Του Ηλία Γ. Μπέλλου
Σε υψηλού προφίλ ελληνοτουρκική κόντρα στο Μανχάταν εξελίσσεται η αντιπαράθεση της ελληνικής γαλακτοβιομηχανίας ΦΑΓΕ, συμφερόντων των αδελφών Γιάννη και Κυριάκου Φιλίππου, με την τουρκικών συμφερόντων Chobani για την κυριαρχία στην πολύ μεγάλη αγορά ελληνικού γιαουρτιού των ΗΠΑ.
Το διακύβευμα γίνεται ευκολότερα αντιληπτό αν αναλογιστεί κανείς ότι η ΦΑΓΕ στις ΗΠΑ στο 9μηνο κατέγραψε αύξηση πωλήσεων της τάξης του 40% σε όγκο και της τάξης του 43,6% σε αξία, ενώ στην Ελλάδα η αξία των πωλήσεων υποχώρησε κατά 22% και σε όγκο 25,8%.
Με τζίρο αυξημένο συνολικά κατά 11,7% στα 324 εκατ. ευρώ στο εννιάμηνο σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011, η ελληνική επιχείρηση -που πριν ένα μόλις μήνα μετέφερε την έδρα της εκτός Ελλάδος, στο Λουξεμβούργο- επιχειρεί να σταματήσει τον αθέμιτο, όπως εκτιμά ανταγωνισμό από την γαλακτοβιομηχανία Chobani η οποία πουλά γιαούρτι με την ένδειξη «ελληνικό».
Είναι τόσο μεγάλο το εκτόπισμα των δύο παικτών που η πολυεθνική Kraft αρχικά είδε τα μερίδια της να συρρικνώνονται και τελικά αναγκάστηκε -για δεύτερη φορά- να σταματήσει την πώληση του γιαουρτιού της Athenos.
Η πρώτη φορά ήταν όταν στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας πούλησε στον Τούρκο ιδιοκτήτη της Chobani την μονάδα παραγωγής της στο νότιο Έντμεστον της Νέας Υόρκης.
Ο τρίτος παίκτης της πολύ μεγάλης αυτής αγοράς είναι η Danone που όμως έχει τοποθετηθεί με τρόπο που δεν ακουμπάει στο δικαίωμα χρήσης της λέξης «ελληνικό» γιαούρτι και τα σχετικά πνευματικά δικαιώματα.
Πριν λίγες ημέρες οι μέτοχοι της ΦΑΓΕ αποφάσισαν, όπως προκύπτει από νομικούς κύκλους της Νέας Υόρκης, να προχωρήσουν σε πλήρη δικαστική σύγκρουση και να μην επιδιώξουν ως συνηθίζεται εξωδικαστικό συμβιβασμό, επιχειρώντας να βάλουν τέλος με δεδικασμένο σε κάθε «επιβουλή» του προσδιορισμού «ελληνικό γιαούρτι». Και για το σκοπό αυτό προσέλαβαν τις υπηρεσίες του διάσημου νομικού γραφείου Simon Thorley QC της Three New Square που ειδικεύεται στις υποθέσεις πνευματικής ιδιοκτησίας για να τους αντιπροσωπεύσει στην δικάσιμο το Φεβρουάριο του 2013.
Το εν λόγο νομικό γραφείο έχει στο ιστορικό του την δικαστική επιτυχία της βρετανικής πολυεθνικής Diageo στην υπόθεση της Vodkat της Intercontinental Brands, η οποία κυκλοφορούσε ποτό με την παραπλανητική ονομασία που παραπέμπει σε vodka χωρίς να είναι. Το εμπορικό σήμα της Intercontinental Brands μετονομάστηκε μετά την απόφαση σε Kat Schnapps. Νομικοί κύκλοι των ΗΠΑ, όπως προαναφέρθηκε, σχολιάζοντας τις εξελίξεις αναφέρουν πως η ΦΑΓΕ επιχειρεί να βάλλει άπαξ και διά παντός τέλος σε κάθε ανάλογο πρόβλημα.
Απέναντι της θα βρίσκεται η Chobani που έγινε για λίγο γνωστή στην Ελλάδα μετά την υποβολή πρότασης εξαγοράς της «Δωδώνη», η οποία όμως δεν προκρίθηκε στην τελική φάση. Ορισμένοι μάλιστα συνέδεσαν την υποψηφιότητά της αυτή με την υπόθεση στις ΗΠΑ, αφού κτήση ελληνικής γαλακτοβιομηχανίας θα της παρείχε ενδεχομένως δικαίωμα χρήσης του προσδιορισμού «ελληνικό γιαούρτι». Το σκεπτικό αυτό ρίχνει ίσως λίγο φως και σε κάποια από τα πιθανά κίνητρα των υπολοίπων επιχειρήσεων που συμμετείχαν στον διαγωνισμό για τη Δωδώνη.
Η Chobani είναι εταιρία που ανήκει στα συμφέροντα του 40χρονου Τούρκου επιχειρηματία Χαμντί Ουλουκάγια. Ο Χαμντί του οποίου η καταγωγή σύμφωνα με πληροφορίες εμπεριέχει και μειονοτικές ρίζες (κουρδικές), βρισκόταν στις ΗΠΑ από το 1995 και εγκαταστάθηκε στο νότιο Έντμεστον της Νέας Υόρκης το 2005. Και αυτό επειδή εξαγόρασε την εκεί μονάδα παραγωγής της πολυεθνικής γαλακτοκομικής Kraft Foods.
Με επενδύσεις και επιτυγχάνοντας πολύ καλή διείσδυση στην αγορά του ελληνικού τύπου γιαουρτιού των ΗΠΑ, η Chobani έφτασε σε τέτοια παραγωγική δυναμικότητα ώστε να μπορεί να παρασκευάζει ένα εκατομμύριο κιλά γιαούρτι τη ημέρα. Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με εκτιμήσεις ο κύκλος εργασιών της αγοράς ελληνικού τύπου γιαουρτιού στις ΗΠΑ, το μεγαλύτερο μερίδιο του οποίου φέρεται να ελέγχει η Chobani αγγίζει το ένα δισεκατομμύριο δολάρια.
H εταιρεία του Χαμντί Ουλουκάγια, πριν γίνει γνωστή ως Chobani, ήταν η Agrofarma. Ο Ουλουκάγια μετακόμισε στις ΗΠΑ με την οικογένειά του στα μέσα της δεκαετίας του 1990 με σκοπό τις σπουδές. Με την προϋπηρεσία του όμως στην οικογενειακή τυροκομική μονάδα στην Τουρκία όταν ανέκυψε αυτό που έκρινε ως ευκαιρία, δηλαδή η πώληση της μονάδας της Kraft, προχώρησε σε δανεισμό με τον οποίο και την απέκτησε. Λίγο αργότερα εισήγαγε το brand Chobani και γνώρισε μεγάλη επιτυχία.
Τώρα ήρθε η ώρα της σύγκρουσης με τον Γιάννη και Κυριάκο Φιλίππου για την κυριαρχία της αγοράς. Και με δεδομένη την ευαισθησία του νομικού πλαισίου των ΗΠΑ σε θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας υπάρχουν σημαντικές πιθανότητες επιτυχίας για τους Έλληνες επιχειρηματίες.
Πηγή:www.capital.gr