Οχι τρεις, ούτε τέσσερις, αλλά μια στρατιά 160 δικηγόρων χρειάστηκε να επιστρατεύσει το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο HBO προκειμένου να καταφέρει να προβάλει χωρίς νομικίστικες κυρώσεις το περιώνυμο ντοκιμαντέρ «Going Clear: Scientology and the Prison of Belief». Το διάρκειας δύο ωρών φιλμ του τιμημένου με Οσκαρ για παλαιότερο ντοκιμαντέρ σκηνοθέτη Αλεξ Γκίμπνεϊ έχει προκαλέσει αίσθηση ήδη από τον Ιανουάριο, όταν και έκανε πρεμιέρα στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ Σάντανς, όπως άλλωστε καθετί που καταπιάνεται με αποκαλύψεις γύρω από τον υπόγειο τρόπο με τον οποίο η -τουλάχιστον μέχρι σήμερα- πανίσχυρη Εκκλησία της Σαϊεντολογίας δρα και επιδρά πάνω στα μέλη της. Εχοντας ως βάση του το ομώνυμο best seller του Λόρενς Ράιτ, ο Γκίμπνεϊ ετοίμαζε το συγκεκριμένο project σε συνθήκες άκρας μυστικότητας τα δύο τελευταία χρόνια, συλλέγοντας προσεκτικά στοιχεία και παραθέτοντας συνεντεύξεις όχι μόνο από μέλη που βρήκαν τη δύναμη και απαρνήθηκαν τον ιδρυτή-ηγέτη, πρώην συγγραφέα βιβλίων επιστημονικής φαντασίας Ρον Χάμπαρντ και τις εξωγήινες δοξασίες του, αλλά και από πρώην υψηλόβαθμους αξιωματούχους αυτού του εταιρικού οικοδομήματος με τον θρησκευτικό μανδύα. Κατά τη διάρκεια του μπαράζ αποκαλύψεων με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπος ο θεατής γίνεται επιτέλους ξεκάθαρο το γιατί τόσοι και τόσοι ισχυροί και κατά γενική ομολογία σώφρονες άνθρωποι εξακολουθούν να παραμένουν δέσμιοι ενός δόγματος, το οποίο πρεσβεύει -μεταξύ άλλων τραγελαφικών- ότι πριν από 75 εκατομμύρια χρόνια η Γη είχε το όνομα Teegeeack και ήταν μέλος μιας συνομοσπονδίας 90 πλανητών οι οποίοι διοικούνταν από τον τυραννικό διαγαλαξιακό κυρίαρχο Ζήνου. Και δεν σταματάει εδώ. Κάποια στιγμή -ισχυρίζονται- ο υπερπληθυσμός στους υπόλοιπους πλανήτες ανάγκασε τον Ζήνου να μεταφέρει μέρος του πληθυσμού στη Γη-Teegeeack. Διαστημόπλοια, λοιπόν, αποβίβασαν τους επιβάτες κοντά σε ηφαίστεια και τους εξαΰλωσαν με βόμβες υδρογόνου. Τότε οι ψυχές τους -γνωστές στους πιστούς σαϊεντολόγους ως Θήτα- απελευθερώθηκαν και άρχισαν να ζουν μέσα στο σώμα ανυποψίαστων γήινων. Μέσω των μεθόδων και πρακτικών της Σαϊεντολογίας ο πιστός απαλλάσσεται από το Θήτα του, αποκτά εξωκοσμικές πνευματικές ικανότητες και μετά από απειράριθμα sessions auditing, ήτοι πνευματική καθοδήγηση-συμβουλευτική, βρίσκει τον πραγματικό, τον καθαρό εαυτό του. Γίνεται δηλαδή «clear», απ’ όπου εμπνεύστηκε και ο Ράιτ τον τίτλο του βιβλίου «Going Clear».
