"..προεκτυπωμένες – από το επόμενο έτος - θα έρχονται οι φορολογικές δηλώσεις με τα πλήρη στοιχεία του συνόλου των συντάξεων"
Τις πέντε μεγάλες προτεραιότητες του Υπουργείου του, αναλύει ο Υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, σε άρθρο του στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής. Ο νέος (σε ηλικία και.."υπουργιλίκι") Βρούτσης, που έπεσε κατευθείαν στα βαθιά, σε ένα υπουργείο-φωτιά, που γίνεται δυσάρεστο συνήθως σε καιρούς κρίσης και στόχος διαμαρτυριών, γράφει στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ:
Είναι αλήθεια ότι οι κοινωνικοί συνειρμοί στο άκουσμα και μόνο των λέξεων «μέτρα» ή «παρεμβάσεις», παραπέμπουν αυτόματα σε επαπειλούμενες επώδυνες αποφάσεις που συνεπάγονται κόστος για τους φορολογούμενους πολίτες. Και όμως, πρωταρχική και αυτονόητη υποχρέωση κάθε δημόσιου φορέα (υπουργείου, οργανισμού, νομικών προσώπων, κ.λπ.) είναι να εξαντλήσει καταρχήν όλα εκείνα τα περιθώρια οργανωτικών αλλαγών και μέτρων που θα επιφέρουν άμεσα και απτά οφέλη στους πολίτες, «σφραγίζοντας» τις διαρροές δημόσιων πόρων σε άσκοπες, αναποτελεσματικές και αφανείς χρήσεις.
Είναι αλήθεια ότι οι κοινωνικοί συνειρμοί στο άκουσμα και μόνο των λέξεων «μέτρα» ή «παρεμβάσεις», παραπέμπουν αυτόματα σε επαπειλούμενες επώδυνες αποφάσεις που συνεπάγονται κόστος για τους φορολογούμενους πολίτες. Και όμως, πρωταρχική και αυτονόητη υποχρέωση κάθε δημόσιου φορέα (υπουργείου, οργανισμού, νομικών προσώπων, κ.λπ.) είναι να εξαντλήσει καταρχήν όλα εκείνα τα περιθώρια οργανωτικών αλλαγών και μέτρων που θα επιφέρουν άμεσα και απτά οφέλη στους πολίτες, «σφραγίζοντας» τις διαρροές δημόσιων πόρων σε άσκοπες, αναποτελεσματικές και αφανείς χρήσεις.
Στο πλαίσιο αυτής ακριβώς της (αυτονόητης, πλην υποτιμημένης) αντίληψης, το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας εφαρμόζει ήδη ένα ολοκληρωμένο και συγκροτημένο σχέδιο οργανωτικών παρεμβάσεων. Πρόκειται για αλλαγές που ενώ δεν έχουν απολύτως κανένα δημοσιονομικό κόστος, εξορθολογίζουν το σύστημα διακυβέρνησης των πολιτικών κοινωνικής προστασίας με προφανή οφέλη για τους εργαζόμενους και συνταξιούχους της χώρας μας.
Για να γίνω πιο σαφής, θα αναφέρω πέντε ριζικές παρεμβάσεις που υλοποιούνται άμεσα αυτή την περίοδο, θα ολοκληρωθούν εντός του 2013 και θα αλλάξουν δραστικά την εικόνα του Υπουργείου.
Πρώτον, αποφασίστηκε και ξεκινούν εντός των επόμενων ημερών, διαδικασίες αυτοπρόσωπης (άρα, αξιόπιστης) απογραφής στο σύνολο των ασφαλιστικών ταμείων, ακόμη και στα μικρότερα (εξαιρουμένων αυτών που ήδη έχουν γίνει). Όπως και στις απογραφές των μεγάλων ταμείων που προηγήθηκαν, τα αποτελέσματα τους θα μετατρέπονται σε μετρήσιμες εξοικονομήσεις και σαφείς καταλογισμούς, δηλαδή διαγραφές συντάξεων από άτομα που δεν τα δικαιούνται, παραπομπή στη δικαιοσύνη των φαινομένων της ανομίας, ανάκτηση χρημάτων όπου υπάρχει κατάχρηση.
Έτσι στο τέλος Φεβρουαρίου 2013 - όταν θα ολοκληρωθούν όλες οι απογραφές - θα έχουμε, για πρώτη φορά, πλήρη και καθαρή εικόνα του συνόλου των συνταξιούχων. Και αυτή η απογραφή, θα είναι η τελευταία που γίνεται καθώς τη σκυτάλη θα αναλάβει η «Αριάδνη».
Δεύτερον, η ΗΔΙΚΑ (Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης) μετεξελίσσεται σε ενιαίο κέντρο παρακολούθησης και καταβολής των συντάξεων, κατά το πρότυπο της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών. Με αυτό τον τρόπο και δεδομένου ότι θα ψηφιοποιηθεί το σύνολο του αρχείου των ασφαλιστικών ταμείων, θα καταστεί, μεταξύ άλλων, δυνατός ο έλεγχος των πολλαπλών συντάξεων - ΑΦΜ και ΑΜΚΑ υποχρεωτικά για όλους - που λαμβάνουν ορισμένες κατηγορίες συνταξιούχων. «Σιωπηρές» καταστρατηγήσεις της νομοθεσίας, λόγω οργανωτικών αδυναμιών, από προνομιούχες ομάδες συνταξιούχων θα αποτελέσουν πλέον παρελθόν. Η επίτευξη και αυτού του στόχου θα πραγματοποιηθεί εντός του 2013.
