του Δρ. Σάββα ΠολίτηΠιστεύω ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι από τα χειρότερα της Ευρώπης, αλλά με βεβαιότητα δεν είναι και από τα καλύτερα.
Τα τελευταία τριάντα χρόνια όποιον και εάν ρωτήσεις θα σου πει ότι στην Ελλάδα το φροντιστήριο έχει αντικαταστήσει το σχολείο. Και αυτό γιατί οι μαθητές, τα παιδιά μας, δεν παίρνουν όσα χρειάζονται από το σχολείο, αφού δεν καλύπτεται η ύλη και δημιουργούνται μαθησιακά κενά, που οδηγούν πολλούς σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα. Διαφορετικά είτε θα υστερήσουν είτε θα διακόψουν τη φοίτησή τους.
Κατά τη γνώμη μου η κοινή παραπάνω εντύπωση μπορεί να είναι υπερβολική, αλλά απηχεί και μια πραγματικότητα. Σε πολλά σχολεία ούτε η προβλεπόμενη διδακτέα ύλη εξαντλείται ούτε το μάθημα γίνεται με τον προσφορότερο τρόπο προσέγγισης και αφομοίωσης. Και αυτό οφείλεται σε πέντε βασικούς παράγοντες.
Πρώτον: ότι η ύλη μπορεί να είναι μεγαλύτερη από αυτή που θα μπορούσε να καλυφθεί στον χρόνο που διατίθεται από το ωρολόγιο πρόγραμμα.
Δεύτερον: ότι σε πολλά σχολεία λόγω καταλήψεων, αναίτιων στην πλειονότητά τους, χάνονται πολύτιμες ημέρες και ώρες διδασκαλίας.
Τρίτον: γιατί το Υπουργείο Παιδείας αργοπορεί ή αδυνατεί να έχει κάθε τάξη τον εκπαιδευτικό της από την πρώτη ημέρα του σχολείου έως την τελευταία.
Τέταρτον: για τριάντα και πλέον χρόνια κανείς και τίποτα δεν αξιολογείται στα σχολειά μας εκτός των μαθητών. Ούτε οι υποδομές, ούτε το εκπαιδευτικό έργο, ούτε οι εκπαιδευτικοί. Με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αποτιμηθεί και να βελτιωθεί το προσφερόμενο έργο, σε όλα τα επίπεδα.
Πέμπτον: γιατί μια μειοψηφία εκπαιδευτικών δεν εξαντλούν την ύλη με την ιδέα ότι: «ότι δεν μάθεις στο σχολείο θα το μάθεις στο φροντιστήριο ή στο ιδιαίτερο».
Τους τελευταίους 22 μήνες με συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές το Υπουργείο Παιδείας προσπάθησε να αντιμετωπίσει και να θεραπεύσει όλα τα παραπάνω κακώς κείμενα.
Πρώτον: εξορθολόγησε την διδακτέα ύλη, περιορίζοντας την στην απολύτως αναγκαία, χωρίς καμία έκπτωση στη βασική και απαραίτητη γνώση. Αναμόρφωσε τα ωρολόγια προγράμματα, αξιολόγησε τα υπάρχοντα σχολικά βιβλία και προχωρά σε νέα όπου χρειάζεται.
Δεύτερον: προχώρησε σε νομοθετική ρύθμιση για την αναπλήρωση των ωρών που χάνονται από καταλήψεις με παράταση της διδασκαλίας των μαθημάτων, με βάση την αρχή «ό,τι χάνεται, αναπληρώνεται».
Τρίτον: οι εκπαιδευτικοί τοποθετούνταν στα σχολεία, επί τριάντα και πλέον χρόνια, είτε με διορισμούς, είτε με μεταθέσεις, είτε με αποσπάσεις, χωρίς κανέναν σχεδιασμό με κύρια ευθύνη του Υπουργείου. Αποτέλεσμα αυτού να μη γνωρίζει καμιά υπηρεσία όχι μόνον ποιος υπηρετεί και πού αλλά και πόσοι είναι ακριβώς οι υπηρετούντες. Αυτό γινόταν είτε από αμέλεια είτε σκοπίμως για την ικανοποίηση ημετέρων αλλά και τη απόπειρα χειραγώγησης της συντεχνίας των 150 χιλιάδων και πλέον δημοσίων εκπαιδευτικών.