Συστηματική πλύση εγκεφάλου
Συστηματική πλύση εγκεφάλου
Το δεύτερο μέρος του τίτλου («Scientology and the Prison of Belief») αναφέρεται στους τρόπους με τους οποίους ο εν δυνάμει πιστός δέχεται τη συστηματική πλύση εγκεφάλου από τους εντεταλμένους καθοδηγητές και δεν τρέχει έντρομος προς την έξοδο όταν γίνεται επιτέλους κοινωνός της αλήθειας και μαθαίνει για το Θήτα μέσα του. Κάτι που είχε κάνει ο Τομ Κρουζ όταν προχώρησε στο τρίτο από τα οκτώ επίπεδα μύησης, το λεγόμενο Operating Thetan, λίγο πριν από το διαζύγιό του με τη Νικόλ Κίντμαν. Εχοντας υπόνοιες ότι η όμορφη και τότε ακόμα δροσερή Νικόλ ήταν η πηγή των αμφιβολιών του Κρουζ, ο οποίος αποτελούσε για την Εκκλησία τον ιδανικό κράχτη, η διοίκηση, και ειδικότερα ο Μαρκ Ράθμπαν, πρώην γενικός επιθεωρητής του Θρησκευτικού Τεχνολογικού Κέντρου (RTC) της Σαϊεντολογίας, ανέλαβε να τον «μεταπείσει» χωρίζοντάς τους.
Οπως αποκαλύπτει στην κάμερα του ντοκιμαντέρ, η αποστολή του ήταν να φέρει τον Κρουζ πίσω στο μαντρί. Ανέσυρε τόμους παλιών συνεδριών auditing του ηθοποιού που θα μπορούσαν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ ο Ντέιβιντ Μισκάβιτζ, διάδοχος του ευφάνταστου και χαρισματικού Χάμπαρντ στην ηγεσία και στενός φίλος του Κρουζ στην πορεία, προσέλαβε ιδιωτικούς ερευνητές να ψάξουν τη ζωή της Νικόλ Κίντμαν για τυχόν βολικά γι’ αυτόν «μυστικά». Εφτασαν μέχρι το σημείο να τοποθετήσουν κοριό στο τηλέφωνό της όταν ο αστέρας του «Top Gun» ανέφερε κάποια στιγμή ότι είναι περίεργος για τις συνομιλίες της. Παράλληλα, φρόντισαν ώστε να την αποξενώσουν πλήρως από τα δύο υιοθετημένα τους παιδιά, την Ιζαμπέλα και τον Κόνορ. Εξάλλου η Κίντμαν από την αρχή είχε χαρακτηριστεί ως PTS (Potential Trouble Source), δηλαδή Πιθανή Πηγή Μπελάδων, καθώς ο πατέρας της στην Αυστραλία ήταν ψυχολόγος, τομέας που μαζί με την Ψυχιατρική αποτελεί κόκκινο πανί για τους απανταχού σαϊεντολόγους.
Οταν επιτέλους απαλλάχθηκαν από την Κίντμαν ενορχηστρώνοντας αριστοτεχνικά το διαζύγιό τους, ο Μισκάβιτζ δεν έχασε καιρό και τον έχρισε Παγκόσμιο Πρεσβευτή της Σαϊεντολογίας. Σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες του «Going Clear», η εκκλησία έχει δώσει τόνους πανάκριβων δώρων στον Τομ Κρουζ, τα οποία περιλαμβάνουν από μια πολυτελέστατη λιμουζίνα μέχρι ένα όμορφο υπόστεγο για αεροπλάνα, τη στιγμή που ομόθρησκοί του δουλεύουν σε εξαντλητικές βάρδιες αμειβόμενοι με 40 cents την ώρα για τις υπηρεσίες τους. Πέρα από τα δώρα βεβαίως, όταν ο «πασάς» Τομ λίγα χρόνια μετά το διαζύγιο έκανε λόγο για το πόσο θα ήθελε να έχει μια φιλενάδα, τα γρανάζια της Σαϊεντολογίας κινήθηκαν γοργά και πάλι. Μετά από αυστηρό κάστινγκ κατέληξαν στην ιρανικής καταγωγής ηθοποιό και μέλος της Σαϊεντολογίας