του Σπύρου Δημητρέλη
Στο πρόσφατο email Βαρουφάκη με τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης υπάρχει και μια ειδική παράγραφος που αναφέρεται στην καταπολέμηση της απάτης με τον ΦΠΑ στην Ελλάδα. Από το συγκεκριμένο πεδίο το υπουργείο Οικονομικών υπόσχεται στους θεσμούς ότι θα εξασφαλίσει ένα δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως πρόσθετα έσοδα, ενώ μόνο το 2015 τα πρόσθετα έσοδα μπορούν να φθάσουν ακόμη και τα 420 εκατομμύρια ευρώ. Το ερώτημα, βέβαια, είναι πώς θα γίνει αυτό.
Στο κείμενο των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων σημειώνεται ότι θα επιδιωχθεί η εφαρμογή και στην Ελλάδα του μοντέλου που ακολούθησε τα τελευταία χρόνια η φορολογική υπηρεσία του Βελγίου (Special tax inspectorate) και η οποία κατάφερε να μειώσει κατά 98% τη φορολογική απάτη στο Βέλγιο καταφέρνοντας να φέρει πρόσθετα έσοδα από τον ΦΠΑ ύψους άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ.
Το μυστικό λέγεται σύστημα Υβριδικού Εντοπισμού Απάτης (Hybrid Fraud Detection) το οποίο βασίζεται σε ειδικό λογιστικό SNA. Πρακτικά το σύστημα λειτουργεί ως εξής. Όλες οι συναλλαγές μεταξύ των επιχειρήσεων καταγράφονται και παρακολουθούνται ηλεκτρονικά. Το λογιστικό έχει την «ικανότητα» να εντοπίζει συναλλαγές οι οποίες παρουσιάζουν υψηλή επικινδυνότητα για δημιουργία κυκλώματος απάτης τύπου καρουζέλ. Στη συνέχεια οι φορολογικές αρχές παρεμβαίνουν άμεσα και προλαμβάνουν την ολοκλήρωση της απάτης ή εφόσον έχει ολοκληρωθεί διώκουν τους παραβάτες.
Στην ουσία η ύπαρξη του συστήματος έχει καταστήσει το Βέλγιο απαγορευτική χώρα για όσους επιδιώκουν να κλέψουν τον ΦΠΑ καθώς γνωρίζουν ότι η πιθανότητα να εντοπισθούν γρήγορα είναι πολύ μεγάλη. Έτσι καταφεύγουν σε άλλες χώρες ή απλώς συμμορφώνονται με τη φορολογική νομοθεσία για να μην έχουν προβλήματα με τις φορολογικές αρχές.
Το είναι το καρουζέλ
Το καρουζέλ είναι η πιο διαδεδομένη μορφή απάτης με τον ΦΠΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέσα από αλλεπάλληλες συναλλαγές μεταξύ διαδοχικών επιχειρήσεων παρεμβάλλεται μια επιχείρηση φάντασμα η οποία εισπράττει αλλά δεν αποδίδει τον ΦΠΑ είτε επειδή είναι ουσιαστικά εικονική επιχείρηση είτε επειδή «εξαφανίζεται» χωρίς να αφήσει ίχνη. Σε πολλές περιπτώσεις οι εταιρίες φαντάσματα που κλέβουν τον ΦΠΑ λειτουργούν για λογαριασμό πραγματικών επιχειρήσεων οι οποίες στήνουν το κύκλωμα για να υπεξαιρέσουν το φόρο.
Παράδειγμα
Μια ελληνική εταιρεία εμπορίας ηλεκτρικών ειδών πουλάει ηλεκτρικά είδη σε μια άλλη χονδρεμπορική εταιρεία και εισπράττει τον ΦΠΑ. Η τελευταία πουλάει τα προϊόντα σε μια εταιρεία λιανικής εμπορίας ηλεκτρικών συσκευών και εισπράττει τον ΦΠΑ. Η ενδιάμεση εταιρεία δεν καταβάλλει τον ΦΠΑ και εξαφανίζεται με αποτέλεσμα να "κλαπεί" ο φόρος. Να σημειωθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις οι εταιρείες που κάνουν τις διαδοχικές συναλλαγές ανήκουν στην ίδια επιχείρηση που απλώς έχει στόχο να βάλει τον ΦΠΑ στην τσέπη.
Πώς γίνεται διασυνοριακά
Το καρουζέλ είναι η πιο διαδεδομένη και διασυνοριακή απάτη κλοπής του ΦΠΑ στην Έυρωπαϊκή Ένωση. Για παράδειγμα, μια εταιρεία στην Ελλάδα αγοράζει κινητά τηλέφωνα από τη Γερμανία αξίας 1.000.000 ευρώ. Δεν χρεώνεται με ΦΠΑ επειδή είναι ενδοκοινοτική συναλλαγή. Στη συνέχεια πουλά σε άλλη ελληνική εταιρεία τα τηλέφωνα έναντι 1.100.000 ευρώ και χρεώνει και ΦΠΑ 23% δηλαδή εισπράττει συνολικά 1.353.000 ευρώ. Αυτή η συναλλαγή μεταπώλησης γίνεται με άλλες δυο ή τρείς επιχειρήσεις και η τελευταία επιχείρηση επανεξάγει τα τηλέφωνα στη Γερμανία. Η τελευταία επιχείρηση επειδή έχει καταβάλει τον ΦΠΑ αλλά δεν μπορεί να τον εισπράξει από τη γερμανική εταιρεία λόγω ενδοκοινοτικής συναλλαγής της επιστρέφεται από την εφορία (ο λεγόμενος ΦΠΑ των εξαγωγέων). Μόλις εισπραχθεί ο ΦΠΑ από την εφορία η πρώτη εταιρεία της αλυσίδας εξαφανίζεται χωρίς να καταβάλει τον ΦΠΑ που εισέπραξε, δηλαδή το ποσό των 253.000 ευρώ.
Αυτό που προκαλεί αίσθηση στην ελληνική πρόταση για την καταπολέμηση της απάτης με τον ΦΠΑ είναι ότι σχεδιάζεται το λογισμικό για την καταπολέμηση της απάτης (SNA) να αγοραστεί από τα ποσά που θα καταβάλει στο ελληνικό δημόσιο η Siemens ως αποζημίωση για το ομώνυμο σκάνδαλο.
Πηγή:www.capital.gr