Του Γιάννη Αγγέλη
«Μπορούμε να πούμε ότι τώρα ήμαστε σε ασφαλέστερο έδαφος…». Με την φράση αυτή περιέγραφε, χθες αργά το βράδυ κοινοτικός αξιωματούχος, την κατάσταση που διαμορφώνεται μετά την οριστικοποίηση της απόφασης για δύο ξεχωριστές ΑΜΚ στην Εθνική και Eurobank μέχρι τα τέλη Απριλίου.
Η «ασφάλεια» στην οποία αναφέρθηκε, συνδέεται άμεσα με την προϋπόθεση, που έχει θέσει το ΔΝΤ κατά κύριο λόγο, αλλά και η τρόικα συνολικά, ότι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών στην Ελλάδα «δεν θα πρέπει να επιβαρύνει το χρέος και έλλειμμα» από τώρα και στο εξής όπως φρόντισε να επισημάνει 48ωρες νωρίτερα ο εκπρόσωπος της Κομισιόν.
Καθόλου συμπτωματικά, τις ίδιες παρατηρήσεις έκανε σε ομιλία του χθες και ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Αυστρίας Εβαλντ Νοβότνυ αναφερόμενος στην στάση της ΕΚΤ συνολικά απέναντι στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, μετά τα όσα έχουν δρομολογηθεί στην Κύπρο μετά τις 15 Μαρτίου.
Η επόμενη ημέρα για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα κινείται πλέον σε τρείς παράλληλες γραμμές:
- Το ΤΧΣ με τα διαθέσιμα από το δάνειο κεφάλαιά του (συνολικά 50 δισ. ευρώ) αναλαμβάνει την πλήρη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών που δεν θα καταφέρουν να βρουν ιδιώτες να καλύψουν το 10% της ΑΜΚ. Και στην τρέχουσα κατάσταση με βάση τις υφιστάμενες πληροφορίες οι δύο τράπεζες Εθνική και Eurobank μάλλον θα καλυφθούν αναγκαστικά από το ΤΧΣ, ενώ μένει να ενημερωθεί η ΤτΕ αν οι άλλες δύο τράπεζες (Alpha και Πειραιώς) θα καταφέρουν να καλύψουν με ιδιώτες επενδυτές το 10% της ΑΜΚ. Όλες οι διαδικασίες θα ολοκληρωθούν στο χρονοδιάγραμμα που προβλέπει το μνημόνιο ήτοι μέχρι τις 30/4 ή το αργότερο μέχρι τα μέσα Μαΐου.
- Το ΤΧΣ αναλαμβάνει πλέον την ευθύνη, διοικητική και λειτουργική των τραπεζών που θα καλύψουν τις ΑΜΚ με αποκλειστικά δικά του κεφάλαια. Αυτό σημαίνει μια ριζική αναδιάρθρωση της λειτουργία τους καθώς οι όροι υπαγορεύονται από το μνημόνιο και με απώτερο στόχο την μελλοντική αποκρατικοποίησή τους. Με την διαφορά ότι μέχρι τότε σπάει ο «ομφάλιος λώρος» των όποιων δεσμών άμεσων ή έμμεσων υπήρχαν με το κράτος και τις εκάστοτε κυβερνήσεις, καθώς το πραγματικό «αφεντικό» στο μεσοδιάστημα είναι το ESM με τα δάνεια του οποίου ανακεφαλαιοποιούνται οι τράπεζες. Μεταξύ αυτών και το νομικό καθεστώς διορισμού διοικήσεων.
- Ο αριθμός των τραπεζών αυξάνεται από τρείς βασικούς Ομίλους σε τέσσερις, αλλά το μέγεθος μειώνεται τόσο ως προς τα οικονομικά τους στοιχεία όσο και ως προς τα μερίδιά τους στην εγχώρια αγορά αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Ν.Α Ευρώπης. Το στοιχείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, όπως σημειώνουν στελέχη της τρόικας, γιατί με τους όρους αυτούς «είναι ευκολότερα διαχειρίσιμη η οποιαδήποτε ανάγκη προκύψει στο μέλλον, χωρίς να επηρεάσει το δημόσιο χρέος και το έλλειμμα…».
