Δεν είναι τυχαίο ότι η προσπάθεια περιορισμού της παρουσίας της τρόικας στην Αθήνα γίνεται λίγους μήνες πριν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα χρηματοδότησης από την Ε.,Ε., με τα σενάρια να βρίθουν περί απόσυρσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου από το πρόγραμμα, την Αθήνα αμετακίνητη στη θέση της περί μη παροχής νέου δανείου από την Ε.Ε. και την πολιτική σκηνή της χώρας σε ένταση και εν αναμονή μιας νέας εκλογικής αναμέτρησης.
Δύο ταχύτητες
Με τα σημερινά δεδομένα η τρόικα αναμένεται να έλθει στην Αθήνα στα τέλη Σεπτεμβρίου για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, μετά τις προπαρασκευαστικές συνομιλίες σε λίγες μέρες στο Παρίσι. Σήμερα, ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς αναμένεται να έχει κρίσιμο τετ α τετ με τον Ζ. Κ. Γιούνκερ στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής.
Η μόνιμη επωδός στην κυβέρνηση είναι ότι αυτή τη φορά η αξιολόγηση πρέπει να τελειώσει το συντομότερο δυνατόν, το αργότερο έως το τέλος του Οκτωβρίου και να μην επαναληφθεί η φθορά της προηγούμενης αξιολόγησης που κράτησε μήνες, προκαλώντας εκνευρισμό σε όλες τις πλευρές.
Αυτό που καθίσταται ολοένα και πιο ορατό είναι ότι αυτή τη φορά θα επιχειρηθεί μια διαπραγμάτευση σε δύο επίπεδα: Το τεχνοκρατικό, που αναλαμβάνουν οι υπουργοί της κυβέρνησης και το πολιτικό σε επίπεδο αρχηγών κρατών, όπου θα χαραχθεί τελικά η πορεία της χώρας εντός ή εκτός Μνημονίου τους επόμενους μήνες.
«Κλειδί» οι εγγυήσεις
Τα μεγάλα ζητήματα στην επικείμενη διαπραγμάτευση είναι δύο: Πότε θα «κλειδώσει» η συμφωνία για το χρέος και με ποιες προϋποθέσεις και πώς θα μεθοδευθεί η δέσμευση της Ελλάδας σε ένα πολυετές Σύμφωνο Μεταρρυθμίσεων, απαραίτητη προϋπόθεση για να συναινέσουν οι Ευρωπαίοι σε χαλάρωση της εποπτείας και παροχή βαθμών ελευθερίας στην ελληνική κυβέρνηση.
Με κυρίαρχο το αίτημα της ελληνικής πλευράς για σταδιακές φοροελαφρύνσεις, ει δυνατόν από τη φετινή χρονιά, έστω και με μικρά βήματα, ώστε ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς να στείλει το μήνυμα σε μια καθαρά προεκλογική περίοδο ότι τα χειρότερα πέρασαν και η Ελλάδα περνά σε νέα φάση. Στη δύσκολη αυτή πορεία ο δρόμος κάθε άλλο παρά με ροδοπέταλα είναι στρωμένος. Και αυτό επειδή τίποτα δεν θα χορηγηθεί στη χώρα χωρίς δεσμεύσεις, με δεδομένο ότι μένουν ακόμη πολλά να γίνουν στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων, ώστε η οικονομία να σταθεί στα πόδια της και να κερδίσει το στοίχημα των αγορών, με πλήρη πρόσβαση του Δημοσίου στις αγορές και προσέλκυση ξένων κεφαλαίων.
Εκλογικά διλήμματα
Μια διαδικασία που θα απαιτήσει περαιτέρω πολυετή προσαρμογή και γενναίες αποφάσεις από ένα πολιτικό προσωπικό που σε μεγάλο βαθμό εμφανίζει σοβαρά σημάδια κόπωσης, την ώρα μάλιστα που στη χώρα κερδίζουν έδαφος ακραίες θέσεις, ελέω ανεργίας και υπό το βάρος του σοκ της ταχείας προσαρμογής που υποχρεώθηκε να κάνει η χώρα.
