν χθες από την Αθήνα, αλλά οι επαφές θα συνεχιστούν με τηλεδιασκέψεις, ενώ σε ανακοίνωση του IIF αναφέρεται ότι «είμαστε κοντά στην ολοκλήρωση ενός εθελοντικού PSI στο πλαίσιο που εκφράστηκε δημοσίως στις αρχές της εβδομάδας από τον πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου Ζαν Κλοντ γιούνκερ με την ιδιότητά του ως προέδρου του Eurogroup. Αναμένουμε να ολοκληρώσουμε την ερχόμενη εβδομάδα, καθώς οι συζητήσεις για άλλα θέματα συνεχίζονται».
Τα «άλλα θέματα» που συνεχίζονται, που αναφέρει η ανακοίνωση του IIF, είναι η διαπραγμάτευση με την τρόικα για το νέο μνημόνιο.
Ταυτόχρονα το IIF δίνει και τα όρια εντός των οποίων θα κινηθούν τα επιτόκια των νέων ομολόγων, παραπέμποντας στις δηλώσεις του προέδρου του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, μετά το Eurogroup της προηγούμενης Δευτέρας.
Ο κ. Γιούνκερ, παρουσία και του επιτρόπου Ολι Ρεν είχε δηλώσει ότι η ολοκλήρωση του PSI πρέπει να προηγηθεί της συμφωνίας για τη νέα δανειακή σύμβαση, αλλά και πως το Eurogroup ζήτησε από τον Ευάγγελο Βενιζέλο να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με τον ιδιωτικό τομέα, με στόχο το επιτόκιο των νέων ομολόγων να κυμανθεί κατά μέσο όρο κάτω από το 4%, και για τα ομόλογα που λήγουν έως το 2020 να έχουν επιτόκιο κλιμακούμενο, χαμηλότερο του 3,5%.
Αναπροσαρμογή με ανάπυξη
Οι τράπεζες αποδέχτηκαν τα όρια που έθεσε το Eurogroup, αλλά ζήτησαν και πέτυχαν να συμπεριληφθεί στη συμφωνία ρήτρα αναπροσαρμογής των επιτοκίων, ανάλογα με τους ρυθμούς ανάπτυξης της Ελλάδας και συγκεκριμένα όταν το ΑΕΠ αυξάνεται πάνω από ένα ορισμένο επίπεδο. Η ελληνική πλευρά το αποδέχτηκε, ζητώντας όμως χαμηλότερα επιτόκια για την περίοδο μέχρι το 2020, που είναι η περίοδος προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας, ώστε να μειωθεί η επιβάρυνση από τις πληρωμές τόκων. Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες αποδέχτηκαν τα χαμηλά επιτόκια της περιόδου μέχρι το 2020, τα οποία θα ξεπερνούν οριακά το 3%, αλλά θα προσαυξάνονται με ένα «spread» όταν αρχίσουν να καταγράφονται υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, χωρίς να γίνουν γνωστά τα περιθώρια.
Η συνολική ζημιά για τις τράπεζες από τη συμφωνία του PSI θα φτάσει στο 70%, όπως αποκάλυψε ο επικεφαλής της Deutsche Bank Γιόζεφ Ακερμαν, ποσοστό που περιλαμβάνει το ύψος του hair cut, αλλά και τη ζημιά από τα νέα χαμηλότερα επιτόκια, επί του 35% της ονομαστικής αξίας των υφιστάμενων ομολόγων.
Υπενθυμίζεται οτι τα νέα ομόλογα θα υπόκεινται στο αγγλικό δίκαιο, ενώ σε ό,τι αφορά τα CACs, τις ρήτρες συλλογικής δράσης, η συζήτηση για την ενεργοποίησή τους ή όχι μετατίθεται για αργότερα, προς το τέλος Φεβρουαρίου, όταν υπάρχει σαφής εικόνα για τη μαζικότητα της εθελοντικής συμμετοχής των πιστωτών το πρόγραμμα. Τότε θα αποφασιστεί αν και πώς θα ενεργοποιηθούν.
Η περικοπή
Η ανταλλαγή στοχεύει στην περικοπή του συνολικού χρέους της χώρας κατά περίπου 100 δισ. ευρώ, με στόχο να διαμορφωθεί στο 120% του ΑΕΠ έως το 2020, ώστε αυτό να καταστεί βιώσιμο. Στους πιστωτές που θα αποδεχτούν το hair cut θα δοθούν νέα ομόλογα εγγυημένα ονομαστικής αξίας στο 35% της αξίας των αρχικών τίτλων και 15% σε μετρητά.
Δηλαδή από την ονομαστική αξία των ομολόγων ύψους 200 δισ. ευρώ, διαγράφονται τα 100 δισ ευρώ. Για τα υπόλοιπα 100 δισ. ευρώ στους πιστωτές θα δοθούν μετρητά ύψους 30 δισ. ευρώ, και νέα ομόλογα ύψους 70 δισ. ευρώ.
Ασφυκτικό το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης
Οι προθεσμίες εντός των οποίων πρέπει να υλοποιηθούν συμφωνίες και αποφάσεις, στις οποίες εμπλέκονται όλα τα κράτη της Ευρωζώνης, η Ε.Ε., το ΔΝΤ και εκατοντάδες τράπεζες, funds, και ασφαλιστικές εταιρείες σε όλο τον κόσμο, είναι ασφυκτικές. Ειδικότερα:
1. Το αργότερο μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου πρέπει να ανακοινωθεί δημόσια η διαδικασία του PSI. Το υπουργείο Οικονομικών θα απευθύνει δημόσια πρόσκληση προς τους ομολογιούχους της Ελλάδας, να προσέλθουν στην ανταλλαγή των ομολόγων. Η ανακοίνωση θα υποβοηθηθεί από ειδικές εκδηλώσεις σε διάφορες οικονομικές πρωτεύουσες ανά τον κόσμο.
2. Μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, οι πιστωτές οφείλουν να δηλώσουν την ποσότητα και τα χαρακτηριστικά των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν και αν αποδέχονται την εθελοντική συμμετοχή στο PSI.
3. Αμέσως ακολουθεί η αξιολόγηση των εθελοντικών προσφορών και η κυβέρνηση σε συνεργασία με τη Ε.Ε. και το ΔΝΤ, καθώς και το IIF αποφασίζουν για την ενεργοποίηση ή όχι των CACs.
4. Στις αρχές Μαρτίου προχωρεί η διαδικασία ανταλλαγής ομολόγων και ενώ στις 20 Μαρτίου λήγει το τριετές ομόλογο ύψους 14,4 δισ. ευρώ.
5. Στο πρώτο 15ήμερο του Μαρτίου επαναλαμβάνονται οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα για το νέο δανειακό πρόγραμμα, προσθέτοντας τους όρους και το χρηματοδοτικό σχήμα και όλα αυτά μαζί να αποτελέσουν τη βάση της νέας δανειακής σύμβασης, η οποία πρέπει να εγκριθεί από την Ε.Ε., την ΕΚΤ, το ΔΝΤ και τα κράτη-μέλη που έχουν συνταγματικό πρόβλημα (π.χ. Φινλανδία).
6. Μέχρι τις 14 Μαρτίου πρέπει να έχουν εκταμιευτεί περίπου 89 δισ. ευρώ, από τη νέα δανειακή σύμβαση, συνολικού ύψους 130 δισ. ευρώ.
7. Στα τέλη Μαρτίου αναμένεται να ψηφιστεί από τη Βουλή η νέα δανειακή σύμβαση.
ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ - pkak@naftemporiki.gr