Ναζανίν Μπονιάντι. Την έβαλαν και υπέγραψε συμφωνητικό εχεμύθειας -πληροφορία την οποία ο Γκίμπνεϊ λέει πως βρήκε σε κατάθεση του FBI-, τη μετέφεραν στο celebrity center όπου «εκκλησιαζόταν» ο Τομ και την έβαλαν να ακούσει ένα audio του φίλου της ο οποίος παραδεχόταν ότι την έχει απατήσει. Ετσι, η όμορφη Ναζανίν ήταν πλέον και ελεύθερη. Με το πρόσχημα ότι θα αναλάμβανε μια ανθρωπιστική αποστολή και έπρεπε να είναι άψογη για τους παγκόσμιους ηγέτες, η οργάνωση ξόδεψε γύρω στα 20.000 δολάρια στην μπουτίκ της Burberry και σε ακριβά σαλόνια ομορφιάς ώστε να αρέσει στον δύσκολο «πελάτη» τους. Το πείραμα φαινόταν πως πέτυχε. Σύντομα η Ναζανίν μετακόμισε στο σπίτι του Κρουζ. Ωστόσο, ένα βράδυ, μετά από μια επίσκεψη-επιθεώρηση του Μισκάβιτζ, ο ευέξαπτος ηθοποιός άρχισε να ουρλιάζει στη νέα του φιλενάδα ότι δεν έδειξε σεβασμό απέναντι στον μέντορά του επειδή -καθώς είχε πονοκέφαλο- δεν ήταν ιδιαιτέρως ομιλητική. Σύντομα ενημερώθηκε ότι δεν ήταν πλέον το κορίτσι του Τομ Κρουζ και μεταφέρθηκε σε άλλο κέντρο. Ο πρώην σαϊεντολόγος σκηνοθέτης Πολ Χάγκις αποκαλύπτει πως αργότερα η Μπονιάντι τιμωρήθηκε σκληρά επειδή εξομολογήθηκε σε μια φίλη της ότι στενοχωρήθηκε για τον χωρισμό της με τον Κρουζ και υποχρεώθηκε να σκάβει χαντάκια στη μέση της νύχτας και να καθαρίζει τις δημόσιες τουαλέτες με μια οδοντόβουρτσα, τιμωρία ιδιαιτέρως προσφιλής στους δεσμοφύλακες των Κέντρων Σαϊεντολογίας και Διανόησης.
Προκαλεί φόβο στους πολέμιους
Ο σκηνοθέτης Αλεξ Γκίμπνεϊ με τον συγγραφέα Λόρενς Ράιτ
Ο ιδρυτής της εκκλησίας Ρον Χάμπαρντ
Οταν επιτέλους απαλλάχθηκαν από την Κίντμαν ενορχηστρώνοντας αριστοτεχνικά το διαζύγιό τους, ο Μισκάβιτζ δεν έχασε καιρό και τον έχρισε Παγκόσμιο Πρεσβευτή της Σαϊεντολογίας. Σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες του «Going Clear», η εκκλησία έχει δώσει τόνους πανάκριβων δώρων στον Τομ Κρουζ, τα οποία περιλαμβάνουν από μια πολυτελέστατη λιμουζίνα μέχρι ένα όμορφο υπόστεγο για αεροπλάνα, τη στιγμή που ομόθρησκοί του δουλεύουν σε εξαντλητικές βάρδιες αμειβόμενοι με 40 cents την ώρα για τις υπηρεσίες τους. Πέρα από τα δώρα βεβαίως, όταν ο «πασάς» Τομ λίγα χρόνια μετά το διαζύγιο έκανε λόγο για το πόσο θα ήθελε να έχει μια φιλενάδα, τα γρανάζια της Σαϊεντολογίας κινήθηκαν γοργά και πάλι. Μετά από αυστηρό κάστινγκ κατέληξαν στην ιρανικής καταγωγής ηθοποιό και μέλος της Σαϊεντολογίας Ναζανίν Μπονιάντι. Την έβαλαν και υπέγραψε συμφωνητικό εχεμύθειας -πληροφορία την οποία ο Γκίμπνεϊ λέει πως βρήκε σε κατάθεση του FBI-, τη μετέφεραν στο celebrity center όπου «εκκλησιαζόταν» ο Τομ και την έβαλαν να ακούσει ένα audio του φίλου της ο οποίος παραδεχόταν ότι την έχει απατήσει. Ετσι, η όμορφη Ναζανίν ήταν πλέον και