Σύμφωνα με πηγές από την ομογένεια και δημοσιογραφικές πληροφορίες από την Αμερική, στην έδρα της Αρχιεπισκοπής Αμερικής και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο υπάρχει ένα κοινό μυστικό: σύντομα ένας μεγάλος κύκλος, αυτός της θητείας του Αρχιεπισκόπου Δημητρίου, πρόκειται να ολοκληρωθεί.Μία σπουδαία προσωπικότητα της Ορθοδοξίας, ο άνθρωπος που κατάφερε να συγκεράσει όλες τις αντίρροπες δυνάμεις μεταξύ ομογένειας, ιεραρχών των Η.Π.Α. και του Φαναρίου, φέρεται να έχει εκμυστηρευτεί στο στενό του περιβάλλον πως θα ήθελε να αποσυρθεί.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος κρατά το πηδάλιο της Εκκλησίας επί δεκατέσσερα χρόνια, επιτυγχάνοντας πολλά σε μία Εκκλησία που, μετά τον Αρχιεπίσκοπο Σπυρίδωνα, είχε την ανάγκη μίας προσωπικότητας που θα ενώνει. Εκκλησιαστικοί και διπλωματικοί παράγοντες στο εξωτερικό εκτιμούν πως, ήδη, ξεκίνησε μία άτυπη προεκλογική περίοδος για τη θέση του ηγέτη της Εκκλησίας της Αμερικής. Πολύ σύντομα, θεωρούν, θα ανοίξει ο ίδιος ο κ. Δημήτριος το θέμα της διαδοχής του. Δεν είναι λίγοι εκείνοι, άλλωστε, που πιστεύουν πως ήδη ο Σεβασμιώτατος Δημήτριος έχει κάνει ξεκάθαρο στον Οικουμενικό Πατριάρχη πως σύντομα θα πρέπει να εκκινήσει τις διαδικασίες για τη διαδοχή του. Πιστεύει και ο ίδιος, υποστηρίζουν, ότι έχοντας ολοκληρώσει έναν επιτυχημένο πράγματι κύκλο ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να δώσει τη σκυτάλη σε έναν νεότερο ιεράρχη.
Φαβορί ο Γαλλίας
Τα σενάρια έχουν φουντώσει τους τελευταίους μήνες. Τοπικά μέσα της ομογένειας και αρχιερείς δείχνουν και τον επικρατέστερο να τον διαδεχτεί: τον 57χρονο μητροπολίτη Γαλλίας Εμμανουήλ Αδαμάκη.
Πρόεδρος της Συνόδου των ευρωπαϊκών Εκκλησιών, με σπουδές σε Γαλλία και την Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού στη Βοστώνη, θεωρείται, μέχρι στιγμής, από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως ο επικρατέστερος υποψήφιος να διαδεχθεί τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Δημήτριο. Μοναδικό αγκάθι στην υποψηφιότητα του Μητροπολίτη Γαλλίας που μειώνει τον ενθουσιασμό της Κωνσταντινούπολης και ομογενειακών κύκλων για την υποψηφιότητά του, είναι οι άριστες σχέσεις που διατηρεί με τον “υπουργό Εξωτερικών” του Πατριαρχείου Μόσχας, τον μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα.
Ο Μητροπολίτης Γαλλίας διατηρεί άριστες σχέσεις με τον “υπ’ αριθμόν δύο” της Ρωσικής Εκκλησίας. Σε πολλά ζητήματα (σύγκληση Οικουμενικής Συνόδου, σχέσεις με Καθολική Εκκλησία κ.ά.) υπάρχει σχεδόν απόλυτη ταύτιση μεταξύ των δύο αρχιερέων. Άλλοι μιλούν πως αυτή η σχέση συνιστά προτέρημα και ο μητροπολίτης Γαλλίας μπορεί να αποτελέσει τον γεφυροποιό ανάμεσα στις δύο Εκκλησίας.
Ομως στην Αμερική, όπου υπάρχει και σχισματική Ρωσική Εκκλησία που “υπακούει” στον Ρώσο Πατριάρχη Κύριλλο, μη αναγνωρίζοντας τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο ως “πρώτο”, η νοοτροπία είναι διαφορετική. Αυτό το γνωρίζουν καλά στο Φανάρι. Σε μία Εκκλησία όπου η ομογένεια εμπλέκεται ενεργά σε κάθε βαθμίδα, θεωρείται δύσκολο να “στεριώσει” ένας μητροπολίτης με ευκολία. Τα προβλήματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει και μέχρι σήμερα με μαεστρία καταφέρνει να διαχειριστεί ο νυν Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος, είναι πολλά. Ο νέος ηγέτης της Εκκλησίας της Αμερικής, όποτε και αν τεθεί θέμα διαδοχής του νυν Αρχιεπισκόπου, θα πρέπει να ισορροπήσει μεταξύ σφύρας και άκμονος. Μητροπολίτες που έχουν άριστη γνώση των ιδιαιτεροτήτων της Αρχιεπισκοπής Αμερικής σημειώνουν ότι κύριο προσόν του νέου Αρχιεπισκόπου είναι οι άριστες σχέσεις που πρέπει να διατηρεί με την ομογένεια. Να της δίνει τον λόγο και τον χώρο που χρειάζεται. Να μπορεί να εμπνεύσει και να ενώσει την ιεραρχία των Η.Π.Α.. Ο διάδοχος του Αρχιεπισκόπου Δημητρίου, οφείλει να εγγυηθεί την οικονομική διαφάνεια και τη χρηστή διαχείριση. Δεν έχει την πολυτέλεια το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τονίζουν, για μία ακόμη βιαστική επιλογή τύπου Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνα, όταν, μέσα σε χρόνο μηδέν για τα εκκλησιαστικά δεδομένα, -εντός τριών ετών- αναγκάστηκε να ζητήσει την παραίτησή του.
Ποιοι αποφασίζουν
Θεωρητικά, τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής ψηφίζει η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, δηλαδή το σώμα των μητροπολιτών. Επί της ουσίας όμως έχει όλες τις πιθανότητες με το μέρος του, ο υποψήφιος που θα υποδείξει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Η εμπειρία του είναι μεγάλη και γνωρίζει άριστα, λένε εκκλησιαστικοί κύκλοι, ποιος θα μπορέσει να συγκεράσει όλες τις αντίρροπες πλευρές. Γι’ αυτό και ο μητροπολίτης Γαλλίας Εμμανουήλ φέρεται να έχει προβάδισμα στην περίπτωση της διαδοχής του Αρχιεπισκόπου Δημητρίου. Την εκλογή Αρχιεπισκόπου Αμερικής επηρεάζουν και άλλοι παράγοντες: η ιεραρχία των Η.Π.Α., η γνωστή Ελληνοαμερικανική Οργάνωση των ΑΧΕΠΑΝΣ που έχει τον δικό της ρόλο στην ομογένεια, το ελληνικό ΥΠΕΞ και φυσικά η προσωπικότητα των ίδιων των υποψηφίων.