«Κοιτάξτε, αυτή είναι η φωτογραφία του Μαντέλα. Αλλά όταν την στρίβετε λίγο, το χρώμα αλλάζει, γίνεται η σημαία της Νότιας Αφρικής». Η γυναίκα...
που μιλάει στην εφημερίδα «Liberation δείχνει πολύ περήφανη για την αγορά που έκανε και θα την κρεμάσει σύντομα στον τοίχο του σπιτιού της. Οπως χιλιάδες άλλοι άνθρωποι, αυτή η νοικοκυρά που μένει στο Σοβέτο υπέκυψε στην «Μαντελομάνια» που συγκλονίζει τον πλανήτη μετά την ασθένεια και τον θάνατο του ήρωα του απαρτχάιντ.
Παζάρι μπροστά στο σπίτι του
Μπροστά στο σπίτι που πέθανε, σε ένα πλούσιο προάστιο του Γιοχάνεσμπουργκ, πωλητές παντός είδους έχουν απλώσει την πραμάτια τους. «Την επομένη του θανάτου του τυπώσαμε το πρόσωπό του σε χιλιάδες tee-shirts» λέει ο Nkateko Manganya, ένας από τους πολυάριθμους πωλητές που κέρδιζε 8.000 ραντς (550 ευρώ) καθημερινά από τις πωλήσεις. «Ολοι θέλουν ένα σουβενίρ του Μαντέλα» τονίζει. Μπλουζάκια, καπέλα, ρολόγια και σημείες με το πρόσωπο του νεκρού Μαντέλα κυκλοφορούν παντού, ακόμη και πάνω στην εθνική οδό. Ο θάνατός του ανέβασε τις δουλειές.
Αξία που πουλάει
Δεν είναι όμως μόνο οι μικρέμποροι που έκαναν χρυσές δουλειές αυτό το διάστημα. Τα μνημόσυνα του Νέλσον Μαντέλα είχαν χορηγούς μια τράπεζα, μια ασφάλεια αυτοκινήτων, μια καλωδιακή τηλεόραση. «Η αξία του Μαντέλα είναι ανεκτίμητη» αναφέρει ο Jeremy Sampson, ειδικός στην στρατηγική μάρκετινγκ. «Εκπροσωπεί το ήθος, την αξιοπρέπεια, τον αγώνα για ελευθερία, ό,τι πρέπει για να πουλήσεις ένα προϊόν».
Το Ιδρυμα που θέλει όλα τα λεφτά
Το Ιδρυμα Νέλσον Μαντέλα, το οποίο δημιουργήθηκε το 1999, κατέθεσε τα δικαιώματα της φίρμας στην Διεθνή Οργάνωση για τα πνευματικά δικαιώματα στην Γενεύη. Είναι κατά συνέπεια το μόνο που μπορεί να χρησιμοποιεί το όνομα του Νέλσον Μαντέλα καθώς και 66 επιπλέον ονομασίες: Μαντίμπα, που είναι το όνομα της φυλής του, Rolihlahla που είναι το πρώτο του όνομα, ή ακόμη και το νούμερο της φυλακής «46664».
Το Ιδρυμα για να αποφύγει ώστε ο Μαντέλα να γίνει φτηνή φίρμα όπως ο Τσε Γκεβάρα έχει καταθέσει εκατοντάδες μηνύσεις ώστε να αποσυρθούν από την αγορά προϊόντα-μαϊμού.
Πριν από δύο χρόνια ζητήθηκε άδεια για την μεγαλύτερη βιομηχανία υφάσματος της Νότιας Αφρικής που ονομάζεται «46664», το περιβόητο νούμερο της φυλακής. Τα ρούχα πωλούνται σήμερα σε πολύ υψηλές τιμές που δεν μπορούν να αγοράσουν οι ντόπιοι αλλά ξεπουλάνε στο εξωτερικό. Πολλοί προσπαθούν να επωφεληθούν και στρέφονται στις απομιμήσεις.
Εγινε και ...κρασί από τα εγγόνια
«Θα υπάρχουν πάντα άνθρωποι που επιθυμούν να βγάλουν χρήματα στην πλάτη του παππού μου», λέει ο εγγονός του. Ξεχνά ωστόσο ότι η ίδια του η οικογένεια ξεκίνησε αυτές τις μπίζνες. Ορισμένα από τα εγγόνια του λανσάρισαν μια νέα φίρμα ρούχων με την ονομασία της αυτοβιογραφίας του «Ενας μακρύς δρόμος προς την ελευθερία». Μια εγγονή του παράγει κρασί με την ονομασία «Το σπίτι του Μαντέλα». Οι έριδες δεν λείπουν και μάλιστα ορισμένες φορές γίνονται βίαιες ανάμεσα στους απογόνους που σχεδιάζουν να επωφεληθούν ως τα άκρα από τον ένδοξο πρόγονό τους.