ελεύθερη. Με το πρόσχημα ότι θα αναλάμβανε μια ανθρωπιστική αποστολή και έπρεπε να είναι άψογη για τους παγκόσμιους ηγέτες, η οργάνωση ξόδεψε γύρω στα 20.000 δολάρια στην μπουτίκ της Burberry και σε ακριβά σαλόνια ομορφιάς ώστε να αρέσει στον δύσκολο «πελάτη» τους. Το πείραμα φαινόταν πως πέτυχε. Σύντομα η Ναζανίν μετακόμισε στο σπίτι του Κρουζ. Ωστόσο, ένα βράδυ, μετά από μια επίσκεψη-επιθεώρηση του Μισκάβιτζ, ο ευέξαπτος ηθοποιός άρχισε να ουρλιάζει στη νέα του φιλενάδα ότι δεν έδειξε σεβασμό απέναντι στον μέντορά του επειδή -καθώς είχε πονοκέφαλο- δεν ήταν ιδιαιτέρως ομιλητική. Σύντομα ενημερώθηκε ότι δεν ήταν πλέον το κορίτσι του Τομ Κρουζ και μεταφέρθηκε σε άλλο κέντρο. Ο πρώην σαϊεντολόγος σκηνοθέτης Πολ Χάγκις αποκαλύπτει πως αργότερα η Μπονιάντι τιμωρήθηκε σκληρά επειδή εξομολογήθηκε σε μια φίλη της ότι στενοχωρήθηκε για τον χωρισμό της με τον Κρουζ και υποχρεώθηκε να σκάβει χαντάκια στη μέση της νύχτας και να καθαρίζει τις δημόσιες τουαλέτες με μια οδοντόβουρτσα, τιμωρία ιδιαιτέρως προσφιλής στους δεσμοφύλακες των Κέντρων Σαϊεντολογίας και Διανόησης.
Προκαλεί φόβο στους πολέμιους
Ο έτερος πρεσβευτής της Σαϊεντολογίας στους κύκλους του Χόλιγουντ, Τζον Τραβόλτα, έχει τους δικούς του λόγους που τον κρατούν σφιχτά μπλεγμένο στα δίχτυα της εκκλησίας με την εταιρική δομή και την αφορολόγητη περιουσία που ανέρχεται στο 1 δισ. δολάρια σε ρευστό και 3 δισ. σε ακίνητα. Χρήματα τα οποία φυσικά προέρχονται από δωρεές των πιστών, αλλά και από τα «δίδακτρα» για τις συνεδρίες, τα σεμινάρια και την κατάκτηση κάθε επιπλέον σκαλοπατιού στην πυραμίδα της ιεραρχίας. Κι όμως, παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των μελών της έχει συρρικνωθεί στις 50.000 -από 100.000 που μετρούσε τη δεκαετία του ’90-, η εκκλησία που αντί για πάστορες και μητροπολίτες έχει δικηγόρους και δημοσιοσχετίστες λέγεται πως εξακολουθεί να προκαλεί φόβο τόσο στους πολέμιούς της όσο και σε απλούς αναζητητές της αλήθειας. Αυτή την αλήθεια άλλωστε τρέμει και ο Τζον Τραβόλτα. Την αλήθεια των ίδιων του των πράξεων. Οπως αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ, όταν έπεσε στα χέρια του το βιβλίο του Ρον Χάμπαρντ «Dianetics» («Διανοητική»), ο νεαρός Τραβόλτα ήταν ένας προβληματισμένος νέος ο οποίος αναζητούσε βοήθεια. Οταν λίγο μετά την ενασχόλησή του με τη Σαϊεντολογία άρχισε να κλείνει τη μια δουλειά μετά την άλλη και να ανεβαίνει κατηγορία στη βιομηχανία του κινηματογράφου, πίστεψε ότι δεν ήταν τυχαίο. Η αυτοπεποίθησή του εκτινάχθηκε στα ουράνια. Παράλληλα όμως άρχισε να αναπτύσσει και προληπτικές εμμονές, όπως πως αν σταματήσει να πηγαίνει στις συναντήσεις της κάποτε αποκαλούμενης αίρεσης η καριέρα του θα καταποντιζόταν αυτομάτως.
