Πρώην ηγέτες των Ερυθρών Χμερ που δικάζονται από δικαστήριο του ΟΗΕ ζήτησαν συγγνώμη από τις οικογένειες των θυμάτων την περίοδο της παντοκρατορίας τους, υπό τον Πολ Ποτ που οδήγησε στο θάνατο 1,7 εκατομμυρίων ανθρώπων από βασανιστήρια, πείνα και καταναγκαστικά έργα από το 1975 έως το 1979.
Ο Χιου Σαμφάν , επικεφαλής του κομμουνιστικού καθεστώτος τη δεκαετία του 1970 και ο Νουόν Τσία ο κύριος ιδεολόγος και καθοδηγητής απάντησαν χθες απευθείας στα ερωτήματα συγγενών των θυμάτων των Ερυθρών Χμερ.
«Λυπάμαι πολύ για την εξαφάνιση και την απεχθή δολοφονία του πατέρα σου» είπε ο Χιου Σαμφάν στον Γιμ Ρουμ Ντουλ, απολογούμενος, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι δεν γνώριζε για τις ακρότητες και τις βιαιοπραγίες των στρατιωτικών διοικητών και άλλων ηγετών των Ερυθρών Χμερ.
«Συμμετείχα στους Ερυθρούς Χμερ με την αποφασιστικότητα να προστατεύσω την πατρίδα μου και να συμβάλλω στην ανάπτυξή της, αλλά δυστυχώς, το κίνημα κατέληξε στην πλήρη καταστροφή» πρόσθεσε, χαρακτηρίζοντας τους υπεύθυνους για τη γενοκτονία στην Καμπότζη «ως τους πιο ηλίθιους ανθρώπους πάνω στη γη».
Οι δύο πρώην ηγέτες κατηγορούνται για γενοκτονία, θρησκευτικές διώξεις, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, δολοφονίες και βασανιστήρια.
Στην παρούσα φάση, όμως, η δίκη περιορίζεται στην αναγκαστική και βίαιη εκκένωση της πρωτεύουσας της Καμπότζης Πνομ-Πενχ με την άνοδο των Ερυθρών Χμερ στην εξουσία το 1975.
«Έτος μηδέν» βαμμένο με αίμα
Όλα ξεκίνησαν όμως στις 17 Απριλίου 1975 όταν στην πόλη Phnom Penh, εισέβαλε ο στρατός των Ερυθρών Χμερ με ηγέτη τον Pol Pot. Όπως ο ίδιος έλεγε τότε όραμα του ήταν μια πουριτανική αγροτική ουτοπία. Ο οραματιστής Pot ανακοινώνει το 1975 ως “Έτος Μηδέν” και ξεκινάει το έργο του εξαναγκάζοντας τον αστικό πληθυσμό να εργαστεί σε ορυζώνες με σκοπό την “αναγέννηση μέσω της αγροτικής παραγωγής”. Σειρά είχε η «κάθαρση» του καπιταλισμού. Για το σκοπό αυτό ανατίναξε την Κεντρική Τράπεζα της Καμπότζης, κατήργησε τα χρήματα, σφράγισε πρεσβείες, απαγόρευσε κάθε θρησκευτικό καθεστώς και τα βιβλία, απέκοψε κάθε επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο κλείνοντας τα σύνορα, κατήργεισαι τον θεσμό της οικογένειας, εξάλειψε κάθε μορφή ατομικισμού, απαγόρευσε οποιαδήποτε έκφραση συναισθήματος, επέβαλε στολές και διέταξε να συλλαμβάνονται και να δολοφονούνται αξιωματούχοι της προηγούμενης κυβέρνησης, αλλόθρησκοι, διανοούμενοι, όσοι είναι ανίκανοι να εργαστούν και όσοι φορούσαν γυαλιά.
Αυτή η κατάσταση διήρκησε τέσσερα χρόνια, έως και το 1979. Ο λαός μέχρι τότε βρισκόταν στην απόλυτη εξαθλίωση και ο Pol Pot αισθάνθηκε πως απειλείται οπότε άρχισε τις εσωτερικές καθάρσεις. Το Βιετνάμ αποφασίζει να εισβάλλει στη χώρα και να θέσει τέλος σ’ αυτή τη κατάσταση και τελικώς «ελευθερώνουν» την Καμπότζη εγκαθιστώντας μια νέα κυβέρνηση. Ο Pol Pot αποσύρεται δυτικά της Καμπότζης και τελικώς συλλαμβάνεται. Τον Απρίλιο του 1998, λίγο πριν δικαστεί για τα εγκλήματα του, πέθανε από καρδιακή προσβολή.
«Οι Ερυθροί Χμερ μετέτρεψαν την Καμπότζη σε ένα τεράστιο στρατόπεδο σκλάβων, κάνοντας ένα ολόκληρο έθνος να ζει κάτω από συνθήκες απίστευτης βαρβαρότητας. Το καθεστώς, προκειμένου να υλοποιήσει το κομμουνιστικό όραμά του, εξανάγκαζε τους αστούς να εργάζονται ως χωρικοί στην ύπαιθρο. Στο διάστημα 1975-1979 υπολογίζεται ότι περίπου 1.7 εκατομμύρια άνθρωποι εκτελέστηκαν ή πέθαναν από την πείνα, τα βασανιστήρια και την συνεχή σωματική εξάντληση» εξήγησε ο Eισαγγελέας στην εισήγηση του κατά τη διάρκεια στη δίκη των τριών. Οι Ερυθροί Χμερ κατηγορούνται για γενοκτονία, εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και για πολλά ακόμη. Μάλιστα η εισαγγελέας Τσία Λίανγκ ενώπιον του ειδικού δικαστηρίου για εγκλήματα πολέμου που έχει συσταθεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ έκανε αναφορά σε λεπτομέρειες για μία σειρά εγκλημάτων, ανάμεσά τους ο εξαναγκασμός σε γάμο, η απέλαση δια της βίας, οι θρησκευτικές διώξεις και αναρίθμητες ανθρωποκτονίες σε κέντρα ασφαλείας υπό το καθεστώς των Ερυθρών Χμερ.
Ανάμεσα στις πολλές ανατριχιαστικές μαρτυρίες είναι και μία, σύμφωνα με την οποία το επιτελείο των Ερυθρών Χμερ έθαψε μία έγκυο στα θεμέλια μίας γέφυρας σε ένα φράγμα γιατί «έκρινε ότι έτσι θα γίνει πιο γερό». Η εισαγγελέας μάλιστα τόνισε πως οι Ερυθροί Χμερ «είχαν απλά στερήσει κάθε αξία από την ανθρώπινη ζωή» και εξήγησε αυτό που έλεγε δίνοντας το εξής παράδειγμα: «Βουδιστές μοναχοί χαρακτηρίζονταν «παρασιτικά σκουλήκια που ρουφούν το αίμα» και υποχρεώνονταν να βγάζουν τα ράσα τους και να εγκαταλείπουν τη θρησκεία τους με την απειλή του θανάτου».