03 Νοεμβρίου 2013

Σπάνια υβριδική έκλειψη Ηλίου σε λίγο

Πώς έβλεπαν οι αρχαίοι λαοί το φαινόμενο

Σπάνια υβριδική έκλειψη Ηλίου, ορατή και στην Ελλάδα, θα σημειωθεί μετά το μεσημέρι της Κυριακής, 3 Νοεμβρίου.

Η έκλειψη χαρακτηρίζεται σπάνια και υβριδική γιατί θα ξεκινήσει ως «δακτυλίδι φωτιάς» και στη συνέχεια θα μεταμορφωθεί σε ολική, καθώς η σκιά της Σελήνης θα πέσει στη Γη.

Η υβριδική έκλειψη είναι ορατή ως ολική σε κάποιες περιοχές της τροχιάς της και ως δακτυλιοειδείς σε άλλες περιοχές.

Ειδικότερα, η έκλειψη θα είναι ορατή ως μερική στο μεγαλύτερο μέρος της Αφρικής, τις ανατολικές ΗΠΑ, τη νότια Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη βορειοανατολική Νότιο Αμερική. Στην κεντρική Αφρική η έκλειψη Ηλίου θα είναι ολική και στην Γκαμπόν θα έχει τη μέγιστη διάρκεια, περίπου ένα λεπτό.

Στην Ελλάδα η έκλειψη θα είναι ορατή ως μικρή κάλυψη του ηλιακού δίσκου από τη Σελήνη.

Πιο συγκεκριμένα, η κάλυψη του ηλιακού δίσκου θα φτάσει το 10% στη νότια Ελλάδα, όπου το φαινόμενο θα διαρκέσει πάνω από μια ώρα, ωστόσο στη βόρεια Ελλάδα το ποσοστό θα είναι μικρότερο και το φαινόμενο θα διαρκέσει το πολύ μισή ώρα.

Αναλυτικότερα, στην Αθήνα η έκλειψη θα διαρκέσει από 15:08 έως 16:05 και στη Θεσσαλονίκη από 15:16 έως 15:47.

Οι αστρονόμοι προειδοποιούν ότι η παρατήρηση της έκλειψης με γυμνά μάτια, κιάλια ή ερασιτεχνικά τηλεσκόπια χωρίς ειδικά φίλτρα είναι επικίνδυνη.

Ωστόσο οι αρχαίοι λαοί έβλεπαν επιφυλακτικά και με κάποιο φόβο αυτό το σπάνιο αστρονομικό φαινόμενο. Οπως εξηγεί ο δρ. Κρουπ, διευθυντής στο παρατηρητήριο Γκρίφιθ στο Λος Αντζελες της Καλιφόρνια αμέτρητοι αρχαίοι θρύλοι χρησιμοποιήθηκαν για να εξηγήσουν το γεγονός.

Σύμφωνα με την παράδοση των Βίκινγκ, δύο λύκοι του ουρανού κυνηγούσαν τον Ηλιο και το φεγγάρι. Οταν ένας από τους λύκους έπιανε το άστρο του τότε συνέβαινε η έκλειψη.

Αντίστοιχος είναι και ο θρύλος που είχαν οι άνθρωποι στην Κορέα για τις εκλείψεις, αφού πίστευαν ότι δύο σκυλιά της φωτιάς προσπαθούσαν να κλέψουν τον Ηλιο και το φεγγάρι και πάντα αποτύγχαναν. Ωστόσο αν ένα από τα δύο σκυλιά κατάφερνε να δαγκώσει το άστρο που κυνηγούσε τότε συνέβαινε η έκλειψη.

Στο Βιετνάμ, οι άνθρωπο πίστευαν ότι κάποιος ουράνιος βάτραχος κατάπινε τον Ηλιο ή το φεγγάρι, ενώ τα μέλη της φυλής Κουακιουτλ στη δυτική ακτή του Καναδά, πίστευαν ότι το στόμα του ουρανού κατάπινε τον Ηλιο ή το φεγγάρι κατά τη διάρκεια της έκλειψης.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο μύθος που είχαν οι Ινδουϊστές για να εξηγήσουν το συγκεκριμένο φαινόμενο: Σύμφωνα με το θρύλο, ο δαίμονας Ράχου, μεταμφιέζεται σε θεό, προκειμένου να κλέψει το ελιξίριο της αθανασίας. Ο Ηλιος και η Σελήνη ωστόσο βλέπουν τι κάνει ο Ράχου και το αναφέρουν στο θεό Βισνού. Εκείνος επιτίθεται στο δαίμονα και του κόβει το κεφάλι πριν προλάβει να καταπιεί το φίλτρο. Ετσι το σώμα του δαίμονα πεθαίνει αλλά το κεφάλι του έχει γίνει αθάνατο και κινείται στον ουρανό, κυνηγώντας τον Ηλιο και το φεγγάρι για να τα εκδικηθεί. Κάθε τόσο καταφέρνει να τα πιάσει και να τα καταπιεί, αλλά εφόσον δεν έχει λαιμό, αυτά γλιστράνε έξω ξανά. Αυτό εξηγεί την αρχή και το τέλος μίας έκλειψης.

Για την φυλή των Μπαταμαλίμπα στην Αφρική, η έκλειψη συμβολίζει μία μάχη. Ο Ηλιος και το φεγγάρι παλεύουν κατά τη διάρκεια της έκλειψης και οι άνθρωποι προσπαθούν να τους πείσουν να σταματήσουν.

Τέλος, μία παράδοση των Ινδιάνων Ναβάχο σχετικά με τις εκλείψεις επιβιώνει μέχρι σήμερα: Οι Ναβάχο θεωρούν ότι στην κοσμική τάξη του σύμπαντος, όλα έχουν μία ισορροπία και η έκλειψη ήταν απλά μέρος του δικαίου της φύσης. Ακόμα και στις μέρες μας, οι σύγχρονοι Ναβάχο τηρούν ακόμα παραδόσεις που συνδέονται με την έκλειψη και μένουν μέσα στο σπίτι με την οικογένειά τους, τραγουδώντας ειδικά τραγούδια και απέχοντας από το φαγητό, το ποτό, ή τον ύπνο.