Η εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος αποτύπωσης και διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, η επέκταση του σχολικού έτους, η μετάταξη 4500 εκπαιδευτικών, και η αύξηση των ωρών διδασκαλίας αποτελούν μια πραγματικότητα που βελτίωσε την απόδοση του συστήματος και ελάφρυνε κατά 250.000.000 ευρώ ετησίως τον έλληνα φορολογούμενο. Απομένει ο καθορισμός εκ νέου του χρόνου υπηρεσιακών μεταβολών των εκπαιδευτικών και ο χρόνος οριστικής τοποθέτησής τους στα σχολεία, πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές και όχι τον Σεπτέμβριο, ώστε εγκαίρως να προγραμματίζονται οι εκπαιδευτικές διαδικασίες της επόμενης σχολικής χρονιάς.
Τέταρτον : προχώρησε στη θεσμοθέτηση της αξιολόγησης, σε όλα τα επίπεδα, της οποίας η εφαρμογή έχει ξεκινήσει ήδη.
Πέμπτον: στο πλαίσιο της θεσμοθέτησης του νέου Γενικού Λυκείου και του νέου Επαγγελματικού Λυκείου και της μείωσης των Πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων από 6 σε 4, προχώρησε στη σύσταση και λειτουργία της Τράπεζας Θεμάτων και της εφαρμογής της στις ενδοσχολικές εξετάσεις της φετινής Α’ Λυκείου. Στόχος η ολοκλήρωση της διδακτέας ύλης σε κάθε τάξη, σε κάθε τμήμα, σε κάθε σχολείο της χώρας, αφού ο διδάσκων καθηγητής δεν μπορεί να ξέρει από πια θεματική ενότητα της ύλης θα τύχει το θέμα που θα κληρωθεί για τους μαθητές του. Τέλος εποχής του ΣΟΣ και του Αντί ΣΟΣ.
Ιδιαίτερα για την εφαρμογή της Τράπεζας θεμάτων είναι απαραίτητες ορισμένες αποσαφηνίσεις ώστε να αποφευχθούν παρανοήσεις, σκόπιμες ή όχι. Η Τράπεζα Θεμάτων στην πρώτη εφαρμογή περιλαμβάνει 9.000 θέματα-ερωτήσεις, διαβαθμισμένης δυσκολίας. Η διαδικασία είναι η εξής: ο διδάσκων καθηγητής στην τάξη του και στους μαθητές του, αντί να καταρτίζει ο ίδιος και τα τέσσερα προβλεπόμενα θέματα γραπτής εξέτασης κάθε μαθήματος, να καταρτίζει τα δύο, και τα άλλα δύο τα κληρώνει τυχαία από την Τράπεζα Θεμάτων. Ο διδάσκων καθηγητής, εξαιρετικά και μόνον εφέτος, λόγω της πρώτης εφαρμογής, σε περίπτωση που διαπιστώσει ότι κάποιο από τα κληρωθέντα θέματα δεν το έχει διδάξει επαρκώς, δικαιούται να προβεί σε δεύτερη κλήρωση. Ο διδάσκων καθηγητής είναι αυτός και μόνον αυτός που βαθμολογεί τα γραπτά των μαθητών του, όπως γινόταν έως σήμερα.
Υπενθυμίζω ότι ο βαθμός του γραπτού κάθε μαθητή προστίθεται στο Μέσο ‘Όρο των προφορικών των δύο τετραμήνων και διαιρείται δια δύο για τον βαθμό προαγωγής στο μάθημα. Άρα τα δύο θέματα της Τράπεζας Θεμάτων αποτελούν το 25% της συνολικής αποτίμησης της επίδοσης του μαθητή σε κάθε μάθημα.
Επίσης η σημασία του γενικού βαθμού προαγωγής των τριών τάξεων του Λυκείου, για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση, είναι απειροελάχιστη αλλά αναγκαία για να μην απαξιώνεται η επίδοση του μαθητή στο Λύκειο, να μην ακυρώνεται η μορφωτική σημασία των Λυκειακών σπουδών, αναγκαίων για τις βασικές δεξιότητες, χωρίς να μετατρέπεται το Λύκειο σε Εξεταστικό Κέντρο Πανελλαδικών Εξετάσεων.
Συνεπώς, η Τράπεζα Θεμάτων έχει ως αποτέλεσμα έναν και μόνον βασικό σκοπό: την κατά τα άλλα αυτονόητη ολοκλήρωση της διδακτέας ύλης, ώστε να μην υπάρχει περιθώριο σε κάποιον, λόγω αβλεψίας ή αδιαφορίας, να μην διδάξει κάποιες θεματικές ενότητες με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μαθησιακά κενά και να οδηγείται ο μαθητής στην παραπαιδεία.
Πιστεύω ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι από τα καλύτερα της Ευρώπης, αλλά με βεβαιότητα δεν είναι από τα χειρότερα. Η βελτίωσή του επιτυγχάνεται διαμέσου ουσιαστικών αλλαγών που γίνονται με στρατηγική και σύνεση, όπως οι παραπάνω.
www.esos.gr