Μιλώντας στο «Εθνος της Κυριακής», η Ινα Σεφσένκο -το «πρόσωπο» της FEMEN- εξηγεί πώς το κίνημα κατάφερε να σπάσει τον «πάγο» της συντηρητικής ουκρανικής κοινωνίας και να γίνει πρώτο θέμα συζήτησης στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός...
Πριν από δύο εβδομάδες διαδήλωνες στο Νταβός με σύνθημα «φτωχοί εξαιτίας σας». Σε είδαμε να δίνεις πραγματική μάχη με τους αστυνομικούς, τι ακριβώς έγινε;
Θέλαμε να καταγγείλουμε την οικονομική ελίτ του πλανήτη, αυτή τη μικρή ομάδα πλουσίων που μοιάζει περισσότερο με συμμορία γκάνγκστερ, η οποία κλειδαμπαρώνεται στο Νταβός την ώρα που οι λαοί πεινάνε εξαιτίας της. Οταν σχεδιάζαμε την «επιχείρηση», είχαμε πεισθεί ότι δεν θα καταφέρουμε να πλησιάσουμε το σημείο του Φόρουμ, μας έλεγαν πως υπάρχει παντού στρατός και αστυνομία. Γι' αυτό προετοιμαστήκαμε πολύ καλά, σχεδιάζαμε την επιχείρηση πολλούς μήνες!
Το παίξαμε τουρίστριες που προσπαθούσαν να πάνε για σκι στην περιοχή, κάναμε βόλτες στην πόλη για αρκετή ώρα και είδαμε πως πράγματι υπήρχαν δεκάδες ελεύθεροι σκοπευτές. Κανένας όμως δεν μας έδινε ιδιαίτερη σημασία, οπότε καταφέραμε να βρεθούμε αρκετά κοντά στην περιφραγμένη ζώνη. Επρεπε να δράσουμε εδώ και τώρα. Γδυθήκαμε αμέσως και αρχίσαμε να φωνάζουμε. Οι αστυνομικοί αιφνιδιάστηκαν, δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι συμβαίνει και πώς πρέπει να μας αντιμετωπίσουν. Μόνο όταν πλησιάσαμε πια την πύλη κινήθηκαν εναντίον μας και μας συνέλαβαν.
Και μετά;
Μετά η κατάσταση ήταν σχεδόν αστεία! Μας πήγαν στο τμήμα όπου ο αξιωματικός υπηρεσίας αναφώνησε «σας ξέρω, σας έχω δει στην τηλεόραση» την ώρα που οι υπόλοιποι προσπαθούσαν να μας ντύσουν... δεν ξέρω, νόμιζαν ότι κρυώναμε μάλλον...
Δεν κρυώνατε; Τι κάνετε για να αντέξετε σε τόσο χαμηλές θερμοκρασίες χωρίς ρούχα;Δεν χρειάζεται να κάνουμε τίποτα. Μπορεί να σου ακούγεται περίεργο, αλλά πίστεψέ με, όταν έχεις στο μυαλό σου μόνο την ιδέα την οποία θες να προασπίσεις, η αδρεναλίνη σου φτάνει στα ύψη και δεν νιώθεις τίποτα. Εκείνη τη στιγμή δεν γδύνεσαι... διαδηλώνεις. Εχω βγάλει τα ρούχα μου ακόμη και στους -15 βαθμούς και ένιωθα σαν να έχει +20!
Η Ινα Σεφσένκο αποκαλύπτει ότι οι ακτιβίστριες θα ήθελαν να έρθουν να διαδηλώσουν στη χώρα μας και μάλιστα να γνωρίσουν από κοντά τον Λουκάνικο, τον σκύλο που ανακηρύχθηκε πρόσωπο της χρονιάς από το αμερικανικό περιοδικό «Time».