Αυτό ενδεχομένως να αποτελέσει και το μεγάλο δίλημμα που θα τεθεί στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση, όποτε και εάν αυτή τελικά προκύψει. Η οικονομία εισέρχεται σταδιακά σε φάση σταθεροποίησης, τα πρώτα δειλά, αλλά επιτυχημένα βήματα εξόδου στις αγορές έχουν γίνει, παράγονται πρωτογενή πλεονάσματα, η οικονομία είναι προ των πυλών εξόδου από την εξαετή ύφεση, ενώ με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο το ελληνικό χρέος θα αναδιαρθρωθεί. Βελτιώνοντας έτσι τη διαχείρισή του και δίνοντας σημαντικές ανάσες στους ετήσιους προϋπολογισμούς των επόμενων ετών.
Στη σκιά οικονομικής και γεωπολιτικής κρίσης η διαπραγμάτευση
«Παράθυρο» ελιγμών δημιουργεί για την Ελλάδα το τεταμένο οικονομικό και γεωπολιτικό πεδίο, με την Ε.Ε. να βρίσκεται ενώπιον ιστορικών αποφάσεων
Κρίσιμη παράμετρος στο ελληνικό ζήτημα είναι πάντως και οι ευρύτερες εξελίξεις. Οι γεωπολιτικές, αφού όσο διευρύνεται η ανασφάλεια εκεί, τόσο λιγότερες εστίες ανάφλεξης στο εσωτερικό της επιθυμεί να έχει η Ευρωζώνη, αλλά και οι οικονομικές με την κρίση να κτυπά την πόρτα των μεγάλων οικονομιών της Ευρωζώνης και την ΕΚΤ να βρίσκεται ενώπιον ιστορικών αποφάσεων. Το πλαίσιο αυτό διαμορφώνει ισχυρές δυνάμεις και τάσεις στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, με τους Γερμανούς τον τελευταίο καιρό να προσπαθούν να πείσουν για την ορθότητα των επιλογών τους εξαίροντας τα success stories στις χώρες του Νότου και κυρίως στην Ελλάδα που κτυπήθηκε περισσότερο από όλους.
Η μεγάλη εικόνα
Χωρίς αυτό να σημαίνει πως εν μια νυκτί όλα θα αποκατασταθούν και η χώρα θα γυρίσει στην ευημερία των χρόνων πριν από την κρίση, αφού για κάτι τέτοιο εκτιμάται πως θα απαιτηθεί υπό καλές συνθήκες μια τουλάχιστον δεκαετία, η μεγάλη εικόνα στην Ευρωζώνη, δημιουργεί περιθώριο ελιγμών για την ελληνική πλευρά. Άλλωστε το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας, το χρέος, έχει πλέον «ευρωπαϊκοποιηθεί», κάτι που αναμένεται να γίνει σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό εάν τελικά το ΔΝΤ αποχωρήσει και τα δάνειά του εξαγοραστούν από τον ESM. Κάτι που πρακτικά σημαίνει πως το ελληνικό πρόβλημα είναι πλέον ξεκάθαρα πρόβλημα της Ευρωζώνης, αφού οποιοδήποτε πισωγύρισμα στην Ελλάδα θα ανοίξει επικίνδυνες οδούς για άλλες οικονομίες, πλέον στο σκληρό πυρήνα της Ένωσης.
Ούτως ή άλλως, όπως έχει πει ο Γάλλος συγγραφέας Antoine de Saint Exupery, στη ζωή δεν υπάρχουν λύσεις. Υπάρχουν δυνάμεις σε κίνηση. Πρέπει να τις πλάσεις και οι λύσεις θα ακολουθήσουν.
Ελευθερία Αρλαπάνου
imerisia.gr