Με τον Σενέρ Λεβέντ
Βρήκα πολύ ενδιαφέροντα αυτά που είπε σε πάνελ στο οποίο συμμετείχε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου ο Βρετανός ύπατος αρμοστής Μάθιου Κιτ. Ελπίζω να μην περάσουν απαρατήρητα. Και να τα διαβάσουν όλοι προσεχτικά. Δεν μπορούμε να αγνοούμε αυτά που λέει ένας Βρετανός ύπατος αρμοστής σε αυτό το νησί, έτσι δεν είναι; Ακόμα είναι ο κύριος πρωταγωνιστής του προβλήματος εδώ η Βρετανία, ο παλιός μας αποικιοκράτης που διαθέτει στρατιωτικές βάσεις στο νησί. Και σίγουρα δεν μπορεί να υπάρξει καμία νέα ρύθμιση στην Κύπρο που να μην έχει εγκριθεί από αυτήν. Από αυτή την άποψη θεωρούμε σημαντικά τα λεχθέντα από τον ύπατο αρμοστή.
Ένας φοιτητής υπέβαλε την εξής ερώτηση στον κύριο Κιτ κατά τη διάρκεια το πάνελ: «Όταν η Κύπρος καταφέρει τελικά να ανορύξει φυσικό αέριο, θα μπορούσε αυτό να αποτελέσει δικαιολογία για να προκαλέσει έναν δεύτερο πόλεμο η Τουρκία;» Η απάντηση του Κιτ ήταν η εξής: «Αν το παίξετε λάθος, μπορεί και να συμβεί» (It could be, if you play it wrong!).
Μήπως πρόκειται για προειδοποίηση; Ή μήπως για απειλή; Κατά τη γνώμη μου δεν είναι τίποτε άλλο από απειλή. Τι σημαίνει «αν το παίξετε λάθος»; Τι εννοεί ο κύριος Κιτ; Μήπως θέλει να πει ότι «υποχρεούστε να σκέφτεστε και τα συμφέροντα της Τουρκίας και να δώσετε και σε εκείνην μερίδιο, αλλιώς θα σας χτυπήσει ξανά όπως το 1974»; Αν είναι έτσι, είναι πολύ αστείο. Αλλά θα ήταν πιο σωστό αν για παράδειγμα έλεγε, «αν κάνετε κάτι χωρίς να υπολογίσετε τα συμφέροντα της Βρετανίας, τότε θα το πω στο πρωτοπαλλήκαρό μου και θα σας δείρει». Μήπως ο κύριος Κιτ νομίζει ότι ακόμα δεν ξέρουμε ότι η Τουρκία ποτέ δεν θα μπορέσει να χτυπήσει την Κύπρο χωρίς να έχει την άδεια της Αγγλίας, της Αμερικής και ακόμα και της Ρωσίας; Μπορεί όλοι οι Βρετανοί ύπατοι αρμοστές που πέρασαν μέχρι σήμερα από την Κύπρο να θεωρούσαν τους Κυπρίους όντα υπάκουα, ήσυχα και διανοητικά καθυστερημένα, αλλά ακόμα και να ήταν έτσι τα πράγματα, νομίζω ότι δεν υπάρχει κανείς ανάμεσά μας που να μην ξέρει ότι δύο φορές το δύο κάνουν τέσσερα. Άμα εσείς δεν της πείτε «χτύπα», άμα την εμποδίσετε, η Τουρκία θα έρθει να χτυπήσει την Κύπρο παρά τη δική σας θέληση; Εκπλήττομαι, κύριε Κιτ, εκπλήττομαι. Και δεν εκπλήττομαι μόνο εγώ, αλλά εκπλήττονται ακόμα και τα ανόητά μας κοράκια.
Είπε ακόμα κάτι με πολύ νόημα ο αρμοστής. Πάλι στο ίδιο πάνελ. Είπε το εξής: «Είναι ωραίο να πιστεύει κάποιος ότι θα έρθει μια μέρα που κανένας δεν θα σκέφτεται να επιβάλει τη θέλησή του στους άλλους με τη χρήση όπλων, αλλά δυστυχώς η μέρα αυτή δεν θα είναι αύριο». Αυτό σημαίνει ξεκάθαρα το εξής: Εσείς να πιστεύετε όσο θέλετε ότι μια μέρα τα όπλα δεν θα ωφελούν σε πολλά πράγματα. Να το ονειρεύεστε αυτό. Αλλά τώρα εμείς μιλάμε για το σήμερα, όχι για το αύριο. Και σήμερα αυτό που ισχύει είναι τα όπλα. Με τη χρήση όπλων μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε επιβολή. Αφήστε το αύριο. Κοιτάξτε το σήμερα. Έτσι λέει ο κύριος Κιτ. Και αυτό είναι μια απειλή…
Και ξεχνώντας τις δυσάρεστες μνήμες από τους Βρετανούς κατά την παρελθούσα αποικιοκρατική περίοδο, συμβουλεύει τους Ελληνοκύπριους να καθορίσουν τους κοινούς στόχους της Κύπρου με τη Βρετανία. Μάλιστα τους προτείνει να ξεχάσουν ακόμα και τα τεκταινόμενα το 1974 και να μην βλέπουν την Τουρκία ως «κατοχική δύναμη». Αφού προβάλλει τον ισχυρισμό ότι το ενεργειακό πρόβλημα δεν διαχωρίζεται από το κυπριακό πρόβλημα, λέει το εξής: «Η Κύπρος συνήθισε να βλέπει την Τουρκία με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Νομίζω ότι πρέπει να εκμεταλλευτείτε τα νέα στοιχεία και να μην χάσετε τις νέες ευκαιρίες για λύση του Κυπριακού. Η ενέργεια είναι ένα νέο στοιχείο. Αντί να θεωρείτε ότι το Κυπριακό άρχισε το 1974 ή οτιδήποτε άλλο που πιστεύατε στο παρελθόν, είναι σημαντικό να εξεταστούν οι ευκαιρίες εκμετάλλευσης των νέων πόρων για λύση».
Η Βρετανία, η οποία έγραψε όλα τα σενάρια των έργων που διαδραματίστηκαν στην Κύπρο κατά τον εικοστό αιώνα, φαίνεται αποφασισμένη να είναι κύριος πρωταγωνιστής και κατά τη διάρκεια αυτού του αιώνα. Γράφει τα σενάριά της μέσω της Τουρκίας και δίδει στην Τουρκία πρωταγωνιστικό ρόλο. Για να απειλήσει τους Ελληνοκύπριους, στέλλει την Τουρκία εδώ για να διεξάγει έρευνες για φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Αλλά αν δεν μπορέσει να επιτύχει τους στόχους που έθεσε, μπορεί να της ανάψει το φως για έναν δεύτερο πόλεμο. Έτσι, κύριε Κιτ;
Εφημερίδα Πολίτης