Ισως να ήταν ακόμη πιο εύκολο σε μια ζεστή χώρα σαν την Ελλάδα, όπου η θερμοκρασία είναι πραγματικά στο +20. Εχετε σκεφτεί να έρθετε από τα μέρη μας;
Φυσικά. Οχι μόνο το έχουμε σκεφτεί, αλλά είναι το όνειρό μας, ειλικρινά. Μας αρέσει πάρα πολύ η χώρα σας. Θέλουμε όσο τίποτα να έρθουμε να εκφράσουμε τη συμπαράστασή μας στους Ελληνες διαδηλωτές, αλλά και να γνωρίσουμε από κοντά τον Λουκάνικο! Τον λατρεύουμε αυτόν τον σκύλο, μας έχει τρελάνει! Προσπαθούμε να βρούμε έναν τρόπο για να χρηματοδοτήσουμε το ταξίδι, να αγοράσουμε τα εισιτήρια, ελπίζω πως διαβάζοντας το άρθρο σας θα ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος και θα μας βοηθήσει!
Αλήθεια, πώς βρίσκετε συνήθως χρήματα για τα ταξίδια σας;
Κοίτα, στην αρχή, όταν δεν μας γνώριζε κανείς, ήταν πολύ δύσκολα τα πράγματα. Πουλάγαμε προσωπικά μας αντικείμενα για να βρούμε λεφτά!
Τώρα όμως έχουμε αρκετές δωρεές που καλύπτουν τα έξοδά μας και
ταυτόχρονα, έχουμε δημιουργήσει ένα διαδικτυακό κατάστημα FEMEN, στο
οποίο πουλάμε από μπλουζάκια μέχρι και τσάντες με το λογότυπό μας και
πολλοί υποστηρικτές μας τα αγοράζουν για να μας ενισχύσουν. Σκέψου ότι
σήμερα τα χρήματα αυτά αρκούν για να καλύψουν ακόμη και τους μισθούς
όσων από εμάς δουλεύουμε μόνιμα για την οργάνωσηΕσύ εργάζεσαι πλέον μόνο για το κίνημα; Πώς αποφάσισες αρχικά να γίνεις μέλος της FEMEN;
Γνώρισα την ιδρύτρια της οργάνωσης, την Αννα Γουτσόλ, μέσω μιας κοινής παρέας το 2009. Τότε η FEMEN δεν ήταν γνωστή σε κανέναν μας. Μόλις μου εξήγησε τι ακριβώς έκαναν, τον αγώνα που έδιναν για τα δικαιώματα των γυναικών στην Ουκρανία, αποφάσισα να συμμετέχω και εγώ. Τότε ήμουν ακόμη στο ξεκίνημα του πτυχίου μου -σπουδάζω δημοσιογραφία- και παράλληλα εργαζόμουν στο γραφείο Τύπου της Δημοτικής αρχής του Κιέβου.
Μετά την πρώτη διαδήλωση όμως, κάποιοι «συνάδελφοί» μου στο δήμο έσπευσαν να δείξουν τις φωτογραφίες μου στους ανώτερους μου και έτσι, με συνοπτικές διαδικασίες, έχασα τη δουλειά μου! Δεν το μετανιώνω όμως καθόλου. Η FEMEN είναι πλέον για μένα η οικογένειά μου και εργάζομαι συνεχώς για την προώθηση των δράσεών μας.
Στην αρχή, το κίνημα δρούσε μόνο στην Ουκρανία. Πες μου ποιες ήταν οι πρώτες αντιδράσεις της κοινωνίας;
Υπήρξαν διάφορες αντιδράσεις, το μεγαλύτερο όμως μέρος της κοινωνίας -η οποία όπως θα γνωρίζετε είναι αρκετά συντηρητική- βρισκόταν σε κατάσταση σοκ. Δεν φαντάζεσαι πόσες βρισιές ακούσαμε. Γι' αυτούς ήμασταν είτε «π...νες» είτε «πληρωμένοι πράκτορες των ξένων» είτε «βαλτές» από κάποιο κόμμα της αντιπολίτευσης. Με τον καιρό όμως, αρκετοί άρχισαν να καταλαβαίνουν το μήνυμα που θέλαμε να περάσουμε και η αντιμετώπιση είναι πλέον πολύ διαφορετική. Οχι πως δεν υπάρχουν βέβαια ακόμη άνθρωποι που μας κακολογούν.