Τρίτον, η προεκτύπωση – από το επόμενο έτος - των φορολογικών δηλώσεων με τα πλήρη στοιχεία του συνόλου των συντάξεων - που θα ληφθούν το 2013 - θα συρρικνώσει τόσο το διαχειριστικό κόστος των ταμείων και ενδεχόμενες γραφειοκρατικές ταλαιπωρίες των συνταξιούχων, όσο και υπαρκτά φαινόμενα φοροδιαφυγής.
Τέταρτον, η προληπτική και οριστική αντιμετώπιση είναι πάντοτε περισσότερο αποτελεσματική της κατασταλτικής θεραπείας. Από τους πρώτους μήνες του 2013 δεν θα «ξαναγεννηθεί» πλέον παραβατικότητα στο χώρο της κοινωνικής ασφάλισης. Αυτό θα επιτευχθεί με την ενεργοποίηση του δικτύου «Αριάδνη». Πρόκειται για σύστημα έγκυρης αποτύπωσης και δομημένης διάχυσης της ενημέρωσης σχετικά με τις αλλαγές που αφορούν στην οικογενειακή ή δημογραφική κατάσταση των δικαιούχων ασφαλιστικών παροχών και άλλων κοινωνικών μεταβιβάσεων. Με το σύστημα αυτό εξοικονομείται ποσό περίπου 400 εκ ευρώ ετησίως από τα ασφαλιστικά ταμεία (τόσο αξιολογείται από τα ευρήματα των απογραφών), καθώς αναστέλλεται τελείως η δυνατότητα δημιουργίας νέας παραβατικότητας, όπως π.χ. συντάξεις αποθανόντων που λαμβάνονται από τους συγγενείς τους, συντάξεις χηρείας και άγαμων θυγατέρων, κ.λπ. Το σύστημα αυτό θα αναπτυχθεί με τη μορφή δικτύου λειτουργικής συνεργασίας – διυπουργικού χαρακτήρα – διαφόρων φορέων και δεν θα έχει κανένα απολύτως κόστος για τον συνταξιούχο ή τους συγγενείς του. Θα έχει όμως σημαντικό δημοσιονομικό , αλλά και ηθικό όφελος, καθώς η καταπολέμηση της παραβατικότητας αποτελεί υποχρέωση πρώτα και κύρια απέναντι στους συνεπείς συνταξιούχους, τους έντιμους φορολογούμενους πολίτες.
Πέμπτον, ξεκινά άμεσα (εντός του Δεκεμβρίου) και ολοκληρώνεται μέσα στο 2013, μια οργανωμένη διαδικασία μετεγκαταστάσεων υπηρεσιών του Υπουργείου Εργασίας (κεντρική υπηρεσία, Επιθεώρηση Εργασίας, Γενική Γραμματεία Πρόνοιας, οι υπό εκκαθάριση Οργανισμοί Εργατικής Εστίας και Κατοικίας), προκειμένου να εξοικονομηθούν σημαντικά λειτουργικά κόστη και δαπάνες ενοικίων (1,5 εκ ευρώ ετησίως, σε πρώτη φάση). Παράλληλα, και αυτό είναι το σημαντικότερο, αναθεωρείται και συστηματοποιείται η συνολική στεγαστική πολιτική του υπουργείου. Καταγράφεται το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του υπουργείου και των φορέων τους, καθώς και των ενοικιαζόμενων κτιρίων σε όλη την Ελλάδα. Δεδομένου ότι το υπουργείο δαπανά ετησίως 25 εκ ευρώ για μισθώματα (ενώ την ίδια στιγμή διαθέτει μη χρησιμοποιούμενα ιδιόκτητα ακίνητα), καθίσταται προφανές ότι η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του ίδιου του υπουργείου και ιδιαίτερα των ασφαλιστικών ταμείων, δεν μπορεί να συνεχιστεί να γίνεται με άναρχο και κατακερματισμένο τρόπο, όπως στο παρελθόν.
Στην ίδια λογική εντάσσεται και το πρόγραμμα «Συστέγαση», δηλαδή η χωροταξική ενοποίηση των τοπικών υπηρεσιών των διαφόρων ασφαλιστικών ταμείων και φορέων του Υπουργείου Εργασίας (π.χ. ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, Επιθεώρηση Εργασίας, ΟΑΕΔ, κ.λπ.), ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες και νησιωτικές περιοχές.
Όλες οι προαναφερόμενες παρεμβάσεις δεν συνιστούν απαραίτητα οργανωτικές καινοτομίες. Ενδεχομένως, μάλιστα, κάποιες από αυτές να αποτελούν αυτονόητες διαχειριστικές υποχρεώσεις μιας ορθολογικής δημόσιας διοίκησης, οι οποίες έπρεπε να έχουν υλοποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια. Μπορεί να είναι και έτσι.
Σηματοδοτούν όμως, μια αλλαγή αντίληψης, νοοτροπίας και υποδείγματος στη διαχείριση των δημοσίων πόρων, η οποία, είμαι σίγουρος, ότι διαπερνά το σύνολο της σημερινής κυβέρνησης. Η αξιοποίηση τεχνολογικών εργαλείων, ο ανασχεδιασμός των διαδικασιών, η αναποτελεσματικότητα και, κυρίως, ο σεβασμός στο δημόσιο χρήμα και το «νοικοκύρεμα» του δημοσίου αποτελούν κύριες προτεραιότητες. Γιατί ο εργαζόμενος, ο συνταξιούχος, ο φορολογούμενος πολίτης απαιτεί – και έχει δίκιο – οι κόποι και οι θυσίες του να πιάνουν τόπο.