Ο ΣΥΡΙΖΑ, ο Πούτιν και το Ισλαμικό Κράτος έχουν ένα κοινό σημείο

Ο κόσμος αλλάζει εκ βάθρων. Η ανησυχία αυξάνεται και νέοι φορείς αναδύονται στην παγκόσμια σκηνή, προσπαθώντας να αλλάξουν τους κανόνες της.

Την ίδια στιγμή, ένα νέο κύμα τεχνολογικής προόδου διαταράσσει ολόκληρους κλάδους και τομείς της οικονομίας.
Η πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Georgetown και μέλος της παγκόσμιας ατζέντας του Συμβουλίου της Επικρατείας στην Ισπανία, Άνα Παλάσιο, γράφει στο Project Syndicate για τους τρεις βασικούς φορείς που αυτή τη στιγμή προσπαθούν να αλλάξουν το παγκόσμιο status quo. Αυτοί είναι: ο Βλαντιμίρ Πούτιν, το Ισλαμικό Κράτος και ο ΣΥΡΙΖΑ. Και οι τρεις, αν και έχουν τελείως διαφορετικές αναφορές, έχουν ένα κοινό σημείο: είναι η πρόσδεσή τους στο παρελθόν. Αυτή η νοσταλγία είναι που κινητοποιεί τη δράση τους.

Γράφει χαρακτηριστικά για τη Ρωσία: «Ο πρόεδρος Vladimir Putin έχει λειτουργήσει σύμφωνα με μια κοσμοθεωρία του δέκατου ένατου αιώνα, στην οποία κυριαρχούν οι μεγάλες δυνάμεις. Όπως ανέφερε κατά τη συνεδρίαση του περασμένου Οκτωβρίου του Club Valdai ''η Ρωσική αρκούδα δεν θα κάνει τον κόπο να ζητήσει άδεια από κανένα''».

Η Άνα Παλάσιο 

Η περίπτωση του Ισλαμικού κράτους είναι, διαφορετική, αλλά σε κάποια σημεία και ταυτόσημη: «Το Ισλαμικό Κράτος προσπαθεί να επιστρέψει σε ένα ακόμη πιο μακρινό παρελθόν. Οι οπαδοί της ασπάζονται ένα μεσαιωνικό δόγμα του ένατου αιώνα για να δικαιολογήσουν την προσπάθειά τους να αποκαταστήσουν το χαλιφάτο. Η Δύση, επίσης, έχει πέσει στην παγίδα της νοσταλγίας, παραμένουν προσκολλημένοι στο τέλος του εικοστού αιώνα σειρά. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτής της αναχρονιστικής προοπτική είναι αδέξια (για να μην αναφέρουμε αποτυχημένη) προσπάθεια της Αμερικής να ανακόψει την Κίνα να ηγηθεί της Τράπεζας Επενδύσεων. Η νοσταλγία έχει επίσης αναδειχθεί ως ένας σημαντικός παράγοντας στις εσωτερικές υποθέσεις σε πολλές χώρες.».

Η περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ
Όσο για τον ΣΥΡΙΖΑ, η κ. Παλάσιο γράφει: «Σε όλη την Ευρώπη, λαϊκιστικά κόμματα - από τη δεξιά στο Ηνωμένο Βασίλειο του Κόμματος της Ανεξαρτησίας έως την άκρα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα επιδιώκουν την επιστροφή στις φαινομενικά απλούστερες μορφές εθνικού – κρατικού ελέγχου. Στις ΗΠΑ, ένα εξέχων στέλεχος της νομολογίας υπερασπίζεται την "αρχική πρόθεση» των συντακτών του Συντάγματος, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι μετατοπίζονται προς τον απομονωτισμό και οι δημοκρατικοί καταγγέλλουν τις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών».

Η νοσταλγία δεν είναι λύση
Κατά την Παλάσιο, η νοσταλγία δεν μπορεί να προσφέρει καμία λύση, αλλά αποτελεί ένα όνειρο διαφυγής. «Κοιτώντας προς τα πίσω απομακρυνόμαστε από αυτό που θέλουμε για το μέλλον μας. Με την πάροδο του χρόνου, η νοσταλγία έχει αποκτήσει θετική χροιά.

Αλλά η λέξη - ένας συνδυασμός της ελληνικής λέξης νόστος (επιστροφή στην πατρίδα) και algos (πόνος) - επινοήθηκε για να περιγράψει την νοσταλγία. Ίσως θα ήταν χρήσιμο να αλλάξει ο ορισμός της νοσταλγίας, τουλάχιστον με την πολιτική της σημασία στην «οξείας νοσταλγία», κάτι σαν ασθένεια: μια πάθηση που διαστρεβλώνει την πραγματικότητα και εμποδίζει τη διαμόρφωση αποτελεσματικών λύσεων στις πραγματικές προκλήσεις», γράφει χαρακτηριστικά.

Kαι καταλήγει: «Η πολιτική νοσταλγία είναι προσκολλημένη στον δέκατο ένατο αιώνα μακριά από την πολυπλοκότητα του σημερινού παγκοσμιοποιημένου κόσμου. Αντί να επιτρέπουμε στον εαυτό μας να παρασυρθεί στην οπισθοδρομική παλίρροια της νοσταλγίας, θα πρέπει να στραφούμε στις προκλήσεις της πραγματικότητας».