Αυτό τουλάχιστον αφήνουν να εννοηθεί συνεργάτες από το επιτελείο του Π. Λαφαζάνη οι οποίοι παραπέμπουν στην υπογραφή της συμφωνίας, η οποία θα γίνει μέσα στην εβδομάδα – ίσως και αύριο – για τον αγωγό “Greek Stream”.
Πάντως οι προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν και συντηρούνται, από τον Π. Λαφαζάνη, ο οποίος χειρίζεται προσωπικά τις διαπραγματεύσεις με τη ρωσική πλευρά, δύσκολα θα επιβεβαιωθούν. Πιο πιθανή εξέλιξη φαντάζει αυτή τη στιγμή το φιάσκο, με δεδομένο ότι το έργο είναι ακόμη μη ώριμο – επί της ουσίας ανύπαρκτο και με λίγες πιθανότητες να προχωρήσει – ενώ ακόμη και σε περίπτωση που τα χρήματα δοθούν, αυτά θα αφορούν στην κατασκευή του αγωγού και όχι για να δοθεί ρευστότητα στην ελληνική οικονομία.
Το έωλο του εγχειρήματος, όπως τουλάχιστον επιχειρείται να προβληθεί, εξηγούν ειδικοί επί των διεθνών ενεργειακών σχέσεων που παρακολουθούν στενά τα θέματα γεωπολιτικής, αγωγών και ενεργειακής διπλωματίας.
Για παράδειγμα ο Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων Κωνσταντίνος Φίλης σε ανάρτησή του στο facebook με αφορμή τα δημοσιεύματα για δήθεν πρόθεση της Ρωσίας να διαθέσει 3-5 δισ. ευρώ στην Ελλάδα για τον αγωγό Turkish Stream, συνιστά μεγαλύτερη σοβαρότητα. «Θα ήταν πρωτόγνωρο μία χώρα να χρηματοδοτούσε προκαταβολικά ένα project που αυτή τη στιγμή δεν έχει την παραμικρή υπόσταση, ενώ ο δρόμος προς την υλοποίηση του είναι μακρύς και προβληματικός» υπογραμμίζει ο κ. Φίλης, ο οποίος επισημαίνει μεταξύ άλλων τα εξής:
1) Βάσει 3ου ενεργειακού πακέτου, που αφορά όλα τα ενεργειακά σχέδια εντός ευρωπαϊκής επικράτειας, δεν επιτρέπονται τέλη διέλευσης. Συνεπώς, δεν μπορεί να ισχύει η προκαταβολή για κέρδη που θα προκύψουν από αυτά, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα του Der Spiegel.
2) Επίσης, τυχόν απευθείας χρηματοδότηση του αγωγού από ρωσικά κεφάλαια, θα σηματοδοτούσε την αποκτήση ιδιοκτησιακού μεριδίου εκ μέρους ρωσικών εταιρειών, κάτι που έρχεται σε σύγκρουση με το ευρωπαϊκό δίκαιο- για αυτό άλλωστε ακυρώθηκε ο South Stream και η Ρωσία αντιπρότεινε σχέδιο που αναγκαστικά προκειμένου να περατωθεί θα εμπλέξει χρηματοδοτικά ευρωπαϊκές εταιρείες.
3) Παράλληλα, η κατάσταση της ρωσικής οικονομίας δεν προσφέρεται για τέτοια “ανοίγματα”, ενώ τα ανταλλάγματα σε μία τέτοια περίπτωση θα έπρεπε να είναι απτά και άμεσα (ποιά χώρα δίνει 3-5 δισ. ευρώ, ιδίως σε κάποια άλλη που τα έχει τόσο πολύ ανάγκη χωρίς ανταπόδοση;).
Αλλά και ο επίκουρος καθηγητής Γεωπολιτικής & Υδρογονανθράκων Πανεπιστημίου Λευκωσίας Θεόδωρος Τσακίρης επισημαίνει πως πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλες τις πλευρές ότι «το ρωσικό δημόσιο θα ξοδεύσει μέρος των συναλλαγματικών του αποθεμάτων ή θα δανεισθεί με σχετικά υποφερτούς όρους είτε για να στηρίξει το εθνικό του νόμισμα, που έχει χάσει πάνω από το 1/3 της αξίας του έναντι του δολαρίου από τον Φεβρουάριο του 2014, είτε για να χρηματοδοτήσει ζωτικής σημασίας σχέδια ρωσικών επιχειρήσεων που δεν έχουν πρόσβαση σε μεσο-μακροπρόθεσμο δανεισμό από τις χρηματαγορές της Ε.Ε λόγω των εν ισχύ κυρώσεων.
Ασχέτως του τι διατείνεται ο κ.Λαφαζάνης, η Μόσχα δεν πρόκειται να προκαταβάλει τέλη διαμετακόμισης στην Ελλάδα για έναν αγωγό αερίου (Greek Stream) που δεν υπάρχει! Και ακόμη εάν τα προκαταβάλει αυτά δεν θα πάνε για να πληρώσει η Ελλάδα τα χρέη της αλλά για να κατασκευασθεί ο αγωγός!»
Ο κ. Τσακίρης καταλήγει ότι ο αγωγός Greek Stream είναι απαραίτητος για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης με δεδομένη την πρόθεση της Ρωσίας να εξαλείψει τη διαμετακομιστική της εξάρτηση από τον ουκρανικό διάδρομο έως το 2019.
Ωστόσο επισημαίνει ότι ενώ για τον South Stream η Ρωσία ήταν έτοιμη να καταβάλει έως και το 50% του κόστους κατασκευής (καθιστώντας σχεδόν αδύνατη την έγκριση του σχεδίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού) για για τον Greek Stream η Ρωσία έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα βάλει ούτε ένα ευρώ.
Του Χάρη Φλουδόπουλου
www.capital.gr