Την ίδια εποχή, πριν ακόμα παντρευτεί την ομοϊδεάτισσά του Κέλι Πρέστον, ο Τραβόλτα εικάζεται πως διατηρούσε σχέση με έναν πιλότο επί έξι χρόνια και πως όλες οι λεπτομέρειες των έξι αυτών ετών -και όχι μόνο- βρίσκονται καταγεγραμμένες στα audits του. Μέχρι τώρα η Σαϊεντολογία τον βοηθούσε κάθε φορά που κάποιος έβγαινε και ήθελε να κάνει εξώφυλλα στην πλάτη του κυρίως με τον ισχυρισμό ότι είναι gay. Το δίκτυο δρούσε ακαριαία και εξαφάνιζε τα δημοσιεύματα κατευνάζοντας τον αχό που προκαλούσαν. Η πάγια αυτή τακτική είναι ίσως και αυτό που προκαλεί τη μεγαλύτερη έκπληξη σχετικά με το πρόσφατο εξώφυλλο του περιοδικού «Star», όπου καταγγέλλεται η τριακονταετής ερωτική σχέση του Τζον Τραβόλτα με τον Τομ Κρουζ, με μοναδική απόδειξη μια επταήμερη εκδρομή στα δάση του Ορεγκον, όπου βρίσκεται και η σχολή της Σαϊεντολογίας, το μακρινό 1985. Τι ανακίνησε άραγε αυτή την ιστορία από το σεντούκι αν όχι η ταυτόχρονη σχεδόν προβολή του ντοκιμαντέρ με τους 160 δικηγόρους από το HBO; Και γιατί η αποκάλυψη-σοκ από το περιοδικό παρέμεινε αναπάντητη; Κάποιοι θα πουν πως η ώρα της κρίσης για τα πνευματικά τέκνα του Χάμπαρντ ήρθε. Αλλοι πως η ανοχή των φορολογικών αρχών απέναντι στην οργάνωση που ονομάστηκε με το ζόρι θρησκεία εξαντλήθηκε και άρχισαν να τρίζουν τα θεμέλια του Gold Base, αρχηγείου της Σαϊεντολογίας. Ισως τελικά δεν έχουν άδικο. Θα αποδειχτεί στα επόμενα «επεισόδια».
Ο επικεφαλής σήμερα της εκκλησίας Ντέιβιντ Μισκάβιτζ
Την ίδια εποχή, πριν ακόμα παντρευτεί την ομοϊδεάτισσά του Κέλι Πρέστον, ο Τραβόλτα εικάζεται πως διατηρούσε σχέση με έναν πιλότο επί έξι χρόνια και πως όλες οι λεπτομέρειες των έξι αυτών ετών -και όχι μόνο- βρίσκονται καταγεγραμμένες στα audits του. Μέχρι τώρα η Σαϊεντολογία τον βοηθούσε κάθε φορά που κάποιος έβγαινε και ήθελε να κάνει εξώφυλλα στην πλάτη του κυρίως με τον ισχυρισμό ότι είναι gay. Το δίκτυο δρούσε ακαριαία και εξαφάνιζε τα δημοσιεύματα κατευνάζοντας τον αχό που προκαλούσαν. Η πάγια αυτή τακτική είναι ίσως και αυτό που προκαλεί τη μεγαλύτερη έκπληξη σχετικά με το πρόσφατο εξώφυλλο του περιοδικού «Star», όπου καταγγέλλεται η τριακονταετής ερωτική σχέση του Τζον Τραβόλτα με τον Τομ Κρουζ, με μοναδική απόδειξη μια επταήμερη εκδρομή στα δάση του Ορεγκον, όπου βρίσκεται και η σχολή της Σαϊεντολογίας, το μακρινό 1985. Τι ανακίνησε άραγε αυτή την ιστορία από το σεντούκι αν όχι η ταυτόχρονη σχεδόν προβολή του ντοκιμαντέρ με τους 160 δικηγόρους από το HBO; Και γιατί η αποκάλυψη-σοκ από το περιοδικό παρέμεινε αναπάντητη; Κάποιοι θα πουν πως η ώρα της κρίσης για τα πνευματικά τέκνα του Χάμπαρντ ήρθε. Αλλοι πως η ανοχή των φορολογικών αρχών απέναντι στην οργάνωση που ονομάστηκε με το ζόρι θρησκεία εξαντλήθηκε και άρχισαν να τρίζουν τα θεμέλια του Gold Base, αρχηγείου της Σαϊεντολογίας. Ισως τελικά δεν έχουν άδικο. Θα αποδειχτεί στα επόμενα «επεισόδια».
Φένια Γιαννουλάδη
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