Ποιο θα έλεγες πως ήταν το πιο επικίνδυνο ταξίδι από όλα;Αναμφισβήτητα το ταξίδι στη Λευκορωσία, όπου πήγαμε να διαδηλώσουμε για την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων. Εκεί μας απήγαγαν κυριολεκτικά για ένα 24ωρο και αυτοί που μας κρατούσαν δεν ήταν αστυνομικοί, αλλά πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών! Φαντάζεσαι να σε έχουν πάει στο δάσος και να είσαι περιτριγυρισμένη από δέκα άνδρες με μάσκες;
Κάθε τόσο μας φώναζαν «θα σας σκοτώσουμε, εδώ θα γίνει ο τάφος σας»! Οταν το ακούς αυτό υπό τέτοιες συνθήκες, αρχίζεις κάποια στιγμή να το πιστεύεις. Ηταν εφιαλτικό.
Είχες τρομάξει πολύ;
Φυσικά. Υπάρχουν στιγμές ακόμη και σήμερα που μου έρχονται εκείνες οι σκηνές στο μυαλό και ανατριχιάζω!
Βλέπω όμως πως δεν πτοείσαι... Πόσες φορές σε έχουν συλλάβει;
Εχω χάσει το μέτρημα... Τουλάχιστον 30 φορές, πάντως!
Η ιστορία του κινήματος
Προτάσσουν τα στήθη τους εδώ και 4 χρόνια
Η τραγική ιστορία μιας Ουκρανής γυναίκας που έφυγε στο εξωτερικό πιστεύοντας τις «ψεύτικες υποσχέσεις» σχετικά με μία θέση εργασίας, με αποτέλεσμα να πέσει στα δίκτυα κυκλώματος πορνείας, ήταν αρκετή το 2008 για να αφυπνίσει την Αννα Γουτσόλ. Τότε 25 χρόνων, η Γουτσόλ αποφάσισε να κινητοποιηθεί με στόχο την ενημέρωση και την προάσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών της Ουκρανίας. Ξεκίνησε μόνη της.
Σήμερα η ομάδα μετράει 300 ακτιβίστριες, από τις οποίες οι 20 αποτελούν τον «επιχειρησιακό πυρήνα» και είναι αυτές οι οποίες αναλαμβάνουν να βγάλουν τα ρούχα τους για να ταράξουν τα νερά και να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου. Και πράγματι την τράβηξαν.
Ιδρυση κόμματος
Η FEMEN έγινε γνωστή από άκρη σε άκρη του πλανήτη, κάτι που τους έδωσε το θάρρος να «ξανοιχτούν» και το 2011 να πάρουν τον δρόμο του εξωτερικού, αλλά και να σκέφτονται ακόμη και την ίδρυση πολιτικού κόμματος!
Οπως έχουν δηλώσει κατ' επανάληψη σε όσους διερωτώνται «γιατί πρέπει να διαμαρτύρονται χωρίς ρούχα;», οι γυναίκες της FEMEN επισημαίνουν πως στις σημερινές κοινωνίες οι άνθρωποι μοιάζουν σχεδόν υπνωτισμένοι και δεν δίνουν πλέον σημασία σε τίποτα, πόσω μάλλον σε παραδοσιακές φεμινιστικές δράσεις.
Αντίθετα, μόλις πέταξαν τα ρούχα τους, τότε άρχισαν να έχουν την ανταπόκριση που ήθελαν, με αποτέλεσμα να μπορούν να περάσουν τα μηνύματά τους. Από τότε που ιδρύθηκε η FEMEN, τα κορίτσια από την Ουκρανία βρέθηκαν μεταξύ άλλων στη Βιέννη, τη Ρώμη, τη Μόσχα, στο Παρίσι, ακόμη και στο... Βατικανό, ενώ εσχάτως συνελήφθησαν έξω από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός. Μάλιστα, σκέφτονται να ανοίξουν «παραρτήματα» της οργάνωσης στη Βαρσοβία, τη Ζυρίχη, στο Τελ Αβίβ και στο Ρίο ντε Τζανέιρο!