07 Ιουνίου 2013

Σουλτάνο με κομπολόι και αντιασφυξιογόνο μάσκα έντυσε τον Ερντογάν ο Economist: Εξουσιομανής, ανάλγητος, ακραίος

«Ματωμένα κεφάλια, δακρυγόνα, κανόνια νερού: αυτά θα πρέπει να συμβαίνουν στο Κάιρο, στην Τρίπολη ή σε κάποια άλλη πρωτεύουσα δικτατορικού κράτους. Ωστόσο, δεν πρόκειται για την πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου, αλλά για την πλατεία Ταξίμ την Κωνσταντινούπολη, τη μεγαλύτερη πόλη της Ευρώπης και επιχειρηματική πρωτεύουσα της δημοκρατικής Τουρκίας».

Με αυτό τον εντυπωσιακό τρόπο προλογίζει άρθρο του για τα τεκταινόμενα των τελευταίων ημερών στην Τουρκία ο Economist, ο οποίος μάλιστα στο εξώφυλλό του παρωδεί τον Πρωθυπουργό της χώρας, Ταγίπ Ερντογάν, απεικονίζοντάς τον με περιβολή σουλτάνου (προϊόν photoshop), κρατώντας στο ένα χέρι κομπολόι και στο άλλο αντιασφυξιογόνο μάσκα, ενώ ιδιαιτέρως εμφαντική λεζάντα διερωτάται: Ερντογάν: σουλτάνος ή δημοκράτης;

«Για κάποιους παρατηρητές, οι αναταραχές στην Τουρκία αποτελούν την απόδειξη ότι το Ισλάμ και η δημοκρατία δεν μπορούν να συνυπάρξουν. Το θέμα όμως δεν είναι η θρησκευτικότητα του Ερντογάν. Το πραγματικό μάθημα των γεγονότων έχει να κάνει με τον απολυταρχισμό: η Τουρκία δεν θα ανεχτεί έναν δημοκράτη της μικρομεσαίας τάξης, ο οποίος συμπεριφέρεται ως σουλτάνος της οθωμανικής αυτοκρατορίας», αναφέρει το άρθρο.

Από ορισμένες απόψεις, ο κύριος Ερντογάν τα έχει καταφέρει καλά ή τουλάχιστον πολύ καλύτερα από τους προκατόχους του: από το 2002, η οικονομία της χώρας έχει σημειώσει σημαντική ανάπτυξη, ενώ έχουν προωθηθεί αρκετές εξίσου σημαντικές μεταρρυθμίσεις ώστε να μπορεί η χώρα να συμμετέχει με αισιοδοξία στις διαπραγματεύσεις σχετικά με την είσοδό της στην Ευρωπαϊκή Ένωση - ένας στόχος που παρέμενε απραγματοποίητος επί 40 ολόκληρα χρόνια.

«Όλα αυτά τα επιτεύγματα του κυρίου Ερντογάν μπορούν να δοθούν ως εξήγηση των τριών εκλογικών νικών του, με πιο πρόσφατη εκείνη του 2011. Ο κύριος Ερντογάν παραμένει δημοφιλής, κυρίως στις τάξεις των μικροεπιχειρηματιών και των αγροτικών πληθυσμών της Ανατολίας, απ' όπου προέρχονται και τα εκατομμύρια των εσωτερικών μεταναστών που μετακινούνται προς τα μεγάλα αστικά κέντρα...», επισημαίνει το δημοσίευμα και προσθέτει:

«Ωστόσο, ο κύριος Ερντογάν έχει επίσης δώσει ουκ ολίγες αφορμές για έντονες ανησυχίες. Κάποτε αποκάλεσε τη δημοκρατία "ένα τρένο από οποίο το πρέπει να κατέβεις όταν έχεις φτάσει στον προορισμό σου", ενώ είναι γνωστή η περιφρόνησή του για την κοσμοπολίτικη μπουρζουαζία της Κωνσταντινούπολης και του Ιζμίρ. Οι θρησκευτικές καταβολές του κόμματός του έχουν κάνει πολλούς να τρέμουν στο ενδεχόμενο της ισλαμοποίησης του υπερήφανου κοσμικού κράτους που ίδρυσε ο Ατατούρκ...».

Αντιδράσεις, όμως, στον απολυταρχισμό του Ερντογάν έχουν εκδηλωθεί και στο εσωτερικό του κόμματός του, με πολλούς να θεωρούν την αντίληψή του περί δημοκρατίας εξαιρετικά στενή. «Το πρόβλημα δεν είναι το Ισλάμ αλλά ο κύριος Ερντογάν και η αντίληψή του περί πολιτικής η οποία βασίζεται στη λογική της πλειοψηφίας: γι' αυτόν, μία εκλογική νίκη σημαίνει αυτομάτως ότι έχει το δικαίωμα να κάνει ό,τι θέλει, μέχρι τις επόμενες εκλογές... Επιπλέον, ο κύριος Ερντογάν έχει επανειλημμένα ωθήσει τα ΜΜΕ σε αυτο-λογοκρισία: τη στιγμή που οι διαδηλωτές πνίγονταν από τα δακρυγόνα, τα τηλεοπτικά δίκτυα μετέδιδαν προγράμματα μαγειρικής και ντοκιμαντέρ για πιγκουίνους».

Με τον αριθμό των φυλακισμένων τούρκων δημοσιογράφων να ξεπερνάει ακόμη κι εκείνον της Κίνας και με τους ίδιους τους κομματικούς συντρόφους του να μην τολμούν να του αντιπαρατεθούν, ως αποτέλεσμα μίας προσωπικότητας χαρακτηριζόμενης από παντελή έλλειψη ανοχής, μιας ψυχολογίας σκληροπυρηνικής αυτεξουσιότητας κι ενός κοινωνικού συντηρητισμού, ο οποίος αντιλαμβάνεται την πολιτική ως μία μορφή ωμής κοινωνικής μηχανικής, το άρθρο επισημαίνει ότι, υπό το βάρος των πρόσφατων εξελίξεων, ο κύριος Ερντογάν θα αγκιστρωθεί ακόμη εντονότερα από την εξουσία που του δίνει η θέση του, εκεί όπου κανονικά θα όφειλε να σημειώσει μία αποφασιστικής σημασίας στροφή στην πολιτική του.

iefimerida.gr