Οι επιπτώσεις από τις αλλαγές αυτές τόσο στις τράπεζες που θα παραμείνουν υπό όρους «ιδιωτικές» (όσες καλύψουν το 10% της ΑΜΚ με ιδιωτικά κεφάλαια), όσο και σ’ αυτές που θα περιέλθουν στην ολοκληρωτική «ιδιοκτησία» του ΤΧΣ έχουν την καλή και την κακή τους πλευρά.
Η καλή πλευρά είναι ότι καλύπτονται και τυπικά από την ομπρέλα της ΕΚΤ και παραμένουν συνδεδεμένες με τα εργαλεία χρηματοδότησης που αυτή κρατά ανοικτά για τις φερέγγυες τράπεζες με πολύ χαμηλό κόστος (επιτόκιο 0,75%).
Αυτό φαίνεται να διευκολύνει την διαχείριση των αναγκών σε ρευστότητα, σε ένα περιβάλλον όπου το βασικό πρόβλημα είναι η ταχύτερη του αναμενόμενου αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων λόγω της παρατεταμένης ύφεσης.
Ταυτόχρονα όμως η διαχείριση, τουλάχιστον των υπό το ΤΧΣ τραπεζών, «αυτονομείται» εντελώς από τις ανάγκες στήριξης της εγχώριας οικονομίας, αφού θα πρέπει με αυστηρούς μνημονιακούς όρους να προχωρήσουν σε οικονομίες κλίμακας που θα διασφαλίσουν αφ’ ενός την εξυγίανσή τους και αφ’ εταίρου την εσωτερική δημιουργία κεφαλαίων. Αυτή θα είναι και η βασική ευθύνη των διοικήσεών τους έναντι του ΤΧΣ και του ESM…
Χαρακτηριστικό του πως βλέπουν από την πλευρά της Κομισιόν, την επιβολή του όρου για αντιστροφή της διαδικασίας συγχώνευσης των τραπεζών Eurobank και Εθνικής, που δρομολογείται εκτός απροόπτου με τις δύο ξεχωριστές ΑΜΚ, είναι η ακόλουθη επισήμανση αρμόδιου αξιωματούχου στο Capital.gr. «Με την συγχώνευση των δύο τραπεζών» είπε «θα δημιουργούταν ένας πολύ μεγάλος όμιλος, ο οποίος θα παραμένει, όπως έχει αποδείξει η μέχρι σήμερα πορεία, υπό την πολιτική επιρροή της Κυβέρνησης. Και αυτό δεν μπορεί να συνεχισθεί. Η ανεξαρτησία της διοίκησης του τραπεζικού συστήματος είναι μείζονος σημασία διαρθρωτική αλλαγή στην οποία η τρόικα θα επιμείνει»...
Η πρόθεση αυτή της τρόικας είχε καταγραφεί ήδη, όπως είχε αποκαλύψει το Capital.gr, στο σχέδιο του επικαιροποιημένου μνημονίου, όπου με σαφήνεια απαιτούνταν οι διαδικασίες συγχώνευσης των δύο τραπεζών να είναι αντιστρέψιμες προκειμένου να μπορεί ο νέος μέτοχος να κάνει τις δικές του επιλογές σε σχέση με το μέλλον των δύο τραπεζών…
Το παράδοξο βέβαια είναι ότι παρ’ όλα αυτά τόσο η ηγεσία του ΥΠΟΙΚ όσο και της ΤτΕ, είχαν εκφρασθεί με βεβαιότητα για την ανάγκη να προχωρήσει η συγχώνευση επισημαίνοντας τις αρνητικές συνέπειες σε αντίθετη περίπτωση.
Τώρα, τόσο η τρόικα όσο και το ΥΠΟΙΚ και η Τράπεζα της Ελλάδος, καλούνται να διαχειριστούν το νέο τραπεζικό τοπίο που διαμορφώνεται με περισσότερες και μικρότερες τράπεζες, εν όψει του νέου stress test στο οποίο θα πρέπει να δοκιμασθεί το φθινόπωρο η κεφαλαιακή τους επάρκεια μετά την ολοκλήρωση των ανακεφαλαιοποιήσεων του Απριλίου.
Πηγή:www.capital.gr